Άστατος θα είναι και σήμερα ο καιρός σε αρκετές περιοχές της χώρας, καθώς αναμένονται βροχές και σποραδικές καταιγίδες.
Σύμφωνα με την πρόγνωση της ΕΜΥ, αρχικά στο Ιόνιο, την Ήπειρο και τη δυτική Στερεά και γρήγορα στα κεντρικά και τα βόρεια ηπειρωτικά προβλέπονται αυξημένες νεφώσεις με τοπικές βροχές ή όμβρους και από τις απογευματινές ώρες και σποραδικές καταιγίδες.
Τη νύχτα τα φαινόμενα θα επεκταθούν τοπικά και στο βόρειο Αιγαίο, ενώ στις υπόλοιπες προαναφερθείσες περιοχές πλην της Μακεδονίας και της Θράκης ο καιρός θα βελτιωθεί.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); }); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });Οι μετεωρολογικές συνθήκες ευνοούν την μεταφορά αφρικανικής σκόνης στα νότια.
Οι άνεμοι θα πνέουν από ανατολικές διευθύνσεις 3 με 5 και τοπικά στα νότια 6 μποφόρ. Από το απόγευμα στα δυτικά θα στραφούν σε βορειοδυτικούς 4 με 6 μποφόρ.
Η θερμοκρασία παρά τη μικρή πτώση που θα σημειώσει στα βόρεια θα διατηρηθεί σε υψηλά για την εποχή επίπεδα σε όλη τη χώρα. Θα φτάσει στα βόρεια τους 25 με 26 βαθμούς, στις υπόλοιπες περιοχές τους 28 με 30 και τοπικά στη βόρεια Κρήτη τους 32 βαθμούς Κελσίου.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); }); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); }); Ο καιρός σήμεραΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, ΘΡΑΚΗ
Καιρός: Λίγες νεφώσεις που γρήγορα θα αυξηθούν και θα σημειωθούν τοπικές βροχές και από τις απογευματινές ώρες και σποραδικές καταιγίδες.
Ανεμοι: Μεταβλητοί 3 με 4 μποφόρ.
Θερμοκρασία: Από 14 έως 26 βαθμούς Κελσίου. Στυ δυτική Μακεδονία από 08 έως 22 βαθμούς Κελσίου.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });ΝΗΣΙΑ ΙΟΝΙΟΥ, ΗΠΕΙΡΟΣ, ΔΥΤΙΚΗ ΣΤΕΡΕΑ, ΔΥΤΙΚΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ
Καιρός: Στο Ιόνιο, τη δυτική Στερεά και την Ήπειρο και βαθμιαία και στην δυτική Πελοπόννησο προβλέπονται αυξημένες νεφώσεις με τοπικές βροχές και τις μεσημβρινές – απογευματινές ώρες μεμονωμένες καταιγίδες. Το βράδυ ο καιρός θα βελτιωθεί.
Ανεμοι: Από ανατολικές διευθύνσεις 3 με 5 και τοπικά στο Ιόνιο έως 6 μποφόρ. Από το απόγευμα οι άνεμοι θα στραφούν σε βορειοδυτικούς 4 με 6 μποφόρ.
Θερμοκρασία: Από 15 έως 29 με 30 βαθμούς Κελσίου. Στο εσωτερικό της Ηπείρου 3 με 4 βαθμούς χαμηλότερη.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΣΤΕΡΕΑ, ΕΥΒΟΙΑ, ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ
Καιρός: Αραιές νεφώσεις που γρήγορα θα πυκνώσουν και τις μεσημεριανές – απογευματινές ώρες θα σημειωθούν τοπικοί όμβροι κυρίως στα ορεινά.
Ανεμοι: Από ανατολικές διευθύνσεις 3 με 4 μποφόρ.
Θερμοκρασία: Από 15 έως 29 με 30 βαθμούς Κελσίου.
ΚΥΚΛΑΔΕΣ, ΚΡΗΤΗ
Καιρός: Γενικά αίθριος με αραιές νεφώσεις πρόσκαιρα πιο πυκνές στην Κρήτη.
Ανεμοι: Ανατολικοί νοτιοανατολικοί 3 με 5 και βαθμιαία 4 με 6 μποφόρ.
Θερμοκρασία: Από 18 έως 27 και στη βόρεια Κρήτη έως 32 βαθμούς Κελσίου.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });ΝΗΣΙΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ – ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ
Καιρός: Γενικά αίθριος με αραιές νεφώσεις. Στα βόρεια τις μεσημβρινές ώρες οι νεφώσεις θα αυξηθούν και τη νύχτα στα βορειότερα τμήματα είναι πιθανό να σημειωθούν τοπικές βροχές.
Ανεμοι: Νότιοι νοτιοανατολικοί 3 με 5 μποφόρ και το απόγευμα στα Δωδεκάνησα τοπικά έως 6 μποφόρ.
Θερμοκρασία: Από 17 έως 26 βαθμούς Κελσίου.
ΘΕΣΣΑΛΙΑ
Καιρός: Αραιές νεφώσεις που γρήγορα θα πυκνώσουν και θα σημειωθούν τοπικές βροχές και πιθανώς στα ορεινά τις μεσημβρινές – απογευματινές ώρες μεμονωμένες καταιγίδες.
Ανεμοι: Βόρειοι βορειοανατολικοί 3 με 4 μποφόρ.
Θερμοκρασία: Από 14 έως 29 βαθμούς Κελσίου.
ΑΤΤΙΚΗ
Καιρός: Γενικά αίθριος με αραιές νεφώσεις που από τις μεσημεριανές ώρες θα πυκνώσουν.
Ανεμοι: Από ανατολικές διευθύνσεις 3 με 5 μποφόρ.
Θερμοκρασία: Από 17 έως 29 βαθμούς Κελσίου.
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Καιρός: Λίγες νεφώσεις που γρήγορα θα αυξηθούν και θα σημειωθούν τοπικές βροχές και από το απόγευμα και σποραδικές καταιγίδες.
Ανεμοι: Από βόρειες διευθύνσεις 3 με 4 μποφόρ και βαθμιαία μεταβλητοί.
Θερμοκρασία: Από 15 έως 26 βαθμούς Κελσίου.
Μας αποσπά την προσοχή, μας κλέβει το χρόνο, βλάπτει την face to face επαφή με τους φίλους μας, μας κρατά ξάγρυπνους τη νύχτα, μας κάνει να αγοράζουμε πράγματα που δεν χρειαζόμαστε κι όμως… δεν κάνουμε χωρίς αυτό και μάλιστα πολλοί το τσεκάρουμε κυριολεκτικά εκατοντάδες φορές την ημέρα. Εννοείται βέβαια πως το κινητό, έχει και τα καλά του και αυτά δεν είναι λίγα, αλλά η σχέση που έχουμε αναπτύξει σήμερα με τα smartphone μας και τα social media, άνετα μπορεί να χαρακτηριστεί πλέον ως μια μορφή καθημερινού αυτοτραυματισμού.
Γιατί δεν σταματάμε; Ή μάλλον καλύτερα, μπορούμε να σταματήσουμε να σκρολάρουμε;
Ο ήχος μιας ειδοποίησης, η ελκυστικότητα μιας κόκκινης καρδούλας, η υπόσχεση ενός χαριτωμένου βίντεο με ζωάκια που ακολουθεί, ένας πιασάρικος τίτλος, η αίσθηση της επιβεβαίωσης από ξένους, όλα αυτά μπορούν να ενεργοποιήσουν το σύστημα ντοπαμίνης του εγκεφάλου, το οποίο συνεχώς ενισχύει ψυχαναγκαστικές συμπεριφορές ελέγχου.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); }); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); }); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });Δεν σοκάρουν λοιπόν τα στατιστικά που θέλουν τους Αμερικάνους να περνούν κατά μέσο όρο από τρεις έως πέντε ώρες την ημέρα στα smartphone τους ενώ για τους νεότερους ενήλικες, αυτός ο αριθμός ανεβαίνει σε έξι ή επτά ώρες. Ελέγχουμε τις συσκευές μας περίπου 205 φορές την ημέρα, ένας αριθμός που δείχνει λιγότερο μια συνειδητή επιλογή και περισσότερο ένα είδος αντανακλαστικού, αυτοματοποιημένου «τικ».
Μια δημοσκόπηση της εταιρείας Gallup το 2022 αποκάλυψε ότι το 58% των Αμερικανών πιστεύει πως χρησιμοποιεί το κινητό του πάρα πολύ. Αυτός ο αριθμός φτάνει σχεδόν το 80% για όσους είναι κάτω των 30 ετών. Παρά τη διαδεδομένη ανησυχία, άλλη έρευνα έδειξε ότι μόνο το 17% των ανθρώπων αισθάνονταν ότι μπορούσαν να περάσουν μια ολόκληρη ημέρα χωρίς αυτό. Μάλιστα, το 8% δήλωσε ότι θα άντεχε λιγότερο από μία ώρα.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });Συνεχίζοντας με τα επιστημονικά δεδομένα, μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια διαπίστωσε ότι ο περιορισμός της χρήσης των social media σε μόλις 30 λεπτά την ημέρα οδήγησε σε σημαντική μείωση του άγχους, της κατάθλιψης και της μοναξιάς των συμμετεχόντων. Άλλη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο American Journal of Preventive Medicine, συνέδεσε τη «βαριά» χρήση των social media με διπλάσιο κίνδυνο κοινωνικής απομόνωσης.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); }); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); }); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); }); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); }); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });Θα αγνοούσαμε άραγε τέτοιους εντυπωσιακούς αριθμούς σε άλλους τομείς της ζωής μας; Θα τρώγαμε ένα φαγητό κάθε μέρα που γνωρίζουμε ότι θα μας κάνει πιο κουρασμένους, πιο ανήσυχους, πιο καταθλιπτικούς και θα υπονομεύσει τη σύνδεσή μας με άλλους ανθρώπους;
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); }); Απομάκρυνση από το κινητό με συνταγή γιατρού…Μια πρόσφατη μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Τέξας ζήτησε από 467 συμμετέχοντες να εγκαταστήσουν μια εφαρμογή που να μπλοκάρει την πρόσβασή τους στο διαδίκτυο για δύο εβδομάδες. Σχεδόν τα τρία τέταρτα (71%) ανέφεραν βελτίωση στην ψυχική τους υγεία, με την μέση μείωση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων να ξεπερνά εκείνη κάποιων κλινικών δοκιμών αντικαταθλιπτικών.
Οι συμμετέχοντες ανέφεραν ότι κοιμόντουσαν καλύτερα, ένιωθαν πιο κοινωνικά συνδεδεμένοι και είχαν μεγαλύτερη αίσθηση αυτονομίας στο χρόνο και τις αποφάσεις τους.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });Με άλλα λόγια, το να απομακρυνθούμε από τα τηλέφωνά μας φαίνεται να έχει ισχυρότερη θετική επίδραση από το να παίρνουμε αντικαταθλιπτικά…
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); }); Αδύνατο να ζήσουμε χωρίς αυτό, αλλά να τι μπορούμε να κάνουμεΗ ιδέα να εγκαταλείψουμε τα smartphone εντελώς είναι αδύνατη. Άλλωστε χρειαζόμαστε το κινητό μας για διάφορες πρακτικές εργασίες, για να επικοινωνούμε γρήγορα και εύκολα, για να ψυχαγωγούμαστε κ.λπ. Αντ’ αυτού, πρέπει να καλλιεργήσουμε μια πιο υγιή και ισορροπημένη σχέση με τις συσκευές μας.
Μια απλή και αποτελεσματική στρατηγική είναι να περιορίσουμε τον χρόνο μας στα social media σε 30 λεπτά την ημέρα. Κατά τη διάρκεια αυτών των λεπτών, είναι ωφέλιμο να υπάρχει σκοπός και πρόθεση. Απολαύστε το, συγκεντρωθείτε σε αυτό, μειώστε την ταχύτητα του scrolling και επεξεργαστείτε ό,τι βλέπετε. Κάντε το χωρίς ενοχές, περάστε καλά και σταματήστε μετά από μισή ώρα.
Ακολουθούν 10 επιπλέον πρακτικές συμβουλές για να χρησιμοποιούμε το τηλέφωνό μας συνειδητά και όχι ψυχαναγκαστικά:
Όταν οι συνεχείς ενημερώσεις και τα «likes» διακόπτονται, οι περισσότεροι άνθρωποι παρατηρούν ότι γίνονται πιο παρόντες, πιο παραγωγικοί και πιο ήρεμοι. Ακόμη και τρεις μέρες χωρίς social media μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά τη διάθεση και τη συγκέντρωση. Μια εβδομάδα «αποτοξίνωσης» μπορεί να μειώσει αισθητά το άγχος. Αυτό το ήρεμο συναίσθημα, πιθανώς το έχετε νιώσει στις διακοπές σας.
Δημιουργώντας μια στρατηγική για το κινητό μας που λειτουργεί για εμάς και ακολουθώντας την με αποφασιστικότητα, μπορούμε να είμαστε σκόπιμοι αντί για αυτόματοι και να απολαύσουμε τα οφέλη.
* Πηγή: Vita
Καμπανάκι κινδύνου κρούουν οι επιστήμονες, προειδοποιώντας ότι ολοένα και επιθέσεις σκορπιών θα μας απασχολήσουν τα επόμενα χρόνια στις πόλεις της Βραζιλίας.
Περισσότερα από 1,1 εκατομμύρια τσιμπήματα καταγράφηκαν μεταξύ 2014 και 2023, σύμφωνα με δεδομένα από το σύστημα καταγραφής ασθενειών της χώρας. Πρόκειται για αύξηση 250% στις αναφορές τσιμπημάτων.
Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο Frontiers in Public Health, συνδέει την ταχεία αστικοποίηση -όπως στις φαβέλες- και την κλιματική αλλαγή με την εξάπλωση των επικίνδυνων σκορπιών στις πόλεις, γεγονός που εντείνει τους κινδύνους για τη δημόσια υγεία.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); }); Πόλεις στο έλεος των σκορπιών googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); }); Επιβιώνουν χωρίς τροφή έως και 400 ημέρες«Οι πόλεις προσφέρουν ακούσια όλα όσα χρειάζονται οι σκορπιοί: άφθονα καταφύγια (σε τοίχους, αποχετεύσεις, ερείπια και οικοδομικά απόβλητα), σταθερό ζεστό κλίμα και μια αξιόπιστη πηγή τροφής με τη μορφή κατσαρίδων και άλλων αστικών ασπόνδυλων», εξηγεί η επικεφαλής ερευνήτρια, Μανουέλα Μπέρτο Πούκα, επίκουρη καθηγήτρια στο Κρατικό Πανεπιστήμιο του Σάο Πάολο.
Προτιμούν περισσότερο τα συστήματα αποχέτευσης, τα οποία είναι ζεστά όλο τον χρόνο, σχεδόν χωρίς φυσικούς θηρευτές και προσφέρουν άφθονη τροφή, κυρίως κατσαρίδες. Ορισμένα είδη σκορπιών μπορούν να επιβιώσουν έως και 400 ημέρες χωρίς τροφή και είναι ικανά να αναπαράγονται χωρίς ζευγάρωμα, γεγονός που τα καθιστά δύσκολα στην εξάλειψη.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });Οι πιο ζεστά καλοκαίρια, καθώς και οι περίοδοι έντονων βροχοπτώσεων και ξηρασίας, επίσης συμβάλλουν στην ευημερία τους, καθώς είναι προσαρμοσμένοι σε ζεστά και υγρά περιβάλλοντα.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); }); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); }); 200.000 τσιμπήματα και 133 θάνατοιΣύμφωνα με προσωρινά στοιχεία για το 2024, σχεδόν 200.000 άτομα δέχθηκαν τσίμπημα σκορπιού στη Βραζιλία, με τον αριθμό των θανάτων να φτάνει τους 133. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι την περίοδο 2025 – 2033 τα περιστατικά ενδέχεται να ξεπεράσουν τα 2 εκατομμύρια.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });«Η πραγματική έκταση αυτού του προβλήματος είναι πιθανώς πολύ μεγαλύτερη από ό,τι υποδηλώνουν τα καταγεγραμμένα στατιστικά στοιχεία», λένε οι ερευνητές, καθώς πολλοί άνθρωποι επιλέγουν να αυτοθεραπευτούν στο σπίτι ή να μην λάβουν καμία θεραπεία.
Οι ερευνητές τονίζουν ότι το 0,1% των αναφερόμενων τσιμπημάτων καταλήγει σε θάνατο, με τα παιδιά και τους ηλικιωμένους να είναι οι πιο ευάλωτοι. Τα υγιή άτομα γενικά αναρρώνουν πλήρως, αλλά μπορεί να υποφέρουν από πόνο και δυσφορία για αρκετές ημέρες. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πόνο, κάψιμο, πρήξιμο, ερυθρότητα, μυρμήγκιασμα και ναυτία.
