Τεχνολογία

Ο Ιμπέρ Βεντρίν ήταν ο επικεφαλής της γαλλικής διπλωματίας επί των ημερών της κυβέρνησης των Σοσιαλιστών υπό τον Λιονέλ Ζοσπέν από το 1997 έως το 2002, όταν σημειωνόταν η «συγκατοίκηση» με τον πρόεδρο Ζακ Σιράκ. Ο πεπειραμένος διπλωμάτης που υπήρξε εκτός των άλλων σύμβουλος του πρώην προέδρου της Γαλλίας Φρανσουά Μιτεράν και είναι εκείνος που επινόησε τον διάσημο όρο hyperpuissance (hyperpower, υπερδύναμη) για να περιγράψει τις ΗΠΑ, μιλά στα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο».

Κύριε υπουργέ, ων υπερασπιστής της ρεάλπολιτικ, μπορούμε να πούμε ότι οι Ευρωπαίοι έχουν αυταπατηθεί σχετικά με τη διεθνή κοινότητα, την πολυμέρεια και τις οικουμενικές αξίες μας, με την επάνοδο του προέδρου Τραμπ στις ΗΠΑ;

Δεν υπερασπίζομαι τη ρεάλπολιτικ ως θεωρία, αλλά έχω ζήσει στη γεωπολιτική πραγματικότητα εδώ και δεκαετίες. Και από αυτή την άποψη, ναι, νομίζω ότι οι καλοί Ευρωπαίοι έχουν αυταπατηθεί. Αυτές οι συμπαθείς ελπίδες διαψεύστηκαν τα τελευταία χρόνια από πολλά σοβαρά γεγονότα και πλέον αντικρούονται πλήρως από τη ρωσική επιθετικότητα στην Ουκρανία κι ακόμη περισσότερο από την εγκατάλειψη των αξιών των ΗΠΑ του 20ού αιώνα από τον Τραμπ. Στην Ευρώπη βρισκόμαστε σε μια στιγμή που δεν έχει προηγούμενο από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Στο «Nouveau dictionnaire amoureux de la géopolitique» (Νέο λεξικό λάτρεων της γεωπολιτικής), που φέρει την υπογραφή σας, μιλάτε για την Τουρκία στο ΝΑΤΟ. Λέτε ότι οι ΗΠΑ δεν βλέπουν το ΝΑΤΟ χωρίς την Τουρκία. Ισχύει ακόμη αυτό σήμερα; Λέτε επίσης ότι πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε για μια Τουρκία μετά τον Ερντογάν. Είστε από τους λίγους που το εξετάζουν. Πιστεύετε ότι ένα από τα ελαττώματα της Δύσης είναι ακριβώς το ότι δεν προβλέπει επαρκώς;

Η Τουρκία είναι ένας δύσκολος γείτονας. Οι Ελληνες το γνωρίζουν αυτό καλύτερα από οποιαδήποτε άλλη χώρα. Παρ’ όλα αυτά, εντάχθηκαν στο ΝΑΤΟ από τις ΗΠΑ, στο πλαίσιο της πολιτικής ανάσχεσης σε σχέση με την ΕΣΣΔ. Ακόμη και αν ο Τραμπ δημιουργεί γενική σύγχυση, δεν νομίζω ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αλλάξει γνώμη. Εξάλλου, αν η Ευρώπη άλλαζε το DNA της και άρχιζε να σκέφτεται σαν δύναμη, είναι πολύ πιθανό ότι θα σκεφτόταν με τον ίδιο τρόπο. Η Τουρκία προσκαλείται αυτή την περίοδο σε συναντήσεις για την ασφάλεια στην Ευρώπη. Είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας. Συνεπώς, δεν νομίζω ότι οι Ελληνες θα πρέπει να περιμένουν ότι η Τουρκία θα μείνει εκτός αυτών των συνόλων. Πρέπει να εργαστούμε ρεαλιστικά και να έχουμε τις δυνατόν καλύτερες σχέσεις γειτνίασης, συμπεριλαμβανομένου ενός νέου αμυντικού οργανισμού για την Ευρώπη, που βρίσκεται σε διαδικασία επανεφεύρεσης, προς το παρόν σε σύγχυση, αλλά θα καταστεί τελικά σαφής. Και σε αυτό το πλαίσιο, όντως, πρέπει να σκεφτούμε τι θα γίνει η Τουρκία μετά τον Ερντογάν, μετά το 2028. Είναι μακροπρόθεσμο, αλλά αυτό δεν μας εμποδίζει να προετοιμαστούμε σχετικά.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

Θα πρέπει, όπως κάνουν οι Ευρωπαίοι αυτή τη στιγμή, να εμπλέξουμε την Τουρκία σε όλες τις επιχειρήσεις στην Ουκρανία;googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });

Ναι, δεν έχουμε επιλογή. Προς το παρόν η έξοδος από τον πόλεμο στην Ουκρανία γίνεται χωρίς τους Ευρωπαίους, μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας και λίγο της Ουκρανίας. Επειγόντως, οι Ευρωπαίοι συνεδριάζουν καθημερινά για να εξετάσουν ποιες αξιόπιστες εγγυήσεις θα μπορούσαν να παράσχουν για την εφαρμογή μιας κατάπαυσης του πυρός στην Ουκρανία (αν υπάρξει συμφωνία Τραμπ – Πούτιν σε αυτό το σημείο) και, επιπλέον, για να καταστήσουν την Ευρώπη απρόσβλητη από τη Ρωσία ή οποιαδήποτε άλλη δύναμη αύριο. Δεν ξέρω ποια στάση θα τηρήσει η Τουρκία εκείνη τη στιγμή, αλλά σε ό,τι αφορά το άμεσο μέλλον συνδέεται, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, με τη διαχείριση της περιόδου μετά την κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία, έστω και μόνο λόγω της Μαύρης Θάλασσας.

Η έκβαση του πολέμου στην Ουκρανία θα «περάσει» αναγκαστικά μέσω των ΗΠΑ; Μπορεί η Ευρώπη να εκπλήξει και να μπορέσει να συνομιλήσει επί ίσοις όροις με τη Ρωσία;

Ο πρόεδρος Τραμπ θέλει τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Θα καταφέρει να κάνει τον Πούτιν να σεβαστεί την κατάπαυση του πυρός απειλώντας τον ή με την προοπτική τερματισμού των κυρώσεων; Αυτή είναι η μάχη των εγγυήσεων. Θα το μάθουμε μέσα στις επόμενες εβδομάδες ή μήνες. Ακολούθως, το περίπλοκο ζήτημα για τους Ευρωπαίους θα είναι να μην αφήσουν τον Τραμπ να διαπραγματευτεί μόνος του με τον Πούτιν το μέλλον της ασφάλειας στην Ευρώπη.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });

Από την άλλη, θα πρέπει να φοβόμαστε έναν πόλεμο, όπως αφήνουν να εννοηθεί οι επικεφαλής των γερμανικών και δανέζικων μυστικών υπηρεσιών ή δεδομένων των πολεμικών τόνων του γάλλου προέδρου;

Υπάρχει ήδη ένας πόλεμος στην Ουκρανία που πρόκειται να τερματιστεί. Προφανώς υπάρχει ένας κίνδυνος με τη Ρωσία, που είναι πάντα απειλητική και πολλά δυτικά λάθη στη 15ετία μετά το τέλος της ΕΣΣΔ συνέβαλαν στο να μετατραπεί σε λυσσασμένο ζώο. Ομως τίποτα δεν είναι μοιραίο. Και δεν βλέπω τους μηχανισμούς που θα οδηγούσαν σε έναν γενικευμένο πόλεμο.

Η τρέχουσα κατάσταση κάνει την Κίνα να θέλει να ενεργεί κατά το δοκούν; Ή τη Ρωσία να συνεχίσει την επέκτασή της;

Καμία δύναμη στον κόσμο, ακόμη και η αμερικανική υπερδύναμη, δεν μπορεί να κάνει εντελώς ό,τι θέλει, και αυτό θα το δούμε αρκετά σύντομα με τον Τραμπ. Μένει να φανεί αν η Ευρώπη του αύριο θα γίνει αρκετά απρόσβλητη, ώστε να αποθαρρύνει τον Πούτιν ή οποιονδήποτε άλλο ρώσο ηγέτη. Οσον αφορά την Κίνα, είναι σαφές ότι θα εκμεταλλευτεί την πολιτική του Τραμπ για να αναπτύξει την επιρροή της σε όλους τους πολυμερείς φορείς και να προσπαθήσει να ηγηθεί της οικολογικής μετάβασης, η οποία πρέπει απαραιτήτως να συνεχιστεί.

