Τεχνολογία

Η Volkswagen προσφέρει με μεγάλες επιδοτήσεις τα μοντέλα της,  που φθάνουν έως τις 10.000€, συνδυασμένες με έάτοκο χρηματοδοτικό πρόγραμμα (0% επιτόκιο). Ειδικότερα, η  νέα προωθητική ενέργεια περιλαμβάνει τα Volkswagen SUV, τα Volkswagen Hatchback με επιδότηση Volkswagen έως 3.500€ και 0% επιτόκιο. και τα ηλεκτρικά της με επιδότηση Volkswagen που «ηλεκτρίζει», έως 10.000€ και 0% επιτόκιο.

Αναλυτικά οι προσφορές ανά μοντέλο:

• Polo: Έως 2.000€ επιδότηση για δυναμική και ευέλικτη οδήγηση
• Golf: Επιδότηση έως 3.500€ για την απόλυτη οδηγική απόλαυση
• Taigo: Με επιδότηση έως 4.000€. Ξεχωρίστε με στυλ
• T-Cross: Έως 3.000€ επιδότηση για άνετες μετακινήσεις από… λίγο πιο ψηλά
• T-Roc: Αποκτήστε το με επιδότηση έως 3.500€, για κάθε περιπέτεια
• 3: Ηλεκτροκίνηση πιο προσιτή από ποτέ, με επιδότηση έως 7.000€
• 4: Για ηλεκτρική εμπειρία με άνεση και ασφάλεια. Έως 8.500€ επιδότηση
• 5: Σπόρ σχεδιασμός και κορυφαίες τεχνολογίες με επιδότηση έως 9.000€.
• 7: Οδηγώντας ηλεκτρικά στο απόλυτο επίπεδο! Το κορυφαίο ηλεκτρικό Volkswagen με κορυφαία επιδότηση έως 10.000€.

Οι προσφορές ισχύουν για συγκεκριμένα ετοιμοπαράδοτα μοντέλα, για περιορισμένο χρονικό διάστημα και μέχρι εξαντλήσεως των διαθεσιμοτήτων. Η προσφορά δεν συνδυάζεται με άλλες προωθητικές ενέργειες!

Βροχερός ο καιρός σήμερα σύμφωνα με την ΕΜΥ. Συγκεκριμένα, σε όλη τη χώρα κατά διαστήματα αναμένονται αυξημένες νεφώσεις με τοπικές βροχές ή όμβρους. Καταιγίδες θα εκδηλωθούν αρχικά στην ανατολική και νότια χώρα και το μεσημέρι – απόγευμα στο Ιόνιο και τα υπόλοιπα ηπειρωτικά. Πρόσκαιρη βελτίωση αναμένεται στα δυτικά από τις απογευματινές ώρες.

Λίγα χιόνια θα πέσουν στα ηπειρωτικά ορεινά.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });

Οι άνεμοι θα είναι μεταβλητοί ασθενείς και στα πελάγη θα πνέουν από νότιες διευθύνσεις 3 με 5 μποφόρ.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });

Η θερμοκρασία δεν θα σημειώσει αξιόλογη μεταβολή. Θα φτάσει στις περισσότερες περιοχές τους 17 με 19 βαθμούς και τοπικά στην Κρήτη και τα Δωδεκάνησα τους 20 βαθμούς Κελσίου.

Ο καιρός ανά περιοχή ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, ΘΡΑΚΗ

Καιρός: Αστατος με κατά διαστήματα αυξημένες νεφώσεις και τοπικές βροχές ή όμβρους. Σποραδικές καταιγίδες θα εκδηλωθούν κυρίως τις μεσημβρινές και απογευματινές ώρες.

Λίγα χιόνια θα πέσουν στα ορεινά.

Ανεμοι: Μεταβλητοί 3 με 4 μποφόρ και στα θαλάσσια – παραθαλάσσια από ανατολικές διευθύνσεις με την ίδια ένταση.

Θερμοκρασία: Από 08 έως 18 βαθμούς και στη δυτική Μακεδονία από 05 έως 13 βαθμούς Κελσίου.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); }); ΝΗΣΙΑ ΙΟΝΙΟΥ, ΗΠΕΙΡΟΣ, ΔΥΤΙΚΗ ΣΤΕΡΕΑ, ΔΥΤΙΚΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ

Καιρός: Αστατος με κατά διαστήματα αυξημένες νεφώσεις και τοπικές βροχές ή όμβρους. Σποραδικές καταιγίδες θα εκδηλωθούν κυρίως τις μεσημβρινές και απογευματινές ώρες στα ηπειρωτικά.

Λίγα χιόνια θα πέσουν στα ορεινά.

Ανεμοι: Από νότιες διευθύνσεις 3 με 5 μποφόρ.

Θερμοκρασία: Από 10 έως 18 βαθμούς Κελσίου. Στο εσωτερικό της Ηπείρου 3 με 4 βαθμούς χαμηλότερη.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); }); ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΣΤΕΡΕΑ, ΕΥΒΟΙΑ, ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ

Καιρός: Αστατος με κατά διαστήματα αυξημένες νεφώσεις και τοπικές βροχές ή όμβρους. Σποραδικές καταιγίδες θα εκδηλωθούν κυρίως τις μεσημβρινές και απογευματινές ώρες

Λίγα χιόνια θα πέσουν στα ορεινά.

Ανεμοι: Μεταβλητοί 3 με 4 και στη νότια Πελοπόννησο νοτιοδυτικοί έως 5 μποφόρ.

Θερμοκρασία: Από 09 έως 19 βαθμούς Κελσίου.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); }); ΚΥΚΛΑΔΕΣ, ΚΡΗΤΗ

Καιρός: Αρχικά νεφώσεις με τοπικές βροχές και καταιγίδες και από το μεσημέρι αραιές νεφώσεις κατά διαστήματα πυκνότερες.

Ανεμοι: Από νότιες διευθύνσεις 3 με 5 μποφόρ.

Θερμοκρασία: Από 12 έως 18 βαθμούς και στην Κρήτη έως 20 βαθμούς Κελσίου.

ΝΗΣΙΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ – ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ

Καιρός: Νεφώσεις με βροχές και σποραδικές καταιγίδες με εξασθένηση απο το απόγευμα.

Ανεμοι: Από νότιες διευθύνσεις 4 με 5 μποφόρ.

Θερμοκρασία: Από 14 έως 20 βαθμούς Κελσίου. Στα βόρεια 2 με 3 βαθμούς χαμηλότερη.

ΘΕΣΣΑΛΙΑ

Καιρός: Αστατος με κατά διαστήματα αυξημένες νεφώσεις και τοπικές βροχές ή όμβρους. Σποραδικές καταιγίδες θα εκδηλωθούν τις μεσημβρινές και απογευματινές ώρες.

Λίγα χιόνια θα πέσουν στα ορεινά.

Ανεμοι: Μεταβλητοί 2 με 3 μποφόρ

Θερμοκρασία: Από 07 έως 17 βαθμούς Κελσίου.

ΑΤΤΙΚΗ

Καιρός: Λίγες νεφώσεις οι οποίες βαθμιαία θα αυξηθούν και από το μεσημέρι θα σημειωθούν τοπικές βροχές. Καταιγίδες θα εκδηλωθούν κυρίως τις μεσημβρινές και απογευματινές ώρες.

Ανεμοι: Μεταβλητοί 2 με 4 μποφόρ.

Θερμοκρασία: Από 09 έως 19 βαθμούς Κελσίου.

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Καιρός: Νεφώσεις με βροχές και τις μεσημβρινές και απογευματινές ώρες σποραδικές καταιγίδες.

Ανεμοι: Μεταβλητοί 2 με 3 μποφόρ.

Θερμοκρασία: Από 10 έως 16 βαθμούς Κελσίου.

Ένας νέος σεισμός στην Αμοργό σημειώθηκε, το πρωί της Κυριακής (30/3), με μέγεθος 3,2 βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την αναθεωρημένη λύση του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, ο σεισμός στην Αμοργό έγινε στις 08:21 και το επίκεντρο εντοπίστηκε 15 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Αρκεσίνης στην Αμοργό.

Το εστιακό βάθος της δόνησης ήταν στα 12,4 χιλιόμετρα.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); }); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); }); Σεισμός στη Σαντορίνη 5 λεπτά νωρίτερα

Πέντε λεπτά νωρίτερα, στις 08:16 το πρωί της Κυριακής, σεισμός 2,3 Ρίχτερ, σημειώθηκε ανοιχτά της Σαντορίνης. Σύμφωνα με την αναθεωρημένη λύση του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, ο σεισμός σημειώθηκε 23 χιλιόμετρα Ανατολικά Βορειοανατολικά της Οίας και είχε εστιακό βάθος 13,5 χιλιόμετρα.

Ο Ολυμπιακός υποδέχεται τον Παναθηναϊκό στο «Γεώργιος Καραϊσκάκης» (30/3, 21.00) για την πρώτη αγωνιστική των playoffs από τα οποία θα προκύψει ο φετινός πρωταθλητής.

Η ΑΕΚ φιλοξενεί τον ΠΑΟΚ στην OPAP Arena (30/3, 19.00) για το δεύτερο παιχνίδι της Super League, με τα δύο ματς αυτά να «κλέβουν» την παράσταση στο σημερινό τηλεοπτικό πρόγραμμα.

Το Ολυμπιακός – Παναθηναϊκός και όλο το σημερινό πρόγραμμα:

11:45 ΣΚΑΪ Πανιώνιος ΓΣΣ – Καλαμάτα Super League 2

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); }); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });

11:45 ΣΚΑΪ Hybrid Αιγάλεω – Κηφισιά Super League 2

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('inside_intext_3'); });

13:00 COSMOTE SPORT 8 HD Φενέρμπαχτσε – Μερσίν Turkish Basketball Super League

14:00 COSMOTE SPORT 4 HD Γκραν Κανάρια – Μάλαγα ACB Liga Endesa

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); }); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });

14:30 Novasports Start Κλαμπ Μπριζ – Άντερλεχτ Βελγικό Πρωτάθλημα

14:30 Novasports 3HD Γκρόιτερ Φιρτ – Σάλκε Ποδόσφαιρο

15:00 Novasports 1HD Χετάφε – Βιγιαρεάλ Ισπανικό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου

15:20 COSMOTE SPORT 5 HD Moto2 Γκραν Πρι ΗΠΑ (Κατατακτήριες Δοκιμές)

15:30 Novasports 2HD PSV Αϊντχόφεν – Άγιαξ Ολλανδικό Πρωτάθλημα

15:30 COSMOTE SPORT 8 HD Πρέστον – Άστον Βίλα Emirates FA Cup

16:00 COSMOTE SPORT 2 HD Φιορεντίνα – Αταλάντα Serie A

16:30 Novasports 4HD Φράιμπουργκ – Ουνιόν Βερολίνου Γερμανικό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου

16:30 COSMOTE SPORT 3 HD Ρος Κάουντι – Νταντί Γιουνάιτεντ Scottish Premiership

17:00 Novasports Prime Πανσερραϊκός – ΠΑΣ Λαμία Super League

17:15 Novasports 1HD Μπαρτσελόνα – Τζιρόνα Ισπανικό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου

17:30 ΕΡΤ2 Παναθηναϊκός – Απόλλων Σμύρνης Πόλο Α1 Ανδρών

17:35 COSMOTE SPORT 5 HD MotoGP Γκραν Πρι ΗΠΑ (Warm Up)

17:45 Novasports 2HD Φέγενορντ – ΓκόουΑχέντΙγκλςΟλλανδικόΠρωτάθλημα

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

18:30 Novasports 3HD Ντόρτμουντ – Μάιντς Γερμανικό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

18:30 COSMOTE SPORT 9 HD Μπόρνμουθ – Μάντσεστερ Σίτι Emirates FA Cup

18:45 COSMOTE SPORT 5 HD Moto3 ΓκρανΠριΗΠΑ

19:00 ΕΡΤ2 Πανιώνιος ΓΣΣ – ΠΑΟΚ Α1 Γυναικών Volley League

19:00 COSMOTE SPORT 3 HD Ίντερ – Ουντινέζε Serie A

19:00 COSMOTE SPORT 2 HD ΑΕΚ – ΠΑΟΚ Super League

19:30 Novasports Prime Μπιλμπάο – Οσασούνα Ισπανικό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου

19:30 Novasports Start Γκενκ – Γάνδη Βελγικό Πρωτάθλημα

19:30 Novasports 1HD Βαλένθια – Μαγιόρκα Ισπανικό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου

19:30 COSMOTE SPORT 4 HD Μπανταλόνα – Μπαρτσελόνα ACB Liga Endesa

20:00 COSMOTE SPORT 5 HD Moto2 Γκραν Πρι ΗΠΑ

20:00 COSMOTE SPORT 7 HD Εστορίλ – Πόρτο Liga Portugal

21:00 COSMOTE SPORT 1 HD Ολυμπιακός – Παναθηναϊκός Super League

21:30 COSMOTE SPORT 5 HD MotoGP ΓκρανΠριΗΠΑ

21:45 COSMOTE SPORT 3 HD Νάπολι – Μίλαν Serie A

21:45 ΣΚΑΪ Hybrid Λιλ – Λανς Ligue 1

22:00 Novasports 1HD Μπέτις – Σεβίλλη Ισπανικό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου

22:00 COSMOTE SPORT 6 HD Γιακούµπ Μενσίκ – Νόβακ Τζόκοβιτς ATP Masters 1000

22:30 COSMOTE SPORT 4 HD Κλίβελαντ Καβαλίερς – Λος Άντζελες Κλίπερς NBA

Μάχη με τον χρόνο δίνουν τα συνεργεία διάσωσης στη Μιανμάρ μετά τον σεισμό των 7,7 Ρίχτερ που έπληξε τη χώρα και τη γειτονική Ταϊλάνδη την Παρασκευή.

Οι διασώστες με πενιχρά μέσα επιχειρούν να εντοπίσουν επιζώντες κάτω από τα ερείπια κτιρίων. Τουλάχιστον 1.644 είναι οι επιβεβαιωμένοι νεκροί μέχρι τώρα στη Μιανμάρ, ενώ ο αριθμός των θυμάτων στην Μπανγκόκ της Ταϊλάνδης έχει ανέλθει σε 17, όπως ανέφεραν σήμερα οι αρχές της ταϊλανδικής πρωτεύουσας.

Η μητροπολιτική αρχή της Μπανγκόκ ανακοίνωσε πως 32 άνθρωποι τραυματίστηκαν και 83 παραμένουν αγνοούμενοι, με τους περισσότερους από αυτούς να έχουν θαφτεί κάτω από τα μπάζα που προκάλεσε η κατάρρευση 33ώροφου ουρανοξύστη υπό ανέγερση σε συνοικία της πρωτεύουσας της Ταϊλάνδης.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); }); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); }); Βίντεο από τη στιγμή του σεισμού στη Μιανμάρ Η πόλη Μάνταλεϊ επλήγη περισσότερο

Ο αρχικός σεισμός των 7,7 Ρίχτερ σημειώθηκε κοντά στην πόλη Μάνταλεϊ στην κεντρική Μιανμάρ νωρίς το απόγευμα της Παρασκευής (τοπική ώρα), ενώ ακολούθησε ένας μετασεισμός της τάξης των 6,7 Ρίχτερ.

Εξαιτίας του σεισμού κατέρρευσαν κτίρια και γέφυρες, ενώ μεγάλες ζημιές υπέστησαν και δρόμοι στην πόλη με πληθυσμό πάνω από 1,7 εκατομμύρια κατοίκους.

Δορυφορική εικόνα δείχνει τη γέφυρα Ίνουα, που κατέρρευσε μετά από τον σεισμό, στην πόλη Μάνταλεϊ.

Στις έρευνες βοηθούν και κάτοικοι. Ιδιοκτήτης τεϊοποτείου μίλησε στο AFP ενώ βρισκόταν ανάμεσα σε συντρίμμια ενός κατεστραμμένου ρεστοράν σε κεντρικό δρόμο της γειτονιάς του.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });

«Περίπου επτά άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους εδώ» όταν ο σεισμός χτύπησε την Παρασκευή, δήλωσε στο γνωστό πρακτορείο.

«Ψάχνω για περισσότερα πτώματα, αλλά ξέρω ότι μπορεί να μην υπάρχουν επιζώντες», σημείωσε.

«Δεν ξέρουμε πόσα πτώματα μπορεί να υπάρχουν, αλλά ψάχνουμε», πρόσθεσε.

Περίπου μια ώρα αργότερα, σημειώθηκε ένας μικρός μετασεισμός, κάνοντας τους ανθρώπους να τρέξουν έξω από ένα ξενοδοχείο για ασφάλεια, μετά από μια παρόμοια δόνηση που έγινε αισθητή αργά το βράδυ του Σαββάτου.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

Φορτηγά με πυροσβέστες συγκεντρώθηκαν σε έναν από τους κύριους πυροσβεστικούς σταθμούς της Μάνταλεϊ για να επιχειρήσουν στη συνέχεια σε περιοχές της πόλης.

Το προηγούμενο βράδυ, οι διασώστες είχαν ανασύρει μια γυναίκα ζωντανή από τα συντρίμμια μιας πολυκατοικίας που κατέρρευσε, χειροκροτήματα ακούγονταν καθώς τη μετέφεραν με φορείο σε ασθενοφόρο.

Η ανακοίνωση της χούντας για τους νεκρούς

Η χούντα της Μιανμάρ ανέφερε σε ανακοίνωσή της το Σάββατο ότι τουλάχιστον 1.644 άνθρωποι σκοτώθηκαν και περισσότεροι από 3.400 τραυματίστηκαν στη χώρα, ενώ τουλάχιστον 139 ακόμη αγνοούνται.

Ωστόσο, λόγω των προβλημάτων στις επικοινωνίες, δεν είναι ξεκάθαρη η πραγματική κλίμακα της καταστροφής, ενώ απαισιόδοξες είναι οι εκτιμήσεις. Ο αριθμός των νεκρών αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά, σημειώνει ο Guardian.

Δείτε σχετική ανάρτηση και από το Reuters:

Ο επικεφαλής της χούντας Μιν Αούνγκ Χλάινγκ απηύθυνε μια εξαιρετικά σπάνια έκκληση για διεθνή βοήθεια την Παρασκευή, κάτι που υποδηλώνει το μέγεθος της καταστροφής.

Οι προηγούμενες στρατιωτικές κυβερνήσεις απέφευγαν να δεχθούν ξένη βοήθεια, ακόμη και μετά από μεγάλες φυσικές καταστροφές.

Μονομερή κατάπαυση πυρός κήρυξαν οι αντάρτες

Η Μιανμάρ έχει ήδη ρημάξει μετά από τον τετραετή εμφύλιο πόλεμο που προκλήθηκε από το στρατιωτικό πραξικόπημα το 2021.