Επίσης, σημειώνουν ότι η πρόληψη είναι το κλειδί. «Οι σκορπιοί ευδοκιμούν σε ακατάστατα, υγρά περιβάλλοντα. Κρατήστε τους χώρους καθαρούς, σφραγίστε ρωγμές στους τοίχους, τοποθετήστε φίλτρα ή σίτες στις αποχετεύσεις και πάντα να ελέγχετε παπούτσια, πετσέτες και ρούχα πριν τα χρησιμοποιήσετε», καταλήγει η Πούκα.
Ήταν η περίοδος που η Βυζαντινή Αυτοκρατορία παρέπαιε στις δυτικές της επαρχίες, την Ιταλία. Πριν, όμως η Κωνσταντινούπολη εγκαταλείψει για πάντα εκείνα τα εδάφη, μπορεί να επαίρεται ότι πρόλαβε να δώσει την τελευταία της αυτοκρατορική επιβεβαίωση για να ανέβει στην Αγία Έδρα ένας μοναδικός Πάπας, ο Έλληνας Ζαχαρίας.
Ήταν η περίοδος που ίσχυε ο Βυζαντινός Παπισμός, κατά την οποία το ελληνικό Βυζάντιο κυριαρχούσε στον Ρωμαϊκό παπισμό, συγκεκριμένα τα χρόνια 537-752.
Ο Πάπας την εποχή του Βυζαντινού Παπισμού έπρεπε να έχει την επικύρωση Βυζαντινού αυτοκράτορα για να ορκιστεί. Το αποτέλεσμα ήταν να εκλεγούν πολλοί Αποκρισάριοι ή κάτοικοι από τα Βαλκάνια, την Συρία και την Σικελία. Ο αποκρισιάριος ήταν ένας κληρικός που υπηρετούσε ως εκπρόσωπος ενός πατριάρχη ή άλλου επισκόπου στη βυζαντινή αυτοκρατορική αυλή της Κωνσταντινούπολης.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); }); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });Ο Ζαχαρίας, λοιπόν, γεννήθηκε από Έλληνες γονείς το 679 μ.Χ. στη Σάντα Σεβερίνα της Καλαβρίας, στην Ιταλία, που τότε άνηκε στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία.
Ήταν πιθανότατα διάκονος της Ρωμαϊκής Εκκλησίας και ως εκ τούτου υπέγραψε τα διατάγματα της Ρωμαϊκής συνόδου του 732. Επιλέχθηκε να διαδεχθεί τον Γρηγόριο Γ΄ ως πάπας στις 3 ή 5 Δεκεμβρίου 741.
Η περίοδος όμως που ανέλαβε ήταν πολύ ταραγμένη, καθώς η Ιταλία δεχόταν επιθέσεις από του Λομβαρδούς, έναν γερμανικό λαό που ήταν στα μαχαίρια με τους Βυζαντινούς, Παράλληλα, η δουλεία ήταν διαδεμένο φαινόμενο ενώ οι γύρω αυτοκρατορίες και βασίλεια ανταγωνίζονταν για εδάφη και εξουσία.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); }); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });Έπρεπε να είναι κανείς επιδέξιος για να ανταπεξέλθει δίχως να καταφεύγει σε ακρότητες.
Τέρμα η δουλείαgoogletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });Ο Πάπας Άγιος Ζαχαρίας, όμως, αποδείχθηκε ικανός, εξαιρετικός, φιλάνθρωπος και δραστήριος ποντίφικας.
Πέραν των πολύ τακτικών ελεημοσυνών από το παπικό παλάτι -οι ελεημοσύνες μπορεί να θεωρούνται παρωχημένος τρόπος ενίσχυσης των αδυνάμων σήμερα, αλλά τότε είχαν μεγάλη σημασία- έδειξε μοναδικό ενδιαφέρον για τους σκλάβους.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });Έτσι, μια από τις πιο ρηξικέλευθες κινήσεις του -για τα μέτρα της εποχής- ήταν να δώσει την ελευθερία στους δούλους.
O Έλληνας ποντίφικας είχε παρατηρήσει την αύξηση του δουλεμπορίου μετά την άφιξη του Ισλάμ και συνειδητοποίησε ότι ακόμη και Χριστιανοί, ειδικά οι Βένετοι, εμπλέκονταν στην πώληση άλλων Χριστιανών σε Μουσουλμάνους. Οι έμπορεοι αγόραζαν σκλάβους στη Ρώμη για να τους πουλήσουν ξανά στους Σαρακηνούς στην Αφρική.
Τρομοκρατημένος από αυτό το φαινόμενο, απαγόρευσε αμέσως στους Βενετούς και σε όλους τους Χριστιανούς εμπόρους να πουλάνε σκλάβους στους Μουσουλμάνους.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });Αλλά δεν αρκέστηκε σε αυτό. Έβαλε το χέρι στην τσέπη της εκκλησίας για να πληρώσει στους εμπόρους το αντίτιμο για να εξασφαλίσει την ελευθερία του.
«Σε μια ταραγμένη εποχή, ο Ζαχαρίας αποδείχθηκε ένας εξαιρετικός, ικανός, δυναμικός και φιλάνθρωπος διάδοχος του Πέτρου» θα έλεγε ο ιστορικός Γιόχαν Πήτερ Κιρς.
Ο πιο έξυπνος ΠάπαςΠράγματι, ο Ζαχαρίας επέδειξε σπάνιες διπλωματικές ικανότητες.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });Κατά τη διάρκεια της θητείας του Πάπα Αγίου Ζαχαρία, ξεκίνησε μια πολιτική συνεργασίας με τους εισβολείς Λομβαρδούς, ενώ παράλληλα προσπαθούσε να τους εμποδίσει να κατακτήσουν την Βυζαντινή εξαρχία της Ραβέννας.
Ο Ζαχαρίας στράφηκε απευθείας στον βασιλιά Λιουτπράνδο τον Λομβαρδό. Ήταν, τόσο επιδέξιος στη διπλωματία που από σεβασμό προς το πρόσωπό του, ο Λομβαρδός βασιλιάς επέστρεψε όλα τα εκκλησιαστικά εδάφη και τους αιχμαλώτους που κατασχέθηκαν από τη Ρώμη χωρίς να χρειαστεί να πληρώσουν τα λύτρα τους.
Ήταν τόσο επιτυχημένος σε αυτή την περίπλοκη προσπάθεια που κατάφερε να καταλήξει σε ειρήνη με τους Λομβαρδούς, πείθοντας τον βασιλιά Λιουτπράνδο τον Λομβαρδό να εγκαταλείψει μια σχεδιαζόμενη επίθεση στη Ραβέννα και να αποκαταστήσει τα εδάφη που είχαν αποσπαστεί από την πόλη.
Ταυτόχρονα, διατήρησε μια φιλική σχέση συνεργασίας με τον Ανατολικό Ρωμαίο Αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Ε΄ Κοπρώνυμο. Ο Πάπας Ζαχαρίας συμβούλεψε τον αυτοκράτορα να αποκαταστήσει την λατρεία των εικόνων στην εκκλησία μη διστάζοντας να διαφωνήσει μαζί του έντονα.
Έχοντας κλείσει 11 χρόνια παποσύνης, πέθανε στα 71 του χρόνια στις 15 Μαρτίου 752 μ.Χ.
Ο Βρετανός ιστορικός Πήτερ Πάρτνερ θα έγραφε για τον Ζαχαρία πως «αν και ξέρουμε λίγα για αυτόν, ο Ζαχαρίας ήταν ίσως ο πιο έξυπνος και ικανός από όλους τους Ρωμαίους ποντίφικες, σε αυτό το σκοτεινό μονοπάτι που η Αγία Έδρα είχε μπει μέσα στους κόλπους του Βυζαντινού κόσμου».
Θα ήταν ο τελευταίος από μια σειρά Ελλήνων παπών, καθώς μετά η Δυτική Εκκλησία θα έπαιρνε «διαζύγιο» ορισιστικό από την Κωνσταντινούπολη. Οι μέρες όμως που θα ακολουθούσαν θα ήταν πολύ πιο σκοτεινές και η πλειοψηφία των ενοίκων της Αγίας Έδρας δεν θα διέφεραν σε τίποτα από βασιλιάδες που έσπερναν τον τρόμο για να διατηρηθούν στην εξουσία.
Πηγές: Popehistory, Wikipedia, The Lands of St. Peter: The Papal State in the Middle Ages and the Early Renaissance, Catholic Encyclopedia
Δεκάδες χιλιάδες συγκεντρωμένοι στην πλατεία του Αγίου Πέτρου στο Βατικανό ξέσπασαν σε επευφημίες όταν ο κατά κόσμον Ρόμπερτ Φράνσις Πρεβόστ, πλέον Πάπας Λέων ΙΔ’, εμφανίστηκε στο μπαλκόνι της βασιλικής του Αγίου Πέτρου, χαμογελώντας θερμά, χαιρετώντας με τα δύο χέρια και υποκλινόμενος στο συγκεντρωμένο πλήθος.
«Η ειρήνη να είναι μαζί σας», δήλωσε, προφέροντας τα πρώτα του λόγια ως Πάπας.
Λευκός καπνός βγήκε από την καμινάδα της Καπέλα Σιξτίνα νωρίς το βράδυ της δεύτερης ημέρας της ψηφοφορίας, σηματοδοτώντας την εκλογή του στο μυστικό Κονκλάβιο. Ταυτόχρονα, οι καμπάνες της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου και των εκκλησιών σε ολόκληρη τη Ρώμη χτύπησαν πανηγυρικά.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); }); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });Τα πλήθη συνέρρευσαν προς την πλατεία, ανυπομονώντας να παρακολουθήσουν την παραδοσιακή εμφάνιση από τον κόκκινο σκεπασμένο εξώστη της βασιλικής την πρώτη ομιλία του νέου ηγέτη των 1,4 δισεκατομμυρίων καθολικών στον κόσμο.
Τι κληρονομεί ο νέος ΠάπαςΟ Πάπας Λέων ΙΔ’ διαδέχεται τον Αργεντινό μεταρρυθμιστή Πάπα Φραγκίσκο, ο οποίος πέθανε τον περασμένο μήνα σε ηλικία 88 ετών, μετά από 12 χρόνια παποσύνης που χαρακτηρίστηκαν από τις προοδευτικές μεταρρυθμίσεις και την εστίασή του στη συμπόνια, αν και όχι χωρίς αντιπαραθέσεις.
Επιπλέον, ο νέος ποντίφικας αντιμετωπίζει τεράστιες προκλήσεις. Πέρα από τον πνευματικό και συμβολικό του ρόλο, κληρονομεί μια βαθιά διχασμένη Εκκλησία και έναν κόσμο που μαστίζεται από συγκρούσεις, με το πρόσθετο βάρος των συνεχιζόμενων επιπτώσεων από το παγκόσμιο σκάνδαλο σεξουαλικής κακοποίησης από καθολικούς κληρικούς.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); }); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });Η εκλογή του αποφασίστηκε από 133 καρδιναλίους – το μεγαλύτερο και διεθνώς πιο ποικιλόμορφο Κονκλάβιο στην ιστορία, με συμμετέχοντες από πέντε ηπείρους. Ορκισμένοι σε απόλυτη μυστικότητα υπό την απειλή του αφορισμού, το μόνο σήμα τους προς τον έξω κόσμο ήρθε μέσω της καμινάδας της Καπέλα Σιξτίνα.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); }); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); }); Οι μελλοντικές προκλήσεις και το παρασκήνιοΓεγονός είναι ότι οι εκλογές για την ανάδειξη του νέου Πάπα διεξήχθησαν εν μέσω παγκόσμιας αστάθειας – ένας παράγοντας που πιστεύεται ότι βάρυνε πολύ στο μυαλό των εκλογέων, μαζί με τα βαθιά ρήγματα που υπάρχουν στο εσωτερικό της ίδιας της Καθολικής Εκκλησίας, σημειώνει χαρακτηριστικά ο γαλλικός δημόσιος ραδιοσταθμός RFI (Radio France Internationale).
Και υπογραμμίζε πως, ενώ ο Φραγκίσκος θαυμαζόταν από πολλούς για τη συμπονετική ηγεσία του, ιδίως για την εστίασή του στους μετανάστες και τα περιβαλλοντικά ζητήματα, συχνά δεχόταν επικρίσεις από συντηρητικούς κύκλους, που τον θεωρούσαν δογματικά χαλαρό.
Αν και περίπου το 80% των εκλεκτόρων καρδιναλίων διορίστηκε από τον Φραγκίσκο, η ψήφος τους δεν ήταν σε καμία περίπτωση εγγυημένη για τη συνέχιση της κληρονομιάς του.
Τι βάρυνε στην απόφαση του Κονκλάβιουgoogletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });Κατά την επιλογή του επόμενου Πάπα, η Καθολική Εκκλησία βρέθηκε αντιμέτωπη με μια κομβική απόφαση: να εκλέξει έναν πάστορα ή έναν διπλωμάτη, έναν φιλελεύθερο ή έναν συντηρητικό, κάποιον που γνωρίζει καλά τις λειτουργίες της Κουρίας (σ.σ. στην Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, το διοικητικό όργανο της Αγίας Έδρας είναι γνωστό ως Ρωμαϊκή Κουρία. Είναι μέσω αυτής που ο Ποντίφικας διεξάγει τις εργασίες της Εκκλησίας στο σύνολό της) ή έναν ξένο από μια περιοχή όπου ο καθολικισμός αναπτύσσεται;
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });Πριν από την έναρξη του Κονκλάβιου, ο καρδινάλιος Τζοβάνι Μπατίστα, κοσμήτορας του Κολεγίου των Καρδιναλίων, προέτρεψε τους ομολόγους του να επιλέξουν έναν υποψήφιο ικανό να διαφυλάξει την ενότητα της Εκκλησίας, κατά τη διάρκεια μιας «δύσκολης και περίπλοκης καμπής στην Ιστορία», όπως είπε, αναφερόμενος στις παγκόσμιες συγκρούσεις και την άνοδο του υπερεθνικισμού.
Παράλληλα, η Καθολική Εκκλησία συνεχίζει να παλεύει με τον εκσυγχρονισμό, συμπεριλαμβανομένων των συρρικνούμενων ιερατικών κλήσεων και της μειωμένης προσέλευσης στα δυτικά έθνη.
Η ορκωμοσία του Πάπα Λέοντα ΙΔ’ αναμένεται να πραγματοποιηθεί εντός της εβδομάδας. Κατά τη διάρκεια της τελετής, θα τελεστεί μεγάλη λειτουργία στην πλατεία του Αγίου Πέτρου, στην οποία θα παρευρεθούν θρησκευτικοί και πολιτικοί ηγέτες από όλο τον κόσμο.
Αναμένεται επίσης να χαιρετήσει τους πιστούς πάνω στο παπικό αυτοκίνητο, πριν εκφωνήσει κήρυγμα στο οποίο θα περιγράφει το όραμα και τις προτεραιότητες της παποσύνης του.
Μπορεί η μεσογειακή διατροφή να ωφελήσει τις γυναίκες έναντι της οστεοπόρωσης; Η απάντηση είναι θετική, όπως προκύπτει από νέα μελέτη, με τα συμπεράσματα να συνηγορούν υπέρ του ότι το διαιτολόγιο που είχαν υιοθετήσει οι πρόγονοί μας (και δυστυχώς σταδιακά το εγκαταλείπουμε, με ό,τι αυτό συνεπάγεται) αποτελεί ασπίδα προστασίας έναντι μιας σειράς νοσημάτων – μεταξύ των οποίων και της συχνότερης πάθησης των οστών.
Πιο συγκεκριμένα, τα νεότερα δεδομένα που δημοσιεύτηκαν στο έγκριτο διεθνές επιστημονικό περιοδικό «JAMA Network Open» εστίασαν στη σχέση της μεσογειακής διατροφής με την υγεία των οστών σε άτομα άνω των 55 ετών. Και όπως σημειώνει η γιατρός της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (παθολόγος, καθηγήτρια Θεραπευτικής – Επιδημιολογίας – Προληπτικής Ιατρικής), τα οφέλη φαίνεται να είναι σημαντικά.