Ο σχολιασμός των ημερών μας παραπέμπει στη σχέση του βρετανού πρωθυπουργού, Νέβιλ Τσάμπερλεν, με τον δικτάτορα Αδόλφο Χίτλερ. Σεπτέμβριος 1938 στο Μόναχο, για τη διακύβευση της γερμανόφωνης Σουδητίας στην Τσεχοσλοβακία. Η προσπάθεια του Βρετανού να αποφύγει έναν νέο Παγκόσμιο Πόλεμο, τον οδήγησε στην παράδοση της Σουδητίας στον Χίτλερ, ο οποίος στη συνέχεια κατέλαβε το σύνολο της Τσεχοσλοβακίας. Το γεγονός σημαδεύει την εποχή πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο με μια επαίσχυντη παράδοση.

Ο Ουίνστον Τσόρτσιλ είχε τότε συνοψίσει την παράδοση με τον δικό του μοναδικό τρόπο: «Είχαμε να επιλέξουμε ανάμεσα στην ντροπή και τον πόλεμο. Επιλέξαμε την ντροπή και θα εισπράξουμε και τον πόλεμο».

Η κακομεταχείριση του Ζελένσκι από τον πρόεδρο και τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ στην Ουάσιγκτον, 25 Φεβρουαρίου 2025, σκοπό είχε να μεταφέρει το μήνυμα στον Πούτιν ότι οι Αμερικανοί τον λογαριάζουν περισσότερο από τον Ουκρανό του αντίπαλο. Οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας ανάμεσα σε Ρώσους και Αμερικανούς, αποτελούν νέο αναθεωρητικό μήνυμα προς την ΕΕ για τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ.

Είναι φανερό από τις αντιδράσεις του νέου γερμανού καγκελάριου και της κ. Φον ντερ Λάιεν ότι τα μηνύματα των Αμερικανών ελήφθησαν. Μένει να δούμε αν ο χρόνος φτάνει για μία θωράκιση της ΕΕ έναντι όσων την επιβουλεύονται. Οι Ευρωπαίοι έχουν να επιλέξουν ανάμεσα στη δημιουργία ενός δικού τους συστήματος ασφάλειας, εκτός ΝΑΤΟ, ή την εξαγορά των ΗΠΑ αγοράζοντας περισσότερα προϊόντα και υπηρεσίες τους και διατηρώντας το ευρωπαϊκό τμήμα του ΝΑΤΟ εν ζωή.

Η εποχή Τραμπ υπόσχεται να συνεχίσει να υπάρχει και μετά το τέλος της σημερινής θητείας του. Ο αντιπρόεδρός του, Τζέι Ντι Βανς, αποτελεί την αυτοδημιούργητη εκδοχή του σημερινού προέδρου. Ομως, η κατάργηση των κανόνων και των αξιών της Δύσης, με τις οποίες η Ευρώπη πορεύτηκε τον περασμένο αιώνα, θα έχει αντίκτυπο στο ηθικό των Ευρωπαίων. Ενα σύμπλεγμα αξιών υπό τον Τραμπ είναι καταδικασμένο να αποτύχει. Μένει να αποδειχθεί αν η προεδρία του θα πετύχει στον ανταλλακτικό τομέα.

Η λεγόμενη «πράσινη μετάβαση» σε πηγές ενέργειας που δεν ρυπαίνουν το περιβάλλον, όπως κάνουν τα ορυκτά καύσιμα, έχει αντιπάλους τους παραγωγούς άνθρακα, πετρελαίου και αερίου. Στην Ευρώπη, γίνεται εκμετάλλευση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ώστε περιοχές με ηλιοφάνεια και αιολικό δυναμικό να αποκτούν ιδιαίτερη αξία.

Ο Θάνος Μ. Βερέμης είναι ομότιμος καθηγητής

Πολιτικής Ιστορίας στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης

του Πανεπιστημίου Αθηνών

Ο Πάπας πεθαίνει. Στο κολέγιο των επισκόπων ξεσπά μια αδυσώπητη μάχη για τη διαδοχή, στην εξέλιξη της οποίας διαμορφώνονται δύο μέτωπα. Ενα αντιδραστικό, που θέλει να ανακαλέσει όλες τις φιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις, να επαναφέρει τη λειτουργία στα λατινικά και να μετατρέψει τον καθολικισμό ξανά σε μαχόμενη εκκλησία που κυνηγά αιρετικούς και διώχνει τους αλλόθρησκους από την Ευρώπη. Κι ένα φιλελεύθερο, εκσυγχρονιστικό, που προσπαθεί να αποκρούσει την απειλή. Μα ενώ το αντιδραστικό μπλοκ έχει ηγέτη, έναν κυνικό, αμοραλιστή και υποκριτή πολιτικάντη, το φιλελεύθερο δυσκολεύεται να βρει ικανό υποψήφιο, καθώς ο ένας μετά τον άλλον οι εκπρόσωποί του αποδεικνύονται διεφθαρμένοι, αμαρτωλά φιλόδοξοι, ιντριγκαδόροι.

Η ιστορία είναι φανταστική. Είναι η υπόθεση ενός βιβλίου που έγινε η βάση για το σενάριο μιας από τις πιο ενδιαφέρουσες, «οσκαρικές» ταινίες της σεζόν – «Κονκλάβιο». Στο σινεμά τη λύση (αν και η ταινία τελειώνει με ένα μεγάλο ερωτηματικό) τη δίνει ένας από μηχανής άγιος, ένας εξωτικός επίσκοπος, αμέτοχος των συνωμοσιών του Βατικανού, που εκλέγεται Πάπας. Μα αν δούμε την ταινία ως πολιτική αλληγορία, αν η μάχη στο Κονκλάβιο είναι μια συμβολική αναπαράσταση της μεγάλης πολιτικής σύγκρουσης που είναι σε εξέλιξη στον κόσμο ανάμεσα στους υποστηρικτές της φιλελεύθερης δημοκρατίας που κινδυνεύει και τους ηγέτες του ανερχόμενου αυταρχισμού που σαρώνει, η δραματική πλοκή της μπορεί να αποκαλύπτει την ουσία του πολιτικού δράματος της εποχής. Πως ο κίνδυνος για τις δημοκρατικές ελευθερίες και τα δικαιώματα δεν προέρχεται τόσο από κάποια μαγική δύναμη των αυταρχικών όσο από την υπαίτια αδυναμία των φιλελευθέρων.

Από το σινεμά, ας επιστρέψουμε στον πραγματικό κόσμο, λοιπόν. Μέσα σε λίγες εβδομάδες βλέπουμε τον κόσμο μας να ανατρέπεται. Η εξωτερική πολιτική της ισχυρότερης δύναμης στον κόσμο κάνει στροφή 180 μοιρών, εγκαταλείπει σταθερές οκτώ δεκαετιών. Η Δύση, ως συλλογική, φαντασιακή έστω, πολιτική οντότητα, απειλείται με αποσυναρμολόγηση. Η Ευρώπη βρίσκεται μπροστά σε μεγάλα, υπαρξιακά διλήμματα. Οι προϋποθέσεις στις οποίες στήριζε την ασφάλεια, την ευημερία, την κοινωνική συνοχή και την ευρωστία της δημοκρατίας της κλονίζονται. Μα το Κονκλάβιο, ως αλληγορία, μας επιβάλλει να αναρωτηθούμε: μήπως ο πραγματικός κίνδυνος δεν είναι εξωτερικός, ο Τραμπ και ο Πούτιν, αλλά εσωτερικός, η «απομάγευση» της ευρωπαϊκής δημοκρατίας, η δυσπιστία των νεότερων γενιών, ιδίως, προς τους δημοκρατικούς θεσμούς;

Το ερώτημα μας αφορά άμεσα. Μια δημοσκόπηση της QED, για παράδειγμα, έδειξε πως εμείς οι Ελληνες είμαστε, μεταξύ των Ευρωπαίων, εκείνοι που βλέπουμε λιγότερο ως κίνδυνο για την Ευρώπη τον Τραμπ (56% εμείς, έναντι 74% των Γερμανών και 78% των Βρετανών) και ακόμη λιγότερο τον Πούτιν (52% εμείς, 79% οι Γερμανοί, 80% οι Γάλλοι, 87% οι Ισπανοί και 89% οι Βρετανοί). Στην ίδια δημοσκόπηση, στο ερώτημα αν η σύγχρονη δημοκρατία είναι το καλύτερο πολίτευμα που μπορούμε να έχουμε, ένα 71% απαντά θετικά. Αλλά το 33% των νεότερων γενιών, όσων είναι κάτω των 40 ετών, απαντά αρνητικά. Προσθέστε μία ακόμη δημοσκόπηση (Real Polls για το Protagon), όπου τα τρία κόμματα που έχουν κυβερνήσει τη χώρα, ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ, αθροίζουν πρόθεση ψήφου, όλα μαζί, κάτω από 40% και η Πλεύση Ελευθερίας της Ζωής Κωνσταντοπούλου εκτινάσσεται στη δεύτερη θέση. Με τα ποσοστά της να είναι ιδιαίτερα υψηλά, φυσικά, μεταξύ των νέων.