Οι αντάρτες της PDF (Δύναμη Λαϊκής Άμυνας, People’s Defence Force) κήρυξαν μονομερή κατάπαυση πυρός για να διευκολύνουν τις επιχειρήσεις αρωγής των σεισμοπλήκτων.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });

Η PDF «θα σταματήσει για δύο εβδομάδες τις επιθετικές στρατιωτικές επιχειρήσεις, με εξαίρεση τις αμυντικές ενέργειες, σε περιοχές που επλήγησαν από τον σεισμό», αρχής γενομένης από την 30ή Μαρτίου 2025, αναφέρει η ανακοίνωση του κινήματος.

Η οργάνωση των ανταρτών διαβεβαιώνει πως «θα συνεργαστεί με τον ΟΗΕ και μη κυβερνητικές οργανώσεις» προκειμένου να διαφυλάξει την ασφάλεια και τη μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας, καθώς και τη δημιουργία προσωρινών καταυλισμών αρωγής των σεισμοπλήκτων σε περιοχές που βρίσκονται υπό τον έλεγχό της.

Απροετοίμαστη η Μιανμάρ για να αντιμετωπίσει μια τέτοια καταστροφή

Οργανισμοί βοήθειας έχουν προειδοποιήσει ότι η Μιανμάρ δεν είναι προετοιμασμένη να αντιμετωπίσει μια καταστροφή αυτού του μεγέθους.

Η ανθρωπιστική υπηρεσία του ΟΗΕ, OCHA, δήλωσε ότι η σοβαρή έλλειψη ιατρικών προμηθειών καθώς και οι ζημιές στις υποδομές παρεμποδίζουν τις προσπάθειες αντιμετώπισης του σεισμού.

Η ΟCHA δήλωσε ότι νοσοκομεία και εγκαταστάσεις υγείας έχουν υποστεί εκτεταμένες ζημιές ή έχουν καταστραφεί.

«Οι δυσλειτουργίες των τηλεπικοινωνιών και του διαδικτύου εξακολουθούν να εμποδίζουν τις ανθρωπιστικές επικοινωνίες και επιχειρήσεις. Οι κατεστραμμένοι δρόμοι και τα συντρίμμια εμποδίζουν την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας και περιπλέκουν τις εκτιμήσεις των αναγκών», προστίθεται σε σχετική ανακοίνωση.

Η υπηρεσία δήλωσε ότι μια αυτοκινητοπομπή 17 φορτηγών από τη γειτονική Κίνα που μεταφέρουν σκηνές και ιατρικές προμήθειες αναμένεται να φθάσει την Κυριακή στη Μιανμάρ.

Δείτε σχετική ανάρτηση:

Γιατρούς και ανθρωπιστική βοήθεια στέλνει και η Ινδία.

Περίπου 3,5 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί από τον εμφύλιο πόλεμο, πολλοί από τους οποίους κινδυνεύουν από την πείνα, κάτι που συνέβαινε ακόμη και πριν από τον σεισμό.

Συνεχίζονται οι έρευνες στα συντρίμμια του ουρανοξύστη στην Μπανγκόκ

Στην άλλη άκρη των συνόρων, στην Ταϊλάνδη, οι διασώστες στην Μπανγκόκ εργάζονταν σήμερα Κυριακή για να απεγκλωβίσουν επιζώντες που παγιδεύτηκαν όταν υπό κατασκευή ουρανοξύστης 30 ορόφων κατέρρευσε μετά τον σεισμό της Παρασκευής.

Επιχείρηση διάσωσης στην Μπανγκόκ.

Οι εργαζόμενοι στο σημείο χρησιμοποιούν μεγάλα μηχανικά σκαπτικά μηχανήματα σε μια προσπάθεια να βρουν θύματα που εξακολουθούν να είναι παγιδευμένα το πρωί της Κυριακής.

Σκύλοι ανιχνευτές και μη επανδρωμένα αεροσκάφη θερμικής απεικόνισης έχουν επίσης αναπτυχθεί για να αναζητήσουν σημάδια ζωής στο κτίριο που κατέρρευσε, κοντά στην αγορά Τσατουτσάκ που λειτουργεί το Σαββατοκύριακο και είναι δημοφιλής στους τουρίστες.

Οι αρχές δήλωσαν σήμερα ότι θα στείλουν μηχανικούς για να αξιολογήσουν και να επισκευάσουν 165 κατεστραμμένα κτίρια στην πόλη.

Ο Αρκάς στέλνει τη σημερινή καλημέρα του λέγοντας «Θυμάστε εκείνη την ωρίτσα παραπάνω ξεκούρασης που μας είχαν χαρίσει τον Οκτώβριο; Τη θέλουν πίσω»

Το σημερινό σκίτσο Αλλαγή ώρας

Αλλαγή ώρας από τα ξημερώματα της Κυριακής (30/3), με το θερινό ωράριο να έχει τεθεί πλέον σε ισχύ.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); }); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });

Πιο συγκεκριμένα, στις 3 το πρωί της Κυριακής 30 Μαρτίου, τα ψηφιακά ρολόγια ρυθμίστηκαν αυτόματα μία ώρα μπροστά για την αλλαγή της ώρας σε θερινή.

Αυτό που μένει να κάνετε εσείς -αν δεν το έχετε πράξει ήδη- είναι να μετακινήσετε τους δείκτες των αναλογικών ρολογιών μια ώρα μπροστά.

Το θερινό ωράριο θα διατηρηθεί μέχρι και την Κυριακή 26 Οκτωβρίου του 2025.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); }); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); }); Η συζήτηση για την αλλαγή ώρας

Η αλλαγή της ώρας και η εφαρμογή της θερινής ώρας προκαλούν έντονες συζητήσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση τα τελευταία χρόνια.

Η συζήτηση αναζωπυρώθηκε το 2018, όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε την κατάργηση της αλλαγής ώρας, μετά από δημόσια διαβούλευση όπου το 84% των Ευρωπαίων πολιτών τάχθηκε υπέρ της μόνιμης εφαρμογής της θερινής ή χειμερινής ώρας. Ωστόσο, λόγω έλλειψης ομοφωνίας μεταξύ των κρατών-μελών για το ποια ώρα θα επιλέξουν, το θέμα παραμένει ανοιχτό.

Και στις ΗΠΑ, τον Μάρτιο του 2022, η Γερουσία ενέκρινε αιφνιδιαστικά και ομόφωνα νομοθεσία για την κατάργηση των αλλαγών ώρας, καθιστώντας τη θερινή ώρα μόνιμη.

Ωστόσο, το νομοσχέδιο απέτυχε να περάσει από τη Βουλή των Αντιπροσώπων. Ο γερουσιαστής Ρικ Σκοτ, Ρεπουμπλικανός από τη Φλόριντα, επανέφερε το νομοσχέδιο τον Ιανουάριο του 2025.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

Ποιοι κατήργησαν τη θερινή ώρα

Τον Οκτώβριο του 2022, το Μεξικό κατήργησε τη θερινή ώρα για το μεγαλύτερο μέρος της χώρας, αφήνοντας όμως μια εξαίρεση για την περιοχή κατά μήκος των συνόρων με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η Κίνα, η Ινδία και η Ρωσία δεν χρησιμοποιούν επίσης τη θερινή ώρα. Ούτε η Χαβάη ή οι περισσότερες περιοχές της Αριζόνα. Πολλές αμερικανικές περιοχές, όπως το Πουέρτο Ρίκο, η Αμερικανική Σαμόα, το Γκουάμ και τα Νησιά Βιρτζίνια των ΗΠΑ, επίσης δεν εφαρμόζουν τη θερινή ώρα.

Επίσκεψη στο Ισραήλ, πραγματοποιεί σήμερα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος το μεσημέρι αναμένεται να συναντήσει τον Πρόεδρο Ισαάκ Χέρτζογκ και στη συνέχεια τον Πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, έχοντας στη βασική ατζέντα την ηλεκτρική διασύνδεση (GSI) Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει υπογραμμίσει πολλές φορές τον κομβικό ρόλο της Ελλάδας στον ενεργειακό διάδρομο Ανατολικής Μεσογείου – Ευρώπης, τόσο μέσω των υποδομών που αναπτύσσει όσο και μέσω της διασύνδεσης με τα Δυτικά Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη.

Βασικός στόχος της επίσκεψης, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές είναι να επιβεβαιώσει την ισχυρή στρατηγική συμμαχία Ελλάδας-Ισραήλ.  Η επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη σε μια κρίσιμη συγκυρία για την ευρύτερη περιοχή αναμένεται να αναδείξει την σημασία και το βάθος της στρατηγικής σχέσης Ελλάδας- Ισραήλ και την βούληση περαιτέρω ενίσχυσης της συνεργασίας σε μια σειρά από τομείς με έμφαση στην άμυνα, στον συντονισμό σε ενεργειακά έργα κοινού ενδιαφέροντος, καθώς και στην υλοποίηση του IMEC (India-Middle East-Europe Economic Corridor) που αναβαθμίζει ακόμα περισσότερο την στρατηγική σημασία των σχέσεων Ελλάδας-Ισραήλ.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); }); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); }); Στρατηγική συνεργασία

Ο ρόλος της Τουρκίας στη Συρία μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ οδηγεί τις κυβερνήσεις Ελλάδας και Ισραήλ σε μία νέα συμμαχία, όπως επισημαίνεται. Κατά τη διάρκεια των συναντήσεων, θα συζητηθεί η διμερής συνεργασία, αλλά και οι εξελίξεις στην περιοχή – με έμφαση στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Συρία – όπου ο άξονας Ελλάδας και Ισραήλ λειτουργεί υπέρ της ευρύτερης σταθερότητας στην περιοχή, μεταδίδει το ΑΠΕ.  Σε αυτό το πλαίσιο, αναμένεται να συζητηθεί και η ενίσχυση της περιφερειακής συνεργασίας, η οποία αναδείχθηκε πρόσφατα στην Αθήνα με την τριμερή συνάντηση Ελλάδας-Ισραήλ Κύπρου, κατά την οποία και διατυπώθηκε η κοινή βούληση για την ενεργοποίηση του σχήματος 3+1 και με τη συμμετοχή των ΗΠΑ.

Ο πρωθυπουργός αναμένεται επίσης να ενημερώσει τον πρωθυπουργό του Ισραήλ για την τετραμερή συνάντηση που είχε στο Παρίσι με τους Προέδρους της Γαλλίας, της Κυπριακής Δημοκρατίας και του Λιβάνου – σε μέρος της οποίας συμμετείχε μέσω τηλεδιάσκεψης ο μεταβατικός Πρόεδρος της Συρίας.

Στις συναντήσεις του ο Κυριάκος Μητσοτάκης, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, θα επιμείνει για την τήρηση της εκεχειρίας στον Νότιο Λίβανο, ενώ θα υπογραμμίσει την ανάγκη για την απελευθέρωση των ομήρων και την παύση των ισραηλινών επιχειρήσεων στη Γάζα.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); }); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });

Αναμένεται επίσης να επαναλάβει την στήριξη της Ελλάδας στη διαδικασία ειρήνευσης στη Γάζα και την έναρξη μιας ευρύτερης πολιτικής διαδικασίας που θα οδηγούσε σε λύση δύο κρατών με πλήρη εγγύηση για την ασφάλεια του Ισραήλ.

Σημειώνεται ότι δεν κατέστη εφικτή συνάντηση του πρωθυπουργού με τον επικεφαλής της Παλαιστινιακής Αρχής για λόγους που οφείλονται στον προγραμματισμό αμφοτέρων.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα έχει ακόμα συναντήσεις με επικεφαλής μεγάλων εταιρειών της ισραηλινής αμυντικής βιομηχανίας, καθώς εξετάζονται δυνατότητες εμβάθυνσης της αμυντικής συνεργασίας και οι προοπτικές συμπαραγωγής με το ελληνικό αμυντικό οικοσύστημα.

Από τις εκδόσεις Gutenberg κυκλοφόρησε πρόσφατα το βραβευμένο με το Booker 2024 βιβλίο Τροχιές τής Σαμάνθα Χάρβεϊ. Η μετάφραση ανήκει στον Γιώργο Κυριαζή, ο οποίος απέδωσε έξοχα την ατμόσφαιρα που δημιουργεί η συγγραφέας, η οποία χαρακτηρίστηκε «Μέλβιλ των ουρανών» από τον κριτικό λογοτεχνίας του New Yorker, Τζέιμς Γουντ, θέλοντας έτσι να τονίσει την αισθητική της νουβέλας.

Εξι αστροναύτες – άνδρες και γυναίκες από τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία, τη Βρετανία, την Ιταλία και τη Ρωσία – εκτοξεύονται στο Διάστημα. Βρισκόμενοι σε τροχιά, παρακολουθούν τη Γη. «[…] Οι ήπειροι και οι ωκεανοί χάνονται από κάτω τους, περνά ο Αρκτικός στο χρώμα της λεβάντας, πίσω του φεύγει η ανατολική άκρη της Ρωσίας, καταιγίδες δυναμώνουν πάνω από τον Ειρηνικό, έρχονται οι πρωινές έρημοι του Τσαντ με τα πτυχωτά βουνά τους, και μετά η Νότια Ρωσία, η Μογγολία και ξανά ο Ειρηνικός […]». Στην τροχιά, σε περιβάλλον μικροβαρύτητας, «νιώθουν σαν θαλασσοπούλια που πλανιούνται μια ζεστή μέρα».

Εξασκούνται καθημερινά για να μη συρρικνωθούν οι μύες τους και διεξάγουν πειράματα σε ανθρώπινα κύτταρα, ώστε να κατανοήσουν τις αλλαγές που επέρχονται σταδιακά στον οργανισμό τους. Αναγκασμένοι να νιώθουν μεταξύ τους μια «αιωρούμενη οικογένεια», αγνοούν τις παράλογες εντολές που λαμβάνουν, όπως: «Λόγω συνεχιζόμενων πολιτικών διενέξεων, παρακαλούμε να χρησιμοποιείτε τη δική σας εθνική τουαλέτα». Εξάλλου, τι νόημα έχουν τα διπλωματικά παιχνίδια σε έναν διαστημικό σταθμό όπου οι αστροναύτες πίνουν ο ένας τα ανακυκλωμένα ούρα του άλλου και ανασαίνουν τον ανακυκλωμένο αέρα ο ένας του άλλου; Στις 16 τροχιές που διανύουν γύρω από τη Γη στη διάρκεια ενός εικοσιτετραώρου, ταξιδεύοντας με ταχύτητα 27.000 χλμ./ώρα, αντιπροσωπεύουν ο ένας για τον άλλο ολόκληρο το ανθρώπινο είδος – δισεκατομμύρια ανθρώπους.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });

Εγκλειστοι σε ένα περιβάλλον όπου οι μέρες τους είναι προγραμματισμένες λεπτό προς λεπτό, δεν έχουν καμία άλλη ελευθερία εκτός από την παρατήρηση και τη σκέψη. Ακούν το δελτίο ειδήσεων για τον λαμπερό πλανήτη τους και ενίοτε εκνευρίζονται γιατί αντιλαμβάνονται μια θλιβερή αλήθεια, τη βίαιη δυναμική της ανθρωπότητας να διαμορφώνει καθετί στην επιφάνεια της Γης. «[…] Κάθε περιδινούμενη γαλάζια ή κόκκινη φυκώδης άνθιση στον μολυσμένο θερμό υπεραλιευμένο Ατλαντικό είναι σε μεγάλο βαθμό φτιαγμένη από το χέρι της πολιτικής και των ανθρώπινων επιλογών. Κάθε παγετώνας που υποχωρεί ή διαλύεται, κάθε γρανιτένια κορυφογραμμή γυμνή από χιόνι που ποτέ πριν δεν είχε ξαναλιώσει, κάθε καμένο ή φλεγόμενο δάσος ή αλσύλλιο, κάθε στρώμα πάγου που συρρικνώνεται, κάθε πετρελαιοκηλίδα που καίγεται[…]».

Παράλληλα, νοσταλγούν τις οικογένειές τους και κυρίως νιώθουν ζωντανοί μέσα από τα όνειρά τους. Ερμηνεύουν τις δύσκολες συνθήκες που βιώνουν όσο μπορούν, αν και ο εγκέφαλός τους αντιστέκεται εξαιτίας της έλλειψης βαρύτητας και δεν νιώθουν τα μέλη τους παρά μόνο όταν γυρίσουν να τα κοιτάξουν. Διηγούνται τη στιγμή που παρακολούθησαν το βίντεο της πρώτης προσσελήνωσης μαζί με την οικογένειά τους – η επιτομή της δίψας του ανθρώπινου πνεύματος για εξερεύνηση –, μιλούν για το πώς βίωσαν την τρομερή στιγμή της έκρηξης της τραγωδίας του «Τσάλεντζερ» και με ποιον τρόπο αυτή καθόρισε τη μοίρα τους όταν ήταν παιδιά ή, κυρίως, πώς δεν την καθόρισε. Γιατί ένας από αυτούς αποφάσισε «να γίνει αστροναύτης όταν ήταν ακόμα μέσα στη μήτρα». Και παράλληλα στοχάζονται για τον κόσμο, για τη ζωή, για τη μικρή και τη μεγάλη σημασία των πραγμάτων.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

Καθοριστικό είναι το σημείο της αφήγησης όπου οι αστροναύτες αναρωτιούνται πώς γίνεται η θέα της Γης, ενώ είναι τόσο επαναλαμβανόμενη, κάθε φορά, χωρίς εξαίρεση, να τους κεντρίζει το ενδιαφέρον. Συγκλονίζονται από κάθε ανατολή και οι σκέψεις τους συνοδεύονται από μια παιδική χαρά, από τη συγκίνηση και το δέος στην προοπτική ενός ταξιδιού στη Σελήνη ή στον πλανήτη Αρη, απ’ όπου η επιστροφή τους φαίνεται αδύνατη. Και ας γνωρίζουν ότι είναι ανθρώπινες μαριονέτες μπροστά στο αχανές Σύμπαν. «Λίγο μέταλλο μας χωρίζει από το κενό· ο θάνατος είναι πάρα πολύ κοντά».

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });

Οι κριτικοί θα συμφωνήσουν ότι το μυθιστόρημα στερείται πλοκής, αλλά ο αναγνώστης ενδεχομένως να διαφωνήσει. Γιατί καθώς η συγγραφέας αποτυπώνει το Σύμπαν, αναδεικνύει ταυτόχρονα και τον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου. Ολα αλλάζουν τη στιγμή που κάνουν έναν διαστημικό περίπατο. Εκτοτε, το κοίταγμα του Διαστήματος μέσα από το παράθυρο δεν θα είναι πια το ίδιο. «Είναι σαν να κοιτάζεις πίσω από τα κάγκελα ένα ζώο που κάποτε έτρεχε μαζί σου ελεύθερο. Ενα ζώο που θα μπορούσε να σε είχε καταβροχθίσει, αντί γι’ αυτό όμως διάλεξε να σε αφήσει να μπεις στον ανατριχιαστικό παλμό της εξωτικής αγριότητάς του».