Απώλεια βάρους. Πιο ειδικά και σύμφωνα με το σχετικό άρθρο που αναλύει τα νεότερα δεδομένα και υπογράφει η καθηγήτρια, πραγματοποιήθηκε δευτερογενής ανάλυση της τυχαιοποιημένης κλινικής μελέτηςPREDIMED-Plus, η οποίαδιερεύνησε την επίδραση μιας παρεμβατικής στρατηγικής απώλειας βάρους βασισμένης σε ενεργειακά περιορισμένη μεσογειακή διατροφή και προώθηση της σωματικής δραστηριότητας στην υγεία των οστών ατόμωνμε μεταβολικό σύνδρομο και αυξημένο σωματικό βάροςή παχυσαρκία.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });Στη μελέτη συμμετείχαν 924 άτομα ηλικίας 55-75 ετών στην Ισπανία, τα οποία παρακολουθήθηκαν για τρία έτη. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε δύο ομάδες: η παρεμβατική ομάδα ακολούθησε μεσογειακή διατροφή με θερμιδικό περιορισμό και πρόγραμμα φυσικής δραστηριότητας, ενώ η ομάδα ελέγχου ακολούθησε μεσογειακή διατροφή χωρίς περιορισμούς και χωρίς συστηματική προώθηση άσκησης.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η παρεμβατική στρατηγική είχε σημαντικά ευεργετικά αποτελέσματα στην οστική πυκνότητα (BMD) της σπονδυλικής στήλης (οσφυϊκή μοίρα,L1-L4), ιδίως στις γυναίκες. Συγκεκριμένα, παρατηρήθηκε αύξηση στην οστική πυκνότητατης οσφυϊκής μοίρας κατά τη διάρκεια των τριών ετών σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου. Ωστόσο, δεν υπήρξε σημαντική επίδραση στη συνολική οστική μάζα (BMC). Είναι αξιοσημείωτο, εντούτοις, ότι οι άνδρες δεν παρουσίασαν σημαντικές διαφορές.
Σημαντική η άσκηση. Η παρέμβαση, όπως διευκρινίζει η Ψαλτοπούλου, βασίστηκε σε συνδυασμό μεσογειακής διατροφής με μείωση 30% στην ενεργειακή πρόσληψη, και ενίσχυσης της φυσικής δραστηριότητας (150 λεπτά μέτριας – έντονης δραστηριότητας εβδομαδιαίως), με παράλληλη υποστήριξη μέσω τεχνικών αλλαγής συμπεριφοράς. Ο έλεγχος της σωματικής άσκησης περιελάμβανε περπάτημα, ασκήσεις ενδυνάμωσης και ισορροπίας. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Οι συμμετέχοντες της παρεμβατικής ομάδας πέτυχαν μεγαλύτερη μείωση σωματικού βάρους σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου, ενώ η επίδραση στην υγεία των οστών ήταν περισσότερο εμφανής στις γυναίκες, πιθανότατα λόγω της αυξημένης ευαισθησίας τους σε οστικές μεταβολές, ειδικά μετά την εμμηνόπαυση.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });Συμπερασματικά, «η μελέτη προτείνει ότι η απώλεια βάρους μέσω μιας ενεργειακά περιορισμένης μεσογειακής διατροφής σε συνδυασμό με την άσκηση μπορεί να αποδειχθούν αποτελεσματική στρατηγική για τη διατήρηση της οστικής πυκνότητας, ειδικά στις γυναίκες άνω των 55 ετών με μεταβολικό σύνδρομο και αυξημένο σωματικό βάρος, ενισχύοντας τη δημόσια υγεία και μειώνοντας τον κίνδυνο καταγμάτων», καταλήγει η καθηγήτρια.
Παράγοντες κινδύνου. Σχετικά με τους βασικούς παράγοντες κινδύνου που καθιστούν ένα άτομο πιο επιρρεπές στην εκδήλωση της νόσου, πρώτα στη λίστα είναι η προχωρημένη ηλικία, ο σωματικός τύπος, η πρόωρη εμμηνόπαυση ή η καθυστερημένη εμμηναρχή αλλά και η κληρονομική προδιάθεση.
Παράλληλα, όμως, σημαντικό ρόλο παίζουν και ορισμένες «κακές» συνήθειες που δύναται να τροποποιηθούν, όπως είναι η φτωχή σε ασβέστιο διατροφή, η ανεπαρκής πρόσληψη βιταμίνης D, η έλλειψη φυσικής άσκησης, το κάπνισμα και η κατάχρηση καφεΐνης και αλκοόλ.
Το άσθμα είναι μια χρόνια πάθηση που ταλαιπωρεί εκατομμύρια ανθρώπους ανά τον κόσμο και ευθύνεται για χιλιάδες θανάτους διεθνώς κάθε χρόνο. Η δυσκολία στην αναπνοή, ο συριγμός, ο βήχας, το βάρος στο στέρνο είναι, ευτυχώς, συμπτώματα που αντιμετωπίζονται ικανοποιητικά με τη σωστή διάγνωση και θεραπεία, όμως η ιατρική και φαρμακευτική φροντίδα δεν είναι δεδομένη για όλους.
«Γι’ αυτό και κάθε χρόνο, η πρώτη Τρίτη του Μαΐου είναι αφιερωμένη σε αυτή τη λιγότερο ορατή, αλλά εξαιρετικά διαδεδομένη και σημαντική ασθένεια, το βρογχικό άσθμα» σημειώνει στο ένθετο «Υγεία» η δρ Σταματούλα Τσικρικά, πρόεδρος της Ομάδας Προαγωγής Υγείας, Ιατρικής Εκπαίδευσης και Διακοπής Καπνίσματος της Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας, πρόεδρος της Ενωσης Πνευμονολόγων Ελλάδας και γραμματέας UEMS Πνευμονολογικού Τμήματος. Μάλιστα, η ίδια, κάνοντας μια ιστορική αναδρομή, παρατηρεί ότι αν και πρώτος ο πατέρας της Ιατρικής, «ο Ιπποκράτης ήταν εκείνος που εισήγαγε τον όρο “άσθμα” στην Ιπποκρατική Συλλογή, η Παγκόσμια Ημέρα Βρογχικού Ασθματος, καθιερώθηκε μόλις το 1998 από την Παγκόσμια Πρωτοβουλία για το Ασθμα». Και συνεχίζει: «Αυτή η ημέρα δεν είναι απλώς μια συμβολική ημερομηνία. Είναι μια υπενθύμιση ότι εκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον κόσμο ζουν καθημερινά με τη νόσο, η οποία πλέον δύναται να αποτιμηθεί και σε οικονομικά μεγέθη. Είναι ενδεικτικό ότι το άσθμα κοστίζει στην αμερικανική οικονομία περισσότερα από 80 δισ. δολάρια ετησίως, ενώ το ετήσιο ιατρικό κόστος ανά ασθενή αγγίζει τα 3.266 δολάρια. Ωστόσο, το παγκόσμιο έμμεσο κόστος, όπως για παράδειγμα οι απώλειες εργατοωρών και οι σχολικές απουσίες, δεν δύναται να υπολογιστεί με ακρίβεια, ενώ τα μεγέθη αυξάνονται δραματικά όταν δεν υπάρχουν διαθέσιμες οι κατάλληλες αγωγές».
Αρκεί κανείς να αναλογιστεί πως σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) περισσότεροι από 340 εκατομμύρια άνθρωποι ανά τον κόσμο πάσχουν από άσθμα. Μόνο στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι περίπου το 8%-10% του πληθυσμού έχει κάποια μορφή άσθματος, με το 3% να παρουσιάζει τη σοβαρή μορφή της νόσου.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); }); Κλινικά συμπτώματα«Το βρογχικό άσθμα είναι μια χρόνια φλεγμονώδης νόσος των αεραγωγών. Οι αεραγωγοί που οδηγούν τον αέρα στους πνεύμονες γίνονται ευερέθιστοι, στενεύουν και παράγουν περισσότερη βλέννα από το φυσιολογικό, με αποτέλεσμα ο ασθενής να δυσκολεύεται να αναπνεύσει, να βιώνει εξαντλητικό βήχα, συριγμό (σφύριγμα στην αναπνοή), δύσπνοια ή και σφίξιμο στο στήθος. Τα κλινικά συμπτώματα ποικίλλουν και δεν καταγράφονται με την ίδια ένταση, διάρκεια και συχνότητα σε όλους τους ασθενείς. Δεν είναι λίγες φορές που υποεκτιμούνται και με τον τρόπο αυτόν καθυστερούν η αξιολόγησή τους από τον ίδιο τον ασθενή και η κατάλληλη θεραπευτική διαχείριση από γιατρό» τονίζει η δρ Τσικρικά.
Η διάγνωση του βρογχικού άσθματος βασίζεται στο ατομικό ιστορικό και στην κλινική εικόνα του ασθενούς, ενώ επιβεβαιώνεται με εξατομικευμένα ερωτηματολόγια, παρακλινικές εξετάσεις και δοκιμασίες της πνευμονικής λειτουργίας. «Εκτός των άλλων, η σπιρομέτρηση, όπου λαμβάνει χώρα η μέτρηση της αναπνευστικής λειτουργίας προ και μετά βρογχοδιαστολής, είναι η πλέον γνωστή εξέταση στο ευρύ κοινό όσον αφορά τόσο τη διάγνωση του άσθματος όσο και την παρακολούθηση της πορείας της νόσου» εξηγεί η ειδικός.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); }); Θεραπείες προσβάσιµες για όλουςΚαι διευκρινίζει ότι σύμφωνα με τα σύγχρονα ιατρικά δεδομένα το άσθμα μπορεί να ελεγχθεί αποτελεσματικά με σωστή φαρμακευτική αγωγή και αποφυγή των εκλυτικών παραγόντων. Θεραπευτικούς στόχους αποτελούν η άρση στους περιορισμούς των φυσικών δραστηριοτήτων, η έγκαιρη πρόληψη των παροξύνσεων και η διατήρηση της πνευμονικής λειτουργίας εντός των φυσιολογικών ορίων με στόχο την υιοθέτηση μιας ζωής απαλλαγμένης από φόβο και άγχος για την αναπνοή.
«Το φετινό μήνυμα “Να καταστήσουμε τις εισπνεόμενες θεραπείες προσβάσιμες για όλους” της Παγκόσμιας Πρωτοβουλίας για το Ασθμα (GINA) εστιάζει στην ανάγκη να διασφαλιστεί ότι όλοι οι ασθενείς ισότιμα οφείλουν να έχουν πρόσβαση στις βασικές εισπνεόμενες θεραπείες οι οποίες είναι άκρως απαραίτητες για τον έλεγχο της νόσου. Πιο συγκεκριμένα, αναδεικνύει τις ανισότητες στην πρόσβαση σε θεραπείες για το άσθμα, ιδιαίτερα σε χώρες με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα, όπου το κόστος ή η έλλειψη διαθεσιμότητας των εισπνεόμενων φαρμάκων οδηγεί σε κακή διαχείριση της νόσου και αυξημένη θνησιμότητα» καταλήγει η δρ Τσικρικά.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); }); Πότε είναι αλλεργικό;Τυχαία ή όχι, η Παγκόσμια Ημέρα Ασθματος συμπίπτει με την καρδιά της άνοιξης, της εποχής που η φύση ανθίζει και μαζί της «ξυπνούν» και τα συμπτώματα των ασθματικών και αλλεργικών ατόμων. Ετσι, παρότι η άνοιξη θεωρείται για τους περισσότερους από εμάς μια εποχή ανανέωσης και εξωτερικών δραστηριοτήτων, για τους πάσχοντες από άσθμα είναι μια εποχή προκλήσεων.
Ποια είναι όμως η διαφορά του βρογχικού άσθματος από το αλλεργικό άσθμα; «Το άσθμα είναι ένα χρόνιο νόσημα που μπορεί να οφείλεται σε κάποιο αλλεργιογόνο, μπορεί όμως και όχι. Στην πρώτη περίπτωση συνεπώς, η φλεγμονή στους αεραγωγούς οφείλεται στην απάντηση του οργανισμού στα αεροαλλεργιογόνα που μεταφέρονται με τον αέρα» διευκρινίζει στο ένθετο «Υγεία» η Μαρία Κουρή, αλλεργιολόγος και μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Αλλεργιολογίας αλλά και της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Αλλεργιολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας.
Τι σημαίνει αυτό στην πράξη;Πώς, για παράδειγμα, η αύξηση της γύρης στον αέρα πυροδοτεί το αλλεργικό άσθμα; Οπως εξηγεί η ειδικός, τα συμπτώματα δεν είναι πάντα εποχικά και δίνει το εξής ενδεικτικό παράδειγμα: «Οσοι είναι αλλεργικοί στα ακάρεα της σκόνης μπορεί να εμφανίζουν συμπτώματα όλον τον χρόνο, όπως συμβαίνει και με εκείνους που είναι ευαίσθητοι στο τρίχωμα των κατοικιδίων».
Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οι εκδηλώσεις διαφέρουν, καθώς οι ασθενείς με αλλεργικό άσθμα παρουσιάζουν τα ίδια συμπτώματα με τους ασθενείς με μη αλλεργικό άσθμα. Γι’ αυτό και κατά κανόνα λαμβάνουν επίσης εισπνεόμενα σκευάσματα, που αποτελούν τη βασική θεραπευτική προσέγγιση του άσθματος, όμως η αγωγή τους συμπληρώνεται με αντιαλλεργικά (αντιισταμινικά), ενώ πλέον οι γιατροί έχουν στη… φαρέτρα τους και βιολογικούς παράγοντες.
«Η πιο σημαντική διαφοροποίηση πάντως είναι ότι το 90% και πλέον των ασθενών με αλλεργικό άσθμα εμφανίζει και συμπτώματα από το ανώτερο αναπνευστικό – όπως ρινίτιδα και αλλεργική φαρυγγίτιδα. Στις περιπτώσεις αυτές η ανοσοθεραπεία (απευαισθητοποίηση) βελτιώνει αφενός τις εκδηλώσεις από το ανώτερο αναπνευστικό παράλληλα, όμως συμβάλλει σημαντικά και στην αντιμετώπιση του άσθματος. Μάλιστα, σε αρκετές περιπτώσεις σταματάνε οι κρίσεις άσθματος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους ασθενείς» προσθέτει η κυρία Κουρή. Και συμπληρώνει με νόημα πως «για αυτό είναι πολύ σημαντικό όλοι οι ασθενείς με άσθμα να υποβάλλονται και σε αλλεργιολογικό έλεγχο, όπως και οι ασθενείς με αλλεργική ρινίτιδα να ελέγχονται για πιθανή ύπαρξη άσθματος».
Τα πάνω κάτω έχει φέρει στις ζωές χιλιάδων ιδιοκτητών το νέο Προεδρικό Διάταγμα με το οποίο αλλάζουν τα όρια σε πάνω από 10.000 οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων.
Τα ερωτήματα πολλά, τόσο μεταξύ των ιδιοκτητών που πρόλαβαν και έχτισαν στις επεκτάσεις που καθορίστηκαν ως εντός οικισμού από τους νομάρχες – μετά το 1983 –, όσο και μεταξύ αυτών που είτε έχουν προχωρήσει σε αγορά οικοπέδου αλλά δεν έχουν – αυτή τη στιγμή – την οικονομική δυνατότητα να χτίσουν, είτε αγόρασαν μια έκταση με σκοπό να την εκμεταλλευτούν στο μέλλον τα παιδιά τους.
Αν και τα μέτρα δεν εφαρμόζονται από τη μια στιγμή στην άλλη, εντούτοις επικρατεί ανασφάλεια μεταξύ των ιδιοκτητών, αφού με την αλλαγή της οριοθέτησης των οικισμών εντός σχεδίου ιδιοκτησίες μετατρέπονται σε εκτός σχεδίου, συνεπώς άνευ οικοδομησιμότητας, με αποτέλεσμα την πλήρη απαξίωσή τους.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });«ΤΑ ΝΕΑ», με τη βοήθεια της τοπογράφου-πολεοδόμου Γραμματής Μπακλατσή, παρουσιάζουν μέσα από 10+1 ερωτήσεις – απαντήσεις όλες τις πληροφορίες που πρέπει να έχουν υπόψη τους όσοι διαθέτουν ακίνητα ή είναι σε διαδικασία απόκτησης ακινήτων στους οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων.
Ποιοι θίγονται από την εφαρμογή του νέου ΠΔ;Με τα έως τώρα δεδομένα, τρεις είναι οι κατηγορίες των θιγομένων. Ειδικότερα:
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });Από τη στιγμή που βγήκαν άκυρες οι αποφάσεις των νομαρχών δεν προστατεύονται ρητά και όλες οι οικοδομικές άδειες που είχαν εκδοθεί βάσει αυτών των αποφάσεων. Αρα, αν κάποιος προσφύγει στα αρμόδια δικαστήρια και προσβάλει μία οικοδομική άδεια, π.χ. του γείτονα, που έχει εκδοθεί εντός επέκτασης οικισμού, τότε υπάρχει πολύ μεγάλη πιθανότητα να κριθεί άκυρη η οικοδομική άδεια.