Το πρόβλημα είναι προφανές. Και ενώ έχει σαφή «ελληνικά» χαρακτηριστικά και αναγνωρίσιμες «εθνικές» αιτίες, είναι ωστόσο συμβατό με τη γενικότερη τάση στον κόσμο. Είναι αρκετά χρόνια τώρα που η εμπιστοσύνη στη δημοκρατία απομειώνεται. Και η εικόνα των νέων έχει πάψει να συνταιριάζει με τα παλιά στερεότυπα περί νεότητας, ως της εποχής της αισιοδοξίας, της ανεμελιάς, της κοινωνικότητας και του δημοκρατικού φιλελευθερισμού. Μια παλιότερη βρετανική έρευνα είχε προκαλέσει σοκ. Το 60% των νέων ηλικίας 18-24 αλλά και 25-34 στη Βρετανία έβρισκε ελκυστική την ιδέα ενός «ισχυρού ηγέτη που δεν έχει να ασχολείται με εκλογές και κοινοβούλιο» κι ένα σχεδόν 50% έβρισκε καλή ιδέα μια στρατιωτική κυβέρνηση.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

Τα σημάδια από τότε έχουν πολλαπλασιαστεί. Στις πιο πρόσφατες εκλογικές αναμετρήσεις, στη Γερμανία, την Αυστρία ή την Ολλανδία, η κινητήρια δύναμη της ανόδου των κομμάτων της Ακροδεξιάς είναι η ψήφος των νέων. Των νέων ανδρών, για την ακρίβεια. Δύο μεγάλες ηλικιακές ομάδες, η Γενιά Ζ αλλά και οι Millennials, φαίνεται να αναγνωρίζονται όλο και λιγότερο στις ιδέες και τους θεσμούς της δημοκρατίας – σε ό,τι πίστευαν με πάθος οι συνομήλικοί τους περασμένων δεκαετιών.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });

Τα ευρήματα αυτά θα μπορούσαν εύκολα να τροφοδοτήσουν κύματα «μισονεϊσμού», όπως έλεγε ο Γρηγόριος Ξενόπουλος, λοιδορίας των «κακομαθημένων» νέων «που δεν καταλαβαίνουν», από τους διάφορους γερο-παρατατικούς. Αλλά θα ήταν μια επικίνδυνη αντιστροφή της πραγματικότητας. Το πρόβλημα δεν είναι ότι οι νέοι δεν ενσωματώνονται, είναι ότι η δημοκρατία δεν μπορεί να τους ενσωματώσει. Είναι ένα θέμα «μεθόδου», ίσως. Οπως έχει πολλές φορές επισημανθεί, τα τελευταία 20-25 χρόνια η επανάσταση του Διαδικτύου έχει αλλάξει εκ θεμελίων τον τρόπο που επικοινωνούμε, ενημερωνόμαστε, αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο, αισθανόμαστε τα πράγματα, συνδεόμαστε μεταξύ μας. Αλλά τι έχει αλλάξει στο λογισμικό της πολιτικής; Τίποτε. Η πολιτική, η λειτουργία των βαριών και αργόσυρτων θεσμών της δημοκρατίας, μοιάζει με ένα αναλογικό γκέτο σε έναν ψηφιακό κόσμο, τον οποίο οι εχθροί της δημοκρατίας διασχίζουν πολύ πιο αποτελεσματικά. Μα ακόμη περισσότερο από θέμα μεθόδου είναι θέμα ουσίας της πολιτικής. Ολο και περισσότερο, όλο και πιο εμφατικά, οι φιλελεύθεροι μοιάζουν όλο και πιο αποσυντονισμένοι από τις γενιές που θα έπρεπε να είναι το προνομιακό τους ακροατήριο.

Σεισμός 4,1 Ρίχτερ σημειώθηκε λίγα λεπτά μετά τις 5 το απόγευμα ανοιχτά της Αμοργού.

Σύμφωνα με την αναθεωρημένη λύση του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου ο σεισμός είχε εστιακό βάθος 5,9 χλμ ενώ το επίκεντρο τους εντοπίζεται 11 χλμ νότια της Αρκεσίνης Αμοργού.

Είχε προηγηθεί μια ασθενής σεισμική δόνηση μεγέθους 3,4 Ρίχτερ στο ίδιο επίκεντρο ενώ μετά τον σεισμό των 4,1 Ρίχτερ ακολούθησε μια δόνηση 3,1 Ρίχτερ.

Τους δύο τελευταίους μήνες έχουν έρθει διεθνώς τα πάνω κάτω και άπαντες αναπροσδιορίζουν τις θέσεις τους στη χαοτική νέα πραγματικότητα.

Υπάρχουν όμως κάποιοι αμετακίνητοι και μάλιστα σε θέσεις ήδη από πριν εξαιρετικά δυσερμήνευτες: η Ελλάδα και η Κύπρος.

Η πρώτη επιμένει στον ακατανόητο διάλογο με την Τουρκία, ενώ η δεύτερη, με την πλήρη στήριξη της πρώτης, διατυμπανίζει ότι είναι πανέτοιμη για την έναρξη συνομιλιών για το Κυπριακό στην πενταμερή διάσκεψη που αναμένεται να ξεκινήσει τη Δευτέρα στη Γενεύη.

Συνεπώς, το ερώτημα είναι αναπόφευκτο: γιατί; Πάνω σε ποιες σταθερές, δυναμικές και ισορροπίες; Ειδικά όταν η «πενταμερής» θα είναι τέτοια μόνον τυπικά, ενώ τρίτα μέρη θα διαδραματίσουν κύριο παρασκηνιακό ρόλο.

Η Τουρκία πρόσφατα έλαβε εύσημα του αμερικανού προέδρου Τραμπ για τις… «επιτυχίες» της στη Συρία.

Αυτό σημαίνει (και) πλήρη ενθάρρυνση του αναθεωρητισμού, όπως άλλωστε και στην Ουκρανία, υπέρ της Ρωσίας. Παράλληλα, επιχειρεί να κρύψει τον ξεκάθαρο ρόλο της στον αφανισμό των χριστιανών της χώρας, ενώ η Δύση κάνει ακόμα ότι δεν βλέπει το μαζικό αυτό έγκλημα.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });

Τέλος, η Αγκυρα εξελίσσεται και σε παράγοντα στον πόλεμο στη Μέση Ανατολή, ενώ διευκολύνει και τις αμερικανορωσικές διαπραγματεύσεις: είναι, δηλαδή, παντού μέσα.

Επιπλέον, στις διεργασίες για τον λεγόμενο «ευρωστρατό» διαθέτει ήδη μεγαλύτερο βάρος και από την Ελλάδα και από την Κύπρο σε πολλά επίπεδα.

Δυστυχώς, Αθήνα και Λευκωσία είναι κατ’ ουσίαν θεατές σε αυτή την υπόθεση, ενώ η Αγκυρα έχει ήδη γίνει μήλον της Εριδος μεταξύ των μεγάλων ευρωπαϊκών χωρών και η θέση του Ερντογάν ότι ευρωπαϊκή ασφάλεια χωρίς αυτήν είναι αδύνατη, δείχνει να επικρατεί.

Από την άλλη πλευρά, ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Χριστοδουλίδης αφενός βλέπει τη στενή στρατηγική συνεργασία της Τουρκίας με την Ιταλία και την Ισπανία, ενώ, αφετέρου, δηλώνει ότι οι άτυπες σύνοδοι της ΕΕ για το θέμα δεν συμβάλλουν στην ενότητά της, πιστοποιώντας την περιθωριοποίηση της χώρας, όπως και άλλων, της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

Και οι δύο χώρες όμως τάσσονται υπέρ της δημιουργίας του, πλην ουδείς θέλει να αντιληφθεί το αυτονόητο: ότι ακόμα και αν υπάρξει, ουδεμία προστασία πρόκειται να παράσχει στην ακεραιότητα τόσο της Ελλάδας όσο και της Κύπρου – η Τουρκία μετράει μακράν περισσότερο…

Βέβαια, ο κύπριος πρόεδρος έχει δύο χαρτιά στα χέρια του, που η αξία τους δεν μπορεί να εκτιμηθεί με ακρίβεια: πρώτον, την πρόοδο των ενεργειακών συμφωνιών.