Στις λέξεις της Σαμάνθα Χάρβεϊ ο αναγνώστης θα δει το Σύμπαν με άλλα μάτια, θα φανταστεί πως ακούει τις ηλεκτρομαγνητικές δονήσεις του, θα αφουγκραστεί τους ήχους του Ποσειδώνα ως μια παλίρροια που σκάει κάποια στιγμή σε ακτή και του Ουρανού ως μια φρενήρη στιγμιαία στριγκλιά. Και όσο για τους ήχους της Γης, θα φανταστεί μια ασύμφωνη ορχήστρα που εκπέμπει σε όλο τον Γαλαξία.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });

Το γεγονός ότι τα έργα της Σαμάνθα Χάρβεϊ έχουν συμπεριληφθεί σε βραχείες και μακρές λίστες σημαντικών λογοτεχνικών βραβείων, καθώς και οι διακρίσεις της σε διαγωνισμούς επιβεβαιώνουν την αξιοσημείωτη παρουσία της στον λογοτεχνικό κόσμο. Οι έλληνες αναγνώστες, διαβάζοντας τις Τροχιές, έρχονται σε επαφή με ένα βαθιά υπαρξιακό έργο, που προσφέρει μια στοχαστική εμπειρία ανάγνωσης.

H Ντίνα Σαρακηνού είναι συγγραφέας, διευθύντρια του λογοτεχνικού online περιοδικού Literature.gr

Απόσπασμα

«Ήταν σίγουροι ότι είχαν ξαναβρεθεί εκεί»

Η Νὲλ ἔβλεπε ὄνειρα πτήσης ὅταν ἦταν παιδί, και ἀργότερα ὡς ἔφηβη. Τὸ ἴδιο καὶ οἱ ἄλλοι, ὅλοι καὶ ὅλες τους. Σύντομα ὄνειρα ραγδαίας ἀνόδου ἢ μεγάλα καὶ νωθρὰ ὄνειρα ἀνακάλυψης, ἀλλὰ σὲ κάθε περίπτωση ὄνειρα ἀπελευθέρωσης ἢ ἐλευθερίας.  ̔Η πτήση ποὺ ἔκαναν, ἢ κάνουν ἀκόμα, στὰ ὄνειρά τους εἶναι ἡ πλησιέστερη ἀναλογία ποὺ ἔχουν γιὰ τὴν κίνηση στὸ διάστημα, αὐτὰ τὰ ὄνει-

ρα διαθέτουν τὴν ἴδια ἄνεση, τὴν ἴδια ἔλλειψη βαρύτητας, τὴν ἴδια αἴσθηση θαύματος, γιατὶ ἕνα βαρὺ καὶ ἄφτερο σῶμα δὲν θὰ ἔπρεπε νὰ μπορεῖ νὰ γλιστράει τόσο ἐλεύθερα καὶ ἄνετα, κι ὅμως νά ποὺ μπορεῖ, καὶ φαίνεται ὅτι ἐσὺ τελικὰ κάνεις ἐκεῖνο τὸ πράγμα γιὰ τὸ ὁποῖο γεννήθηκες.

Πῶς νὰ τὸ πιστέψεις;  ̓Απὸ τὴν ἄλλη, πῶς νὰ πιστέψεις ὁτιδήποτε ἄλλο; Πῶς νὰ πιστέψεις τὴν ὑφὴ τοῦ σκότους ποὺ ἁπλώνεται σὲ ὁλόκληρο τὸ διάστημα γύρω ἀπὸ μιὰ ἡλιόλουστη γῆ, ὅπου ἡ γῆ ἀπορροφᾶ ὅλο τὸ φῶς – ἀλλὰ πῶς νὰ πιστέψεις καὶ ὁτιδήποτε ἄλλο πέρα ἀπ  ̓αὐτὸ τὸ σκότος,ποὺ εἶναι ζωντανό, ἀνασαίνει καὶ σοῦ γνέφει; Μπορεῖ ἡ Νὲλ νὰ εἶχε φοβηθεῖ κάποτε τὸ κενό, ἀλλὰ μόλις βρέθηκε μέσα του ἔνιωσε μιὰ ἀνεξήγητη αἴσθηση παρηγοριᾶς καὶ ποθοῦσε –ἂν ποθοῦσε ὁτιδήποτε ἐδῶ ἔξω– νὰ περιπλανηθεῖ μέσα του, καὶ ὁ ἱμάντας της νὰ ξεδιπλωθεῖ χιλιάδες χιλιόμετρα.

Κοιτάζεις τὸ κορμί σου ποὺ αἰωρεῖται προσαρτημένο στὸ σταθμὸ καθὼς παλεύεις μὲ τὸ ἠλεκτρικὸ κατσαβίδι, τὸν πολλαπλασιαστὴ ροπῆς καὶ τὰ παλιὰ μπουλόνια ποὺ ἔχουν κολλήσει καὶ δὲν μπορεῖς νὰ ἐκμεταλλευτεῖς τὴ δύναμη τῆς βαρύτητας γιὰ νὰ τὰ ἀφαιρέσεις, καὶ τετρακόσια χιλιόμετρα κάτω ἀπ  ̓τὰ πόδια σου ἡ γυαλιστερὴ γήινη σφαίρα αἰωρεῖται κι αὐτὴ σὰν παραίσθηση, σὰν κάτι φτιαγμένο μὲ φῶς κι ἀπ  ̓τὸ φῶς, κάτι ποὺ θὰ μποροῦσες νὰ περάσεις ἀπὸ μέσα του, καὶ ἡ μόνη λέξη ποὺ φαίνεται νὰ ταιριάζει στὸ θέαμα εἶναι ἀπόκοσμο. Δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι πραγματικό. Ξέχνα ὅ,τι ξέρεις. Κοιτάζεις πίσω σου τὸν ὄγκο τοῦ διαστημικοῦ σταθμοῦ, κι ἐκείνη τὴ στιγμὴ αὐτὸν νιώθεις γιὰ σπίτι σου, ὄχι τὴ γῆ. Μέσα στὸ σκάφος εἶναι οἱ ἄλλοι τέσσερις.  ̓Εδῶ ἔξω, ὅμως, ξέχνα ὅ,τι ξέρεις.  ̔Η καρδιά της καὶ ἡ καρδιὰ τοῦ Πιέτρο εἶναι οἱ μόνες ποὺ χτυποῦν στὸ διάστημα ἔξω ἀπὸ τὴν ἀτμόσφαιρα τῆς γῆς καὶ μέχρι ὅσο μακριὰ πέρα ἀπὸ τὰ ὅρια τοῦ ἡλιακοῦ συστήματος μπορεῖ νὰ φανταστεῖ κανείς.Οἱ δύο σφυγμοί τους τὸ διασχίζουν γαλήνια, δὲν βρίσκονται ποτὲ δύο φορὲς στὸ ἴδιο σημεῖο. Καὶ ποτὲ δὲν θὰ ξαναγυρίσουν στὸ ἴδιο μέρος.

̔́Οταν οἱ ἕξι τους συζητοῦσαν ἀργότερα γιὰ τοὺς διαστημικοὺς περιπάτους τους, μιλοῦσαν γιὰ déjà vu – ἦταν σίγουροι ὅτι εἶχαν ξαναβρεθεῖ ἐκεῖ.  ̔Ο Ρομὰν εἶπε ὅτι μπορεῖ αὐτὸ νὰ ὀφειλόταν σὲ θαμμένες μνῆμες ἀπὸ τὴ μήτρα.  ̓Εγὼ κάπως ἔτσι νιώθω ὅταν αἰωροῦμαι στὸ διάστημα, εἶχε πεῖ. σὰν νὰ μὴν ἔχω γεννηθεῖ ἀκόμα.

Νά ἡ Κούβα, ροδαλὴ μέσα στὸ χάραμα.

Ο ἥλιος καθρεφτίζεται στὴν ἐπιφάνεια τοῦ ὠκεανοῦ σκορπίζοντας φῶς.  ̓Εμφανίζονται τὰ ρηχὰ τιρκουὰζ νερὰ τῆς Καραϊβικῆς καὶ στὸν ὁρίζοντα προβάλλει ἡ θάλασσα τῶν Σαργασσῶν.

Η Νὲλ σκέφτεται πόσο ἀπίθανα εἶναι ἐκεῖ ἔξω, νὰ μὴν ἔχει γυαλὶ ἢ μέταλλο ἀνάμεσα στὸν ἑαυτό της καὶ σ  ̓αὐτό. Μόνο μιὰ διαστημικὴ στολὴ γεμάτη ψυκτικὸ μέσο γιὰ νὰ κρατάει μακριά της τὴ θερμότητα τοῦ ἥλιου. Μόνο μιὰ διαστημικὴ στολή, ἕνα κομμάτι σκοινὶ καὶ τὴ λιγοστὴ ζωή της.

Τὰ πόδια της κρέμονται πάνω ἀπὸ μιὰ ἤπειρο, τὸ ἀριστερό της πέλμα κρύβει τὴ Γαλλία, τὸ δεξί της τὴ Γερμανία. Τὸ γαντοφορεμένο χέρι της σκεπάζει τὴ δυτική Κίνα.

Στὴν ἀρχὴ ἕλκονται ἀπὸ τὴ νυχτερινὴ θέα – τὸν πανέμορφο διάκοσμο ἀπὸ τὰ φῶτα τῶν πόλεων καὶ τὴνἐπιφανειακὴ μαγεία τῶν ἀνθρώπινων ἔργων.  Υπάρχει κάτι ἔντονο, καθαρὸ καὶ δυναμικὸ στὴ νυχτερινὴ γῆ καὶ στὸ παχὺ δαντελωτὸ ἀστικὸ ὑφαντό της. Σχεδὸν κάθε χιλιόμετρο τῆς ἀκτογραμμῆς τῆς Εὐρώπης κατοικεῖται, καὶ ὁλόκληρη ἡ ἤπειρος διαγράφεται μὲ ἐξαιρετικὴ λεπτομέρεια, καθὼς οἱ ἀστερισμοὶ τῶν πόλεων ἑνώνονται μὲ τὸ χρυσαφένιο νῆμα τῶν δρόμων. Τὰ ἴδια χρυσαφένια νήματα διατρέχουν τὶς  ̓́Αλπεις, ποὺ συνήθως εἶναι γκριζογάλανες ἀπὸ τὸ χιόνι.

Τὴ νύχτα μποροῦν νὰ ἐντοπίσουν τὸ σπίτι τους: να τὸ Σιάτλ, ἡ  ̓Οσάκα, τὸ Λονδίνο, ἡ Μπολόνια, ἡ  Αγία Πετρούπολη καὶ ἡ Μόσχα – ἡ Μόσχα ἕνα πελώριο φωτεινὸ σημεῖο, σὰν τὸν Πολικὸ  ̓αστέρα σὲ ἕναν ἐπίμονα καθαρὸ οὐρανό. Τοὺς κόβει τὴν ἀνάσα αὐτὴ ἡ ἠλεκτρικὴ ὑπερβολὴ τῆς νύχτας.  ̔Η ἐξάπλωση τῆς ζωῆς.  ̔Ο τρόπος ποὺ ὁ πλανήτης διακηρύσσει πρὸς τὴν ἄβυσσο: ἐδῶ ὑπάρχει κάτι καὶ κάποιος.

Στο λιμάνι Κόγκε, 39 χλμ. νοτιοδυτικά της Κοπεγχάγης, βρίσκεται το MAPS, ένα μουσείο αφιερωμένο στην τέχνη του δημόσιου χώρου. Εκεί, το περασμένο Σάββατο, στο φουαγιέ του μουσείου, η κύπρια καλλιτέχνις – χορογράφος Μαρία Χασάμπη εγκατέστησε τα μεγάλων διαστάσεων πάνελ από καθρέφτες. Και μαζί με τη χορεύτρια Ελενα Αντωνίου παρουσίασαν χορεύοντας αλλά και μένοντας ακίνητες το έργο της Χασάμπη, με το οποίο το MAPS εγκαινίασε το «The Story of Public Art». Μία διεθνή έκθεση που στη διάρκεια τεσσάρων ετών παρουσιάζει την ιστορία των πρωτοποριακών καλλιτεχνικών πειραμάτων σε δημόσιους χώρους από τη δεκαετία του 1960 έως σήμερα.

Σε αυτή τη μεγάλη έκθεση που συμμετέχουν συνολικά 120 καλλιτέχνες προερχόμενοι από 40 χώρες η Ιστορία της Δημόσιας Τέχνης θα δείξει ιστορικά έργα τα οποία έγιναν ορόσημα για τις μελλοντικές γενιές, καθώς και έργα που έχουν αλλάξει την αντίληψή μας για την ταυτότητα, τις δομές εξουσίας, τη βιοπολιτική, την επιθυμία, την εργασία, τις κοινωνικές σχέσεις, τη φύση και την πραγματικότητα. Οι δημιουργοί τους θα πουν επίσης ότι η δημόσια τέχνη αφορά κινήσεις, συμπεριφορές και ενέργειες και όχι μνημεία, αγάλματα και επίσημες δημόσιες αναθέσεις.

Η έκθεση «Dancing in the Streets (On Power)», το πρώτο κεφάλαιο αυτής της έκθεσης που αποτελείται από δύο μέρη, (το δεύτερο μέρος, «Explosions» θα παρουσιαστεί τον Οκτώβριο 2025) διερευνά τον τρόπο με τον οποίο η πολιτική, η τεχνολογία και η κοινωνικότητα συνδέονται με τον ψυχισμό, την ευαισθησία και την αισθητική, τόσο στη διαμόρφωση του τρόπου ζωής μας όσο και στην τέχνη.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); }); ΑΡΧΗ ΜΕ ΤΟΝ ΧΟΡΟ.

Η πρώτη πράξη της έκθεσης ξεκινά μέσα από την ιστορία των σημαντικότερων χορογράφων και καλλιτεχνών που στα τέλη της δεκαετίας του 1950, πειραματίστηκαν να φέρουν την καθημερινή ζωή στη σφαίρα της τέχνης και να μετακινήσουν την τέχνη έξω από τα ιδρύματα.

«Η Ιστορία της Δημόσιας Τέχνης – Χορεύοντας στους δρόμους (On Power)» όπως είναι ο τίτλος του πρώτου μέρους, αφηγείται την ιστορία της τέχνης στο δημόσιο χώρο από την οπτική γωνία της χορογραφίας και του χορού. Το φουαγιέ του μουσείου έχει μετατραπεί σε σκηνή χορού με το «Forwards», τη χορογραφική εγκατάσταση καθρεφτών της Μαρίας Χασάμπη που ανοίγει το μουσείο ως σκηνή και δημόσιο χώρο. Η επιμελητική φιλοδοξία είναι να δημιουργηθεί ένα εκθεσιακό σχήμα όπου μαζί με τα εικαστικά έργα, το σώμα, οι σχέσεις και η παρουσία βρίσκουν επίσης χώρο.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });

Η έκθεση παρουσιάζει αναβιώσεις περφόρμανς, μαζί με ιστορικά και σύγχρονα έργα και επιδιώκει να αναδείξει εκείνες τις γυναίκες καλλιτέχνιδες που διαμόρφωσαν αυτό που σήμερα αντιλαμβανόμαστε ως δημόσια τέχνη. Ανάμεσα τους οι Αννα Χάλπριν, Τρίσα Μπράουν, Εύα Πάρτουμ, Ρόζμαρι Μέγιερ αλλά και οι Pussy Riot.

Η επιμελήτρια της έκθεσης Σαρλότε Σπρογκ θέλησε να τονίσει αυτό που είχαν επισημάνει από τη δεκαετία του 1980 οι φεμινίστριες ακτιβίστριες Guerrilla Girls μιλώντας για τον ανδροκρατουμένο τομέα της τέχνης και επέλεξε να παρουσιαστούν εγκαταστάσεις μεγάλης κλίμακας που δημιουργήθηκαν κυρίως από γυναίκες: Μαρία Χασάμπη, Σουζάν Λέισι, Ρόζμαρι Μέγιερ. Η μουσική, οι διαφορετικές φωνές, ο χορός, ο ηδονισμός και η ζωτικότητα διατρέχουν όλη την έκθεση με έργα καλλιτεχνών που χρησιμοποιούν τη δική τους ποπ κουλτούρα. Από το χιπ – χοπ στο έργο του Ζαν Μισέλ Μπασκιά και το Acid House στην παράλληλη ιστορία της Αγγλίας του Τζέρεμι Ντέλερ, μέχρι τη τζαζ στις Ιστορίες Τέχνης του Theaster Gates.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

Στο επιμελητικό της κείμενο η Σαρλότε Σπρογκ σημειώνει: «Η Ιστορία της Δημόσιας Τέχνης διερευνά την ένταση μεταξύ τέχνης και ζωής. Αναφέρεται επίσης σε πλατφόρμες και υποδομές που, σε όλο τον κόσμο, συνεχίζουν να υποστηρίζουν την πειραματική δημόσια τέχνη. Από το Womanhouse στο Λος Αντζελες τη δεκαετία του 1970 και το Creative Time τη δεκαετία του 1980 μέχρι νέες μορφές όπως το Red Clay Studio στην Ταμάλε της Γκάνα στην Αφρική, το οποίο ανέθεσε σε καλλιτέχνες σημαντικές εκδηλώσεις που διευρύνουν τα όρια της εξερεύνησης της κοινωνίας από την τέχνη. Είναι επίσης η ιστορία των κοινοτήτων φωτογράφων, κινηματογραφιστών και επιμελητών που ακολούθησαν τους καλλιτέχνες και αποτύπωσαν τα εφήμερα έργα για τις επόμενες γενιές».

ΔΡΟΜΟΙ ΚΑΙ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ.