Αν μια οικοδομική άδεια βγει άκυρη, μπορεί η Πολεοδομία να την ανακαλέσει;Σύμφωνα με γενική αρχή του Διοικητικού Δικαίου, που διέπει την ανάκληση των διοικητικών πράξεων – και ισχύει και για την ανάκληση των οικοδομικών αδειών –, δεν επιτρέπεται η Διοίκηση να ανακαλεί διοικητικές πράξεις, έστω και αν αυτές είναι παράνομες, μετά την πάροδο εύλογου χρόνου από την έκδοσή τους, εάν έχει δημιουργηθεί υπέρ των διοικουμένων πραγματική κατάσταση δεκτική έννομης προστασίας.
Υπάρχει κάποια εξαίρεση;Ναι, η ανάκληση είναι επιτρεπτή, χωρίς χρονικό περιορισμό, όταν κατά την ειδικώς αιτιολογημένη κρίση της αρμόδιας Αρχής συντρέχουν λόγοι δημοσίου συμφέροντος ή η έκδοση της παρανόμου πράξεως προκλήθηκε από δόλια ενέργεια του διοικουμένου.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); }); Μπορεί να γίνει αναθεώρηση άδειας σε κτίσμα που τώρα βρίσκεται εκτός οικισμού;Επιτρέπεται η ενημέρωση και η αναθεώρηση οικοδομικών αδειών σε ισχύ ή και για παράταση ισχύος, καθώς και η έκδοση έγκρισης εργασιών μικρής κλίμακας, σύμφωνα με τους όρους δόμησης που χορηγήθηκε η άδεια.
Μετά τη δημοσίευση του ΠΔ οριοθέτησης, οι οικοδομικές άδειες σε ισχύ, εκτελούνται και επιτρέπεται να αναθεωρούνται μέσα στον χρόνο ισχύος τους, σύμφωνα με τις προϊσχύουσες διατάξεις, μόνο στις περιπτώσεις που δεν επέρχεται αύξηση του συντελεστή δόμησης που προβλέπεται από την οικοδομική άδεια ή του συντελεστή κατ’ όγκο εκμετάλλευσης ή αλλαγή χρήσης του κτιρίου, εφόσον η αλλαγή χρήσης αντίκειται στις διατάξεις που ισχύουν κατά τον χρόνο της αναθεώρησης.
Μετά τη λήξη της ισχύος τους, οι οικοδομικές άδειες επιτρέπεται να αναθεωρούνται σύμφωνα με τις προϊσχύουσες διατάξεις, για το τμήμα του κτιρίου στο οποίο έχει περατωθεί μέσα στον χρόνο ισχύος τους ο φέρων οργανισμός. Για το υπόλοιπο τμήμα του κτιρίου, η αναθεώρηση γίνεται με τους νέους όρους δόμησης.
Μπορεί να γίνει προσθήκη σε κατοικία που δεν εξάντλησε τον συντελεστή δόμησης και τώρα βρίσκεται εκτός οικισμού;Οχι. Κάθε μεταγενέστερη προσθήκη γίνεται με τους νέους όρους και περιορισμούς δόμησης, και επομένως, αν με τη νέα οριοθέτηση το ακίνητο βρίσκεται εκτός ορίων οικισμού, τότε υπάγεται στις διατάξεις της εκτός σχεδίου δόμησης που σημαίνει ελάχιστο εμβαδό 4.000 τετραγωνικών μέτρων, πρόσωπο 25 μέτρα σε αναγνωρισμένο κοινόχρηστο δρόμο και μέγιστη δόμηση 186 τετραγωνικών μέτρων για τα γήπεδα με εμβαδό 4.000 τετραγωνικών μέτρων.
Τι ισχύει για τα οικόπεδα που δεν πληρούν τις νέες πολεοδομικές διατάξεις;Αυτά τα οικόπεδα, όταν θα γίνουν ΠΔ τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια, θα λογίζονται ως μη άρτια και οικοδομήσιμα κι ας έχουν μέσα νόμιμο κτίσμα.
Να τρέξει τώρα ένας ιδιοκτήτης να προλάβει να βγάλει οικοδομική άδεια για κατοικία στο οικόπεδό του πριν αρχίσουν να εφαρμόζονται τα προβλεπόμενα από το ΠΔ μέτρα;Πραγματικά αυτό είναι ένα δίλημμα: με βάση τα όσα προβλέπονται και μέχρι να γίνει ΠΔ το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο του οικισμού, έπειτα από 2-3 χρόνια επιτρέπεται στις αρμόδιες Υπηρεσίες Δόμησης να προβαίνουν στην έκδοση οικοδομικών αδειών με το παλιό καθεστώς.
Επομένως μπορεί να προλάβετε το δικαίωμα της δόμησης, όμως ελλοχεύει ο κίνδυνος αν προσβληθεί η σχετική οικοδομική άδεια, να κριθεί άκυρη και να μπείτε σε νομικές και πολεοδομικές περιπέτειες.
Ιδιοκτήτης αγόρασε πρόσφατα ένα οικόπεδο – πληρώνοντας φόρους για άρτιο και οικοδομήσιμο οικόπεδο – προκειμένου να χτίσουν στο μέλλον τα παιδιά του. Τώρα, με βάση τα νέα μέτρα βγαίνει εκτός ορίων οικισμού. Μπορεί αυτός ο ιδιοκτήτης να ζητήσει την ακύρωση του συμβολαίου;Από τη στιγμή που ο μηχανικός στη δήλωση του ν. 651/77 που επισυνάπτεται επί του τοπογραφικού διαγράμματος της πώλησης δηλώνει ότι το οικόπεδο είναι άρτιο και οικοδομήσιμο, σύμφωνα με τις ισχύουσες πολεοδομικές διατάξεις, είναι δύσκολο ο προαναφερόμενος ιδιοκτήτης να ανατρέψει την αγοραπωλησία και να ζητήσει πίσω το τίμημα που κατέβαλε. Θα πρέπει να εξετάσει αν οι παραδοχές που έγιναν και οι προϋποθέσεις που ελήφθησαν από τον μηχανικό τού εξασφάλιζαν την ισχύ της δήλωσής του.
Πώς μπορεί κάποιος να μάθει τι είναι συνεκτικό, τι διάσπαρτο και τι αραιοδομημένο τμήμα σε έναν οικισμό, προκειμένου να δει τι γίνεται με το οικόπεδό του;Σε ένα οικιστικό σύνολο που αναφέρεται σε απογραφή προ της 14ης/3/1983 με πληθυσμό έως και 2.000 κατοίκους υπάρχουν τα εξής τμήματα:
i) Το συνεκτικό τμήμα οικισμού: είναι το τμήμα που αποτελείται από τουλάχιστον 10 οικοδομές, οι οποίες απέχουν μεταξύ τους ανά δύο απόσταση έως 40 μέτρων.
ii) Το διάσπαρτο τμήμα οικισμού: είναι το τμήμα που αποτελείται από τουλάχιστον 10 οικοδομές, οι οποίες απέχουν μεταξύ τους ανά δύο απόσταση έως 80 μέτρα.
iii) Το ανοικοδομημένο τμήμα οικισμού: είναι το τμήμα αραιότερης δόμησης, το οποίο συνέχεται με το συνεκτικό ή και το διάσπαρτο τμήμα, με επαρκή αριθμό οικοδομών σε μικρή απόσταση μεταξύ τους και συναποτελεί, με το συνεκτικό ή και διάσπαρτο τμήμα του οικισμού, τον διαμορφωμένο πολεοδομικό ιστό του.
Πώς καταλαβαίνει κάποιος αν βρίσκεται εντός οικισμού;
Θα πρέπει να απευθυνθεί σε έναν μηχανικό ο οποίος για τον συγκεκριμένο οικισμό όπου βρίσκεται το ακίνητο θα βρει και θα συνεκτιμήσει τα εξής στοιχεία:
Ετσι, με βάση τα προαναφερόμενα στοιχεία και τις αεροφωτογραφίες, θα προσδιορίσει στο περίπου αν το ακίνητο βρίσκεται μέσα στο συνεκτικό, διάσπαρτο ή αραιοδομημένο τμήμα του οικισμού και αν αλλάζει η αρτιότητα και η οικοδομησιμότητά του, καθώς επίσης αν θα βρίσκεται (όταν γίνει ΠΔ το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο) εκτός σχεδίου.
Απρόσκοπτη διασυνοριακή παροχή υπηρεσιών, ώστε ένας πάροχος υπηρεσιών που έχει άδεια λειτουργίας σε ένα κράτος – μέλος να προσφέρει τις υπηρεσίες του σε άλλα κράτη – μέλη χωρίς να απαιτείται επιπλέον άδεια, και δη στους τομείς των κατασκευών, του λιανικού εμπορίου, σε νομικές, λογιστικές και φορολογικές συμβουλευτικές υπηρεσίες, στις τηλεπικοινωνίες και τα ταχυδρομεία σχεδιάζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο της ευρύτερης στρατηγικής της για την εμβάθυνση της ενιαίας αγοράς, που αναμένεται να παρουσιάσει ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Κομισιόν Στεφάν Σεζουρνέ στις 21 Μαΐου.
Στο σχέδιο, που φέρει τον τίτλο «Στρατηγική για μια Ενιαία, Απλή και Απρόσκοπτη Αγορά», το οποίο βρίσκεται στη διάθεση των «ΝΕΩΝ», η Κομισιόν εκτιμά ότι «η περαιτέρω ολοκλήρωση της Ενιαίας Αγοράς θα μπορούσε να αποφέρει επιπλέον οφέλη ύψους περίπου 1,3 τρισ. ευρώ ετησίως» και κρίνεται απαραίτητη εν μέσω της γεωπολιτικής αβεβαιότητας και των διαρκώς επιδεινούμενων σχέσεων της ΕΕ με τις ΗΠΑ του Τραμπ. «Το μόνο που χρειάζεται για να αντισταθμιστεί η πτώση κατά 20% στις εξαγωγές αγαθών προς τις ΗΠΑ είναι μια αύξηση κατά 2,4% στο ενδοενωσιακό εμπόριο αγαθών» τονίζεται στην έκθεση.
Η στρατηγική της Κομισιόν δομείται γύρω από έξι πυλώνες.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });Πρώτον, την άρση των «δέκα» πιο επιβλαβών ευρωπαϊκών φραγμών για την ενιαία αγορά, δεύτερον, μια νέα «τομεακή» προσέγγιση για την τόνωση των ευρωπαϊκών αγορών υπηρεσιών, τρίτον, περισσότερη εστίαση στις ΜΜΕ ώστε να αξιοποιήσουν στο έπακρο την ευρωπαϊκή εγχώρια αγορά τους, τέταρτον, ψηφιοποίηση για έξυπνη εφαρμογή και επιβολή των συμφωνημένων πολιτικών και κανόνων από τα κράτη – μέλη, πέμπτον, μείωση της γραφειοκρατίας και απλοποίηση με μετάβαση από μια Ενιαία Αγορά που βασίζεται σε έγγραφα σε μια Ενιαία Αγορά που βασίζεται σε δεδομένα και, έκτον, αύξηση της πολιτικής και εθνικής ανάληψης ευθύνης από τα κράτη – μέλη. Για κάθε πυλώνα η Κομισιόν σχεδιάζει συγκεκριμένες δράσεις (49 συνολικά) και χρονοδιαγράμματα.
Τα 10 εμπόδιαΟσον αφορά την άρση των δέκα πιο επιβλαβών φραγμών περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, δράσεις για την εναρμονισμένη αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων, ώστε οι Ευρωπαίοι να μπορούν ευκολότερα να ασκούν το επάγγελμά τους σε διάφορες χώρες της ΕΕ.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });Επίσης, προβλέπεται ενισχυμένος ρόλος του Ψηφιακού Διαβατηρίου Προϊόντος (DPP) για την εναρμόνιση των κανόνων σε συσκευασίες και σήμανσης, ενώ για την υπέρβαση των εμποδίων στη λειτουργία εταιρειών σε ολόκληρη την Ενιαία Αγορά προβλέπεται θέσπιση ευρωπαϊκού εταιρικού δικαίου για την εύκολη ψηφιακή σύσταση επιχειρήσεων («28ο καθεστώς»).
Προβλέπεται επιπλέον άρση των εδαφικών περιορισμών εφοδιασμού στο λιανικό και χονδρικό εμπόριο και απλοποίηση κανονισμών και δη σε τομείς, όπως η άμυνα όπου περιλαμβάνεται αναθεώρηση της οδηγίας για τις δημόσιες συμβάσεις με στόχο την απλούστευση και την εναρμόνιση των σχετικών κανόνων και διαδικασιών και την υποστήριξη ευρωπαϊκής προτίμησης.
Επίσης, δίνεται μεγάλη έμφαση στην εφαρμογή των κανόνων της ενιαίας αγοράς από τα κράτη – μέλη. Μάλιστα, η Επιτροπή καλεί τα κράτη – μέλη να διορίσουν έναν υψηλόβαθμο σέρπα για την Ενιαία Αγορά στο γραφείο του πρωθυπουργού ή του προέδρου τους με εξουσίες έναντι όλων των τμημάτων της κυβέρνησης.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });Επίσης, επισημαίνεται ότι για να διασφαλίσει την τήρηση των κανόνων της ενιαίας αγοράς από τα κράτη μέλη η Επιτροπή θα επιταχύνει τις διαδικασίες επί παραβάσει για παραβιάσεις των κανόνων της ενιαίας αγοράς.
5.700 δραστηριότητες
Οσον αφορά τις υπηρεσίες η Κομισιόν θα δρομολογήσει δράσεις για τη διευκόλυνση της παροχής υπηρεσιών σε ολόκληρη την ΕΕ από παρόχους που έχουν άδεια ή πιστοποίηση σε ένα κράτος – μέλος και ενδεχομένως να εναρμονίσει τα συστήματα αδειοδότησης και πιστοποίησης.
Οπως αναφέρεται στο κείμενο «οι κανονισμοί των κρατών – μελών περιορίζουν την πρόσβαση σε περίπου 5700 δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών που καλύπτουν περίπου το 22% του εργατικού δυναμικού της ΕΕ». Κατά την Κομισιόν «η Ενιαία Αγορά υπηρεσιών παραμένει βαθιά υπανάπτυκτη».
Ενώ οι υπηρεσίες αντιπροσωπεύουν περίπου το 75% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ, μόλις 7,6% του ΑΕΠ της ΕΕ αφορά ενδοενωσιακό εμπόριο υπηρεσιών, ενώ το 60% των εμποδίων στις υπηρεσίες είναι του ίδιου τύπου όπως πριν από 20 χρόνια. Επομένως, απαιτείται μια νέα προσέγγιση, τονίζεται στο έγγραφο της Κομισιόν.
Μια νέα παγκόσμια πρόκληση έχει κάνει την εμφάνισή της στις κοινωνίες των ανεπτυγμένων χωρών: η έξαρση της εγκληματικότητας μεταξύ παιδιών κάτω των 14 ετών. Πρόκειται για ηλικίες που στις περισσότερες χώρες δεν θεωρούνται ποινικά υπεύθυνες, με αποτέλεσμα τα περιστατικά να παραμένουν συχνά χωρίς νομικές συνέπειες και συστηματική καταγραφή.
Στην Ισπανία, η Εισαγγελία κατέγραψε για το 2024 αύξηση κατά 45,47% στις υποθέσεις όπου δράστες ήταν παιδιά κάτω των 14 ετών. Ειδική αναφορά γίνεται σε περιστατικά σεξουαλικής βίας και επιθέσεων κατά γονέων, τα οποία αποδίδονται στην πρόωρη έκθεση σε πορνογραφία μέσω Διαδικτύου.
Στη Γαλλία εφαρμόζεται το «Plan contre les violences scolaires» για την αντιμετώπιση βίαιων περιστατικών από μαθητές ακόμα και δημοτικού. Οι Αρχές ανησυχούν για την επιρροή των social media, την έλλειψη πειθαρχίας και τα ακραία πρότυπα που αναπαράγονται διαδικτυακά.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });Η Γερμανία εξετάζει σοβαρά τη μείωση του ποινικού ορίου στα 12 έτη, έπειτα από περιστατικά φόνων από 13χρονους. Οι απόψεις διίστανται: άλλοι ζητούν αυστηροποίηση, ενώ παιδοψυχολόγοι υποστηρίζουν την ενίσχυση της πρόνοιας αντί της καταστολής.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι Αρχές καταγράφουν αύξηση σε μαχαιρώματα και σεξουαλικές επιθέσεις από παιδιά 10-13 ετών. Ειδικοί τονίζουν την έλλειψη γονικής επίβλεψης και τη συναισθηματική παραμέληση ως βασικά αίτια.