Ως προς αυτό, αποτελεί μείζον ερώτημα αν θα αποδειχθούν «ασπίδα» για τη χώρα σε περίπτωση που η αμερικανική πολιτική κλείνει τελικά προς την Αγκυρα.

Το δεύτερο, είναι συνδεδεμένο με την αναπάντεχη, σπάνια επίσκεψή του στον Λευκό Οίκο επί Μπάιντεν, όπου είναι βέβαιο ότι το περιεχόμενό της είχε μεγαλύτερο βάθος ακόμα και από όσα έγιναν γνωστά ιδίως στη στρατηγική – στρατιωτική συνεργασία με τις ΗΠΑ. Ομως εδώ εγείρεται πάλι το πρωτεύον ζήτημα: τι από όσα είπαν στο Οβάλ Γραφείο ισχύει σήμερα;

Και απάντηση σε αυτό, ουδείς μπορεί να δώσει. Ισως θεωρεί ότι έχει και ένα τρίτο: τις θέσεις Γκουτέρες. Αν ναι, θα έπρεπε από πείρα να γνωρίζει ότι δεν έχουν την παραμικρή σημασία.

Τέλος, η Ελλάδα.

Μπορεί να επηρεάσει τις διαπραγματεύσεις σε κατεύθυνση διαφορετική από αυτή που τα δεδομένα δείχνουν; Την τελευταία φορά στο Κραν Μοντανά μπόρεσε να στηρίξει τουλάχιστον το ατελέσφορο της διαδικασίας. Τώρα η απάντηση είναι αρνητική: η Ελλάδα σήμερα δεν βρίσκεται στο κάδρο όχι των Αμερικανών, που έχουν… ξεχάσει ότι υπάρχει, αλλά ούτε καν των Ευρωπαίων.

Αντίθετα, η Τουρκία διαθέτει σήμερα ισχυρότερα πλεονεκτήματα από ποτέ στο παρελθόν.

Ετσι, η πλέον πιθανή έκβαση μιας τέτοιας διάσκεψης είναι να βρεθούν Κύπρος και Ελλάδα με πολλά μεγάλα πιστόλια στον κρόταφο για τα «δύο κράτη» επίσης όπως ποτέ πριν.

Και, πια, χωρίς περιθώρια διαφυγής. Και να το έχουν προκαλέσει μόνες τους.

Μία ανησυχητική φωτογραφία έκανε τον γύρο του διαδικτύου το 2019, απεικονίζοντας στην Γροιλανδία χάσκι να περπατάνε πάνω στο νερό.

Η φωτογραφία τραβήχτηκε από τον Steffen Olsen, κλιματολόγο στο Μετεωρολογικό Ινστιτούτο της Δανίας και επικεφαλής του Blue Action, ενός ευρωπαϊκού προγράμματος που διερευνά την επίδραση της μεταβαλλόμενης Αρκτικής στον καιρό και το κλίμα.

Η σκληρή πραγματικότητα της φωτογραφίας

«Η αντίδραση με εξέπληξε», λέει ο Olsen. «Με εξέπληξε το γεγονός ότι τόσοι πολλοί άνθρωποι το είδαν ως μια όμορφη φωτογραφία. Εγώ την είδα ως μια τρομακτική κατάσταση».

Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα σκυλιά στην πραγματικότητα περπατούσαν μέσα σε νερό που είχε λιώσει μέχρι τον αστράγαλο πάνω από τον θαλάσσιο πάγο στο Inglefield Bredning, ένα σύστημα μήκους 80 χιλιομέτρων στη βορειοδυτική Γροιλανδία, αναφέρει δημοσίευμα του BBC.

«Έμαθα να βλέπω τη φωτογραφία ως ψευδαίσθηση. Οι άνθρωποι δεν βλέπουν θαλάσσιο πάγο, αλλά σκυλιά που περπατούν στο νερό», λέει ο Olsen.

Η φωτογραφία με τα χάσκι που τράβηξε ο Steffen Olsen. Πηγή: BBC

Ο Olsen τράβηξε τη φωτογραφία ενώ ταξίδευε με μια ομάδα επιστημόνων που παρακολουθούσαν τις συνθήκες της θάλασσας και των πάγων κοντά στην πόλη Qaanaaq, μια από τις βορειότερες πόλεις του κόσμου. Ανέσυραν τα επιστημονικά όργανα που είχαν αναπτύξει κατά τη διάρκεια του χειμώνα.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });

«Ταξιδεύαμε για μερικές ώρες και έγινε σαφές ότι το λιώσιμο ήταν πολύ ακραίο… [ο πάγος] λίγο πολύ έλιωσε κάτω από τα πόδια μας ενώ ταξιδεύαμε πάνω του», λέει ο Olsen. «Οι ντόπιοι κυνηγοί και εγώ εκπλαγήκαμε πολύ… ψάχναμε για στεγνά σημεία για να βγάλουμε τα σκυλιά και τα έλκηθρα από το νερό και δεν υπήρχε κανένα στον ορίζοντα. Γυρίσαμε πίσω και καταφέραμε να επιστρέψουμε στην ακτή».

Τα σκυλιά είναι συνήθως πολύ διστακτικά στο να βρέξουν τα πόδια τους, λέει ο Olsen. «Συνήθως όταν συναντάμε νερό, είναι επειδή υπάρχουν ρωγμές στον θαλάσσιο πάγο και τα σκυλιά πρέπει να πηδήξουν πάνω από το νερό… το μισούν. Αλλά στην πραγματικότητα ήταν πολύ ζεστά, οπότε νομίζω ότι χάρηκαν που είχαν κρύα πόδια», λέει, προσθέτοντας ότι η θερμοκρασία έφτασε τους 14C εκείνη την ημέρα.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

Ασυνήθιστο το λιώσιμο των πάγων σε τέτοιους ταχύτατους ρυθμούς

Ο Olsen λέει ότι ήταν εξαιρετικά έκπληκτος από το γρήγορο λιώσιμο που είδε όταν τράβηξε τη φωτογραφία στις 13 Ιουνίου 2019. Έχει βιώσει ένα τόσο ακραίο γεγονός μόνο μία φορά κατά τη διάρκεια των 15 ετών που διεξάγει έρευνες στη Γροιλανδία. Είναι ασυνήθιστο το λιώσιμο να συμβαίνει τόσο γρήγορα, εξηγεί ο Olsen.

«Απαιτείται μια ξαφνική εμφάνιση θερμού αέρα, ενώ έχετε ακόμη φρέσκο χιόνι στον πάγο και στερεό θαλάσσιο πάγο. Έτσι, είναι ένα παράδειγμα ακραίου γεγονότος που αναπτύσσεται νωρίς στην εποχή… Η τοπική κοινότητα μου είπε: ‘θα πρέπει να περιμένετε 100 χρόνια για να ξαναδείτε [ένα τέτοιο γεγονός]’.»

Γεγονότα τήξης, όπως αυτό που είδε ο Olsen, κανονικά δεν θα συνέβαιναν παρά αργότερα στην εποχή, στα τέλη Ιουνίου και τον Ιούλιο, αλλά το 2019 η τήξη ξεκίνησε στα μέσα Απριλίου, περίπου έξι έως οκτώ εβδομάδες πριν από τον μέσο όρο της περιόδου 1981-2020, και επηρέασε περίπου το 95% του στρώματος πάγου της Γροιλανδίας, σύμφωνα με την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ.

Ρεκόρ απώλειας παγετώνων το 2019 στην Γροιλανδία

Τέτοια πρώιμα γεγονότα τήξης μπορούν να έχουν ένα «φαινόμενο χιονοστιβάδας» και να οδηγήσουν σε περισσότερο λιώσιμο, καθώς υπάρχει λιγότερο χιόνι και πάγος για να αντανακλούν τις ακτίνες του ήλιου πίσω στο διάστημα και να διατηρούν την επιφάνεια δροσερή, εξηγεί η Bianca Perren, παλαιοκλιματολόγος στο British Antarctic Survey (BAS), η οποία μελετά πυρήνες ιζημάτων από πολικές περιοχές για να κατανοήσει τη μακροπρόθεσμη μεταβλητότητα του κλίματος.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });

Η Γροιλανδία γνώρισε απώλεια πάγου ρεκόρ το 2019, αποβάλλοντας συνολικά 532 δισεκατομμύρια τόνους από το γιγαντιαίο στρώμα πάγου της, σύμφωνα με μελέτη του 2020. Κατά μέσο όρο, η Γροιλανδία χάνει 234 δισεκατομμύρια τόνους πάγου ετησίως – αρκετό για να χωρέσει σε 6.324 Empire State Buildings, αναφέρει το BBC.