Ο τίτλος του πρώτου μέρους της Ιστορίας της Δημόσιας Τέχνης δανείζεται τον τίτλο της από τη μουσική επιτυχία της Motown «Dancing in the Streets», η οποία ακούστηκε στο Ντιτρόιτ της δεκαετίας του 1960 – κέντρο της αυτοκινητοβιομηχανίας και επίκεντρο του κινήματος για τα πολιτικά δικαιώματα. Το τραγούδι έγινε ύμνος της ειρηνικής αντίστασης, μια πρόσκληση να γεμίσουν οι δρόμοι με ζωή και δράση. Η ίδια ενέργεια μεταδίδεται στα έργα από τους καλλιτέχνες που παρουσιάζονται στην έκθεση του MAPS. Οι δρόμοι και τα αυτοκίνητα αποτελούν ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο σε όλη την έκθεση, συνδέοντας το άτομο με ένα ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο: από τα καλέσματα σε χάπενινγκς του Αλαν Κάπροου και τα γλυπτά αυτοκινήτων από σκυρόδεμα Concrete Traffic του Βολφ Βόστελ μέχρι το έργο τεχνητής νοημοσύνης ΝΟΧ του Lawrence Lek. Και την περφόρμανς VENUS της Γιοκσού Κουνάκ με μια Mercedes ως σχόλιο για την αέναη μετακίνηση των μεταναστών. Το μουσείο MAPS προσκάλεσε την πρωτοπόρο του New Genre Public Art Σουζάν Λέισι να δημιουργήσει μια νέα εγκατάσταση αυτοκινήτου. Το έργο βασίζεται στη μακρόχρονη ενασχόλησή της με τον ρόλο της τέχνης στα κοινωνικά κινήματα, συμπεριλαμβανομένου του έργου της Auto on the Edge of Time, το οποίο εστιάζει στη βία κατά των γυναικών.

Την πιο σοβαρή κρίση ασφάλειας από το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου διέρχεται η Δύση καθώς οι θεμελιώδεις παραδοχές στις οποίες οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν βασίσει τις γεωστρατηγικές τους φιλοδοξίες φαίνεται να αλλάζουν ριζικά. Ο Ντόναλντ Τραμπ ως ο πρώτος μεταπολεμικά πρόεδρος των ΗΠΑ που αναθεωρεί τον ρόλο της χώρας του στον κόσμο τινάζει στον αέρα την παγκόσμια τάξη πριν ακόμα διαμορφωθεί μια διάδοχη κατάσταση. Σε αυτό το περιβάλλον ρευστότητας οι Ευρωπαίοι αντιμετωπίζονται από τους Αμερικανούς ως γεωπολιτικά παράσιτα, με τα μειωτικά σχόλια να γίνονται πιο αιχμηρά πίσω από τις κλειστές πόρτες.

«Στις 9 ένα πρωί του Φεβρουαρίου 1947, ο πρεσβευτής του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ουάσιγκτον, λόρδος Ινβερτσάπελ, μπήκε στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ για να παραδώσει στον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Τζορτζ Μάρσαλ, δύο διπλωματικά μηνύματα τυπωμένα σε μπλε χαρτί για να τονιστεί η σημασία τους: το ένα για την Ελλάδα και το άλλο για την Τουρκία. Εξαντλημένη, διαλυμένη και βαριά χρεωμένη στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Βρετανία ενημέρωνε ότι δεν μπορούσε πλέον να συνεχίσει την υποστήριξή της στις ελληνικές κυβερνητικές δυνάμεις που πολεμούσαν μια ένοπλη κομμουνιστική εξέγερση», αναφέρει ο Αλαν Λιτλ στο BBC. Οπως επισημαίνει, οι ΗΠΑ διέκριναν τότε τον ορατό κίνδυνο να περιέλθει η Ελλάδα στη σοβιετική σφαίρα επιρροής και φοβήθηκαν ότι η Τουρκία θα μπορούσε να είναι η επόμενη, δίνοντας στη Μόσχα τον έλεγχο της Ανατολικής Μεσογείου. Ετσι σχεδόν μέσα σε μια νύχτα οι Ηνωμένες Πολιτείες κάλυψαν το κενό που άφησαν οι Βρετανοί που αποχωρούσαν. «Πρέπει να είναι πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών», ανακοίνωσε ο πρόεδρος Χάρι Τρούμαν, «η υποστήριξη των ελεύθερων λαών που αντιστέκονται στην απόπειρα υποταγής από ένοπλες μειονότητες ή από εξωτερική πίεση». Κι έγινε έτσι η αρχή του λεγόμενου δόγματος Τρούμαν. Στην καρδιά αυτής της προσέγγισης ήταν η ιδέα πως η παροχή βοήθειας για την υπεράσπιση της δημοκρατίας στο εξωτερικό ήταν ζωτικής σημασίας για τα εθνικά συμφέροντα των ΗΠΑ. Ακολούθησαν δύο μεγάλες πρωτοβουλίες: το Σχέδιο Μάρσαλ, για την ανοικοδόμηση των κατεστραμμένων ευρωπαϊκών οικονομιών και η δημιουργία του ΝΑΤΟ το 1949, απέναντι από μια Σοβιετική Ενωση που είχε πλέον επεκτείνει τον έλεγχό της στο ανατολικό τμήμα της Ευρώπης.

Τώρα η Ευρώπη δεν κρύβει την αγανάκτησή της για τις προσβολές της ομάδας Τραμπ, όπως προέκυψαν από τη διαρροή συνομιλίας στο Signal. Σύμφωνα με ανάλυση του Politico μερικές φορές είναι καλύτερα να μην ξέρεις τι λένε οι αποκαλούμενοι φίλοι σου πίσω από τις κλειστές πόρτες. Τέτοια είναι η περίπτωση που όπως δείχνουν οι διαρροές – μετά την γκάφα αμερικανών αξιωματούχων – σε απαξιώνουν ως «αξιολύπητο» και ο αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς φθάνει στο σημείο να πει πως μισεί το γεγονός ότι η χώρα του πρέπει «να διασώσει ξανά την Ευρώπη».

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });

Ο συγκρουσιακός τόνος της ομάδας του αμερικανού προέδρου έναντι των Ευρωπαίων ιδιαίτερα όσον αφορά τις συνεισφορές του ΝΑΤΟ και τον πόλεμο στην Ουκρανία, αποτυπώθηκε και σε συνέντευξη του απεσταλμένου του Λευκού Οίκου Στιβ Γουίτκοφ στον Τάκερ Κάρλσον που σχολίασε ότι «η Ευρώπη είναι δυσλειτουργική». «Η Ευρώπη δυστυχώς πεθαίνει» συμφώνησε ο podcaster Κάρλσον.

Μεταξύ ευρωπαίων διπλωματών ο τόνος της αντίδρασης χαρακτηρίζεται κυρίως από θλίψη και παραίτηση. «Είναι απογοητευτικό να βλέπεις τον τρόπο που μιλούν για την Ευρώπη όταν νομίζουν ότι κανείς δεν τους ακούει», σχολίασε ένας διπλωμάτης της ΕΕ. «Αυτό δεν προκαλεί έκπληξη… Απλώς τώρα βλέπουμε το σκεπτικό τους σε όλο του το μη διπλωματικό μεγαλείο». Αλλος αξιωματούχος εκτιμά ωστόσο ότι «κάποια στιγμή οι ΗΠΑ θα επιστρέψουν ως αξιόπιστοι εταίροι». Σε κάθε περίπτωση εκείνο που η Ευρώπη κατανοεί είναι πως η ίδια πρέπει να κάνει πολύ περισσότερα γιατί δεν έχει άλλη επιλογή.

Τι φέρεται να έχει στο μυαλό του ο Αλέξης Τσίπρας ως ένα από τα σενάρια που δυνητικά εξετάζει; Πως ο ίδιος μπορεί να επανέλθει όχι απλώς σε μια τροχιά συνολικής επαναφοράς στο πολιτικό σκηνικό, μα και σε πρωταγωνιστικό ρόλο στη διαμόρφωση και σύνθεση ενός νέου φορέα με αναφορά στην Αριστερά και την Κεντροαριστερά.

Η τελευταία του παρέμβαση προτού αναχωρήσει για την Αμερική αφορούσε μια «νέα πυξίδα» με έμφαση στα γεωπολιτικά και στη θέση της χώρας στο ρευστό πολιτικό σκηνικό. Την ίδια ώρα από το Χάρβαρντ επέμεινε στις τοποθετήσεις του σε μια πιο global ανάλυση των σημερινών δεδομένων, ενώ προχώρησε και σε σκέψεις-προτάσεις, όπως το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομικών στην ΕΕ που θα εκδίδει κοινό χρέος για τη στήριξη ευρωπαϊκών δημόσιων αγαθών.

Εμπειροι παρατηρητές και άνθρωποι με γνώση των διεργασιών παρατηρούν πως και αυτή η παρέμβαση αλλά και όσες έχουν προηγηθεί στις εκδηλώσεις από το Ινστιτούτο Αλέξη Τσίπρα στην πραγματικότητα αποτελούν ψηφίδες ενός παζλ το οποίο στην ολοκλήρωσή του θα καταλήγει σε μια μετωπική πρόσκληση που θα επιχειρήσει να αναδιατάξει τα στάσιμα νερά του προοδευτικού χώρου. Κλιμάκωση που ζυγίζεται προσεκτικά και για το μομέντουμ και λαμβάνοντας υπόψη τον σημερινό συσχετισμό, τον παράγοντα «Τέμπη», τις χαμηλές δημοσκοπικές πτήσεις του κεντροαριστερού χώρου. Εχουν προηγηθεί εκδηλώσεις και παρεμβάσεις όπου ο πρώην πρωθυπουργός έχει μιλήσει ανοιχτά για την αναγκαιότητα κοινής συμπόρευσης και ενιαίου βηματισμού για τις προοδευτικές δυνάμεις.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });

Το σενάριο του νέου φορέα

Ο Αλέξης Τσίπρας φέρεται να πυκνώνει περαιτέρω τις παρεμβάσεις του, με τη ματιά του πια πιο έντονη προς το εσωτερικό πολιτικό σκηνικό. Πολύ προσεκτικά οι επαφές του όλο αυτό το διάστημα με μια σειρά είτε παλιότερων στελεχών του ευρύτερου προοδευτικού χώρου, τεχνοκρατών αλλά και φρέσκων, κατά τη γνώμη του, προσώπων από ευρύτερους φορείς και κλάδους επίσης δεν περνούν απαρατήρητες. Το σενάριο του νέου φορέα – που είναι στο μυαλό του Τσίπρα -, σύμφωνα πάντα με τις πηγές, δεν φαίνεται να προσκρούει στον υπάρχοντα ΣΥΡΙΖΑ, δεδομένου πως ο πρώην πρωθυπουργός είναι ακόμη βουλευτής του κόμματος. Και εκεί εξάλλου αναμένονται εξελίξεις το επόμενο διάστημα, αφού φέρεται ένα μέρος της Νέας Αριστεράς να επαναπατρίζεται στον ΣΥΡΙΖΑ και μάλιστα αυτό να μη γίνεται τεχνικά με όρους απλής επιστροφής, αλλά επίσης με όρους μετωπικής συμπόρευσης.

Το εγχείρημα Τσίπρα – αν τελικώς ευοδωθεί – θα επιχειρήσει όχι απλώς να δώσει ομπρέλα σε όλες τις προοδευτικές δυνάμεις – άρα μια προωθητική υπέρβαση – αλλά περισσότερο και πάνω από όλα να προσδώσει αυτό για το οποίο έχει αγωνία και ο ίδιος αλλά και μεγάλο μέρος του κεντροαριστερού ακροατηρίου: Ενα σχέδιο για πειστικό εναλλακτικό πόλο απέναντι στον Κυριάκο Μητσοτάκη. Ενδιάμεσες δυνάμεις που κινούνται στον προοδευτικό χώρο και που σήμερα δεν εγγράφονται ούτε στον ΣΥΡΙΖΑ ούτε στο ΠΑΣΟΚ καταγράφουν επίσης έντονες διεργασίες αυτό το διάστημα με τη συμμετοχή πρώην υπουργών και του ΣΥΡΙΖΑ και της Χ. Τρικούπη (Λούκα Κατσέλη, Δραγασάκης κ.ά.), εκπροσώπους επαγγελματικών φορέων, ανθρώπους των κινημάτων που επίσης αθροίζουν τη δική τους αγωνία για την επόμενη μέρα.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });

Το ερώτημα είναι αν τελικά ο Τσίπρας θα προχωρήσει στην κλιμάκωση και στο τελικό βήμα του νέου σχεδίου του, αλλά και επίσης πόσο πειστικό θα μπορεί να γίνει αυτό σε περιβάλλον όπου η ευρύτερη Κεντροαριστερά έχει πληγωμένο κύρος και στάσιμα νερά. Αν όλα αυτά είναι ευχολόγια ενός κοντινού περιβάλλοντος με αγωνία για το σημερινό τοπίο. Και αν ο πρώην πρωθυπουργός εξετάζει τις κινήσεις του για πριν από την κάλπη των εθνικών εκλογών του 2027 ή μετά.

Με τα χέρια ψηλά στον αέρα /

με τα kufi στα κεφάλια /

παρελαύνουν στο δρόμο για το παλάτι.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });

Το kufi είναι αυτό το μικρό, στρογγυλό καπέλο χωρίς γείσο που φορούν οι πιστοί του Ισλάμ. Αλλά το Kufi είναι και τραγούδι. Πρώτο σε ακροάσεις, παίζει παντού στην Κωνσταντινούπολη. Παίζει λούπα στα κεφάλια των νεαρών που φωνάζουν τους δρόμους, και ξέρουν τους στίχους του απ’ έξω:

Δε μιλάμε τη γλώσσα τους, φίλε / η παράστασή τους σαρώνει /

οι ηθοποιοί τους είναι καλύτεροι / τα τρολ τους είναι καλύτερα /

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });

κι εμείς ούτε τα κοράκια δεν μπορέσαμε να διώξουμε, φίλε /

και τα πουλιά είναι δαίμονες / αυτά τα πουλιά είναι δαίμονες.

Τα «πουλιά» είναι ολ’ αυτά που οι νέοι στις διαδηλώσεις μισούν.

Η Ντέλιν Κους στα πλάνα του YouΤube κρατάει τη ντουντούκα έξω απ’ το Δημαρχείο της Κωνσταντινούπολης και φωνάζει «θα αντισταθούμε και θα νικήσουμε». Δε φοράει μαντίλι, δείχνει στο φακό το πρόσωπό της: «Να σώσουμε τα τελευταία ψίχουλα δημοκρατίας», λέει. Είκοσι τριών ετών, μ’ ένα τείχος αστυνομικών απέναντι. Γιατί να το ρισκάρεις; Η Ντέλιν σηκώνει τους ώμους. «Δεν υπάρχει νόμος, δεν υπάρχει δικαιοσύνη. Αυτός τα έχει καταργήσει όλα».

«Αυτός» είναι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Τα παιδιά στους δρόμους δε γνώρισαν ποτέ άλλον κυβερνήτη. Η Ντέλιν δεν υπήρχε όταν ο Ερντογάν βρέθηκε στο τιμόνι της Τουρκίας. Την ιστορία, όμως, την ξέρει: μερικά χιλιόμετρα πιο πέρα, στο πάρκο Γκέζι, ανάμεσα στις καστανιές και τις μανόλιες υπάρχει ένα πλαίσιο που γράφει «Αλί Ισμαήλ Κορκμάζ». Αν ο Αλί ζούσε σήμερα, θα ήταν 31 ετών. Τον σκότωσαν στο ξύλο το καλοκαίρι του 2013, στον ξεσηκωμό του πάρκου Γκέζι. Τώρα είναι για πάντα συναγωνιστής της Ντέλιν – ένα νεκρό παιδί 19 χρονών.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

Τι είναι καλύτερο; Να πεθάνεις νέος, ή να περάσεις τη ζωή σου φιμωμένος; Ο Ονάτ, ο πιτσιρικάς που μιλάει στους ξένους δημοσιογράφους, προσπάθησε να πετάξει το φίμωτρο. Ηθελε κι αυτός να γίνει δημοσιογράφος. Σπούδασε επικοινωνία στην Κωνσταντινούπολη, ξόδεψε ό,τι λεφτά είχε ψάχνοντας για δουλειά, κι ύστερα γύρισε με τα φτερά πριονισμένα στο πατρικό του, στη Σμύρνη. «Ζω μια μέρα τη φορά. Μια ώρα τη φορά. Πάω στο σουπερμάρκετ. Το ίδιο προϊόν, 2-3 λίρες πιο ακριβό. Παρηγοριέμαι μόνος μου. “Πάλι καλά”, λέω, “που δεν αυξήθηκε πιο πολύ”».

Είναι σαν μια παγίδα ειδικά στημένη για σένα: παίρνεις δάνειο για να σπουδάσεις, αλλά μετά δε βρίσκεις δουλειά και χρωστάς το δάνειο. Βγάζεις κάρτες για να ζήσεις, η πρώτη τερματίζει, η δεύτερη εγκρίνεται, και το χρέος φουσκώνει: μια χιονοστιβάδα φορτωμένη σε πλάτες εικοσάρηδων.

Ολοι τους θέλουν να φύγουν απ’ την Τουρκία.

Ετσι λένε εννιά στους δέκα φοιτητές (93,6%) στην έρευνα του παγκόσμιου οργανισμού ETS. Ξέρουν, όμως, πως αυτό δε θα συμβεί ποτέ: οι οκτώ στους δέκα (82,6%) δεν έχουν αρκετά λεφτά. Εχουν, όμως, αρκετή οργή. Ο νόμος του AKP, το καθεστώς του παλατιού, είναι σα να φτιάχτηκε ειδικά για να τους τσακίσει. Ενας τούρκος καθηγητής του Πανεπιστημίου του Γκαίτε στη Γερμανία, ο Μεχμέτ Μουτλού, μάζεψε κι ανέλυσε 7.000 σχόλια νεαρών Τούρκων κάτω από τα πιο δημοφιλή ντοκιμαντέρ του YouTube για τη χώρα. Οι συχνότερα χρησιμοποιούμενες λέξεις ήταν «είμαι άνεργος», «χρωστάω», «μαφία»,  «συμμορία», «πελατειακό κράτος», «πνίγομαι», «κλαίω», «ζηλεύω τους ξένους». Ο καθηγητής μιλάει για μια γενιά σε συλλογική απόγνωση. Το άγχος για το μέλλον είναι η κλωστή που συνδέει τη δυστυχία, τη θλίψη και την οργή τους. Είναι το φιτίλι που άναψε τις τωρινές διαδηλώσεις.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });

Κάθε τόσο τα κοινωνικά δίκτυα πέφτουν, οι λογαριασμοί τους στο X μπλοκάρονται. Ομως υπάρχει πάντα το VPN. Σ’ ένα τυφλό κράτος, όλοι βλέπουν τι γίνεται στους δρόμους μέσα απ’ τις οθόνες. Αλλά άμα είσαι 20 χρονών, βλέπεις και κάτι άλλο στις οθόνες: πώς ζουν οι ξένοι. Πώς θα μπορούσε να είναι η ζωή σου.