Στις ΗΠΑ, αρκετές Πολιτείες, όπως η Φλόριντα και το Τέξας, δικάζουν παιδιά από 10 ετών σε σοβαρές υποθέσεις. Οι τραγωδίες σε σχολεία, σε συνδυασμό με την οπλοκατοχή και τη βία των media, δημιουργούν ένα ιδιαίτερα τοξικό περιβάλλον.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });Η Ιαπωνία, παρότι χώρα χαμηλού εγκλήματος, αντιμετωπίζει κύμα ενδοσχολικής βίας (ijime). Παιδιά κάτω των 13 έχουν οδηγήσει συμμαθητές τους σε αυτοκτονία. Οι σχολικές Αρχές συχνά αποσιωπούν τα περιστατικά για λόγους «καλής εικόνας».
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });Στη Σουηδία, συμμορίες ναρκωτικών στρατολογούν 12χρονα παιδιά ως εκτελεστές για συμβόλαια θανάτου, εκμεταλλευόμενες τα όρια του ποινικού κώδικα. Η κυβέρνηση εξετάζει πλέον μείωση του ηλικιακού ορίου ποινικής ευθύνης.
Στη Βραζιλία, η στρατολόγηση παιδιών από συμμορίες και η βία σε σχολεία αυξάνονται. Το 2023, 13χρονος μαχαίρωσε τέσσερις συμμαθητές. Το υπουργείο Δικαιοσύνης συνδέει το φαινόμενο με τα «σκοτεινά» φόρουμ του Διαδικτύου.
Στο Ισραήλ, παιδιά 12 ετών εμπλέκονται σε πολιτικά υποκινούμενες επιθέσεις, ενώ παλαιστίνιοι ανήλικοι δικάζονται σε στρατοδικεία χωρίς πλήρη νομική κάλυψη.
Η Αυστραλία αντιμετωπίζει άνοδο σε έμφυλη και σεξουαλική βία από ανηλίκους, με στοιχεία να δείχνουν 38% αύξηση το 2022. Ειδικοί ζητούν πρόληψη από τα 10 έτη και καλύτερη εκπαίδευση γύρω από τη συναίνεση και τις σχέσεις.
Παρότι οι κοινωνικές συνθήκες διαφέρουν, το πρόβλημα έχει κοινή ρίζα: ψηφιακή βία, κοινωνική αδιαφορία, ψυχολογική εγκατάλειψη και θεσμική αδράνεια. Ο κόσμος καλείται να δράσει πριν η επόμενη γενιά μεγαλώσει μέσα σε μια κανονικότητα βίας χωρίς όρια.
Μετά τις αυτοδιοικητικές εκλογές, η χαρά στα πασοκικά στελέχη δεν κρυβόταν: η ανέλπιστη εκλογή του υποψηφίου που στηρίχθηκε από το κόμμα στον Δήμο Αθηναίων ήταν η πρώτη μεγάλη νίκη του ΠΑΣΟΚ εδώ και δεκαετίες – και ο δήμος της πρωτεύουσας θα μπορούσε να λειτουργήσει ως μοντέλο που θα αποδείκνυε στην πράξη πως το κόμμα μπορεί να εφαρμόσει πολιτική και σε κεντρική κλίμακα. Από τότε πολύ νερό έχει κυλήσει στο αυλάκι: σχεδόν ενάμιση χρόνο και μία εσωκομματική διαδικασία μετά, κανείς δεν τρέφει ελπίδες πως η Χαριλάου Τρικούπη και η πλατεία Κοτζιά βρίσκονται στο ίδιο μήκος κύματος. Η χημεία μεταξύ του Νίκου Ανδρουλάκη και του Χάρη Δούκα είναι ανύπαρκτη, η επικοινωνία στοιχειώδης, συνήθως μέσω τρίτων, και δίαυλος συνεννόησης δεν υπάρχει – ούτε υπάρχουν σημάδια πως μπορεί η κατάσταση να καλυτερεύσει στο άμεσο μέλλον.
Απόσταση και ψυχρότηταΟ Δούκας, που βρέθηκε αντιμέτωπος με τον Ανδρουλάκη στον δεύτερο γύρο, έχει ξεκαθαρίσει πως δεν αμφισβητεί τον πρόεδρο του κόμματος, ο οποίος επί της ουσίας ανανέωσε την εμπιστοσύνη της κομματικής βάσης πριν από μερικούς μήνες. Παράλληλα, έχει επιλέξει να διατυπώνει την άποψή του δημόσια, προκειμένου «να συμβάλλει στην καλύτερη λειτουργία και πορεία του κόμματος» – και αυτό στην πράξη, όσο στις δημοσκοπήσεις το ποσοστό βαίνει σταθερά μειούμενο, μεταφράστηκε ενίοτε σε κριτική όσον αφορά τις προτάσεις του ΠΑΣΟΚ, αλλά και σε αποφάσεις όπως η συνυπογραφή της πρότασης δυσπιστίας με την Πλεύση Ελευθερίας, σε δημόσια δήλωση αποδοκιμασίας της κομματικής διαχείρισης μετά την αναστολή της κομματικής ιδιότητας της Κατερίνας Μπατζελή, αλλά και στην επιμονή να συνεδριάσουν τα όργανα του ΠΑΣΟΚ, να τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα για συνέδριο τον Οκτώβριο και να είναι σαφές πως στόχος για τις επόμενες εκλογές είναι το ΠΑΣΟΚ να έρθει πρώτο. Καμία πλευρά δεν έχει ξεπεράσει τα άγραφα όρια με την άλλη – και από την πλευρά Ανδρουλάκη έχουν επίσημα επιλέξει πολλές φορές να μη σηκώσουν το γάντι όταν θεωρείται πως προβοκάρονται, όμως η απόσταση και η ψυχρότητα μεταξύ των δύο πλευρών δεν μπορεί να κρυφτεί.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); }); Εκτός κομματικού κάδρουΗ φημολογία που επηρεάζει τη γνώμη της μιας πλευράς για την άλλη ενδεχομένως λειτουργεί πιο επιδραστικά από τα ίδια τα γεγονότα και διαμορφώνει και τις εσωκομματικές ισορροπίες στο ΠΑΣΟΚ. Προσπάθειες συμπερίληψης έχουν γίνει – μόλις χθες, ο δήμαρχος Αθηναίων συμμετείχε σε σύσκεψη για την αυτοδιοίκηση μαζί την επικεφαλής του Πολιτικού Σχεδιασμού Αννα Διαμαντοπούλου, τον υπεύθυνο προγράμματος Λευτέρη Καρχιμάκη και τους αρμόδιους κοινοβουλευτικούς και κομματικούς τομεάρχες Παναγιώτη Δουδωνή, Παναγιώτη Βλάχο και Κώστα Τριαντάφυλλο. Αυτές ή παρόμοιες πρωτοβουλίες, ωστόσο, δεν φέρνουν τον Ανδρουλάκη με τον Δούκα στο ίδιο τραπέζι – ακόμα και τα τηλέφωνα μεταξύ τους έχουν μήνες να χτυπήσουν. Η πλευρά Δούκα δεν σχολίασε τις πληροφορίες για σύνθεση ενός πρωινού καφέ με συντονιστικό χαρακτήρα στην οποία ο ίδιος δεν θα συμμετείχε.
Και αυτό παρότι η σταδιακή ατονία των συνεδριάσεων του Πολιτικού Κέντρου, που έχει να συγκληθεί πριν από το Πάσχα και όλα δείχνουν πως πνέει τα λοίσθια, βγάζει επί της ουσίας τον Δούκα εκτός του βασικού κομματικού κάδρου.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); }); Χάνει μόνο το ΠΑΣΟΚΟι εντυπώσεις περί «ξένου σώματος» που δίνονται, στον βαθμό που όντως ισχύουν, δεν «χαλάνε» ούτε τη μία πλευρά ούτε την άλλη: η Χαριλάου Τρικούπη μπορεί, σε περίπτωση που τα εκλογικά πράγματα δεν εξελιχθούν με βάση τους στόχους που έχουν τεθεί, να δώσει μορφή και αιτία στο αποτέλεσμα, ενώ η πλατεία Κοτζιά αφενός εκτιμά πως η κατάσταση που επικρατεί περιγράφει το πρόβλημα λειτουργίας του ΠΑΣΟΚ και αφετέρου εμφανώς δεν επιδιώκει να ταυτίζεται με τη σημερινή ηγεσία. Ποιος, άρα, χάνει;
Οπως λένε στελέχη που δεν πρόσκεινται ούτε στη μία ούτε στην άλλη πλευρά, «μόνο το ΠΑΣΟΚ».
Ο Φρίντριχ Μερτς είναι πλέον και επισήμως, έστω και αν το πέτυχε με επεισοδιακό τρόπο, ο δέκατος μεταπολεμικός καγκελάριος της Γερμανίας. Με αυτή του την ιδιότητα, δε, επεδίωξε να στείλει ένα μήνυμα ισχύος και αποφασιστικότητας, με τις επισκέψεις τις οποίες πραγματοποίησε χθες σε Παρίσι και Βαρσοβία, όπου είχε συναντήσεις με τον Εμανουέλ Μακρόν και τον Ντόναλντ Τουσκ. Ευελπιστώντας, παράλληλα, ότι το «στραπάτσο» που υπέστη στην Μπούντεσταγκ την Τρίτη, όταν χρειάστηκε μια δεύτερη προσπάθεια προκειμένου να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης, θα ξεχαστεί σχετικά γρήγορα. Κάτι που σημαίνει, πάντα με βάση το σκεπτικό του, ότι η χώρα του και ο ίδιος θα επιστρέψουν στη θέση που (θεωρούν ότι) δικαιωματικά τους ανήκει: στο τιμόνι της Ευρώπης.
Σε αυτό το φόντο, Μερτς και Μακρόν αναφέρθηκαν σε ένα «νέο ξεκίνημα για την Ευρώπη» και παρουσίασαν (αν και σε… τίτλους, είναι αλήθεια) ένα φιλόδοξο σχέδιο στις κοινές δηλώσεις που έκαναν στο Μέγαρο των Ηλυσίων. Εκαναν λόγο, συγκεκριμένα, για την ανάγκη η Ευρωπαϊκή Ενωση να λειτουργήσει πιο αποφασιστικά και ενιαία, ενώ δεσμεύτηκαν Γερμανία και Γαλλία να ηγηθούν σημαντικών οικονομικών μεταρρυθμίσεων εντός της, προαναγγέλλοντας ταυτόχρονα τη δημιουργία ενός γαλλογερμανικού συμβουλίου για την άμυνα και την ασφάλεια.
Δεν συμφωνούν όλοι, βεβαίως, ότι η εικόνα που επιχειρείται να φιλοτεχνηθεί δικαιολογεί οποιαδήποτε αισιοδοξία. Και όχι μόνο αυτό, αλλά πολλοί είναι αυτοί που πιστεύουν πως η Γερμανία είναι καταδικασμένη να χάσει την τελευταία της ευκαιρία και θα συνεχίσει να είναι ο νέος «μεγάλος ασθενής» της Ευρώπης. Κι αυτή, με τη σειρά της, θα αναγκαστεί να αναζητήσει έναν «ηγέτη» διαφορετικό από τον φυσικό της – με ορατό, επίσης, τον κίνδυνο να χάσει το «τρένο» των μεγάλων αλλαγών που έχουν δρομολογηθεί διεθνώς, σε ένα τοπίο άγριου ανταγωνισμού.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });Απαισιόδοξες προβλέψεις
Ενδεικτικά είναι, αν μη τι άλλο, τα σχόλια που έχουν γίνει από πλειάδα ευρωπαϊκών και διεθνών ΜΜΕ, αναφορικά με την επόμενη ημέρα της εκλογής Μερτς στην καγκελαρία. «Η Γερμανία αντιμετωπίζεται στην πραγματικότητα ως ένας παράδεισος πολιτικής σταθερότητας. Αυτό, όμως, μοιάζει να ανήκει πλέον στο παρελθόν», σχολίασε χαρακτηριστικά το γερμανικό περιοδικό «Der Spiegel». Διαπιστώνοντας, επίσης, ότι παρά την επικράτησή του στη δεύτερη ψηφοφορία ο νέος καγκελάριος «στερείται εμπιστοσύνης» – κάτι που, προφανώς, ισχύει και για το εσωτερικό και για το εξωτερικό.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η σχετική ανάλυση στο Euractiv: «Το ανησυχητικό ξεκίνημα της κυβέρνησης Μερτς ενισχύει τις αμφιβολίες για το κατά πόσο το Βερολίνο θα παραμείνει το σταθερό πολιτικό κέντρο της ΕΕ», επικαλούμενη την «εύθραυστη αξιοπιστία» του νέου συνασπισμού.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });«Ο Μερτς είναι αποδυναμωμένος από την πρώτη κιόλας μέρα και η Ευρώπη θα πληρώσει το αντίτιμο», σημειώνει από την πλευρά του το «Politico» – συμπληρώνοντας, μάλιστα, το κάδρο με το «χάος στη Γαλλία». Και συνεχίζει: «Οι δομικές προκλήσεις με τις οποίες βρίσκεται αντιμέτωπος ο κυβερνητικός συνασπισμός του Μερτς σφραγίζουν ένα πολιτικό κέντρο το οποίο χάνει την ηγεμονία του στην Ευρώπη. Κάτι ανάλογο θα μπορούσε να ειπωθεί και για τη Βρετανία, για παράδειγμα, ή – ακόμη πιο κρίσιμο σε σχέση με την ΕΕ – για τη Γαλλία».
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });Το συμπέρασμα: ο Μερτς είναι ήδη «πληγωμένος» και δεν έχει περίοδο χάριτος, ενώ ο βασικός του εταίρος – με τον οποίο δεν είναι βέβαιο ότι τελικώς θα συμφωνήσει σε όλα – δεν έχει να του προσφέρει πολλά.
«Σύννεφα» για τους 5 ισχυρούς της ΕΕΦΡΙΝΤΡΙΧ ΜΕΡΤΣ – ΕΜΑΝΟΥΕΛ ΜΑΚΡΟΝ
Υπό ομηρεία
Οι ηγέτες των δύο ισχυρότερων κρατών-μελών της ΕΕ ουσιαστικά παραμένουν στη θέση τους επειδή κάποιοι τούς το επιτρέπουν. Ο γερμανός καγκελάριος είναι όμηρος των «ανταρτών» που τον ανάγκασαν σε μια οδυνηρή ήττα στην πρώτη ψηφοφορία της Τρίτης, ενώ ο γάλλος πρόεδρος βλέπει την κυβέρνησή του να συνεχίζει το έργο της λόγω της ανοχής που επιδεικνύει η Ακροδεξιά της Μαρίν Λεπέν.
ΤΖΟΡΤΖΙΑ ΜΕΛΟΝΙ
Η αμφισβητούμενη
Η πρωθυπουργός της Ιταλίας είναι σήμερα ισχυρή πολιτικά στο εσωτερικό. Οι δημοσκοπήσεις εν όψει των εκλογών του 2027 φέρνουν τα Αδέλφια της Ιταλίας σταθερά στην πρώτη θέση, με περίπου 30%, ενώ το συνολικό ποσοστό του κυβερνητικού συνασπισμού αγγίζει το 47%. Ωστόσο, Βρυξέλες, Βερολίνο και Παρίσι δεν την έχουν αποδεχθεί ακόμη ως ισότιμη εταίρο, εξαιτίας και του ακροδεξιού παρελθόντος της.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });ΝΤΟΝΑΛΝΤ ΤΟΥΣΚ – ΠΕΔΡΟ ΣΑΝΤΣΕΘ
«Μικροί» μεταξύ «μεγάλων»
Πολωνία και Ισπανία συμπληρώνουν την πεντάδα των «μεγάλων» της ΕΕ, παραμένουν όμως οι «μικροί» ανάμεσά τους – και έτσι, ουσιαστικά, αντιμετωπίζονται από τους υπόλοιπους. Κι αυτό δεν αλλάζει παρά το γεγονός ότι ο πολωνός πρωθυπουργός – σε αντίθεση με τον ισπανό ομόλογό του ο οποίος ηγείται κυβέρνησης μειοψηφίας – έχει αναβαθμίσει τον ρόλο που διαδραματίζει η χώρα του.
ΗΠΑ και Ευρώπη «είμαστε στην ίδια ομάδα»Ο νέος γερμανός καγκελάριος φρόντισε να κρατήσει σχετικά χαμηλά τον πήχη όσον αφορά στην «απεξάρτηση» από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αναφερόμενος τόσο στις ειρηνευτικές προσπάθειες για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία όσο και στην «πυρηνική ασπίδα» που προστατεύει την Ευρώπη, ο Φρίντριχ Μερτς κατέστησε σαφές ότι η πολιτική και στρατιωτική συνδρομή των Αμερικανών είναι ζωτικής σημασίας και στα δύο. «Η Ευρώπη δεν είναι σε θέση να υποκαταστήσει τις ΗΠΑ» είπε χαρακτηριστικά. Κι αυτό έχοντας στο πλευρό του τον Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος εμφανίζεται να υποστηρίζει πιο προωθημένες θέσεις στο συγκεκριμένο θέμα.