«Το 2019 ήταν μια πραγματικά ασυνήθιστα ζεστή χρονιά, αλλά το ίδιο ήταν και το 2012», λέει η Kelly Hogan, θαλάσσια γεωφυσικός στο BAS που μελετά τις επιπτώσεις του λιωμένου στρώματος πάγου της Γροιλανδίας. Το 2012, η καλοκαιρινή περίοδος (Ιούνιος-Αύγουστος) ήταν πάνω από 2C θερμότερη από τον μέσο όρο της περιόδου 1981-2010 και πάνω από 1,5C θερμότερη για ολόκληρο το στρώμα πάγου. «Αυτά τα ακραία φαινόμενα εμφανίζονται συχνότερα από ό,τι πιστεύαμε. Συμβαίνουν κάθε λίγα χρόνια», λέει ο Hogan.

«Αυτό που είναι πραγματικά ξεχωριστό στη Γροιλανδία είναι το πόσο πολύ λιώνει στην επιφάνεια το καλοκαίρι, επειδή δεν παρατηρείται ούτε κατά διάνοια τόσο πολύ στην Ανταρκτική», λέει η Hogan. «Όταν βλέπεις τεράστιες ποσότητες νερού [στον πάγο], είναι πραγματικά συγκλονιστικό».

Αλλά είναι σπάνιο να βλέπουμε «γιγάντιες λίμνες νερού» στην επιφάνεια, όπως στη φωτογραφία του Olsen, λέει η Perren, καθώς συνήθως το νερό διαρρέει μέσα από ρωγμές στον πάγο. «Ουσιαστικά ανασηκώνει το στρώμα πάγου και το επιπλέει προς την ακτή. Έτσι, συχνά δεν έχουμε αυτή τη λίμνη νερού, αλλά αντίθετα έχουμε ζεστό νερό που στέλνεται στα έγκατα του στρώματος πάγου της Γροιλανδίας, θερμαίνοντας ουσιαστικά τα σημεία», λέει.

Επηρεασμένες οι τοπικές κοινότητες

Το γρήγορο λιώσιμο των πάγων επηρεάζει ήδη τον τρόπο ζωής των τοπικών κοινοτήτων. «Πρέπει να προσαρμόσουν τον τρόπο με τον οποίο κυνηγούν και ψαρεύουν», λέει ο Olsen.

Εάν ο πάγος δεν είναι ασφαλής για να ταξιδέψει κανείς, δυσχεραίνει επίσης την έρευνα των επιστημόνων, προσθέτει ο Olsen. «Θα πρέπει να προσαρμοστούμε και να βασιστούμε περισσότερο σε αυτόματα όργανα αντί για παρακολούθηση με βάση την κοινότητα».

Η φωτογραφία έχει συμβάλει στην ευαισθητοποίηση σχετικά με την ευπάθεια της Γροιλανδίας στην κλιματική αλλαγή, λέει ο Olsen. «Έχω σίγουρα διαπιστώσει ότι μπορείς να τραβήξεις μεγάλη προσοχή για το πρόβλημα με μια φωτογραφία… οπότε ήταν πολύ αποτελεσματική».

«Αλλά με προκάλεσαν επίσης άνθρωποι που έλεγαν: ‘πώς μπορείς να βγάλεις μια φωτογραφία για την κλιματική αλλαγή;’. Και συμφωνώ, δεν μπορείς να βγάλεις μια φωτογραφία και να την αποκαλέσεις κλιματική αλλαγή, γιατί αυτό είναι κάτι που εκτυλίσσεται σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα», λέει ο Olsen. «Πρέπει να εξηγήσουμε τη φωτογραφία και να δώσουμε το σωστό πλαίσιο».

Οι φωτογραφίες είναι χρήσιμα εργαλεία για την έναρξη συζήτησης σχετικά με το περιβάλλον και την εξήγηση επιστημονικών φαινομένων, λέει η Perren. «Η επιστήμη έχει πρόβλημα επικοινωνίας», λέει.

«Όταν την είδα για πρώτη φορά το 2019 θυμάμαι ότι σκέφτηκα: ‘Θεέ μου, αυτή είναι μια τόσο σοκαριστική εικόνα’», προσθέτει η Perren. «Είναι μια συμβολική εικόνα για το πώς μοιάζει η κλιματική αλλαγή στη Γροιλανδία. Αλλά υπάρχει και μια επιστημονική πλευρά: ίσως αυτό να είναι πρωτοφανές, αλλά επίσης [σκιαγραφεί] μια πολύ καλή, κάπως εμβληματική εικόνα για το πώς θα μοιάζει το μέλλον».

Η Hogan λέει ότι αυτή η φωτογραφία «δείχνει πραγματικά την έκταση του προβλήματος». «Μοιάζει σαν τα σκυλιά να κάνουν πατινάζ πάνω σε κάτι χωρίς πάτο… μοιάζει σαν να μπορούν να βυθιστούν ανά πάσα στιγμή, κάτι που ίσως αποτελεί κάποιου είδους μεταφορά για το στρώμα πάγου και το μέλλον».

Το είχε πει πριν από 37 χρόνια ο Παύλος Μπακογιάννης και μοιάζει πιο επίκαιρο από ποτέ. «Το ήθος της πολιτικής προοπτικά γίνεται ήθος της κοινωνίας». Μέσα σε λίγες μόλις εβδομάδες πολιτικοί διαφόρων ιδεολογικών αποχρώσεων έχουν βαλθεί να αποδείξουν ότι η κρίση δημοκρατικών αξιών που διαπερνά οριζόντια την κοινωνία έχει τους ιδεολογικούς της ταγούς εντός Βουλής και Ευρωβουλής. Ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Παππάς μόλις λίγους μήνες μετά το εμετικό ηχητικό απόσπασμα στο οποίο απειλούσε πολίτη «πρόσεξε μην έρθω Θεσσαλονίκη και σε τελειώσω σκουπίδι ψόφο σε ό,τι αγαπάς», προχώρησε και σε νέα χυδαιότητα. Σε ανάρτησή του αποκάλεσε την κυβέρνηση «φυτώριο δολοφόνων, παιδόφιλων, βιαστών και εθνικών βλαξ» με την πλήρη ανοχή (της ελληνικής γραμματικής και) του κόμματός του, το οποίο έκρινε πως ούτε το νέο υβριστικό παραλήρημα αποτελούσε λόγο διαγραφής. Λίγες μέρες μετά ο βουλευτής της Νίκης Νίκος Παπαδόπουλος εισέβαλε τραμπούκικα στην Εθνική Πινακοθήκη καταστρέφοντας πίνακες που προσέβαλαν τα χριστιανικά του ήθη. Τρεις μέρες πριν, μέλη της Νεολαίας της Νέας Αριστεράς είχαν πετάξει τρικάκια εντός του Κοινοβουλίου την ώρα που μιλούσε ο Πρωθυπουργός και το κόμμα όχι μόνο δεν καταδίκασε ή έστω κράτησε αποστάσεις, αλλά αντίθετα ανακοίνωσε επαιρόμενο: «Χαιρετίζουμε τη θαρραλέα τους πρωτοβουλία», με βουλευτή της να αποφαίνεται πως το αντιθεσμικό σόου «έφερε οξυγόνο μέσα στη Βουλή». Δεν γνωρίζω ποια «θαρραλέα» αρετή μπορεί να κρύβει η «πρωτοβουλία» ενός κομματικού μέλους να παίρνει προσκλήσεις από το κόμμα για να παρακολουθήσει τις κοινοβουλευτικές διαδικασίες και να μετατρέπει τη Βουλή σε γήπεδο, αλλά το σίγουρο είναι πως η μπαχαλοποίηση της χώρας έχει ρίζες και υπογραφή. Βουλευτές που τα σπάνε σε χώρους τέχνης, άλλοι που επιδίδονται σε ακτιβισμούς εντός του Κοινοβουλίου, κάποιοι που χυδαιολογούν και απειλούν πολίτες και ορισμένοι που επιπόλαια επιμένουν να δικαιολογούν και εντέλει να νομιμοποιούν τις αποκαλούμενες «παρεμβάσεις» ταγμάτων εφόδου που εκφοβίζουν και απειλούν.