Χρόνια τώρα, κατεβάζεις τις σειρές που παίζει το Netflix και το Apple TV. Η «Εμιλι στο Παρίσι», και μετά «Το Μικρό Ταρανδάκι», και τώρα πρόσφατα η «Εφηβεία» που εσένα δε σε τρόμαξε: κι εσύ στη Γενιά Ζ ανήκεις. Ξέρεις καλά πώς δυο emoji στο Instagram φτάνουν να σου ξετινάξουν την ψυχή στα μουλωχτά. Ξέρεις, όμως, κι άλλα πράγματα, που κανείς στην ηλικία σου δε θα ‘πρεπε να τα ξέρει: βλέπεις τις ίδιες σειρές με τους άλλους, σκρολάρεις στα ίδια κλιπ στο Instagram, αλλά όταν μπαίνεις εσύ στο live του TikTok, σου βγάζει τους φίλους σου να φτύνουν τα πνευμόνια τους στο Σίσλι και το Νισάντασι, γιατί μόλις τους πότισε η αστυνομία σπρέι πιπεριού. Και κάπως έτσι η οθόνη κλείνει, και ξεμένεις στον πραγματικό κόσμο.

Το κελί απ’ την «Εφηβεία» είναι παλάτι μπροστά στο πατρικό σου, το μπαρ απ’ το «Μικρό Ταρανδάκι» θέλει ένα μεροκάματο για μια μπίρα, και η «Εμιλι στο Παρίσι» ζει έτη φωτός μακριά απ’ τη δική σου ζωή. Εσύ, αν βρεις δουλειά, θα παίρνεις μισθό 22.000 τουρκικές λίρες, δηλαδή 630 δολάρια. Ενα απλό αυτοκίνητο κάνει 50.000 δολάρια και το νοίκι του μήνα είναι δυο φορές ο μισθός σου: 1.200 δολάρια. Αν βέβαια έχεις μισθό.

Στο Ταρλάμπασι που ζει η Ρουκίε, κανείς δεν έχει δουλειά. Η ιστορία της είναι απ’ αυτές που παίζουν στα ξένα δίκτυα: η Ρουκίε, στα 27 της θα ‘πρεπε να ζει την πιο καλή της ηλικία. Εκείνη φοράει μια τριμμένη φόρμα και μαγειρεύει μακαρόνια σκέτα σε μια κατσαρόλα. «Πώς να πάμε μπροστά;», ρωτάει. «Αν δεν έχεις λεφτά, όλο πίσω πας, σε σέρνει η ζωή».

Ο γιος της, ο Ατακάν, είναι 11 χρονών, και τα πρωινά τριγυρνάει με τον πατέρα του στους δρόμους, ψάχνοντας τενεκεδάκια ν’ ανακυκλώσει, ή καμιά σανίδα, να την κάψει στη σόμπα του σπιτιού. Θα γίνει μια μέρα ποδοσφαιριστής, λέει, πολύ πλούσιος, κι έτσι δεν τον νοιάζει που δεν πάει σχολείο. Αλλά και να τον ένοιαζε, η Ρουκίε δεν έχει λεφτά για βιβλία.

Ο Ατακάν δε βγαίνει έξω άμα βρέχει, γιατί τα παπούτσια του έχουν τρύπες. Τα απογεύματα η οικογένεια τρώει σταυροπόδι στο πάτωμα, κι ύστερα η Ρουκίε μαζεύει τα πιάτα, στρώνει κουβέρτες και κοιμάται με τον άντρα της στο τρύπιο παρκέ. Ο Ατακάν λουφάζει στον καναπέ. Τη νύχτα τούς ξυπνάνε τα ποντίκια στο ταβάνι του σπιτιού, που τρέχουν πέρα – δώθε πάνω απ’ τα κεφάλια τους.

Η Ρουκίε έχει τύψεις που ζει έτσι ο Ατακάν. Αυτοί που έπρεπε κανονικά να έχουν τύψεις, δεν έχουν: τα στοιχεία λένε πως απ’ τα 15 ως τα 29, ένας στους 3 νέους είναι άνεργος κι απ’ τους ανήλικους ένα τεράστιο ποσοστό δεν πάει σχολείο. Που θα πει πως ο ένας στους δύο νέους δεν εκπαιδεύεται σε τίποτα. Απλώς περιφέρεται όλη μέρα στους δρόμους, ψάχνοντας κάτι να κάνει.

Και στους δρόμους της Κωνσταντινούπολης, βρίσκει τα πάντα. Σε μια γωνιά της πόλης ζει τ’ όνειρο του χίπστερ: βιβλιοπωλεία με γάτες, καφέ και γκέι μπαρ. Στην άλλη γωνία, σε κοιτάνε στραβά αν φοράς σορτς. Υπάρχουν οι συνοικίες με τα παραπήγματα, που σε ληστεύουν στο πρώτο σοκάκι. Υπάρχουν και οι περιοχές με τους ουρανοξύστες – η Κωνσταντινούπολη έχει τους περισσότερους στην Ευρώπη. Υπάρχουν κλαμπ τόσο ακριβά που κάνεις 3.000 δολάρια ζημιά σ’ ένα βράδυ. Υπάρχουν και καφενεία τόσο φθηνά, που νομίζεις πως το γκαρσόνι έκανε λάθος στο λογαριασμό.

Το υπερβολικό και το ελάχιστο ζουν αγκαλιασμένα στην Κωνσταντινούπολη, σε μια χαοτική αρμονία. Κι εσύ, είκοσι χρονών παιδί, συνθλίβεσαι ανάμεσά τους, χωρίς ελπίδες και χωρίς σημαίες, τραγουδώντας τους στίχους του Kufi. Ο τραγουδιστής, λένε, τους προφέρει επίτηδες αργά και καθαρά. Ισως έτσι καταλάβουν επιτέλους όλοι τι θέλουν να τους πουν τα παιδιά στις διαδηλώσεις.

 

Δεν αντέχω σ’ αυτόν τον πλανήτη, φίλε /

ο ουρανός είναι βαθύ μπλε / τ’ αστέρια είναι πανέμορφα /

αλλά δεν μπορούμε να ρίξουμε τον βασιλιά, φίλε /

κάτι αδαή πρόβατα/ κι οι λύκοι είναι δαίμονες /

αυτοί οι λύκοι είναι δαίμονες.

Με τα χέρια ψηλά στον αέρα /

με τα kufi στα κεφάλια τους /

παρελαύνουν στο δρόμο για το παλάτι.

Σημαντικό έδαφος κερδίζει το υγροποιημένο φυσικό αέριο ως καύσιμο και στη ναυτιλία, με τον αριθμό των πλοίων που έχουν τη δυνατότητα να το χρησιμοποιούν να αυξάνεται διαρκώς τα τελευταία χρόνια.

Παράλληλα αυξάνεται σημαντικά ο αριθμός των λιμανιών που διαθέτουν υποδομές ανεφοδιασμού LNG για τα πλοία.

Καθώς η ναυτιλιακή βιομηχανία επιταχύνει τη μετάβασή της προς πιο πράσινες πρακτικές, σύμφωνα με τους αντίστοιχους ναυτιλιακούς κανονισμούς, το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) έχει αναδειχθεί ως κορυφαία εναλλακτική λύση απέναντι στα συμβατικά ναυτιλιακά καύσιμα, η οποία υιοθετείται από όλο και περισσότερες ναυτιλιακές εταιρείες, αναφέρει ο ναυλομεσιτικός οίκος Intermodal σε ένα σημείωμά του.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });

Η τάση αυτή αντικατοπτρίζεται στον αυξανόμενο αριθμό πλοίων με δυνατότητα χρήσης του υγροποιημένου φυσικού αερίου ως καυσίμου, τα οποία κερδίζουν σταθερά ένα αυξανόμενο μερίδιο του παγκόσμιου στόλου.

Πιο συγκεκριμένα, όπως αναφέρει ο αναλυτής της Intermodal Νίκος Ταγκούλης, μέχρι τον Μάρτιο του 2025 κατεγράφησαν 1.329 πλοία ικανά να χρησιμοποιούν ως καύσιμο το LNG, με συνολική χωρητικότητα 110 εκατ. gt, η οποία αντιπροσωπεύει μια αύξηση 24% σε ετήσια βάση.

Η δυναμική που έχει αναπτυχθεί είναι σημαντική αν ληφθεί υπόψη ότι το 2020 υπήρχαν μόνο 558 πλοία διαφόρων κατηγοριών (κρουαζιερόπλοια, ακτοπλοϊκά, πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, κ.λπ.) που είχαν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν το LNG ως καύσιμο, που αντιστοιχούσαν σε μία χωρητικότητα 43,3 εκατ. gt.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });

Παρόμοια δυναμική παρουσιάζει και το παγκόσμιο βιβλίο παραγγελιών, το οποίο σήμερα περιλαμβάνει 1.037 πλοία συνολικής χωρητικότητας 106 εκατ. gt, που έχουν ως καύσιμο το LNG, σημειώνοντας αύξηση 30% σε ετήσια βάση.

Ο αριθμός των πλοίων με δυνατότητα χρήσης του  υγροποιημένου φυσικού αερίου ως καύσιμο αυξάνεται σταθερά τα τελευταία χρόνια και ανέρχεται σήμερα στο 6,56% του παγκόσμιου στόλου, ενώ το ίδιο ισχύει και για τις νέες παραγγελίες, οι οποίες ανέρχονται στο 37,79% του παγκόσμιου βιβλίου παραγγελιών, εκτιμά η Intermodal. Να σημειωθεί ότι οι εταιρείες κρουαζιέρας δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση στο LNG ως καύσιμο για τα κρουαζιερόπλοια.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

Η προτίμηση της πλοιοκτησίας στη ναυπήγηση πλοίων που χρησιμοποιούν το LNG ως καύσιμο αντικατοπτρίζεται και στην αύξηση του αριθμού των ειδικών πλοίων που έχουν ως αντικείμενο τον ανεφοδιασμό του στόλου.

Ολο και περισσότερα πλοία ανεφοδιασμού LNG ναυπηγούνται για να καλύψουν τις αυξανόμενες ανάγκες.

Βελτίωση παρατηρείται και στις λιμενικές υποδομές, που είναι αναγκαίες για τον ανεφοδιασμό των πλοίων που χρησιμοποιούν ως καύσιμο LNG.

Ο στόλος των μονάδων εφοδιασμού LNG που ασχολούνται με τον ανεφοδιασμό πλοίων με καύσιμα από πλοίο σε πλοίο έχει διευρυνθεί, φτάνοντας τα 32 πλοία το 2025, όταν το 2022 μετρούσαν μόνο 18 μονάδες.

Η συνδυασμένη χωρητικότητα του στόλου ισούται με 263.201 κυβικά μέτρα, υπερδιπλάσια  σε σύγκριση με το 2022, ενώ οι προβλέψεις δείχνουν περαιτέρω αύξηση της χωρητικότητας κατά 6% το 2025 και ένα ισχυρό 18% το 2026.

Η μέση ηλικία των πλοίων είναι τα έξι χρόνια, με τις περισσότερες μονάδες να έχουν κατασκευαστεί σε κινεζικά και νοτιοκορεατικά ναυπηγεία. Η ιδιοκτησία συγκεντρώνεται στην Ανατολική Ασία και την Ευρώπη (Ιαπωνία, Ν. Κορέα, Ισπανία).

 

Επέκταση στόλου.

Το βιβλίο παραγγελιών των πλοίων ανεφοδιασμού υγροποιημένου φυσικού αερίου είναι εύρωστο, υπογραμμίζοντας τις εκτιμήσεις για την επέκταση του στόλου.

Τον Φεβρουάριο του 2025 εισέρρευσαν 8 παραγγελίες νεότευκτων πλοίων συνολικής χωρητικότητας 137.900 κυβικών μέτρων (κ.μ.), με αποτέλεσμα το συνολικό βιβλίο παραγγελιών να ανέλθει σε 28 πλοία με συνολική χωρητικότητα 481.400 κ.μ.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });

Ο λόγος του βιβλίου παραγγελιών προς τον στόλο ανέρχεται στο 183%, υποδηλώνοντας την ισχυρή δυναμική ανάπτυξης.

Επιπλέον, το μέσο μέγεθος των νέων παραγγελιών  πλοίων ανεφοδιασμού υγροποιημένου φυσικού αερίου αυξήθηκε σε 17.179 κ.μ., σε σύγκριση με τον τρέχοντα μέσο όρο των 8.225 κ.μ., γεγονός που σηματοδοτεί μια στροφή προς μεγαλύτερες μονάδες.

Παράλληλα με την αύξηση του στόλου δεξαμενισμού υγροποιημένου φυσικού αερίου, οι λιμενικές υποδομές για υγροποιημένο φυσικό αέριο έχει επεκταθεί σημαντικά.

Ο αριθμός των λιμένων που είναι εξοπλισμένοι με εγκαταστάσεις ανεφοδιασμού LNG, με δεξαμενές αποθήκευσης, αγωγούς διανομής και προηγμένα συστήματα ασφαλείας, έχει αυξηθεί σε 201 παγκοσμίως, 60 περισσότερα από ό,τι το 2021.

Επιπλέον, 57 λιμάνια αναμένεται να αναβαθμιστούν με εγκαταστάσεις ανεφοδιασμού LNG μέχρι το τέλος του 2026.

Οπως και η ευρύτερη αγορά LNG, ο τομέας του ανεφοδιασμού εξακολουθεί να επηρεάζεται από τις γεωπολιτικές εξελίξεις και διακυμάνσεις των τιμών.

Μέχρι πρότινος υπήρχε για τους κυβερνώντες μόνο το ψυχολογικό όριο: το 28% της ευρωκάλπης του 2024, ως ποσοστό που επείγει, όπως παραδέχονται βουλευτές της ΝΔ, «να το κλειδώσουμε δημοσκοπικά για σταδιακή επιστροφή μας σε τροχιά 30% και άνω».

Ξαφνικά υπάρχει ακόμα ένα, όχι ψυχολογικό αλλά ουσιαστικό: το 25%, ως το κατώφλι που ξεκλειδώνει το κλιμακωτό μπόνους για το πρώτο κόμμα.

Είναι εκείνο που μπορεί να φέρει ανατροπή του πολιτικού σκηνικού και των συσχετισμών στην επόμενη Βουλή, καθώς αποτελεί το «τεχνικό» όριο που, αν δεν επιτευχθεί, καταργεί την ενισχυμένη αναλογική.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });

Με το κυβερνών κόμμα στη χειρότερη φάση από το 2019, σε περίοδο αναδιαμόρφωσης της στρατηγικής του απέναντι στους πολιτικούς αντιπάλους του και με φόντο τα ηχηρά δημοσκοπικά μηνύματα της περιόδου,  «ΤΑ ΝΕΑ» επεσήμαναν από την περασμένη εβδομάδα («Μεγάλες ανατροπές», 21 Μαρτίου) την κρισιμότητα αυτού του ορίου, το οποίο εντείνει απότομα τους γαλάζιους προβληματισμούς.

Διότι μπορεί οι επιτελείς του Μαξίμου να διαπιστώνουν στις τελευταίες αναλύσεις τους έστω σημειακές θετικές διορθώσεις, ωστόσο σε μια πορεία τριμήνου η ΝΔ έχει οδηγηθεί όχι μόνο χαμηλότερα από τη ζώνη επίδοσής της στις ευρωεκλογές αλλά και τελικά μια ανάσα από το ουσιαστικό όριο στην εκτίμηση ψήφου – στην πρόθεση ψήφου κινείται σαφώς κάτω του 25%.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });

Ο εκλογικός νόμος είναι σαφής: μόνο εάν το πρώτο κόμμα πετύχει ποσοστό ίσο ή μεγαλύτερο του 25% παίρνει το δώρο των 20 εδρών και στη συνέχεια λαμβάνει επιπλέον μία έδρα για κάθε επιπλέον 0,5% στο αποτέλεσμα (άρα σε κάθε έξτρα μονάδα, δύο βουλευτές).

Ολα σταματούν στο 40%, ποσοστό στο οποίο δίνεται το μάξιμουμ των 50 εδρών.

Με λίγα λόγια, εάν ο πρώτος πιάσει 25% αφήνει 280 έδρες προς κατανομή, εάν πιάσει 40% αφήνει 250 έδρες και εάν πιάσει από 24,99% και κάτω βλέπει όλες τις έδρες, και τις 300, να κατανέμονται αναλογικά.

Επιπλέον η επίτευξη αυτοδυναμίας – τροχιά από την οποία απέχει σήμερα η ΝΔ – περνάει και μέσα από το άθροισμα των κομμάτων που δεν πιάνουν το 3% για είσοδο στη Βουλή.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

Οταν γαλάζια στελέχη επιμένουν να λένε σήμερα ότι κανείς δεν ξέρει με ακρίβεια το εκλογικό τοπίο του 2027 και πόσα κόμματα θα μπουν στη Βουλή, το κάνουν για αποφύγουν συζητήσεις για τη μετεκλογική μέρα, αλλά στο μυαλό τους έχουν (ως προσδοκία) το εξής: να συμπιεστούν ή και να αλληλοεξουδετερωθούν οι «μικροί», καθώς όσο περισσότεροι μένουν εκτός τόσο ανοίγει ο δρόμος για μονοκομματική κυβέρνηση: άλλος (υψηλότερος) ο πήχης αυτοδυναμίας με εννιακομματική Βουλή, όπως η σημερινή, άλλος (χαμηλότερος) με εξακομματική, όπως του 2019.

Ο δημοσκοπικός εγκλωβισμός της ΝΔ γενικώς και το κρίσιμο 25% ειδικώς θέτουν σε κίνηση την Κοινοβουλευτική Ομάδα και κομματικά στελέχη.

Ο Μητσοτάκης έχει ανοίξει το γραφείο του για συζήτηση με βουλευτές πριν και από τον κυβερνητικό ανασχηματισμό, επέστρεψαν τα βουλευτικά δείπνα ζύμωσης και ο κοινοβουλευτικός έλεγχος μέσα από ομαδικές ερωτήσεις, απελευθερώνονται γκρίνιες ενόψει και της συνεδρίασης της ΚΟ τυπικώς για την εκλογή του νέου γραμματέα Απόστολου Βεσυρόπουλου στις 4 Απριλίου.

Εχουν ζωηρέψει όμως και οι γνωστές επικρίσεις για τον εκλογικό νόμο. Σημειωτέον, κάποτε το μπόνους δινόταν στον πρώτο ανεξάρτητα από το ποσοστό του – το είχε πάρει, για παράδειγμα, η ΝΔ του Αντώνη Σαμαρά με 18% το 2012.