Την ίδια στιγμή πάντως, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς, φάνηκε να επιχειρεί ένα άνοιγμα προς την απέναντι πλευρά του Ατλαντικού, δίνοντας τα συγχαρητήριά του στον Μερτς για την ανάληψη των καθηκόντων του και λέγοντας ότι «ΗΠΑ και Ευρώπη βρισκόμαστε στην ίδια ομάδα». Αν αναλογιστούμε, βεβαίως, πως ήταν ο ίδιος που είχε ανάψει το «φιτίλι» στις διμερείς σχέσεις με την προκλητική – αν όχι προσβλητική – ομιλία του στην πρόσφατη Διάσκεψη του Μονάχου, ενώ ο Λευκός Οίκος έχει πρακτικά στηρίξει την ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), δικαίως θα ισχυριστεί κανείς ότι οι Ευρωπαίοι πρέπει να κρατούν «μικρό καλάθι».
Το σχέδιο της πρόωρης αποπληρωμής ακριβών δανείων ύψους 31,6 δισ. ευρώ έως το 2031 ενεργοποιεί η Αθήνα, μειώνοντας ακόμη πιο «επιθετικά» το δημόσιο χρέος και ενισχύοντας τη βιωσιμότητά του. Πρόκειται για αποπληρωμές που αφορούν τα δάνεια του πρώτου Μνημονίου, ώστε το εν λόγω δάνειο να αποπληρωθεί πλήρως στα επόμενα έξι χρόνια, έως το 2031, αντί του αρχικού πλάνου για το 2041.
Ηδη, το Ελληνικό Δημόσιο προεξόφλησε και αποπλήρωσε πλήρως τα δάνεια του ΔΝΤ, ενώ από τα διμερή δάνεια του πρώτου Μνημονίου (GLF), αρχικού ύψους 52,9 δισ. ευρώ, έχει αποπληρώσει ποσό 21,3 δισ. ευρώ και υπολείπονται 31,6 δισ. ευρώ. Τον Δεκέμβριο, το Ελληνικό Δημόσιο θα προβεί σε περαιτέρω πρόωρη αποπληρωμή του μνημονιακού δανείου, ύψους τουλάχιστον 5,29 δισ. ευρώ, με το ποσό αυτό να αφορά τις λήξεις από το 2033 έως και το 2041. Για τις πρόωρες αποπληρωμές θα αξιοποιηθούν τα ταμειακά διαθέσιμα της χώρας, τα οποία μαζί με το «μαξιλάρι» που δημιουργήθηκε με το τρίτο Μνημόνιο, ανέρχονται με όρους γενικής κυβέρνησης στο ποσό πλέον των 44 δισ. ευρώ.
Τα βήματα για την πρόωρη αποπληρωμή των ακριβών διμερών δανείων του πρώτου Μνημονίου βρέθηκαν στο επίκεντρο της χθεσινής συνάντησης του υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκου Πιερρακάκη και του γενικού διευθυντή του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ), Δημήτρη Τσάκωνα.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); }); Λιγότερα βάρη«Το να μειώνει κανείς το χρέος του σημαίνει περισσότερη ελευθερία για τον τόπο, σημαίνει περισσότερες οικονομικές ευκαιρίες για τη χώρα. Σημαίνει να έχεις λιγότερα βάρη για το μέλλον και να μπορείς να αναπτύσσεσαι καλύτερα. Σημαίνει να έχεις μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στα μάτια των αγορών» υπογράμμισε ο Κυριάκος Πιερρακάκης.
Αναφερόμενος την πρόωρη αποπληρωμή των μνημονιακών δανείων ο υπουργός σημείωσε ότι «με τέτοιου τύπου ενέργειες, πλέον απονευρώνουμε, απομειώνουμε έναν κίνδυνο ο οποίος υπήρχε. Και ποιος ήταν αυτός; Από το 2032 και μετά να πιεστεί η χώρα ως προς την αποπληρωμή του χρέους λόγω αυξημένου κόστους εξυπηρέτησης.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });Ο κίνδυνος αυτός δεν υπάρχει πια. Και εμείς, ως κυβέρνηση, είμαστε σε θέση να ισχυριστούμε ότι δεν θα κάνουμε αυτό το οποίο συνέβη κατά το παρελθόν. Ποιο; Να περάσουμε το κόστος, να περάσουμε τον λογαριασμό στους επόμενους, στην επόμενη γενιά».
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });Η χώρα, το 2029 δεν θα είναι η πιο χρεωμένη χώρα στην Ευρώπη, προβλέπει ο υπουργός, καθώς το ελληνικό δημόσιο χρέος είναι βιώσιμο, με καλύτερες προοπτικές από άλλες χώρες της ευρωζώνης, ενώ έχει καλύτερους όρους εξυπηρέτησης σε σχέση με το γερμανικό αλλά και άλλων κρατών-μελών, καθώς εξυπηρετείται με κόστος 1,73%.
Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, με την κίνηση της πρόωρης αποπληρωμής των δανείων του πρώτου Μνημονίου το Ελληνικό Δημόσιο περνάει ένα μήνυμα περαιτέρω διασφάλισης στους θεσμούς, στους οίκους αξιολόγησης, αλλά κυρίως στη διεθνή επενδυτική κοινότητα ότι κινείται με προνοητικότητα και διορατικότητα, έγκαιρα και σε ασφαλή χρόνο, προκειμένου να μειώσει ακόμη περαιτέρω τις ήδη μειωμένες ετήσιες μεικτές χρηματοδοτικές ανάγκες του και μετά το 2032.
Με βάση τα στοιχεία τέλους 2024, το ύψος του δημόσιου χρέους ανέρχεται σε 364,8 δισ. ευρώ με ετήσιο κόστος εξυπηρέτησης 1,73%.
Ενα ομόλογοΟπως εξηγεί κορυφαίο στέλεχος του οικονομικού επιτελείου, το ελληνικό δημόσιο χρέος σε όρους χαρτοφυλακίου αναφοράς (benchmark portfolio), επί της ουσίας προσομοιάζει με ένα ομόλογο, το οποίο θα πρέπει να αποπληρωθεί εφάπαξ έπειτα από περίπου 19 έτη, που δεν διατρέχει κανέναν κίνδυνο αγοράς (επιτοκιακό, συναλλαγματικό, κ.λπ.) με σταθερό και προβλέψιμο κόστος εξυπηρέτησης για όλη τη διάρκεια μέχρι τη λήξη του, της τάξεως του 1,73%.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });Αν σήμερα, η πλέον αξιόχρεη χώρα της ευρωζώνης Γερμανία επιθυμούσε να προβεί σε δανεισμό διάρκειας 19 ετών (όσο δηλαδή η μέση σταθμική διάρκεια του ελληνικού χρέους), το κόστος δανεισμού της θα ανερχόταν σε 2,93%, δηλαδή 1,20% υψηλότερο από το κόστος εξυπηρέτησης του ελληνικού δημόσιου χρέους. Την ίδια στιγμή θα έπρεπε να αναχρηματοδοτήσει το σύνολο του χρέους της σε λιγότερο από τον μισό χρόνο από αυτόν της Ελλάδας, αφού η μέση σταθμική φυσική διάρκεια του γερμανικού δημόσιου χρέους είναι περίπου 8 έτη (έναντι περίπου 19 έτη του ελληνικού) με μεγάλο κίνδυνο για μελλοντικό αυξημένο κόστος νέου δανεισμού – άρα εξυπηρέτησης – σε ένα εξαιρετικά ασταθές περιβάλλον αυξανόμενων επιτοκίων. Τον ίδιο κίνδυνο αντιμετωπίζει και το σύνολο των ευρωπαϊκών χωρών αφού συνολικά έχουν μέση σταθμική φυσική διάρκεια χρέους περίπου 8½ έτη.
Με συνομιλίες υψηλότατου επιπέδου στην Ελβετία το Σάββατο, οι ΗΠΑ και η Κίνα θα κάνουν το πρώτο σημαντικό βήμα στην προσπάθεια εξεύρεσης κοινής λύσης για να αποφευχθεί ένας γενικευμένος εμπορικός πόλεμος μετά τους δασμούς του Ντόναλντ Τραμπ.
Ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Σκοτ Μπέσεντ και ο επικεφαλής εμπορικών διαπραγματεύσεων Τζέιμισον Γκριρ θα συναντηθούν με τον «τσάρο» της οικονομίας της Κίνας, Χε Λιφένγκ, στη Γενεύη.
Οι συνομιλίες θα πραγματοποιηθούν ύστερα από εβδομάδες κλιμάκωσης των εντάσεων που έχουν οδηγήσει στα ύψη τους δασμούς στις εισαγωγές αγαθών μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου. Οι ΗΠΑ έχουν επιβάλει δασμούς έως 145% και η Κίνα έχει απαντήσει με δικούς της δασμούς έως 125%. Πρόκειται για εξέλιξη την οποία ο Μπέσεντ έχει χαρακτηρίσει ισοδύναμο εμπορικού εμπάργκο.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });Το αδιέξοδο, παράλληλα με την απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ τον περασμένο μήνα να επιβάλει σαρωτικούς δασμούς και σε δεκάδες άλλες χώρες, περιλαμβανομένης και όλης της Ευρωπαϊκής Ενωσης, έχει πλήξει τις αλυσίδες εφοδιασμού, έχει αναστατώσει τις χρηματοπιστωτικές αγορές και έχει πυροδοτήσει φόβους για απότομη ύφεση στην παγκόσμια ανάπτυξη.
Οι διαπραγματευτικές ομάδες που θα βρεθούν για συνομιλίες στην Ελβετία, γνωστή για την ουδετερότητά της, αναμένεται να συζητήσουν μειώσεις στους ευρύτερους δασμούς, ανέφεραν στο Reuters και οι δύο. Οι συνομιλίες θα πρέπει επίσης να συμπεριλάβουν το τι θα γίνει με δασμούς σε συγκεκριμένα προϊόντα, τους ελέγχους εξαγωγών που έχουν επιβληθεί και την απόφαση του Τραμπ να βάλει τέλος στις αφορολόγητες εισαγωγές (de minimis) προϊόντων χαμηλότερης αξίας από τις ΗΠΑ.
Η κυβέρνηση του προέδρου της Κίνας Σι Τζινπίνγκ από την πλευρά της έδωσε χθες ένεση ρευστότητας στην οικονομία της χώρας εν όψει των εμπορικών συνομιλιών-ορόσημο με τις ΗΠΑ. Το Πεκίνο αποσκοπεί με τις κινήσεις αυτές να ενισχύσει τον ρόλο του στις διαπραγματεύσεις.
Λίγες ώρες μετά την επιβεβαίωση ότι ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Κίνας Χε Λιφένγκ θα ταξιδέψει στην Ελβετία για συναντήσεις με τον Μπέσεντ και τον Γκριρ, το Πεκίνο ανακοίνωσε σαρωτικά μέτρα για τη σταθεροποίηση των αγορών.
Την έναρξη κλαδικής έρευνας στην ελληνική ακτοπλοΐα αποφάσισε η Επιτροπή Ανταγωνισμού, καθώς μεταξύ άλλων διαπιστώνει χαρακτηριστικά ολιγοπωλίου, με δύο μεγάλες εταιρείες/ομίλους να κατέχουν το 60% του στόλου στην ακτοπλοΐα μεσαίων και μεγάλων αποστάσεων, ενώ δείχνει να την απασχολεί και η «παρατηρούμενη εξέλιξη των τιμών στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια».
Στη σχετική απόφαση που έλαβε στις 15/4/2025 και τη δημοσιοποίησε σήμερα, η Επιτροπή Ανταγωνισμού (ΕΠΑΝΤ) σημειώνει ότι η ακτοπλοΐα είναι κρίσιμος κλάδος όχι μόνο για την ελληνική οικονομία αλλά και για την εδαφική και κοινωνική συνοχή της χώρας μας.
Αφενός, με δεδομένο τον ιδιόμορφο νησιωτικό χαρακτήρα της χώρας, αποτελεί το κύριο μέσο εγχώριας συγκοινωνίας και μεταφοράς προϊόντων και επιβατών από και προς τα νησιά. Ως εκ τούτου, διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στην εδαφική συνοχή της χώρας, ενώ παράλληλα συνεισφέρει και στο εξαγωγικό εμπόριο μέσω των διεθνών γραμμών της Αδριατικής. Ως αποτέλεσμα, επισημαίνει η ΕΠΑΝΤ, η ακτοπλοϊκή μεταφορική υπηρεσία αποκτά τη λογική δημόσιας υπηρεσίας κοινής ωφέλειας, μιας υπηρεσίας, δηλαδή, που πρέπει, για λόγους δημόσιου συμφέροντος, να παρέχεται επαρκώς, εάν όχι αδιάλειπτα, καθώς αποτελεί βασική πτυχή προώθησης της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής και της αειφόρου ανάπτυξης των νησιωτικών περιοχών.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });Αφετέρου, η ακτοπλοϊκή μεταφορική υπηρεσία προσφέρεται από ιδιωτικούς οικονομικούς φορείς, ως εκ τούτου πρέπει να είναι μια οικονομικά βιώσιμη δραστηριότητα. Οι δύο λειτουργίες συχνά έρχονται σε σύγκρουση και το ζήτημα περιπλέκεται λόγω του πλήθους των μικρών και απομακρυσμένων νησιών και της έντονης εποχικότητας της ζήτησης: η παροχή αδιάλειπτης υπηρεσίας σε δυσπρόσιτες περιοχές δεν συνάδει απαραίτητα με την επιχειρηματική λογική μεγιστοποίησης του κέρδους των παικτών της αγοράς.
Στη συνέχεια η ΕΠΑΝΤ εστιάζει στα σημεία που προβληματίζουν επισημαίνοντας μεταξύ άλλων ότι ο ανταγωνισμός στην ακτοπλοϊκή αγορά έχει χαρακτηριστικά ολιγοπωλίου, με δύο μεγάλες εταιρείες/ομίλους να κατέχουν το 60% του στόλου στην ακτοπλοΐα μεσαίων και μεγάλων αποστάσεων. Παρά την πλήρη απελευθέρωση της αγοράς με την άρση του καμποτάζ (σταδιακά από το 2002), η ποιότητα της ακτοπλοϊκής υπηρεσίας (υπό την έκφανση της ηλικίας στόλου, του χρόνου ταξιδιού κ.λπ.) και η προσβασιμότητα πολλών νησιών παραμένουν χαμηλές (με εξαίρεση ορισμένες γραμμές με αυξημένη τουριστική κίνηση), ενώ δεν υπάρχουν ενδείξεις ενίσχυσης του ανταγωνισμού και εισόδου νέων εταιρειών.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });Επιπλέον εστιάζει και στο καθεστώς των άγονων γραμμών αναδεικνύοντας ότι το κόστος για τον κρατικό προϋπολογισμό αυτών των συμβάσεων εκτιμάται ότι έχει αυξηθεί σε απόλυτους αριθμούς κατά 1.400% από την απελευθέρωση της αγοράς μέχρι σήμερα (από 10 εκατ. ευρώ το 2001 σε 152 εκατ. το 2024).
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });Στρεβλώσεις
Μέσω της κλαδικής έρευνας, η Επιτροπή Ανταγωνισμού θα διερευνήσει εις βάθος τις ανωτέρω προκαταρτικές παρατηρήσεις και εν γένει τις συνθήκες ανταγωνισμού στον κλάδο της ελληνικής ακτοπλοΐας προκειμένου να διαπιστώσει τυχόν στρεβλώσεις και να υποβάλει προτάσεις για την ενίσχυση του ανταγωνισμού στην αγορά.
Η κλαδική αυτή έρευνα είναι ανεξάρτητη από τις εν εξελίξει υποθέσεις για τη διερεύνηση τυχόν παραβάσεων του Ν. 3959/2011 ή/και της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαικής Ενωσης από επιχειρήσεις δραστηριοποιούμενες στον κλάδο της ακτοπλοΐας, για τις οποίες εκδόθηκαν δελτία Τύπου κατόπιν των σχετικών αιφνίδιων επιτόπιων ελέγχων τον Σεπτέμβριο του 2024.