Το πιο ενδιαφέρον όμως είναι πως όλοι έμπλεοι οργής καταδικάζουν τις πράξεις των απέναντι, των ιδεολογικών τους αντιπάλων, δικαιολογούν όμως με περισσή άνεση τραμπουκισμούς εκ των ένδον. Κάποιοι στους οποίους φάνηκε αδιανόητη και καταδικαστέα – και ήταν – η πράξη του βουλευτή της Νίκης να σπάσει πίνακες, θεωρούν φυσικό κάποιοι άλλοι να σπάνε με βαριοπούλες βιβλιοθήκες σε πανεπιστήμια. Αυτοί που εξεμάνησαν με τη φίμωση της τέχνης, δεν εκδηλώνουν την παραμικρή αντίδραση όταν κάποιοι επιχειρούν να φιμώσουν κάθε αντίθετη φωνή, τραμπουκίζουν και χτίζουν καθηγητές μέσα στα γραφεία τους ή γράφουν συνθήματα έξω από σπίτια ανθρώπων που είπαν κάτι με το οποίο διαφωνούν. Σε πολιτικό επίπεδο, δεν μπορεί παρά να μην παρατηρήσει κανείς πως κόμματα τα οποία πέφτουν δημοσκοπικά είναι αυτά τα οποία επιδίδονται με θέρμη στους σχετικούς ακτιβισμούς. Και μάλλον, όσο οι μήνες θα περνούν, θα ενταθούν οι ασκήσεις επαναστατικής γυμναστικής, ώστε να εξασφαλιστεί ότι τα ονόματα των δημοσκοπικά πεσμένων κομμάτων θα συνεχίσουν να ακούγονται σε σάιτ και στις ειδήσεις των 8.

Στο μεσοδιάστημα διατυπώθηκαν και κάποιες χονδροειδέστατες και απρεπέστατες δηλώσεις – προτροπές «άντε κάνε κανένα παιδί» ως ξεσπάσματα γραφικού και παρωχημένου σεξισμού. Ο βουλευτής διεγράφη, το πρόβλημα όμως μάλλον επιδεινώνεται όταν διαπιστώνεται πως τελικά ο σεξισμός και η πατριαρχία είναι έννοιες εμπεδωμένες στην κοινωνία σε τέτοιο βαθμό, που το θύμα της επίθεσης να αποφαίνεται την επομένη: «Κάποιο θείο χέρι φρόντισε ώστε ο Διαμαντής τρία λεπτά πριν να έχει βγει έξω». Γιατί ως γνωστόν ο άντρας θα «καθάριζε». Σωστά;

«Με τι μηχάνημα βγάζετε τα μωρά από την κοιλιά των μαμάδων;». «Εγώ έκλαιγα όταν γεννήθηκα;». «Πόσα μωρά έχετε φέρει στον κόσμο;». Αυτές ήταν μερικές από τις ερωτήσεις που απηύθυναν ο Σπύρος, ο Δημήτρης, ο Φίλιππος, η Χριστίνα, η Φλώρα, η Βιργινία, ο Πέτρος και ο Σωτήρης… Ολα τους μικρά παιδιά. Κάποια αναζητούσαν την ασφάλεια της μητρικής αγκαλιάς, άλλα στο βρεφικό τους καρότσι είχαν παραδοθεί στην αγκαλιά του Μορφέα και τα μεγαλύτερα παρακολουθούσαν με υπομονή όσα εξελίσσονταν, ώσπου να έρθει η ώρα να πάρουν τον λόγο, στο οικείο περιβάλλον του δημοτικού σχολείου της Σικίνου. Εκεί όπου κάθε μέρα χτυπά το σχολικό κουδούνι, σηματοδοτώντας ένα μικρό «θαύμα» έναντι του δημογραφικού προβλήματος που ναρκοθετεί το μέλλον της χώρας μας.

Το περασμένο Σάββατο μία από τις αίθουσες του σχολείου (ένα κάτασπρο και φιλόξενο κτίριο, στην καρδιά του νησιού, με ευρύχωρες αίθουσες, βιβλιοθήκη και μεγάλη αυλή) ήταν απροσδόκητα κατάμεστη. Λίγη ώρα πριν, από την πυραυλάκατο του Πολεμικού Ναυτικού «Κρυσταλλίδης» είχε αποβιβαστεί στο νησί αποστολή της HOPEGenesis (Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία που ιδρύθηκε το 2015 για την καταπολέμηση της υπογεννητικότητας και τη στήριξη της οικογένειας) και του Πολεμικού Ναυτικού.

Στόχος τους, να ενημερώσουν ή καλύτερα να υπενθυμίσουν στους κατοίκους ότι δεν είναι μόνοι τους. Στη Σίκινο η υποδοχή είναι ιδιαίτερα θερμή. Το μήνυμα φαίνεται να έχει εμπεδωθεί. Πρόκειται για ένα νησί που έχει ενταχθεί ήδη από το 2016 στη δράση της HOPEgenesis και ως σήμερα έχουν γεννηθεί 8 παιδιά μέσα από το πρόγραμμα.

Οπως ο μικρός Πέτρος, μόλις 4 μηνών, που σκορπά απλόχερα χαμόγελα. Η μητέρα του, Μικαέλα Καραμανή, στα 28 της χρόνια έχει αποκτήσει ήδη τρία παιδιά. Και όπως τονίζει μιλώντας στα «ΝΕΑ», δεν απορρίπτει το ενδεχόμενο να αποκτήσει και τέταρτο ή ακόμα και πέμπτο. Δηλώνει άλλωστε με περίσσια σιγουριά (που θα μπορούσε να ισοδυναμεί με θράσος ή άγνοια κινδύνου για έναν κάτοικο που ζει σε αστική περιοχή με το ή τα νοσοκομεία σε απόσταση αναπνοής) πως νιώθει απόλυτα ασφαλής στο νησί της.

Εκείνη όμως γνωρίζει πως εάν μείνει ξανά έγκυος η HOPEgenesis θα της καλύψει όλα τα έξοδα κύησης, τοκετού, μεταφοράς και διαμονής σε συνεργαζόμενα νοσοκομεία και ιατρικά κέντρα. Ακόμα όμως κι όταν αντιμετώπισε ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας, δεν αισθάνθηκε ανήμπορη ή παραμελημένη. Αντιθέτως, οι διαδικασίες για τη μεταφορά και τη φροντίδα της στην Αθήνα ήταν δεδομένες, καθώς στους κατοίκους ακριτικών νησιών παρέχεται υγειονομική κάλυψη από τα στρατιωτικά νοσοκομεία.

Ετσι εξηγούνται άλλωστε και οι ευχαριστίες των κατοίκων προς τον Σωτήριο Μωραΐτη, υποναύαρχο (ΥΙ), διευθυντή της Διεύθυνσης Υγειονομικού του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού, επειδή «ξέρουμε ότι δεν είμαστε μόνοι».

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); }); Tο μνημόνιο συνεργασίας

Δυναμική όμως ώθηση ζωής στα ακριτικά νησιά δίνει και το μνημόνιο συνεργασίας που υπεγράφη το 2020 ανάμεσα στη HOPEgenesis και το Πολεμικό Ναυτικό παρέχοντας μέσω της Μονάδας Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (ΜΙΥΑ) του Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών δωρεάν υπηρεσίες θεραπειών υπογονιμότητας στους κατοίκους 25 νησιών που είναι «υπό την προστασία» των Ενόπλων Δυνάμεων (Αγιος Ευστράτιος, Ανάφη, Αρκιοί, Αστυπάλαια, Γαύδος, Δονούσα, Ηρακλειά, Θύμαινα, Κάσος, Καστελλόριζο, Κίμωλος, Κουφονήσια, Λειψοί, Νίσυρος, Οινούσσες Σίκινος, Σκύρος, Σχοινούσα, Σύμη, Τήλος, Φολέγανδρος, Φούρνοι, Χάλκη, Ψαρά, Ψέριμος).

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

Στο σύνολό της η HOPEgenesis, την οποία εμπνεύστηκε και ίδρυσε ο μαιευτήρας-γυναικολόγος Στέφανος Χανδακάς, έχει βοηθήσει περισσότερες από 850 οικογένειες σε ακριτικά νησιά και απομακρυσμένα ηπειρωτικά χωριά. Μάλιστα, το 5% αυτών των γεννήσεων προήλθε μέσα από το πρόγραμμα δωρεάν παροχής θεραπειών γονιμότητας.

Αναλυτικότερα και σύμφωνα με τον Νικόλαο Πετρογιάννη, πλοίαρχο (ΥΙ) ΠΝ, διευθυντή – επιστημονικά υπεύθυνο ΜΙΥΑ, στη Μονάδα πραγματοποιούνται 300-400 κύκλοι ετησίως. «Εχουμε φέρει στον κόσμο 420 παιδιά, εκ των οποίων περίπου τα 200 είναι από ακριτικά νησιά».