Γαλάζιοι ξαναμπαίνουν στη σφαίρα της σεναριολογίας για τυχόν στοχευμένες διορθώσεις στο μοντέλο της ενισχυμένης αναλογικής.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });

Και ενώ εντείνονται οι αγωνίες βουλευτών για τις πιθανότητες επανεκλογής τους και για τη δυνατότητα διεκδίκησης της αυτοδυναμίας, ο Μητσοτάκης αρνείται ότι σκέφτεται πειράματα. Ακόμα και «δικοί» του, επικριτές του ισχύοντος μοντέλου, αναγνωρίζουν ότι προσώρας είναι δεσμευμένος από δικές του κατηγορηματικές αρνήσεις ότι θα αλλάξει τη «μηχανική» του εκλογικού νόμου.

Ο ρόλος των ηλικιών και των αναποφάσιστων

Το πρωθυπουργικό γραφείο κόβει οποιαδήποτε εκλογική συζήτηση και θέλει επισήμως να δείχνει ότι δίνει το στοίχημα του «χειροπιαστού αποτελέσματος», παλεύοντας να διευρύνει την κυβερνητική καθημερινότητα ώστε να απευθυνθεί σε διευρυμένα ακροατήρια.

Το πρότζεκτ «ανάκτηση δυνάμενων – επαναπατρισμός ψηφοφόρων» φαντάζει απαιτητικό.

Οι ειδικοί των μετρήσεων συμφωνούν ότι οι αναλύσεις των ποιοτικών στοιχείων δείχνουν σημαντικά περιορισμένες τις δεξαμενές της ΝΔ. Δεν είναι μόνο η κατάρρευσή της, λόγω του φορτίου των Τεμπών, στις έτσι κι αλλιώς «δύσκολες» νεότερες ηλικίες – τους 17άρηδες και 20άρηδες.

Εγκυρη πηγή αναφέρει ότι συνολικά στους 17-40 ετών η ΝΔ είναι δεύτερο κόμμα και με διαφορά (πέντε – έξι μονάδων) από το πρώτο, την Πλεύση Ελευθερίας.

Προς τη Ζωή Κωνσταντοπούλου άλλωστε χάνει και η ΝΔ – τελευταία ευρήματα έδειξαν νεοδημοκρατικές διαρροές σε ίδια ποσοστά προς Πλεύση Ελευθερίας και προς ΠΑΣΟΚ, μόνο που από το ΠΑΣΟΚ το κυβερνών κόμμα παίρνει κιόλας.

Προβληματική είναι η εικόνα της ΝΔ και στους 40-54 ετών, με τους αναλυτές να εκτιμούν ότι αυτό δεν είναι αποκλειστικά «αποτύπωμα Τεμπών».

Εκείνο που δεν έχει αλλάξει είναι η υπεροχή της κεντροδεξιάς παράταξης στους άνω των 55 ετών και πρωτίστως στους 65+.

Εμπειρος δημοσκόπος διαπιστώνει τελευταία αφενός τον περιορισμό των νεοδημοκρατικών απωλειών προς τη Φωνή Λογικής, αφετέρου μια τάση ισορροπίας στη μάχη ΝΔ – ΠΑΣΟΚ στους κεντρώους: άρα μια «διόρθωση» υπέρ της ΝΔ αλλά κυρίως επειδή πέφτει το ΠΑΣΟΚ, όχι γιατί ανεβαίνει εκείνη.

Από την πλευρά του το Μαξίμου έχει σταθερό ενδιαφέρον στην ενισχυμένη γκρίζα ζώνη των αναποφάσιστων – τη ζώνη κυριαρχίας των γυναικών και στην οποία εντοπίζεται το λιγότερο ένα 10% ψηφοφόρων της ΝΔ στις ευρωεκλογές. Εκεί διακρίνουν οι κυβερνώντες  διεκδικήσιμα ακροατήρια.

Σε οικονομικό γολγοθά έχει μετατραπεί το σέρβις του αυτοκινήτου για χιλιάδες ιδιοκτήτες IX, που βλέπουν τα τελευταία χρόνια να εκτοξεύεται το κόστος της επισκευής των οχημάτων τους.

Είναι ιδιαίτερα χαρακτηριστικό ότι από την περίοδο της πανδημίας, αλλά και μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, οι τιμές των σέρβις στα αυτοκίνητα, τόσο στα καινούργια όσο και στα μεταχειρισμένα, έχουν σχεδόν διπλασιαστεί.

Το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης των τιμών στα σέρβις των ΙΧ οφείλεται στην εκτόξευση των τιμών στα ανταλλακτικά των αυτοκινήτων, που τραβάνε σταθερά την ανηφόρα για περισσότερο από τρία χρόνια.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });

Πλέον, οι ιδιοκτήτες αυτοκινήτων χρειάζονται σχεδόν έναν μισθό τον χρόνο για την προγραμματισμένη επίσκεψη στο συνεργείο της αντιπροσωπείας ή και σε μη εξουσιοδοτημένα συνεργεία, που προσφέρουν και τις γνώριμες εναλλακτικές λύσεις με δεύτερης τοποθέτησης ανταλλακτικά σε χαμηλότερες τιμές.

Τα κόστη στα σέρβις των αυτοκινήτων διαφέρουν ανάλογα με το μοντέλο, είτε οι ιδιοκτήτες επιλέξουν το μικρό είτε το μεγάλο σέρβις – όπου συνήθως το δεύτερο είναι και το ακριβότερο.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });

Στις μάρκες με τα πιο προσιτά μοντέλα το κόστος επισκευής κατά μέσο όρο κυμαίνεται από 150 έως 250 ευρώ, ενώ στις εταιρείες με τα  μεγαλύτερα μοντέλα, η προκαθορισμένη συντήρηση μπορεί να αγγίξει και τα 700-900 ευρώ.

Το πρώτο σέρβις που συνήθως οι αντιπροσωπείες έχουν ορίσει στα 15 χιλιάδες χιλιόμετρα – ή σε έναν χρόνο – σε ένα μικρό μοντέλο κοστίζει από 150 έως 250 ευρώ. Το μεγάλο σέρβις που έχει και τις περισσότερες εργασίες μπορεί να αγγίξει και τα 500-600 ευρώ.

Ενδεικτικά, σε ένα μικρομεσαίο οικογενειακό μοντέλο ιαπωνικής κατασκευής, το πρώτο σέρβις στα 15.000 χιλιόμετρα (για την αλλαγή λαδιών, φίλτρου λαδιού και υγρού φρένων) το κόστος ορίζεται από την αντιπροσωπεία στα 155 ευρώ.

Πονοκέφαλοι.

Οι τιμές ανεβαίνουν στις κατηγορίες των SUV όπου ακόμη και για απλές εργασίες το κόστος προκαλεί… πονοκεφάλους στους ιδιοκτήτες τους.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

Είναι χαρακτηριστικό ότι σε μεσαίο γερμανικό SUV το κόστος μόνο για την αλλαγή στα τακάκια και τους δίσκους στους εμπρός τροχούς αγγίζει τα 400 ευρώ, ενώ, αν χρειαστεί  αντικατάσταση και στους πίσω τροχούς, τότε το κόστος εκτοξεύεται στα 700 ευρώ!

Αλλά ακόμη και οι πιο απλές εργασίες έχουν πλέον υψηλό τίμημα.

Σε ένα μικρό γερμανικό μοντέλο πόλης, το κόστος για την αλλαγή των υγρών φρένων αγγίζει τα 51 ευρώ, ενώ στο ίδιο μοντέλο μια απλή αντικατάσταση στα τακάκια των εμπρός τροχών αγγίζει τα 155 ευρώ.

Σαφώς, οι υψηλές τιμές στο κόστος συντήρησης έχουν αναγκάσει αρκετούς ιδιοκτήτες ΙΧ να… τρενάρουν την επίσκεψή τους στο συνεργείο αυτοκινήτου.

Αιτία, η οικονομική δυσχέρεια που βάζει πολλές φορές σε δεύτερη μοίρα την επισκευή ακόμη και σε καίρια μηχανολογικά μέρη που έχουν άμεση σχέση με την οδική ασφάλεια του αυτοκινήτου, όπως είναι τα ελαστικά, το σύστημα φρένων και των αμορτισέρ.

Τα ασυντήρητα αυτοκίνητα είναι συχνός πελάτης των ΚΤΕΟ, όπως καταγράφουν τα τελευταία χρόνια οι υπεύθυνοι των ιδιωτικών ΚΤΕΟ, που διαπιστώνουν ότι οι Ελληνες ιδιοκτήτες ΙΧ έχουν πάρει μόνιμο διαζύγιο με τη συνεπή συντήρησή τους.

Οπως αναφέρει ο πρόεδρος του ΚΤΕΟ, Κωνσταντίνος Βήκας: «Σήμερα περίπου 2,9 εκατομμύρια οχήματα από τα εννέα εκατομμύρια δεν έχουν περάσει ΚΤΕΟ.

Παρότι το κόστος για το ΚΤΕΟ δεν είναι υψηλό, κυμαίνεται περίπου στα 55 ευρώ για τα ΙΧ, μπορούμε να πούμε ότι η αποχή των οδηγών από τα ΚΤΕΟ είναι προφανώς συνδεδεμένη με την περίπτωση αποφυγής των απαραίτητων επισκευών στα οχήματα.

Αρα με δείκτη την αποχή από τα ΚΤΕΟ, σχεδόν το 30% των ελλήνων ιδιοκτητών ΙΧ αγνοούν τη συντήρηση του ΙΧ τους».

Δύο χρόνια ανάπτυξης θα κοστίσουν οι δασμοί που επιβάλλουν οι ΗΠΑ στον Καναδά, δηλώνει στη συνέντευξή του στα «ΝΕΑ» ο Νταν Κιούριακ, συνεργάτης του CD Howe Institute.

Ο καναδός οικονομολόγος τονίζει ότι η αβεβαιότητα όσον αφορά την πρόσβαση των Καναδών στην αμερικανική οικονομία έχει φτάσει σε ιστορικά υψηλά, ενώ χαρακτηρίζει ιστορική την αλλαγή που έχει προκληθεί όχι μόνο λόγω δασμών, αλλά και εξαιτίας της επιθετικότητας του Τραμπ, με αποτέλεσμα την έντονη πατριωτική αντίδραση των Καναδών, οι οποίοι μποϊκοτάρουν τα αμερικανικά προϊόντα και μειώνουν τα ταξίδια τους στις ΗΠΑ.

Ποια τα χαρακτηριστικά των δασμών που επιβάλλουν οι ΗΠΑ στον Καναδά;googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });

Είναι πιο ολοκληρωμένο το καθεστώς των δασμών που έχουν επιβάλει αυτή τη φορά οι ΗΠΑ στον Καναδά από ό,τι στην πρώτη θητεία Τραμπ. Τότε αφορούσαν μόνο χάλυβα και αλουμίνιο, ενώ υπήρχαν πολλές εξαιρέσεις.

Το BIS, η υπηρεσία που εφαρμόζει τους δασμούς, είχε καταγράψει τότε 207.000 αιτήσεις για εξαιρέσεις τα πρώτα τρία χρόνια της εφαρμογής τους, ενώ υπήρχαν ορισμένες συμφωνίες για ρύθμιση ποσοστώσεων άνευ δασμών με τις ΗΠΑ.

Αυτή τη φορά δεν υπάρχουν εξαιρέσεις, ενώ η συμπερίληψη των παράγωγων προϊόντων αποτελεί μεγάλο πονοκέφαλο για τους εξαγωγείς, διότι πρέπει να προσδιορίσουν ποιο είναι το περιεχόμενο χάλυβα ή αλουμινίου που εμπεριέχεται σε ένα προϊόν. Αν δεν υπάρχει η πληροφορία ή είναι λανθασμένη, πολλές εταιρείες πληρώνουν τους δασμούς σε όλο το προϊόν.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); }); Ποιος ο αντίκτυπος στην οικονομία;

Την πρώτη φορά ο αντίκτυπος ήταν σημαντικός αλλά όχι απειλητικός για την καναδική οικονομία. Αυτή τη φορά θα είναι σημαντικά μεγαλύτερος, υποθέτοντας ότι οι δασμοί θα παραμείνουν για αόριστο χρονικό διάστημα, καθώς δεν υπάρχουν εξαιρέσεις και το εύρος των προϊόντων που υπόκεινται στους δασμούς είναι μεγαλύτερο. Αν χρησιμοποιηθούν ως μοχλός για να προκαλέσουν μια διαπραγμάτευση με κάποιον στόχο, οπότε αφαιρεθούν, ο αντίκτυπος θα είναι βραχυπρόθεσμος.

Υπάρχει ένας ακόμη καθοριστικός αντίκτυπος των δασμών αυτή τη φορά. Συνδέονται (κατά τις ΗΠΑ) με το εμπόριο αμφεταμίνης, αν και το 2023 οι ΗΠΑ κατάσχεσαν 20 κιλά αμφεταμίνης, μια βαλίτσα πρακτικά, εισερχόμενα από τον Καναδά, ενώ η ποσότητα αμφεταμίνης που κατασχέθηκε από τις ΗΠΑ προς τον Καναδά ήταν 400 κιλά, και επιβάλλονται βάσει του κανονισμού 232 και για λόγους εθνικής ασφάλειας.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

Παράλληλα στις 2 Απριλίου αναμένουμε να επιβληθούν οι αμοιβαίοι δασμοί, ενώ έχουμε επιβάλει από την πλευρά μας αντίποινα. Το εμπόριό μας με τις ΗΠΑ, εκτός από κάποιες εξαιρέσεις για πουλερικά και γαλακτοκομικά, είναι πρακτικά μηδενικών δασμών.

Οπότε οι αμοιβαίοι δασμοί για τον Καναδά θα πρέπει να είναι μηδέν, αλλά οι ΗΠΑ λαμβάνουν υπόψη επίσης τον ΦΠΑ (13%), υποστηρίζοντας ότι είναι φόρος που εισάγει διακρίσεις, οπότε μπορεί η επιβάρυνση να είναι 13%. Η αβεβαιότητα για τη μελλοντική πρόσβασή μας στην αμερικανική αγορά έχει αυξηθεί κατακόρυφα, είναι στο υψηλότερο σημείο ιστορικά.

Ο μακροπρόθεσμος αντίκτυπος των δασμών εξαρτάται από τη διάρκεια επιβολής τους.

Στις ΗΠΑ εξετάζουν η χρηματοδότηση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης να γίνεται από φόρους εισαγωγών και όχι από φορολογία εισοδήματος. Θέλουν να μετονομάσουν την υπηρεσία τελωνείων σε υπηρεσία εξωτερικών εσόδων.

Η τράπεζα του Καναδά εκτιμά ότι δασμοί και τα αντίποινα από μέρους μας θα κοστίσουν στον Καναδά δύο χρόνια ανάπτυξης. Αυτό σημαίνει ότι ο Καναδάς θα παραμείνει το ίδιο πλούσιος το 2026 όσο ήταν το 2024. Ενας λόγος για το ότι είναι χαμηλός ο αντίκτυπος είναι ότι το εμπόριο ανακατευθύνεται στην Ευρώπη, στον Ινδο-Ειρηνικό και στο εσωτερικό.

Παράλληλα οι Καναδοί μποϊκοτάρουν αμερικανικά προϊόντα.

Δεν είναι απλά οι δασμοί, είναι επίσης ο τόνος, η επιθετικότητα, η μοχθηρότητα.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });

Υπάρχει τρομερή μείωση στις ταξιδιωτικές κρατήσεις των Καναδών στις ΗΠΑ. Στα σουπερμάρκετ βάζουν πολύ ευδιάκριτα ετικέτες στα προϊόντα ώστε να αγοράσουν οι πελάτες καναδικά προϊόντα και όχι αμερικανικά.

Υπάρχει μια μεγάλη πατριωτική αντίδραση. Είναι σίγουρο ότι το εμπόριο με τις ΗΠΑ θα μειωθεί, τα διμερή ταξίδια θα μειωθούν. Μεγαλύτερες επιπτώσεις θα υπάρξουν σε τομείς που είναι βαθιά αλληλεξαρτώμενοι, όπως στις αυτοκινητοβιομηχανίες.

Οι ΗΠΑ επιδιώκουν να μεταφέρουν όλη την παραγωγική αλυσίδα στις ΗΠΑ. Υπάρχει σχέδιο μεγάλης ανάπτυξης της παραγωγής ορυκτών. Στη σύγχρονη παγκόσμια οικονομία, ιδίως στους τομείς υψηλής τεχνολογίας, παίζει μεγάλο ρόλο η κλίμακα σε παγκόσμιο επίπεδο, στο επίπεδο των εκατοντάδων τρισ. δολαρίων. Δεν μπορείς να μεταφέρεις την παραγωγική αλυσίδα στο ένα τέταρτο του παγκόσμιου μεγέθους, μόνο στην οικονομία των ΗΠΑ.

Υπάρχει μία μόνο εταιρεία παραγωγής λιθογραφίας, η ASML στην Ολλανδία. Υπάρχει μόνο μία εταιρεία που παράγει νανοτσίπ αιχμής, η TSMC στην Ταϊβάν. Η TSMC έχτισε μονάδα στις ΗΠΑ. Χρειάστηκαν πέντε χρόνια και οι μισοί εργαζόμενοι προήλθαν από την Ταϊβάν.

Επίσης, η ομάδα καινοτομίας της παραμένει στην Ταϊβάν. Δεν μπορείς να αναπαράγεις όλα αυτά σε εθνικό επίπεδο. Η Κίνα προσπαθεί να το κάνει, αλλά είναι μια μεγάλη αγορά και έχει πιθανότητα αναπαραγωγής των παγκόσμιων αλυσίδων προμήθειας εσωτερικά, αλλά οι περισσότερες χώρες δεν μπορούν να το κάνουν. Δεν θα γίνει στις ΗΠΑ και θα καταλήξουν δυσαρεστημένοι και θυμωμένοι.

Πώς εξηγείτε τον πατριωτισμό και την αντίδραση των Καναδών έναντι των ΗΠΑ;

Οι Καναδοί αισθάνονται προδομένοι. Αισθάνονται ότι έχουν δεχτεί επίθεση.

Αναρωτιούνται πώς έγινε, ποιος μπορεί να στηριχθεί στις ΗΠΑ όταν απέσυραν τη βοήθειά τους προς την Ουκρανία εν μέσω πολέμου.

Ο νέος καναδός πρωθυπουργός Μαρκ Κάρνεϊ συζήτησε σε επίσκεψή του στη Μεγάλη Βρετανία για το άρθρο 5 του ΝΑΤΟ σε σχέση με τις ΗΠΑ. Μας έχει χτυπήσει συναισθηματικά διότι είμαστε σε μεγάλο βαθμό βαθιά ενσωματωμένοι με τις ΗΠΑ. Πολλοί Καναδοί έχουν μέλη της οικογένειάς τους στις ΗΠΑ.