Στο μεταξύ, το πρόβλημα της ανανέωσης του ακτοπλοϊκού στόλου στην Ελλάδα και της πράσινης μετάβασης απασχόλησε χθες το Posidonia Seatourism Forum που ολοκλήρωσε τις εργασίες του στο Ηράκλειο. Το κόστος για την αντικατάσταση των παλαιών 70-75 πλοίων εκτιμάται ότι ανέρχεται στα 4 δισ. ευρώ, είπε ο Μανώλης Κουτουλάκης, γενικός γραμματέας Νησιωτικής Πολιτικής και Αιγαίου του υπουργείου Ναυτιλίας.
Το ημερολόγιο γράφει 25 Απριλίου. Η ώρα είναι δέκα το βράδυ και μια παρέα τριών νεαρών γυναικών περπατάει ανυποψίαστη στο κέντρο της Αθήνας και ζει τον απόλυτο εφιάλτη. Ενας άνδρας 37 ετών, στη συμβολή των οδών Σόλωνος και Χαριλάου Τρικούπη, επιτίθεται σε μία από τις 22χρονες, την αρπάζει από τα μαλλιά και τη ρίχνει στο οδόστρωμα. Πέφτει πάνω της, προσπαθεί να της αφαιρέσει τα ρούχα, ενώ φωνάζει επανειλημμένα «σεξ», προκαλώντας τρόμο. Η κοπέλα γλίτωσε χάρη στην επέμβαση περαστικών που τον απομάκρυναν και τον ακινητοποίησαν. Το περιστατικό – ακόμη μία σεξουαλική επίθεση στο κέντρο της πόλης – αναδεικνύει την ανασφάλεια ακόμη και σε πολυσύχναστους δρόμους της πρωτεύουσας. Την Πρωτομαγιά, σύμφωνα με το «Χαμόγελο του Παιδιού», μια 17χρονη έζησε στιγμές αγωνίας. Μυστηριώδης άνδρας γύρω στα 40, με μαύρα ρούχα και καπαρντίνα, καταγράφεται από κάμερες ασφαλείας να την ακολουθεί και να της μιλάει, με την κοπέλα να επιταχύνει για να τον αποφύγει. Σύμφωνα με κατοίκους, ο ίδιος στήνει καρτέρι σε ανήλικα κορίτσια για να τα παρενοχλήσει.
Δεν είναι εξαίρεση, είναι καθημερινότηταΚαι ενώ η ασφάλεια αποτελεί δικαίωμα κάθε πολίτη, ανεξαρτήτως φύλου, σε μια δημοκρατική και συμπεριληπτική κοινωνία, τα στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας σοκάρουν. Από τον Απρίλιο 2024 έως τον Απρίλιο 2025 στην ευρύτερη Αθήνα καταγράφηκαν 99 υποθέσεις βιασμών – 78 τετελεσμένοι και 21 απόπειρες. Περισσότερες από 8 επιθέσεις κάθε μήνα. Μιλώντας στα «ΝΕΑ», η πρόεδρος της Επιτροπής Δικαιωμάτων και Ισότητας ΠΟΑΣΥ Σοφία Βαγενά σημειώνει ότι «περίπου το 5% των γυναικών έχει πέσει θύμα βιασμού από την ηλικία των 15 ετών, ενώ 18% έχουν πέσει θύματα εξακολουθητικής παρακολούθησης», με την ίδια να τονίζει ότι «μόνο το 6%-7% τέτοιων περιστατικών φτάνει στις Αρχές». Πολλές γυναίκες διστάζουν να μιλήσουν για παρενοχλητικές ή κακοποιητικές συμπεριφορές που έχουν υποστεί, είτε γιατί αυτοενοχοποιούνται είτε γιατί δεν αισθάνονται ασφαλείς να καταγγείλουν στην Αστυνομία. Οπως σημειώνει η Σοφία Βαγενά, στόχος της Αστυνομίας και της κοινωνίας είναι να βοηθήσουν τις γυναίκες να εκφράσουν το τραύμα τους και να προχωρήσουν σε καταγγελία – ρίχνοντας το φως στον θύτη, όχι στο θύμα.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); }); «Φοβόμαστε να κυκλοφορήσουμε»Γυναίκες που μένουν σε κεντρικές περιοχές της πρωτεύουσας είπαν στα «ΝΕΑ» ότι φοβούνται να κυκλοφορήσουν στην πόλη. Μια 23χρονη από την Καλλιθέα είπε χαρακτηριστικά πως «οι γυναίκες φοβόμαστε να κυκλοφορήσουμε» και ότι η ίδια νιώθει «ανυπεράσπιστη» όταν περπατάει μόνη της. Μητέρα στο Περιστέρι ανέφερε πως δυσκολεύεται πολύ να αφήσει τις κόρες της μόνες το βράδυ, καθώς «οι νεαρές κοπέλες είναι οι πιο εύκολοι στόχοι ανδρών που θέλουν να τις παρενοχλήσουν». Φοιτήτρια στα Εξάρχεια σημείωσε πως αισθάνεται «ανασφάλεια» να περπατήσει βράδυ στη γειτονιά της, τονίζοντας πως «η Αστυνομία δεν κάνει τίποτα για εμάς τις γυναίκες». Η απειλή στους δρόμους είναι πραγματική. Το ίδιο και η ανάγκη για άμεση αντίδραση.
Εκεί έρχεται το Matterz, μια ψηφιακή πλατφόρμα για έναν πιο ασφαλή και συμπεριληπτικό κόσμο. Οπως εξηγεί στα «ΝΕΑ» η συνιδρύτριά του Φώφη Τσεσμελή, το Matterz, που θα είναι διαθέσιμο στα τέλη Μαΐου, περιλαμβάνει μια εφαρμογή αξιολόγησης όπου χρήστες μπορούν ανώνυμα να αξιολογούν την ασφάλεια και τη συμπερίληψη σε χώρους όπως μπαρ, δρόμοι και δημόσιοι χώροι. Παράλληλα, θα διαθέτει και το SafetyNet, εργαλείο για άμεση κοινοποίηση τοποθεσίας σε άτομα εμπιστοσύνης. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Αν κάποια κατεβάσει την εφαρμογή και βγει βράδυ για περπάτημα στην Κυψέλη, μπορεί να κοινοποιήσει την τοποθεσία της σε φίλες που μένουν κοντά, ώστε να είναι ενήμερες. Η Φώφη Τσεσμελή, που ασχολείται χρόνια με την ασφάλεια στην πόλη, τονίζει και την ταξική διάσταση του ζητήματος: «Οι θηλυκότητες ξοδεύουν γύρω στα 44 ευρώ τον μήνα, ποσό που φτάνει ως και τα 900 ευρώ τον χρόνο, για να νιώσουν ασφαλείς». Ο λόγος; Οπως μας λένε οι περισσότερες γυναίκες: «Το βράδυ γυρνάμε σπίτι μόνο με ταξί, ποτέ με τα Μέσα. Γιατί φοβόμαστε».
Οσο παράξενο κι αν ακούγεται, ηλεκτρικά πατίνια υπήρχαν και πριν από έναν αιώνα. Η μόδα τους πέρασε, για να επανέλθει ξανά και να ανοίξει η συζήτηση για την αντιμετώπιση της άναρχης παρουσίας τους στις μεγαλουπόλεις. Τι σχέση είχαν με τις συμμορίες στην Αμερική και τι εξετάζει σήμερα ο Δήμος Αθηναίων μετά και τον Δήμο Θεσσαλονίκης για τους κανόνες λειτουργίας τους;
Μόνο στην Αθήνα υπολογίζεται ότι είναι διάσπαρτα περί τα 4.000 πατίνια. Τα περισσότερα φυσικά βρίσκονται σταθμευμένα ή «πεταμένα» στους δρόμους και τα πεζοδρόμια του κέντρου. Και δεν είναι μόνο η Αθήνα. Το 2020 σε έναν καθαρισμό του Θερμαϊκού στη Θεσσαλονίκη οι υπηρεσίες του Δήμου είχαν ανασύρει για πρώτη φορά από τον βυθό 60 τέτοια πατίνια, ενώ σήμερα υπολογίζεται ότι στον ίδιο βυθό βρίσκονται δεκάδες άλλα. Υπεύθυνοι των εταιρειών τα εντοπίζουν μέσα σε κάδους σκουπιδιών ή και παρκαρισμένα μέσα σε πιλοτές πολυκατοικιών, ενώ η νέα μόδα θέλει τα πατίνια να τοποθετούνται και έξω από πολυκατοικίες με πολλά διαμερίσματα βραχυχρόνιας μίσθωσης, ώστε να γίνει πιο δελεαστική η χρήση τους. Πολύ συχνό είναι και το φαινόμενο των κλοπών, παρότι έχουν ενσωματωμένα GPS για τον εντοπισμό τους.
Τα μέτρα που εξετάζονται από τον Δήμο Αθηναίωνgoogletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });Σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες, η κίνηση των πατινιών έτσι κι αλλιώς απαγορεύεται στους αστικούς δρόμους ταχείας κυκλοφορίας και γενικά σε όποιο δρόμο έχει όριο ταχύτητας άνω των 50 km/h. Υπάρχει ανάγκη όμως να μπει ένα πιο αυστηρό πλαίσιο στην εντελώς άναρχη σήμερα κυκλοφορία τους. Τα μέτρα που εξετάζονται σε συζητήσεις με τις εταιρείες διαχείρισής τους είναι η δημιουργία συγκεκριμένων θέσεων στάθμευσης, η απαγόρευσή τους σε συγκεκριμένα σημεία όπως οι εμπορικοί πεζόδρομοι του κέντρου και η Διονυσίου Αρεοπαγίτου, διαβάσεις και στάσεις λεωφορείων, η μη χρήση τους σε αρχαιολογικούς χώρους και άλλες δημόσιες εγκαταστάσεις και άλλοι τέτοιου είδους περιορισμοί, αλλά και πρόστιμα. Ενα από τα σημαντικότερα μέτρα θα είναι και η επιβολή ορίου ταχύτητας που θα γίνεται αυτόματα.
Τα ηλεκτρικά πατίνια πριν από έναν αιώναΜπορεί σήμερα να εξυπηρετούν τις μετακινήσεις και την καλύτερη γνωριμία με την πόλη, κυρίως για τους τουρίστες, αλλά δεν είναι μια καινούργια μόδα. Υπήρχαν και πριν από έναν αιώνα, αλλά η ιστορία τους τότε είχε λήξει άδοξα. Η αρχική τους κατασκευή δεν είχε τίποτα ηλεκτρικό. Ηταν μια ξύλινη κατασκευή που χρησίμευε περισσότερο ως παιδικό παιχνίδι και όχι ως μεταφορικό μέσο. Εγινε μόδα στις αρχές του 20ού αιώνα όταν πέρασε τα παιδικά σύνορα και έγινε διασκεδαστικό και για τους ενηλίκους. Το παιδικό παιχνίδι έγινε «χρήσιμο εργαλείο», αφού επανασχεδιάστηκε, τοποθετήθηκε σε αυτό ηλεκτρικό μοτέρ, χειροκίνητο φρένο, στέκα και πιο μεγάλες και ανθεκτικές στους χωμάτινους δρόμους της εποχής ρόδες. Στη δεκαετία του 1920 προστέθηκαν φως, κάθισμα, προστατευτικά για τα πόδια, καλύμματα στις ρόδες κ.ά., με αποτέλεσμα μέσα στα χρόνια να μετεξελιχθεί σε ένα ηλεκτροκίνητο και αργότερα βενζινοκίνητο σκούτερ!
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });Η πιο γνωστή φωτογραφία που μαρτυράει την ύπαρξη των αυτόματων πατινιών πριν από 100 χρόνια είναι αυτή της αγγλίδας κοινωνιολόγου και ακτιβίστριας Florence Norman, που το έλαβε ως δώρο γενεθλίων από τον σύζυγό της Sir Henry Norman. Εκείνη ως σκληροπυρηνική φεμινίστρια το χρησιμοποιούσε για να πηγαίνει καθημερινά στο γραφείο της, στο κέντρο του Λονδίνου, τραβώντας τα βλέμματα των περαστικών. Αυτό ήταν η αφορμή να ακολουθήσουν και άλλες γυναίκες το παράδειγμά της και να γίνει ένα φεμινιστικό σύμβολο και «εργαλείο ανεξαρτησίας» για εκείνα τα χρόνια, που μια γυναίκα θα έμπαινε σε άμαξα ή στο αυτοκίνητο του συζύγου…
Ταχυδρόμοι και συμμορίτες στην ΑμερικήΤης διάδοσής του στην Αγγλία είχε προηγηθεί εκείνη στην Αμερική, όταν από το 1915 έως το 1921 χρησιμοποιούνταν τα Autoped από την εταιρεία Krupp (για αυτό και στις αρχές ονομαζόταν και Krupproller) στην υπηρεσία των ταχυδρομείων για γρηγορότερη παράδοση της αλληλογραφίας εντός των πόλεων. Το ίδιο πατίνι στην αναδιπλούμενή του εκδοχή, σαφώς πιο εύχρηστη, χρησιμοποιήθηκε από τους συμμορίτες της Νέας Υόρκης για να προλαβαίνουν να ξεφεύγουν από την αστυνομία που τους καταδίωκε, αφού μπορούσαν να κινηθούν γρήγορα μέσα σε σοκάκια όπου τα αυτοκίνητα της αστυνομίας αδυνατούσαν να περάσουν. Ηταν θέμα χρόνου να χρησιμοποιηθούν και από την αστυνομία, αλλά και την τροχαία της Νέας Υόρκης. Το Krupproller κατασκευαζόταν και στη Γερμανία από το 1919 έως το 1922.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); }); Η εξάπλωσή τους στη δεκαετία του ’30Οπως γίνεται με τα περισσότερα πράγματα που πηγαίνουν εμπορικά καλά, έτσι και με το αυτόματο πατίνι. Μετά την εταιρεία Krupp ακολούθησαν και άλλοι κατασκευαστές. Η ABC Motorcycles κατασκεύαζε το Skootamota, το οποίο είχε μέγιστη ταχύτητα 24 km/h, και η εταιρεία Gloster Aircraft έριξε στην αγορά το Reynolds Runabout το 1919. Ακολούθησε το Unibus το 1920. Το Unibus προωθήθηκε ως «αυτοκίνητο με δύο τροχούς» και γνώρισε επίσης μεγάλη επιτυχία σε πωλήσεις. Λίγα χρόνια αργότερα, τη δεκαετία του ’30, τα αυτόματα πατίνια χρησιμοποιήθηκαν κατά κόρον σε αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις ως μέσο εσωτερικής μεταφοράς, αφού οι αποστάσεις ήταν μεγάλες.
Πολλά από αυτά τα μοντέλα κατασκευάζονταν κατά χιλιάδες εκείνη την εποχή. Δεν ήταν όμως όλα τόσο βολικά στην οδήγηση ή τόσο ευσταθή. Αλλα πάλι είχαν μεγάλο κόστος και δεν μακροημέρευσαν. Με τον καιρό τα μοντέλα βελτιώθηκαν και κατέληξαν να είναι σχεδόν μηχανάκια με τη μορφή που τα ξέρουμε σήμερα, οπότε η λογική του πατινιού ξαναπήγε πίσω στα παιδιά. Τα αυτόματα πατίνια με το πέρασμα των χρόνων αντικαταστάθηκαν από τα μηχανάκια ή και τα ποδήλατα καθώς άρχισαν να γίνονται ατυχήματα μέσα στις πόλεις και πολλοί άνθρωποι να τραυματίζονται ή και να σκοτώνονται, αφού και ο αριθμός των αυτοκινήτων πια ήταν μεγάλος. Ετσι παρήκμασαν ως μέσο και αντικαταστάθηκαν από τα μηχανάκια, που ήταν πιο ασφαλή.
Η σημασία της δουλείας για την οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα του αρχαίου κόσμου αλλά και μεταγενέστερων κοινωνικών μορφών είναι γνωστή. Ωστόσο, αυτό που πάντα προβληματίζει είναι ότι στον αρχαίο ελληνικό κόσμο, η δουλεία δεν αποτελεί ένα αντικείμενο λόγου, με τον τρόπο που υπάρχουν φιλοσοφικά ή ποιητικά κείμενα για τον έρωτα, το ωραίο ή τον θάνατο. Προφανώς υπάρχουν αναφορές στη δουλεία, με πιο χαρακτηριστικό τον ορισμό του Αριστοτέλη για τον δούλο ως έμψυχο κτήμα και εργαλείο, όμως συγκροτούμε τον στοχασμό για τη δουλεία περισσότερο μέσα από τις σιωπές των αρχαίων κειμένων, παρά με αυτό που λέγεται.