Ωστόσο, παρότι η γονιμότητα δεν είναι αυτονόητη για όλους, παραμένει ένα «δύσκολο» θέμα προς συζήτηση – ιδίως στις κλειστές κοινωνίες. Στην επόμενη στάση της αποστολής, στη Φολέγανδρο, η συζήτηση που εξελίσσεται επίσης σε μια σχολική τάξη, η οποία λούζεται από το φως του ήλιου, είναι ιδιαίτερα ζωντανή. Γυναίκες που παρακολουθούν τις παρουσιάσεις των ειδικών θέτουν βασικά ερωτήματα, όπως «πότε ένα ζευγάρι πρέπει να αρχίσει να ανησυχεί;», χωρίς όμως να ανοίγονται περισσότερο.

Οι επιστήμονες του Ναυτικού Νοσοκομείου απαντούν με υπομονή σε κάθε ερώτηση. Ο Γεώργιος Πατρίκιος, αρχίατρος, αναπληρωτής διευθυντής ΜΙΥΑ, δεν αμελεί να προτρέπει τα ζευγάρια (με αμεσότητα και αρκετή δόση χιούμορ) να μη χάνουν πολύτιμο χρόνο. Ενώ από την πλευρά της η Κωνσταντίνα Γαϊτάνου, αρχιπλοίαρχος (ΥΝ) ΠΝ, διευθύντρια Νοσηλευτικής Υπηρεσίας ΝΝΑ, με τον σεβασμό που τη διακρίνει κάθε φορά που απευθύνεται στον πληθυσμό των ακριτικών νησιών, δίνει έμφαση στην εχεμύθεια αλλά και στην ψυχολογική υποστήριξη που παρέχεται στα ζευγάρια που απευθύνονται στη Μονάδα.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });

Στη Φολέγανδρο έχουν γεννηθεί 12 παιδιά με την αρωγή της HOPEgenesis. Εντούτοις, και παρά τις εντατικές προσπάθειες να διαχυθεί η πληροφορία ότι όλες οι γυναίκες μπορούν να έχουν ίσα δικαιώματα απέναντι στη μητρότητα, ανεξάρτητα από τον τόπο κατοικίας τους και την οικονομική τους κατάσταση, το μήνυμα δεν φτάνει πάντα στους αποδέκτες. Οπως σημειώνει στα «ΝΕΑ» η μητέρα της Κατερίνας, η οποία αποτελεί το 82ο παιδί του προγράμματος πανελλαδικά και το πρώτο στο νησί, η προσωπική της εμπειρία έπεισε και άλλους κατοίκους να δεχθούν το οικονομικό «σωσίβιο» και το υγειονομικό «δίχτυ ασφαλείας» που τους παρέχεται χωρίς κριτήρια (π.χ. οικονομικά).

Το σούρουπο η πυραλαύκατος φτάνει στην Κίμωλο. Εκεί στήνεται μια ακόμα συνάθροιση με ντόπιους και επιστήμονες που τους ενώνει μια σχέση εμπιστοσύνης και σεβασμού. Το νησί έχει αποκτήσει ήδη 15 παιδιά και αναμένονται ακόμα τέσσερα, με τη HOPEgenesis να… σβήνει τα κόστη και την ανασφάλεια. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η ιατρική παρακολούθηση και ο τοκετός κοστίζουν τρεις φορές περισσότερο στη νησιωτική χώρα σε σχέση με την Αττική,  συνυπολογίζοντας τα 12 ταξίδια για την προγραμματισμένη επίσκεψη σε μαιευτήρα γυναικολογο, εκτός του τοκετού και της διαμονής. Παράλληλα, μέσω εξελιγμένων και πρωτοπόρων ιατρικών συσκευών τηλεϊατρικής εξασφαλίζεται η ασφάλεια των εγκύων και των μωρών τους ανά πάσα στιγμή.

Πρόκειται για έναν άνθρωπο σε θρησκευτικό παραλήρημα, ο οποίος παίρνει τον νόμο στα χέρια του και υπερασπίζεται Χριστό και Αγίους από «βλάσφημους θολοκουλτουριάρηδες ψευτοκαλλιτέχνες»; Εάν συμβαίνει έτσι, ο ιατροβουλευτής της «Νίκης» χρήζει επειγόντως ψυχιατρικής υποστήριξης. Και όσοι έσπευσαν να τον σταυρώσουν – πόσο θα τον κολάκευε η λέξη! –, όσοι του έσουραν τα εξ αμάξης είναι απλώς άνιωθοι. Δεν συναισθάνονται, δεν σέβονται τον πόνο του άλλου. Ο ίδιος ο δημιουργός των επίμαχων έργων θα έπρεπε να του χαρίσει αντίγραφά τους για να τα καταστρέψει ο καημενούλης, να εκτονωθεί και να βρει μια προσωρινή έστω γαλήνη…

Αστειεύομαι; Προφανώς. Είχα γνωρίσει ωστόσο πριν από είκοσι πέντε χρόνια, σε μια πανέμορφη κωμόπολη, έναν έφηβο, δεκαοχτάρη, που μου συστήθηκε ως «ο νέος Μανώλης Γλέζος». «Ξέρεις τι έκανα τα χαράματα της Πρωτοχρονιάς του 2000, με την ανατολή της τρίτης χιλιετίας; Κατέβασα από το δημαρχείο την μπλε σημαία με τα κίτρινα αστέρια! Της έχυσα βενζίνη και της έβαλα φωτιά! Εστειλα μήνυμα αντίστασης των λαών ενάντια στους καπιταλιστές που κυβερνάνε την Ευρωπαϊκή Ενωση!». Το περιστατικό είχε πράγματι συμβεί. Παρέλειψε – φευ! – ο καινούργιος Γλέζος να μου αναφέρει πως ήταν γιος του δημάρχου, μιλάμε άρα για ανεξέλεγκτο οιδιπόδειο και λαχτάρα συμβολικής πατροκτονίας. Κι ότι αντί να τον συλλάβει η αστυνομία, τον περιέλαβαν κάτι κύριοι με άσπρα ρούχα και τον νοσήλευσαν για μερικές εβδομάδες.

Αφθονούν οι μιμητές του Ηρόστρατου. Του ανισόρροπου που πυρπόλησε το 356 π.Χ. τον ναό της Αρτέμιδος στην Εφεσο, ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου. Και στην ανάκριση το είπε καθαρά και ξάστερα: «Το έκανα για να περάσω στην Ιστορία!». Κίνητρο αφοπλιστικά ειλικρινές, εάν το συγκρίνεις με τα ιδεολογικά φληναφήματα των σημερινών. Οι οποίοι για να κερδίσουν ένα ξεροκόμματο διασημότητας, για να ξεφύγουν προσωρινά από την αφάνεια που τους προξενεί ασφυξία, κομάντος αυτοκτονίας είναι ικανοί να καταντήσουν. Πυρ να ανοίξουν στα τυφλά σε αγορές και σε σχολεία. Ή απλώς να σταθούν υπομονετικά στην ουρά για να τους υπογράψει η χήρα του πρωθυπουργού το βιβλίο της και μόλις βρεθούν μπροστά της να της αστράψουν δύο φούσκους. Δήμητρα Λιάνη λεγόταν η μεν. Νατάσσα Αθήνη η δε, η επικαλούμενη και εθνική μας χαστουκίστρια.

Παρόμοιες συμπεριφορές στις μέρες έχουν εκχυδαϊστεί έτι περισσότερο. Κάτω από την τρέλα διακρίνεται πλέον η υποκρισία. Η επικοινωνιακή, για να το θέσω πιο κομψά, στρατηγική.

Δεν αμφιβάλλω ότι ο ιατροβουλευτής Παπαδόπουλος είναι θρησκόληπτος. Εμμονικά προσκολημμένος όχι στο πνεύμα μα στο γράμμα του χριστιανισμού. Στοιχηματίζω όμως πως την εισβολή του στην Εθνική Πινακοθήκη την αποφάσισε με γνώμονα και το προσωπικό συμφέρον του. «Σαρώνονται στις δημοσκοπήσεις τα φαύλα κόμματα, καλπάζει ο αντισυστημισμός. Μα η δική μου, η “Νίκη”, κινδυνεύει να μείνει εκτός Βουλής. Κάτι θεαματικό πρέπει να κάνω, έστω για τον εαυτό μου…».