Η κόρη μου έχει παντρευτεί Αμερικανό, έχει αμερικανική υπηκοότητα. Ξαφνικά φοβόμαστε για τους συγγενείς μας, για τη δυνατότητα να ταξιδέψουμε στις ΗΠΑ. Ολοι έχουμε σοκαριστεί. Υπάρχει αίσθηση προδοσίας. Αν οι ΗΠΑ δεν θέλουν εμπόριο μαζί μας, ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι δεν θέλει τα αυτοκίνητά μας, ούτε τα γαλακτοκομικά μας, δεν μπορούμε να τους αναγκάσουμε. Θα κοιτάξουμε αλλού.

Η αλλαγή είναι ιστορική στον Καναδά, η αβεβαιότητα που έχει δημιουργηθεί για την πρόσβαση στην αμερικανική αγορά θα διαρκέσει.

Πάντως οι αγορές θα θυμούνται το γεγονός αυτό. Οι ΗΠΑ θέλουν οι εταιρείες να μετακινηθούν εκεί, αλλά πού θα βρουν εργαζόμενους, οι ΗΠΑ είναι σχεδόν σε πλήρη απασχόληση, ενώ μια νέα μονάδα θα χρειαστεί δύο με τρία χρόνια για να δημιουργηθεί.

Ηρθε για να μείνει.

Το blockchain είναι μια τεχνολογία που έχει αλλάξει ριζικά τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τις συναλλαγές, την εμπιστοσύνη και την αποκέντρωση στον ψηφιακό κόσμο.

Παρά το γεγονός ότι πολλοί το ταυτίζουν με τα κρυπτονομίσματα – κυρίως με το Bitcoin –, στην πραγματικότητα πρόκειται για μια βαθιά καινοτόμο αρχιτεκτονική δεδομένων που βρίσκει εφαρμογή σε πολλούς τομείς της κοινωνίας, της οικονομίας και της δημόσιας διοίκησης.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });

Ο όρος «blockchain» σημαίνει κυριολεκτικά «αλυσίδα μπλοκ» και αναφέρεται σε έναν τύπο βάσης δεδομένων όπου οι πληροφορίες οργανώνονται σε ψηφιακά «μπλοκ», τα οποία συνδέονται μεταξύ τους χρονολογικά και λογικά, σχηματίζοντας μια συνεχή αλυσίδα.

Κάθε φορά που πραγματοποιείται μια νέα συναλλαγή ή ενέργεια, αυτή αποθηκεύεται σε ένα νέο μπλοκ, το οποίο προστίθεται στο τέλος της αλυσίδας και καταγράφεται σε όλους τους κόμβους του δικτύου.

Η μεγάλη καινοτομία του blockchain είναι ότι λειτουργεί αποκεντρωμένα, χωρίς την ανάγκη κεντρικής αρχής ή διαμεσολαβητών.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });

Ολες οι πληροφορίες διαμοιράζονται σε ένα δίκτυο υπολογιστών (κόμβων) και κάθε κόμβος έχει αντίγραφο της αλυσίδας.

Αυτό σημαίνει ότι καμία οντότητα – ούτε κράτος, ούτε τράπεζα, ούτε ιδιώτης – δεν μπορεί να ελέγξει ή να παραποιήσει το περιεχόμενο της αλυσίδας χωρίς τη συναίνεση του δικτύου. Αυτή η αρχιτεκτονική εξασφαλίζει τρία βασικά χαρακτηριστικά: αμεταβλητότητα (μόλις καταγραφεί κάτι, δεν μπορεί να τροποποιηθεί), διαφάνεια (όλοι μπορούν να δουν τι έχει καταγραφεί) και ασφάλεια (χάρη σε προηγμένους κρυπτογραφικούς αλγορίθμους και μηχανισμούς συναίνεσης).

Χαρακτηρίζεται από αποκέντρωση, διαφάνεια, ασφάλεια και αμεταβλητότητα.

Τα δεδομένα αποθηκεύονται σε πολλούς υπολογιστές, αποτρέποντας αλλοιώσεις και επιθέσεις.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

Ολες οι συναλλαγές είναι ορατές, ενισχύοντας την εμπιστοσύνη.

Η κρυπτογράφηση διασφαλίζει την ακεραιότητα.

Η τεχνολογία blockchain έγινε γνωστή παγκοσμίως το 2009, όταν κυκλοφόρησε το Bitcoin – το πρώτο αποκεντρωμένο ψηφιακό νόμισμα – από έναν άγνωστο δημιουργό ή ομάδα με το ψευδώνυμο Satoshi Nakamoto.

Η λειτουργία του Bitcoin βασίζεται σε ένα δημόσιο blockchain, όπου κάθε συναλλαγή καταγράφεται με τρόπο που δεν επιτρέπει την αλλοίωση ή την αμφισβήτηση. Από τότε, το blockchain εξελίχθηκε σε εργαλείο με πολύ ευρύτερες εφαρμογές.

Πέρα από τα κρυπτονομίσματα, χρησιμοποιείται σήμερα στη διαχείριση εφοδιαστικών αλυσίδων, στην ταυτοποίηση πολιτών, στη διασφάλιση πνευματικών δικαιωμάτων, στις ηλεκτρονικές ψηφοφορίες, στην ιατρική, ακόμη και στην ψηφιακή τέχνη μέσω των NFTs (Non-Fungible Tokens).

Στις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες χρησιμοποιείται για διεθνείς πληρωμές, επενδυτικά συμβόλαια και αποκεντρωμένα χρηματοοικονομικά προϊόντα (DeFi). Στον τομέα της ταυτότητας προσφέρει ασφαλή διαχείριση προσωπικών δεδομένων, ενώ μέσω έξυπνων συμβολαίων αυτοματοποιούνται συμφωνίες.

Χρησιμοποιείται επίσης στην υγεία για ασφαλή ανταλλαγή ιατρικών πληροφοριών, στην εκπαίδευση για την πιστοποίηση τίτλων και στη διεξαγωγή ψηφοφοριών, ενισχύοντας την αξιοπιστία των δημοκρατικών διαδικασιών.

Η λειτουργία ενός blockchain απαιτεί τη χρήση μηχανισμών συναίνεσης, δηλαδή τρόπους με τους οποίους το δίκτυο συμφωνεί ότι μια συναλλαγή είναι έγκυρη και μπορεί να προστεθεί στην αλυσίδα. Ο πιο γνωστός μηχανισμός είναι το Proof of Work (Απόδειξη Εργασίας), που χρησιμοποιείται από το Bitcoin. Σε αυτό το μοντέλο, οι υπολογιστές του δικτύου (γνωστοί ως miners) πρέπει να επιλύσουν πολύπλοκους μαθηματικούς γρίφους για να προσθέσουν ένα νέο μπλοκ.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });

Η διαδικασία αυτή πάντως είναι εξαιρετικά ενεργοβόρα, καθώς απαιτεί τεράστια υπολογιστική ισχύ και, κατ’ επέκταση, κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας.

Σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, το δίκτυο Bitcoin καταναλώνει περίπου 100 TWh (τεραβατώρες) ετησίως, ποσότητα που αντιστοιχεί στην ετήσια κατανάλωση ολόκληρων χωρών, όπως η Αργεντινή ή η Ολλανδία.

Για τον λόγο αυτόν, πολλές νεότερες πλατφόρμες έχουν στραφεί σε εναλλακτικούς μηχανισμούς, όπως το Proof of Stake (Απόδειξη Κατοχής), που χρησιμοποιείται πλέον στο Ethereum, αλλά και σε blockchains όπως το Cardano και το Solana.

Σε αυτά τα συστήματα δεν απαιτείται έντονη υπολογιστική δραστηριότητα, αλλά οι χρήστες που διαθέτουν το αντίστοιχο κρυπτονόμισμα «κλειδώνουν» μέρος των κεφαλαίων τους και συμμετέχουν στην επιβεβαίωση συναλλαγών. Το PoS είναι κατά πολύ πιο ενεργειακά αποδοτικό, με μείωση της κατανάλωσης ενέργειας άνω του 99%.

Η δυναμική του blockchain έχει φέρει στο προσκήνιο μια ευρύτερη συζήτηση για το πώς μπορεί να αλλάξει ριζικά βασικούς τομείς της ζωής. Οι τράπεζες εξετάζουν τρόπους αξιοποίησης για διεθνείς διατραπεζικές συναλλαγές χωρίς καθυστερήσεις.

Τα κράτη μελετούν την εφαρμογή του για την έκδοση ψηφιακής ταυτότητας ή πιστοποιητικών.

Εταιρείες τροφίμων χρησιμοποιούν blockchain για να διασφαλίσουν τη διαφάνεια και την ιχνηλασιμότητα της αλυσίδας εφοδιασμού τους. Τα «έξυπνα συμβόλαια» (smart contracts) μπορούν να αυτοματοποιούν συμβατικές συμφωνίες, χωρίς την ανάγκη συμβολαιογράφων ή δικηγόρων. Παράλληλα, το φαινόμενο των NFTs έχει δημιουργήσει μια νέα αγορά για την τέχνη, το gaming και τα συλλεκτικά αντικείμενα, όπου η μοναδικότητα και η ιδιοκτησία διασφαλίζονται μέσω blockchain.

Τα αγκάθια, οι παγίδες και οι αντιδράσεις

Η τεχνολογία αυτή δεν είναι χωρίς προκλήσεις.

Η κατανόηση της λειτουργίας της παραμένει δύσκολη για το ευρύ κοινό.

Η απουσία ενιαίου ρυθμιστικού πλαισίου δημιουργεί αβεβαιότητα, ενώ η ταχύτατη εξάπλωση έχει επιτρέψει την εμφάνιση απάτης και εκμετάλλευσης ανυποψίαστων επενδυτών. Από την άλλη πλευρά, κυβερνήσεις και διεθνείς οργανισμοί προσπαθούν να βρουν την ισορροπία ανάμεσα στην καινοτομία και στην προστασία των πολιτών.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, το blockchain αντιμετωπίζει αντιδράσεις για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του – αν και αυτές περιορίζονται κυρίως στο μοντέλο Proof of Work και όχι στις πιο βιώσιμες εναλλακτικές του.

To μόνο σίγουρο είναι ότι όλοι και όχι άδικα μιλούν για το blockchain αφού θεωρείται μια επανάσταση στην ψηφιακή εμπιστοσύνη και διαφάνεια.

Είναι πλέον αποδεκτό ότι πρόκειται για τεχνολογία που εξαλείφει τους μεσάζοντες, μειώνει το κόστος και επιτρέπει την ασφαλή, αποκεντρωμένη και αδιάβλητη καταγραφή συναλλαγών. Από τα κρυπτονομίσματα έως τις ηλεκτρονικές ψηφοφορίες και την ιχνηλασιμότητα προϊόντων, το blockchain φέρνει νέα πρότυπα αξιοπιστίας σε κάθε τομέα.

Είναι τεχνολογία με παγκόσμιο αντίκτυπο, που αλλάζει τον τρόπο που εμπιστευόμαστε, συνεργαζόμαστε και συναλλασσόμαστε στο Διαδίκτυο.

Ορέγομαι πάλι σήμερα να πω για το βαρετό κλισέ εξόντωσης του πολιτικού αντιπάλου, που εφάρμοσε άλλη μια φορά ο πολυχρονεμένος στον Ιμάμογλου για να τον κάνει Ιμάμ μπαϊλντί. Μια ζωή τα ίδια – ή όπως το έλεγε το καθ’ ημάς κοπέλι με τη Νοβάρτις: κλείσε πεντέξι απ’ αυτούς στη φυλακή για να ξαναπάρουμε τις εκλογές. Παλιό το κόλπο, δοκιμασμένο, αλύγιστο και all time classic. Πάντα το ίδιο.

Τι ψάχνεις τώρα για πολιτικές, προγράμματα, ιεραρχίες, ιδεολογίες; Ολο το ζουμί είναι να μπουζουριάσεις τον αντίπαλο στο όνομα μιας ψευδοαπάτης, μιας φλου κατηγορίας, επινοημένης, τραβηγμένης απ’ τα μαλλιά, δήθεν αληθοφανούς, να τον κλείσεις στην μπουζού – και μάλιστα στο όνομα της δικαιοσύνης που τελευταίως βρίσκεται διαρκώς στην επικαιρότητα, ιδίως η επιλεκτική τοιαύτη. Ολο το ζουμί βρίσκεται σε όντως γεγονότα, ή και σε κάποια ηθικολογία που εμπνέει κάθε τόσο αρχάγγελους της κάθαρσης και το παιχνίδι παίζεται απ’ την αρχή με τον ίδιο βαρετό τρόπο, τις ίδιες υπερβολές, τερατολογίες και προκάτ επινοήσεις, διότι αν περιμένεις να νικήσεις με την αξία σου, με πολιτική εντιμότητα και με καλύτερο πολιτικό πρόγραμμα, τότε ζήσε Μάη μου να φας τετράφυλλο τριφύλλι.

Αρχαίο κλισέ: αν είσαι ανίκανος να νικήσεις πολιτικά τον αντίπαλο, τότε προσπάθησε με κάθε τρόπο να τον κλείσεις στη φυλακή, που είναι για τους λεβέντες. Αυτό είναι όλο το σενάριο που επαναλαμβάνεται πανομοιότυπο, χωρίς φαντασία, χωρίς αλλαγές, στερεότυπο και βαρετό, πλην αποτελεσματικό, διότι και πολλοί αρέσκονται στην ίδια αυτή ιστορία, αρέσκονται να την ξαναζούν σε παραλλαγές και στον αιώνα το άπαντα – από το βρώμικο ’89 ως τη Νοβάρτις και τώρα, σε παραλλαγή, με τις εκρηγνυόμενες ουσίες, το πολεμικό υλικό του κακού ΝΑΤΟ, τα βαγόνια που εξαερώθηκαν και τις εκατό διαφορετικές ερμηνείες εκατό ερευνητών. (Πολλοί στρατηγοί Καρίαν απώλεσαν).

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });

Ο Ερντογάν λοιπόν  ακολούθησε την πεπατημένη, μιας και δεν έχει φτάσει ακόμα σε ρωσικά επίπεδα, πιο δραστικά, ώστε να εξαφανίζει αντιπάλους με πολώνιο, ή να τους βλέπει αίφνης ο κόσμος να ίπτανται πηδώντας από κάποιον δέκατο όροφο. (Υποβοηθούμενοι βέβαια). Φοβάται ο χαϊρουλάχ πως αν ο Ιμάμογλου καβαλήσει το άλογο της εξουσίας θα πράξει τα ανάλογα, δηλαδή, δικαίως ή αδίκως, θα φροντίσει ώστε ο σουλτάνος να παραθερίσει στα σίδερα για όσον χρόνο του απέμεινε – κι όχι μόνο αυτός αλλά ένας ολόκληρος εσμός που δημιούργησε πέριξ αυτού το σύστημα Ερντογάν. Οπότε σου λέει, ο Ταγίπ, μια είναι η μέθοδος, και με δέκα χρόνια εγγύηση. Στεγνή, νομιμοφανής και διά τρίτων – αλλά πλέον, όπως αποδεικνύεται, τόσο φανερά προκλητική, τόσο πολυπαιγμένη που πια δεν αντέχεται, ξεσηκώνει και τις πέτρες της πλατείας Ταξίμ.

Κι εδώ, σε εμάς, τα ανάλογα συνεχίζονται, μονίμως. Κλείσε μέσα και με κάποιο τρόπο τους αντιπάλους, αλλιώς πολιτικό χαΐρι δεν υπάρχει – έλα όμως που το έχουμε ξαναδεί το έργο πολλές φορές, και φαίνεται πως φαντασία δεν υπάρχει, πια, ούτε καν επιδεξιότητα, οπότε καθημερινώς το πράγμα φθίνει. Η τραγική υπόθεση  δείχνει κάποια σημάδια κόπωσης λόγω πυκνής κι επίμονης μεγαλοστομίας και υπερδοσολογίας – όπως γίνεται συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις. Και η δικαιοσύνη που όλοι επιζητούμε πλησιάζει απειλητικά – άραγε όντως τη θέλουν όλοι; Αμφίβολο. (Και αν δεν αρέσουν οι τελικές αποφάσεις, τότε δεν θα δούμε πάλι τις παλιές ατραξιόν σε ανιαρή επανάληψη;).

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

Τα ίδια και τα ίδια, θα πεις, φίλε. Και μήπως εκείνοι που απαιτούν άψογο σιδηρόδρομο, άραγε το εννοούν; Η εμπειρία του μετρό της Θεσσαλονίκης άλλα δείχνει: πως ακόμα και τώρα που το έξοχο μετρό είναι γεγονός, κάποιοι συνεχίζουν να το βρίζουν, επειδή δεν το έφτιαξαν οι ίδιοι. Εχουνε πάθει εμμονή, μερικοί, κι άλλοι βρίσκονται σε διαρκή αναδρομικό παροξυσμό. Ορισμένοι, μήνες μετά, τώρα, αρνούνται ακόμα και να μπούνε, να δοκιμάσουν μια διαδρομή, έτσι από περιέργεια. Και μόλις χαλάσει κανένα μηχάνημα εισιτηρίων το κάνουνε μέγα θέμα στα δίκτυα και στον φίλιο Τύπο τους, και μόλις δεν δουλέψει μια κυλιόμενη σκάλα θριαμβολογούν λες και ανατινάχτηκε η γέφυρα του ποταμού Κβάι, ή ο Γοργοπόταμος.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });

Με αυτά και μ’ αυτά και χωρίς καμιά αίσθηση ορίου, ή βαθύτερης αυτοσυντήρησης, με πλημμελή πολιτική εντιμότητα και μηδέν οξυδέρκεια και επάρκεια, και από Νοβάρτις σε Νοβάρτις θα πορευτούμε φωνασκούντες και ωρυόμενοι. Διότι, για μερικούς, δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Ετσι εννοούν την πολιτική, μόνο έτσι πιστεύουν ότι μπορεί να τα καταφέρουν, αν και αυτός ο δρόμος της υπερβολής συνήθως γυρίζει μπούμερανγκ ή καταλήγει Ιμάμ μπαϊλντί. Μπαϊλντίζουν όλοι στο τέλος και, μετά, σε λίγο,  φτου κι απ’ την αρχή. Ξεκινούνε δηλαδή πάλι να ψάχνουνε νέο κόλπο ώστε να φυλακίσουνε τον αντίπαλο, να γλιτώσουνε μια και καλή απ’ το φόβητρο-κάτοπτρο που αντανακλά τη δική τους ανεπάρκεια.

Ναι, αλλά εδώ δεν είναι Ερντογάν και δυο αβγά Τουρκίας, εδώ είναι κάπως Ευρώπη και τα ωά δεν τα αλωνίζουν. Παρά τις δυσπλασίες μας υπάρχουνε και οι νόμοι και οι θεσμοί και τα κάποια όρια και κόσμος που βλέπει. Ο Λόγος και ο Τύπος είναι ελεύθεροι και το Ιμάμ, ως έδεσμα, τουλάχιστον, δεν έχει ακόμα απαγορευτεί.