Αυτό το ερώτημα απασχολεί το βιβλίο του Πολέν Ισμάρ «Ο καθρέφτης του Οιδίποδα. Σκέψεις για τη Δουλεία», που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πόλις σε μετάφραση του Γιώργου Καράμπελα. Οπως σημειώνει προλογικά ο συγγραφέας, επιδιώκει να προσεγγίσει το θέμα μέσα από την οπτική μιας «ανθρωπολογίας του υπόρρητου» και την υπόθεση ότι «η σχετική απουσία λόγων περί της δουλείας στους αρχαίους συγγραφείς δεν είναι δείκτης μιας έλλειψης την οποία πρέπει να αναπληρώσει ο ιστορικός. Είναι περισσότερο ένα σύμπτωμα, που τον καλεί να παρατηρήσει τις μορφές με τις οποίες μια κοινωνία αποδίδει μια θέση σε εκείνους που τη μη ύπαρξή τους την οργανώνει συνειδητά».
Για να υπογραμμίσει τη σημασία της δουλείας στην αρχαία Αθήνα υπογραμμίζει ότι ως αποτέλεσμα της κεντρικότητάς της «κάθε μορφή εργασίας για άλλους, ακόμη και εάν την εκτελούσε ένας ελεύθερος άνθρωπος, μπορούσε να θεωρηθεί μια μορφή δουλείας». Μέσα από μια συναρπαστική παράλληλη ανάγνωση του «Οιδίποδα Τυράννου» του Σοφοκλή και του «Αβεσσαλώμ, Αβεσσαλώμ!» του Γουίλιαμ Φόκνερ, ο Ισμάρ εντοπίζει στη φιγούρα του δούλου έναν ρόλο καθρέφτη και οθόνης συνάμα: «η ομιλία του δούλου […] εκφέρει μια αλήθεια για τον κόσμο, η οποία διαφεύγει από τους πρωταγωνιστές του· αλλά ο καθρέφτης αυτός είναι και μία οθόνη, η οποία τους εμποδίζει να αποκτήσουν επίγνωση γι’ αυτό που καθιστά τον ίδιο τους τον κόσμο εφικτό». Στη συγκριτική ανάγνωση της διαδρομής του Κύρου, του δούλου που έγινε βασιλιάς, και του Οιδίποδα, του βασιλιά που νομίζει πως είναι δούλος, ο Ισμάρ εντοπίζει το σημείο όπου η σκέψη της κυριαρχίας συναντά τη δουλεία ορίζοντας αλλά και τον φόβο ότι τελικά το κοντινό και το μακρινό, το οικείο και το ξένο ταυτίζονται.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });Η διαθεσιμότητα του σώματος
Στην αφήγηση του Ηροδότου για τις «πελασγικές απαρχές της δουλείας» (την αφήγηση για τους Πελασγούς, τη Λήμνο και τον βιασμό των κορών της Αθήνας), ο Ισμάρ εντοπίζει «τη διαθεσιμότητα του σώματος του δούλου, δηλαδή τη δυνατότητα να υπόκειται επ’ αόριστόν στη σεξουαλική βία, κάτι που με τη σειρά του σημαίνει ότι «η πρώτη λειτουργία του σώματος των δούλων είναι να εξασφαλίζει την ασυλία των γυναικείων σωμάτων, που προορίζονται για τον γάμο και την αναπαραγωγή».
Στην εξέγερση των δούλων στη Σικελία ο Ισμάρ εντοπίζει έναν πρωτόγνωρο ξεσηκωμό, μια επαναστατική διαδικασία ουσιαστικά, που δημιουργεί έναν ιδιαίτερο χωροχρόνο με πρωτότυπες μορφές πολιτικής εμπειρίας, σημειώνοντας την αδυναμία των αρχαίων συγγραφέων «να σκεφτούν μια εξέγερση δούλων ως εμπειρία μιας πολιτικής δυνατότητας». Με αφορμή το παράξενο περιστατικό στη διάρκεια της εξέγερσης, όταν οι δούλοι σκηνοθέτησαν υπό τη θεατρική μορφή μίμων την ίδια τους την εξέγερση, εντοπίζει μια παράδοση θεατρικής επιτέλεσης της χειραφέτησης που τη συναντάμε από την αρχαιότητα, «μια εικόνα, οσοδήποτε φευγαλέα, ενός άλλου εφικτού κόσμου, που διαρρήγνυε την τάξη της δουλοκτητικής κυριαρχίας».
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });Σε ένα συναρπαστικό πέρασμα από την «Ερμηνευτική των Ονείρων» του Φρόιντ στα «Ονειροκριτικά» του Αρτεμίδωρου Δαλδιανού, ο Ισμάρ υπογραμμίζει τη συχνή εμφάνιση ονειρικών οραμάτων που παραπέμπουν στη χειραφέτηση των δούλων. Την ίδια στιγμή ο δούλος «παρέχει την αλληγορία κάθε μορφής περιουσιακού στοιχείου και των χρήσεων που του αναλογούν». Αυτό τον φέρνει στην κατεξοχήν προσπάθεια ορισμού της δουλειάς στην αρχαιότητα, αυτή του Αριστοτέλη. Υποστηρίζει ότι ο Αριστοτέλης συλλαμβάνει «τη ριζική ιδιαιτερότητα της δουλείας η οποία δεν αποτελεί καθεστώς εργασίας με την αυστηρή έννοια. Αυτό που ορίζει πριν από όλα τον δούλο είναι η ακαθοριστία, δηλαδή η πολυσημία και η έκταση των πιθανών χρήσεων του διακρίνοντάς τον από κάθε άλλο εργαλείο». Από την άλλη, στη φαντασιακή κατασκευή του δούλου ως κομμάτι της ζωής του κυρίου, ως εργαλείου και οργάνου του, διαμορφώνει μοιραία τη δυνατότητα μιας μη διακριτότητας μεταξύ των δύο.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });Από την παράδοση να αντιμετωπίζεται η δουλεία ως μορφή θανάτου, ο Ισμάρ στρέφεται στη φιγούρα του ζόμπι, του ζωντανού «που έχει εξαναγκαστεί σε μια κατάσταση παρατεταμένου θανάτου», αλλά και στη φιγούρα του δούλου Ζάλμοξη που επίσης αποτυπώνει ένα άλλο παράδειγμα μεταθανάτιας επι-βίωσης, καταδεικνύοντας ότι «η δουλοκτητική κατάσταση είναι ακριβώς αυτή η μορφή ζωής που έχει καταστρατηγήσει την εμπειρία του θανάτου».
«Ονομάζει το ακατονόμαστο»
Ο Ισμάρ εντοπίζει στη φιγούρα του δούλου μια ιδιάζουσα ετερότητα, «καθώς ο δούλος δεν είναι ένα ον όπως τα άλλα· η φύση του δεσμού ανάμεσα σε κύριο και δούλο, που δεν μπορεί να αναχθεί σε μια σχέση ιδιοκτησίας, αλλά παίρνει τη μορφή μιας δυνητικά απειλητικής ταύτισης· η αναγκαία τύφλωση, αν όχι η άρνηση, με την οποία ο κύριος καταλήγει να αγνοεί τη θέση του για να γίνει πλήρως πολίτης και, ακόμη καλύτερα, φιλόσοφος· η αλήθεια που κατέχει ο δούλος, τοποθετούμενος σε κατοπτρική θέση· οι κίνδυνοι που ενέχει ο θεσμός της δουλείας για τη γενεαλογική τάξη στην πόλη· η μη διάκριση μεταξύ ζωής και θανάτου και οι ανησυχητικές διαβατήριες δυνάμεις του δούλου: μοτίβα όλα αυτά που διαπερνούν την αθηναϊκή σκέψη περί δουλείας». Ουσιαστικά, μέσα από τον αποκλεισμό του δούλου από τον κοινό χώρο «η κοινωνία σκέφτεται τα όριά της, δίνει μορφή στα σύνορά της, ονομάζει το ακατονόμαστο».
Δίνοντας ξανά φωνήΤι μπορεί να σημαίνει σήμερα να ξαναδώσουμε αυτόνομη φωνή στους δούλους; Για τον Ισμάρ ακόμη και εάν δεν μπορούμε να αντιστρέψουμε την αποσιώπηση, μπορούμε «να αναγνωρίσουμε μια θέση στα θύματά της, προσπαθώντας να σκεφτούμε την πόλη εν τη απουσία τους και με αφετηρία αυτήν – να δημιουργήσουμε με δυο λόγια, έναν τόπο του οποίου η ακουστική θα επιτρέπει να γίνει ακουστό το αποτύπωμα της φωνής τους».
Τα καλά πρέπει να λέγονται. Στο θέμα της βίας των ανηλίκων έχει γίνει δουλειά, τουλάχιστον σε επίπεδο ανάλυσης του αντικειμένου και εκπόνησης συγκεκριμένων δράσεων. Ας αναγνωριστεί και η συνεπής επιμελητεία του Σκέρτσου. Από την άλλη, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε η κυβέρνηση, παρά τα μέτρα που λαμβάνονται τα τελευταία έξι χρόνια, η παραβατικότητα και η βία των νέων περιγράφονται με αυξανόμενα μεγέθη. Γι’ αυτό και ας κρατήσουμε μικρό καλάθι για τη συνέχεια. Και σπεύδω να εξηγηθώ.
Το μέτρο με τον γονεϊκό έλεγχο στο κινητό του παιδιού έχει βάση, αλλά τεχνικά ελέγχεται ως προς την αποτελεσματικότητα. Αν, δηλαδή, ο γονιός εγκαθιστά το πρόγραμμα και το παιδί κάνει επανεγκατάσταση (restore, που λέει και ο λαός μας) στο κινητό, τότε στο σπίτι θα παίζουν την κολοκυθιά. Αυτό μπορεί να αποφευχθεί αν το παιδί δεν γνωρίζει κωδικούς – αλλά μην μπλέξουμε με τόσα τεχνικά. Διότι, εν προκειμένω, το πρόβλημα βρίσκεται αλλού: το παιδί να αντιμετωπίζει περιορισμό πρόσβασης στα social media και την ίδια στιγμή να βλέπει τους γονείς του χωμένους μέσα σε αυτά.
Τώρα αφήστε το κινητό στην άκρη. Τα μέτρα για τα σχολεία, την ψυχολογική υποστήριξη και την ποινική αντιμετώπιση των νέων είναι κι αυτά στη σωστή κατεύθυνση, αν και η εφαρμογή τους απαιτεί ένα πολύπλοκο πλέγμα δράσεων. Ομως θα έχουν περιορισμένη αποτελεσματικότητα χωρίς τη συμβολή της οικογένειας. Διότι όλες οι παθογένειες έχουν κοινή μήτρα: την αγία ελληνική οικογένεια.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });Ισως, λοιπόν, σε ύστερο χρόνο, θα ήταν χρήσιμο να κοιτάξουμε τα πράγματα από μεγαλύτερη απόσταση και να εστιάσουμε στην ψυχική υγεία του γενικού πληθυσμού και στην ποιότητα της εκπαίδευσης. Το πρόβλημα της ψυχικής υγείας είναι πολύ μεγαλύτερο από όσο νομίζουμε. Απλώς το σπρώχνουμε κάτω από το χαλάκι και, καθώς παραμένει ταμπού, αρνούμαστε να το αντιμετωπίσουμε στις πραγματικές του διαστάσεις.
Και όσον αφορά την Παιδεία, το κουβάρι μπλέκεται περισσότερο. Η τεχνητή νοημοσύνη δημιουργεί ένα νέο είδος ανθρώπου με το οποίο το εκπαιδευτικό σύστημα, παγκοσμίως, δεν έχει προλάβει να ασχοληθεί επαρκώς. Προετοιμάζουμε τα παιδιά μας για έναν κόσμο που ακόμα δεν υπάρχει.
Μέθοδοι που θα μπορούσαν δυνητικά να αλλάξουν το κλίμα της Γης και να φρενάρουν την κλιματική αλλαγή πρόκειται να δοκιμαστούν σε όλο τον κόσμο, από την Αρκτική μέχρι το Μεγάλο Κοραλλιογενές Φράγμα της Αυστραλίας, στο πλαίσιο ερευνητικού προγράμματος της βρετανικής κυβέρνησης.
Η εθνική Υπηρεσία Προηγμένης Έρευνας και Εφεύρεσης (ARIA) θα διαθέσει 56,8 εκατ. λίρες για 21 πειράματα γεωμηχανικής, τα οποία αφορούν μεταξύ άλλων την εκτόξευση ανακλαστικών σωματιδίων στη στρατόσφαιρα, την ενίσχυση του θαλάσσιου πάγου της Αρκτικής με άντληση νερού και την αύξηση της ανακλαστικότητας των νεφών με ψεκασμούς θαλασσόνερου.
Όλα τα πειράματα θα είναι μικρής κλίμακας και θα αξιολογηθούν προσεκτικά πριν ξεκινήσουν, διαβεβαίωσε η ARIA, η οποία ιδρύθηκε το 2023 από τη βρετανική κυβέρνηση στα πρότυπα της DARPA, ερευνητικού φορέα του αμερικανικού Πενταγώνου.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); }); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });Πολλοί ειδικοί προειδοποιούν για ενδεχόμενες σοβαρές παρενέργειες από τις παρεμβάσεις γεωμηχανικής, όπως για παράδειγμα ενδεχόμενη αλλαγή του μοτίβου των βροχοπτώσεων σε γειτονικές χώρες. Άλλοι πάλι πιστεύουν ότι η γεωμηχανική μπορεί να δροσίσει προσωρινά τον πλανήτη μέχρι να αντιμετωπιστεί η αιτία της κλιματικής αλλαγής, η καύση ορυκτών καυσίμων.
ΕπιφυλάξειςΤο θέμα παραμένει αμφιλεγόμενο και αρκετά προηγούμενα πειράματα οδηγήθηκαν σε ακύρωση, όπως συνέβη με περυσινή απόπειρα του Χάρβαρντ να εκτοξεύσει ανακλαστικά σωματίδια στην ατμόσφαιρα, έπειτα από αντιδράσεις στη Σουηδία όπου επρόκειτο να πραγματοποιηθεί στο πείραμα.
Ο Μαρκ Σάιμς του Πανεπιστημίου της Γλασκώβης, επικεφαλής του προγράμματος της ARIA, δήλωσε στο περιοδικό Nature ότι η ανάγκη μείωσης των εκπομπών άνθρακα δεν αμφισβητείται.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); }); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });Είπε ωστόσο ότι η γεωμηχανική θα μπορούσε να προλάβει μια σειρά από πλανητικά «σημεία» καμπής», όπως η κατάρρευση της ωκεάνιας κυκλοφορίας στον Ατλαντικό λόγω της τήξης των πάγων της Γροιλανδίας.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); }); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });Η ARIA χρηματοδοτεί μεταξύ άλλων ένα πείραμα ηλιακής γεωμηχανικής που θα χρησιμοποιήσει αερόστατα για να μεταφέρει στη στρατόσφαιρα ανακλαστικά σωματίδια διαφόρων ορυκτών, τα οποία αργότερα θα επιστρέψουν στη Γη για να μελετηθεί η συμπεριφορά τους.
Ένα δεύτερο πείραμα που σχεδιάζεται στην Αρκτική θα δοκιμάσει να αντλήσει θαλασσινό νερό πάνω σε μια έκταση πάγου ενός τετραγωνικού χιλιομέτρου με στόχο να αυξήσει το πάχος του.
Ένα τρίτο πείραμα, το οποίο θα υλοποιηθεί σε συνεργασία με αυστραλούς ερευνητές, αφορά την προστασία του Μεγάλου Κοραλλιογενού Φράγματος από την ηλιακή ακτινοβολία. Οι ερευνητές θα χρησιμοποιήσουν έναν μεγάλο ανεμιστήρα για να ψεκάσουν θαλασσινό νερό πάνω από τον ύφαλο. Το σκεπτικό είναι ότι το αλάτι του θαλασσόνερου θα προκαλεί τη διάσπαση των σταγονιδίων νερού στα σύννεφα σε μικρότερα σωματίδια. Όσο μικρότερα είναι, τόσο πιο λευκά και ανακλαστικά γίνονται τα σύννεφα.
googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });Ένα τέταρτο πρόγραμμα θα εξετάσει αν είναι εφικτή η μείωση της ακτινοβολίας που δέχεται η Γη με την εκτόξευση ενός ανακλαστήρα ή ενός σύννεφου ανακλαστικών σωματιδίων στο Διάστημα. Σε αυτή την περίπτωση δεν θα υπάρξουν δοκιμές, μόνο θεωρητικές μελέτες.
Στα 21 προγράμματα περιλαμβάνεται επίσης μελέτες για τις οικολογικές και κοινωνικές συνέπειες και τη διεθνή εποπτεία που απαιτείται στις πρωτοβουλίες γεωμηχανικής.
Η ARIA ελπίζει ότι γύρω στο 2030 τα αποτελέσματα των πειραμάτων θα καθοδηγήσουν τις διεθνείς συνομιλίες για τις παρεμβάσεις στο παγκόσμιο κλίμα.