Το παραμύθι «Η Χιονάτη και οι επτά νάνοι» ανήκει στη λαϊκή παράδοση της Γερμανίας. Οι αδερφοί Γκριμ το κατέγραψαν σε τόμο παραμυθιών στην εκδοχή που γνωρίζουμε σήμερα. O πρωτότυπος τίτλος είναι «Schneewittchen» που σημαίνει «Χιονάτη». Οι επτά νάνοι προστέθηκαν αργότερα. Από το 1937 η Χιονάτη δουλεύει για την Disney. Δεν είναι μόνο η ταινία κινουμένων σχεδίων που, ακόμα και σήμερα, ταυτοποιεί φυσιογνωμικά τους ήρωες του παραμυθιού. Είναι και ο πύργος της Χιονάτης που βρίσκεται στο logo της Disney και στο κέντρο των θεματικών πάρκων ανά τον κόσμο, της Disneyland. Παρεμπιπτόντως, η Χιονάτη είναι και η ιστορία με τις περισσότερες διασκευές στον χώρο του ρεαλιστικού αισθησιακού κινηματογράφου, δηλαδή του πορνό. Εν προκειμένω μιλάμε για υπερπαραγωγές με μεγάλο καστ (τουλάχιστον οκτώ άτομα) και τεράστιες υποκριτικές απαιτήσεις από τις πρωταγωνίστριες. Aκολουθεί η «Κοκκινοσκουφίτσα» με περίεργες σκηνές ανάμεσα στην ίδια, στη γιαγιά, στον κυνηγό και στον λύκο. Αλλά δεν είναι αυτό το θέμα μας.

Που λέτε η Disney συχνά εγκαλείται για υπερβολικές woke ευαισθησίες. Είναι η πρώτη κινηματογραφική εταιρεία που πρόσθεσε διευκρινιστικές δηλώσεις σε παλαιές ταινίες, προκειμένου να θυμίσει στους ακροατές ότι το περιεχόμενο αντανακλά αισθητική και πεποιθήσεις άλλων καιρών. «Αυτό το πρόγραμμα περιλαμβάνει αρνητικές απεικονίσεις και/ή κακή μεταχείριση ανθρώπων ή πολιτισμών. Αυτά τα στερεότυπα ήταν λανθασμένα τότε και είναι λανθασμένα και τώρα».

Η πολιτική της Disney εκνεύρισε πολλούς. Και τώρα που, στην Αμερική, γύρισε ο τροχός, το τραμπικό σύμπαν παίρνει την εκδίκησή του. Στους κινηματογράφους προβάλλεται η νέα εκδοχή της Χιονάτης από την Disney. Η παραγωγή ξόδεψε περίπου 300 εκατομμύρια δολάρια, αλλά στις ΗΠΑ και στη Βρετανία υφίσταται τις συνέπειες ενός ιδιόμορφου μποϊκοτάζ. Η ταινία θεωρείται ταυτοχρόνως και woke και αντι-woke. Η υπόθεση έχει την πλάκα της.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });

Η πρωταγωνίστρια, η Ρέιτσελ Ζέγκλερ, δεν είναι χιονάτη, είναι Λατίνα. Ομως η ηρωίδα του παραμυθιού είναι κάτασπρη σαν το χιόνι. «Υπάρχει και η εκδοχή του παραμυθιού που λέει ότι η Χιονάτη πήρε το όνομά της επειδή τη βρήκαν μωρό μέσα στο χιόνι», λέει η Ζέγκλερ. Θυμάστε τις διαμαρτυρίες όταν η Χάλι Μπέρι, που είναι μαύρη, έπαιξε τη «Μικρή Γοργόνα»; Ε, το ίδιο συμβαίνει και τώρα. Ελα όμως που υπάρχει και θέμα με τους νάνους. Στην ταινία οι νάνοι είναι ψηφιακές φιγούρες. Αυτό εξόργισε την κοινότητα των νάνων καθώς επτά ηθοποιοί δεν βρήκαν δουλειά, ενώ περιορίζεται η ορατότητα των ατόμων με νανισμό. Οι νάνοι, λοιπόν, καταγγέλλουν την Disney που παριστάνει τη woke εταιρεία, αλλά αρνείται να τους προσλάβει στην ταινία της. Υπάρχουν και άλλα χαριτωμένα. Η κακιά μάγισσα ερμηνεύεται από μία ισραηλινή ηθοποιό, την Γκαλ Γκαντότ. Αυτή είχε κάνει σχόλια κατά των Παλαιστινίων. Και τώρα βγαίνουν ακτιβιστές που καλούν σε μποϊκοτάζ της ταινίας για να σταλεί μήνυμα κατά του Ισραήλ. Α, είναι και αυτοί που καταγγέλλουν τη χειραφέτηση της Χιονάτης από τον πρίγκιπα, ο οποίος παρουσιάζεται περίπου ως ενοχλητικός stalker. Mέχρι στιγμής δεν έχουν διαμαρτυρηθεί οι παραγωγοί μήλων για το δηλητηριασμένο

φρούτο που δαγκώνει η Χιονάτη.

Η Disney, λοιπόν, αναμένεται να χάσει πολλά λεφτά από την παραγωγή. Μία λύση θα ήταν να γυρίσει καινούργια ταινία εξιστορώντας όλα όσα συμβαίνουν με τη Χιονάτη. Να βάλει μέσα και νάνους και Παλαιστινίους και να προσλάβει αλμπίνα, κάτασπρη πρωταγωνίστρια. Ναι, η ουσία του θέματος είναι πνιγμένη στη γελοιότητα, όμως περιγράφει πολύ παραστατικά αυτό που συμβαίνει στον σημερινό κόσμο και διατρέχει τις κοινωνίες της Δύσης. Από τη μία, τα παραμύθια με τα οποία μεγάλωσαν γενιές και γενιές θεωρούνται πλέον βαθιά στερεοτυπικά και αναχρονιστικά. Ενίοτε και σεξιστικά. Οι κοπέλες ψάχνουν τον πρίγκιπα – κάτι που το βλέπεις και στις ταινίες του παλιού ελληνικού κινηματογράφου. Οι μητριές είναι κακιές και οι μάγισσες αναπαράγουν το πρότυπο της ζηλιάρας γυναίκας. Ωστόσο, όπως συμβαίνει στην περίπτωση της Χιονάτης, οι κοινωνίες αντιδρούν. Δείχνουν είτε ανέτοιμες, είτε τρομαγμένες μπροστά στα καινούργια ήθη. Και το κυριότερο: δεν είναι πλέον ανεκτικές. Επενδύουν στα στερεότυπα με τη λατρευτική υφή του τοτέμ και οχυρώνονται από πίσω τους. Και όλοι πλέον έχουν ένα λόγο για να διαμαρτυρηθούν. Από τους νάνους και τους Παλαιστινίους, μέχρι τους οπαδούς της αυθεντικής Χιονάτης. Λες και ο κόσμος μπλέχτηκε σε μια τεράστια παρεξήγηση.

Αν η τελευταία ταινία του Στράτου Τζίτζη, «Εχω κάτι να πω», παρέμενε στο επίπεδο της «κινηματογραφικής αυτοψυχανάλυσης», ενδεχομένως να είχε πρόβλημα γιατί θα αφορούσε μόνο τον ίδιο. Ομως με τον Αντίνοο Αλμπάνη στον ρόλο του αποτυχημένου σκηνοθέτη που παλεύει να εκδώσει ένα βιβλίο φιλοσοφίας – η ιστορία δηλαδή του ιδίου του Τζίτζη – ο σκηνοθέτης δημιούργησε μια αυτοσαρκαστική κωμωδία που μπορεί να επικοινωνήσει με όλους, αφού μιλάει για έναν σκεπτόμενο άνθρωπο που, παρ’ όλες τις αναποδιές και τα ευτράπελα που αντιμετωπίζει, επιμένει να στοχάζεται σε μια κοινωνία που ο στοχασμός θεωρείται πλέον άγνωστη λέξη. Η προσπάθειά του να μοιραστεί τις σκέψεις του μέσα από ένα βιβλίο κρύβει πολλές αστείες εκπλήξεις, μέσω των οποίων ο Τζίτζης παντρεύει τη μυθοπλασία με την πραγματικότητα με πολύ πρωτότυπο αλλά και ανήσυχα δημιουργικό τρόπο.

Οταν αποφασίσατε να κάνετε το «Εχω κάτι να πω», τι ακριβώς είχατε στο μυαλό σας να πείτε – αν είχατε;

Το «Εχω κάτι να πω» το εμπνεύστηκα από την ανάγκη μου να πω κάποια σημαντικά – κατ’ εμέ – πράγματα, που έχουν να κάνουν με τις αξίες και τις αρχές μας γενικά. Η γενικότητα ανήκει στον χώρο της φιλοσοφίας. Οπότε βρέθηκα σε φιλοσοφικά «χωράφια». Ολοι περνάμε από αυτά όταν αναλογιζόμαστε βαθύτερα νοήματα. Εγώ ασχολήθηκα λίγο πιο συστηματικά μέχρι που στο τέλος έγραψα ένα πόνημα. Οταν το τελείωσα, συνειδητοποίησα ότι κανείς εκδότης δεν θα ενδιαφερόταν να το εκδώσει, καθώς προερχόταν από έναν του σινεμά και όχι κάποιον της ακαδημαϊκής φιλοσοφίας. Ελα όμως που εγώ ήθελα οπωσδήποτε να επικοινωνήσω τις ιδέες μου. Αυτό έδωσε το έναυσμα της ταινίας. Μέσα από αυτή θέλησα να εκφράσω τη γενικότερη ανάγκη να στοχαστούμε, να πούμε κάτι για τον κόσμο μας, παρόλο που αυτό μπορεί να μην αποτελεί εμπορεύσιμο προϊόν.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); }); Πιστεύετε ότι το είπατε;

Η ταινία λέει για κάποιον που έχει κάτι να πει και κάνει τα πάντα (κυριολεκτικά) να το πει στους άλλους, μόνο που οι άλλοι δεν ενδιαφέρονται, εκτός ελαχίστων. Πιστεύω ότι μέσα από αυτή την ιστορία – που τυχαίνει να είναι και προσωπική μου – αποδίδω καίρια τη σχέση των «μεγάλων ιδεών» μας με την πραγματικότητα, που ήταν εξαρχής το θέμα μου. Δεν είναι, βέβαια, κανένα πρωτότυπο θέμα. Η σύγκρουση θεωρίας και πράξης είναι παλιά ιστορία. Απλά, εγώ την επικαιροποίησα, την έθεσα επί προσωπικού και την απέδωσα στην κωμική της πλευρά, με συνειδητό αυτοσαρκασμό.

Εχει νόημα να κάνεις μια ταινία ή οποιοδήποτε έργο, οποιασδήποτε τέχνης, αν δεν έχεις κάτι να πεις;googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });

Κατ’ εμέ, δεν έχει νόημα να κάνεις οτιδήποτε στην τέχνη αν αυτό δεν προέρχεται από την ανάγκη να εκφράσεις κάτι σημαντικό μέσα από αυτό, με τον τρόπο σου βέβαια, αφού κάθε τέχνη έχει τον δικό της τρόπο. Για την κινηματογραφική τέχνη, που την ξέρω καλύτερα, μπορώ να πω ότι οι περισσότερες ταινίες που κυκλοφορούν είναι χωρίς νόημα. Δεν βρίσκω καμία βαθιά σκέψη πίσω από τα σενάριά τους (όσο συναρπαστικά και να είναι), πίσω από τη σκηνοθεσία τους (όσο ευφάνταστη και να είναι), πίσω από την εκτέλεσή τους (όσο άψογη και να είναι). Δεν καταλαβαίνω τους δημιουργούς που αναλώνονται σε τέτοια κατασκευάσματα. Υποθέτω ότι το κάνουν για τα λεφτά, την αναγνώριση και τα σχετικά, τα οποία θεμιτά μεν, αλλά ως έναν βαθμό. Βέβαια, όταν τέτοιες κενότητες βραβεύονται, τι να κάνουν κι αυτοί, τις αναπαράγουν.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

Δύο στοιχεία που διακρίνει κανείς στην ταινία είναι η απελπισία και το χιούμορ. Θα λέγατε ότι το χιούμορ μπορεί να απαλύνει το βάρος της απελπισίας;

Το χιούμορ είναι σωτήριο γιατί σε βγάζει από τη σοβαρότητα της κατάστασης και σε αποστασιοποιεί από το δράμα σου. Μάλιστα, όσο πιο απελπισμένος είσαι, τόσο πιο αναγκαίο είναι το χιούμορ για να μη σε πάρει τελείως από κάτω. Αν μπορείς να κάνεις πλάκα με τον εαυτό σου στα μαύρα του τα χάλια, τότε μπορεί και να τη γλιτώσεις.

Εχετε υπάρξει ποτέ απελπισμένος και, αν ναι, αντιμετωπίσατε με χιούμορ την κατάσταση;

Εχω απελπιστεί πολλές φορές από τις ματαιώσεις των «ονείρων» μου, οι οποίες είναι συνήθεις για όποιον κυνηγάει τα όνειρά του και δεν ακολουθεί την πεπατημένη. Ας καθόμουν στ’ αβγά μου, λέω τότε στον εαυτό μου. Ελα όμως που είμαι «αλανιάρα κότα», σκέφτομαι αμέσως μετά και γελάω κακαρίζοντας.

Η ελευθερία με την οποία η ταινία δείχνει να είναι γυρισμένη, μπλέκοντας τη μυθοπλασία με τη μη μυθοπλασία, ήταν πραγματική ή επίπλαστη, κατασκευασμένη;

Τα πάντα στην ταινία ήταν προσχεδιασμένα, ακόμη και η «ελευθερία» με την οποία περνάμε από το μπρος από την κάμερα στο πίσω από την κάμερα. Ολα ήταν γραμμένα στο σενάριο από πριν. Επειδή ακριβώς ήταν όλα σαφώς ορισμένα και ξέραμε πολύ καλά τι θέλουμε να βγάλουμε, χαλαρώσαμε, αφεθήκαμε στο παιχνίδι και το χαρήκαμε, εξού και βγαίνει αυτό το αίσθημα της αυθορμησίας.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });

Αλήθεια, γιατί θελήσατε να κάνετε αυτή τη μείξη ανάμεσα στη μυθοπλασία και στο making of αυτής της ίδιας μυθοπλασίας;

Εχει να κάνει με την αποστασιοποίηση, που ανέφερα πιο πάνω, μιλώντας για το χιούμορ. Μόνο που εδώ δεν έγινε για να βγάλει μόνο πλάκα, αλλά και για να επιτρέψει το αποστασιοποιημένο σχόλιο πάνω στο τι θέλουμε να πούμε με αυτή την ταινία. Μέσα στην ίδια την ταινία συζητάμε τι θέλουμε να πούμε με αυτή και γιατί γυρίζουμε αυτές τις σκηνές. Κατά κάποιο τρόπο, το «Εχω κάτι να πω» είναι μια μεταταινία που σχολιάζει ανοιχτά τον λόγο που υπάρχει. Το ενδιαφέρον είναι ότι όλο αυτό άρεσε πολύ στο κοινό που την είδε στις αβάν πρεμιέρες, οπότε ο πειραματισμός μας πέτυχε.

Στην ταινία, όπου εμφανίζεστε στον ρόλο του σκηνοθέτη, λέτε κάποια στιγμή ότι αυτή η ταινία δεν πρέπει να είναι αυτοαναφορική. Τελικά είναι ή δεν είναι;

Υπάρχει μια σκηνή όπου μιλάω με τον Αντίνοο και του λέω τα εξής: «Η ταινία δεν πρέπει να βγει αυτοαναφορική, γιατί το θέμα δεν είμαι εγώ, αλλά οι ιδέες. Η δική μου ιστορία είναι ένα μέσον για να μιλήσουμε για τις ιδέες. Εσύ που παίζεις εμένα, είσαι το μέσον του μέσου, δηλαδή καθαρό μέσον. Αυτό δεν είπες ότι πρέπει να είναι ένας ηθοποιός;». Κι αυτός συμφωνεί: «Ναι, αυτό πρέπει». Νομίζω ότι η ταινία είναι τελικά αυτό που πρέπει.

Αναλογιστείτε τα χρόνια που μεσολάβησαν ανάμεσα στο «Σώσε με» και το «Εχω κάτι να πω» και πείτε μου τι έχει αλλάξει μέσα σας από τότε.

Το πιο σημαντικό που μεσολάβησε ανάμεσα στις δύο ταινίες είναι η γέννηση των παιδιών μου, με τα οποία έγινα πατέρας περισσότερο από οτιδήποτε άλλο. Εκτοτε, είμαι πρώτα πατέρας, μετά στοχαστής, κατόπιν κινηματογραφιστής και όλα τα άλλα. Οταν γεννήθηκε η πρώτη μου κόρη, άλλαξα δραστικά. Ξαφνικά ένιωσα ότι υπάρχει ένα άλλο άτομο σε αυτόν τον κόσμο πάνω από εμένα, για το οποίο είμαι έτοιμος να δώσω τη ζωή μου, όπως ένιωσα και για τη δεύτερη κόρη μου το ίδιο. Αυτή η υπέρβαση επηρέασε ποικιλοτρόπως το μέσα μου, αμβλύνοντας τις εγωιστικές μου πτυχές, ελπίζω.

Αν κάποτε το να κάνεις σινεμά στην Ελλάδα ήταν δύσκολο, σήμερα τι είναι;

Για μένα ήταν πάντα δύσκολο. Δεν επωφελήθηκα από τις εποχές με τις «παχιές αγελάδες», γιατί δεν υπήρξα ποτέ ομόσταβλος. Βέβαια, όταν οι εποχές ήταν σχετικά καλές για τις κινηματογραφικές παραγωγές, έπεφτε κανένα κοκαλάκι και σε εμάς τους αποσυνάγωγους. Τώρα, βρισκόμαστε πάλι σε μια κακή εποχή, γιατί αυτό που πάει να γίνει με το ΕΚΚΟΜΕΔ συνεπάγεται εγκατάλειψη των μικρών κινηματογραφικών παραγωγών υπέρ των μεγαλοπαραγωγών και των καναλαρχών. Ομως, πέρα από την παραγωγή των ταινιών, υπάρχει πρόβλημα και με τη διανομή τους. Εκεί γίνεται κυριολεκτικά το σώσε. Ελπίζω η ταινία μου αυτή να σωθεί γιατί έχει πραγματικά κάτι να πει.