Καθένας έχει ή ψάχνει εναγωνίως το κοινό του. Κάποιοι στα κατηχητικά και στις παραεκκλησιαστικές οργανώσεις. Αλλοι στην προοδευτική μερίδα της κοινωνίας. Το τι δεκάρικους ακούσαμε και διαβάσαμε για το αλογόκριτο της έκφρασης, για το δικαίωμα του δημιουργού να σπάει τα ταμπού, να αψηφά τους θεούς, να είναι πιστός μόνον στον δαίμονα της έμπνευσής του… Διαφωνώ; Κάθε άλλο. Προσυπογράφω όλα τα παραπάνω. Εχω απλώς την αίσθηση ότι αρκετοί που ξεσπάθωναν σε τηλεοράσεις και σε ραδιόφωνα, κυρίως δε στα σόσιαλ μίντια, μάλλον τα φώτα λαχταρούσαν να τραβήξουν ναρκισσιστικά επάνω τους παρά να διατρανώσουν τα ιδανικά τους. Ποτέ δεν έχω δει τέτοιους καφενειορήτορες να υπερασπίζονται την ελευθερία κάποιου με τον οποίον διαφωνούν αισθητικά. Ιδεολογικά. Πολιτικά.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });

Εχουμε μπει πλησίστιοι, παγκοσμίως, σε μια εποχή παράνοιας. Ισχυρισμοί εξωφρενικοί, καμώματα γελοία, συμπεριφορές που παλιότερα τις λέγαμε «του γιατρού» γνωρίζουν πλέον τρομακτική απήχηση. Αποδίδουν τεράστια κέρδη. Λεφτά και ψήφους – το ένα φέρνει το άλλο, εάν είσαι κυνικός. Το πιο ανήθικο από όλα; Να εμπορεύεσαι την τρέλα. Τη δική σου. Ή των άλλων

Δύο 15χρονα παιδιά μεταφέρθηκαν στο Νοσοκομείο Λάρισας μετά από πτώση από ηλεκτρικό πατίνι.

Το περιστατικό σημειώθηκε το μεσημέρι της Κυριακής στον Πλατύκαμπο του Δήμου Κιλελέρ όταν οι δύο νέοι, ένα αγόρι κι ένα κορίτσι φέρεται στην προσπάθειά τους να αποφύγουν διερχόμενο αυτοκίνητο, έχασαν τον έλεγχο και έπεσαν στο οδόστρωμα.

Στο νοσοκομείο

Με ασθενοφόρα του ΕΚΑΒ μεταφέρθηκαν στο τμήμα Επειγόντων Περιστατικών του Γενικού Νοσοκομείου Λάρισας.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });

Στο 15χρονο κορίτσι παρασχέθηκαν οι πρώτες βοήθειες ενώ ο νεαρός υποβάλλεται σε περαιτέρω εξετάσεις καθώς φέρει τραύματα στο κεφάλι και τον αυχένα.

Τις συνθήκες του ατυχήματος διερευνά το Α.Τ. Κιλελέρ.

Ο ιδιοκτήτης των δικαιωμάτων της Formula 1 στις ΗΠΑ ελπίζει ότι η νέα ταινία με πρωταγωνιστή τον σταρ του Χόλιγουντ Μπραντ Πιτ θα φέρει το άθλημα στο mainstream κοινό και θα προσελκύσει το ενδιαφέρον και εκτός Ευρώπης αναφέρουν οι Financial Times.

O Nτέρεκ Τσανγκ, διευθύνων σύμβουλος της Liberty Media με έδρα το Κολοράντο, είπε ότι η ταινία, F1, είναι και το μεγάλο όπλο στη στρατηγική της εταιρείας να κάνει δημοφιλή την F1 στο δύσκολο κοινό των ΗΠΑ που ακόμη αντιστέκεται στο πρωτάθλημα αγώνων αυτοκινήτου.

Η ταινία λέει ο Τσανγκ στους FT, είναι και ο Δούρειος Ίππος για να «διευρυνθεί η απήχηση του αθλήματος πέρα ​​από την παραδοσιακά ισχυρή ευρωπαϊκή αγορά του».

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });

«Όποτε ο Μπραντ Πιτ είναι σε ταινία, το κοινό δείχνει ενδιαφέρον», είπε ο Τσανγκ στους Financial Times ενόψει του πρώτου αγώνα αυτής της σεζόν στην Αυστραλία. «Η ταινία θα ικανοποιήσει τους φανατικούς θαυμαστές, αλλά και θα προσελκύσει νέους».

Η ταινία, που αναμένεται να κυκλοφορήσει τον Ιούνιο, έχει ανάμεσα στους παραγωγούς της τον επτά φορές πρωταθλητή της F1, Λιούις Χάμιλτον και τον Τζέρι Μπρουκχάιμερ.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });

Η ταινία βγαίνει στις αίθουσες μετά τη λήξη της αποκλειστικής αναμετάδοσης των αγώνων από το ESPN της Disney.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });

Το δίκτυο που έχει τα δικαιώματα για αναμετάδοση των αγώνων F1 στις ΗΠΑ από το 2018, πλέον δεν έχει αποκλειστικότητα αφήνοντας στη Liberty Media τη δυνατότητα να επαναδιαπραγατευτεί νέα συμφωνία με άλλους ραδιοτηλεοπτικούς φορείς.

Η αγορά των ΗΠΑ αντιπροσωπεύει ένα μικρό ποσοστό των παγκόσμιων εσόδων της F1 από τα δικαιώματα προβολής της, τα οποία δείχνουν αύξηση κατά 7,9 τοις εκατό φτάνοντας τα 1,18 δισεκατομμύρια δολάρια το 2024.

«Είχαμε μια εξαιρετική σχέση με το ESPN, αλλά υπάρχουν και άλλοι παίκτες εκεί έξω», είπε ο Τσανγκ. «Προφανώς, πάντα ψάχνεις ισχυρούς εταίρους και βέβαια εκείνους που μπορούν να σε βοηθήσουν να αναπτύξεις το προϊόν σου».

Η επόμενη συμφωνία για τα δικαιώματρα αναμετάδοσης του μηχανοκίνητου πρωταθλήματος στις ΗΠΑ θα μπορούσε να αγγίξει ακόμη και τα 121 εκατ. δολ., σύμφωνα με αναλυτές της Citi, οι οποίοι πρόσθεσαν ότι το Netflix, η Amazon και η Apple θα είναι ίσως «οι πιο πιθανοί μνηστήρες».

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

Ο Τσανγκ, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Liberty από το 2021, είπε ότι η F1 έχει ξεκινήσει επαφές με «όλους τους πιθανούς συμπαίκτες».

Η εταιρεία, η οποία έχει στο πορτφόλιο της την F1 μετά από εξαγορά 8 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2017, έχει επενδύσει επιθετικά στο μάρκετινγκ του μηχανοκίνητου αθλητισμού προσελκύοντας νέους fan με την κυκλοφορία του 2019 του εξαιρετικά δημοφιλούς Formula 1: Drive to Survive του Netflix.

Η σειρά ντοκιμαντέρ άνοιξε το δρόμο για την επέκταση της F1 στις ΗΠΑ, προσθέτοντας αγώνες στο Μαϊάμι και το Λας Βέγκας το 2022 και το 2023.

Ο μέσος αριθμός θεατών που παρακολουθούσαν αγώνες στο ESPN διπλασιάστηκε σε 1,1 εκατ. το 2024 σε σύγκριση με το 2018, αν και ήταν σταθερός σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.

Εκτός από συνεργασίες με ραδιοτηλεοπτικούς φορείς όπως το Sky στο Ηνωμένο Βασίλειο, η εταιρεία έχει κάνει γενναίες επενδύσεις στη δημιουργία αποκλειστικού περιεχομένου για τη F1 ενώ λάνσαρε και το F1 TV, μια ψηφιακή συνδρομητική υπηρεσία που μεταδίδει ζωντανά αγώνες σε ορισμένες χώρες.

Ωστόσο, η ανάπτυξη της F1 στις ΗΠΑ αντιμετώπισε προκλήσεις, με τις χαμηλότερες πωλήσεις εισιτηρίων για τον αγώνα του Λας Βέγκας τον περασμένο Νοέμβριο να φέρνουν μείωση κατά 8% των εσόδων του τέταρτου τριμήνου στα 1,1 δισ. δολάρια.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });

Τα εισιτήρια της δεύτερης μέρας μειώθηκαν σε 306.000 από 315.000 για την έναρξη του Grand Prix το 2023.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });

Η F1 ανακοίνωσε ότι έχει βελτιώσει την τιμολογιακή στρατηγική των εισιτηρίων της για τον επόμενο Νοέμβριο και θα διαθέσει εισιτήρια σε χαμηλότερες τιμές (50 $) για να προσελκύσει κόσμό ενώ παράλληλα θα μειώσει το κόστος λειτουργίας του αγώνα.

Αν αποτύχει, η Liberty Media θα έχει προβλήματα σημειώνει ο Τσανγκ και ο Μπραντ Πιτ είναι η ελπίδα του.

Το τρέιλερ βρυχάται

Η ταινία F1 σε σκηνοθεσία Τζόζεφ Κοσίνσκι, δημοσίευσε το πρώτο επίσημο τρέιλερ της και το διαδίκτυο αποθεώνει μια «καταιγιστική εμπειρία».

Τόσο ο Χάμιλτον, όσο και ο σκηνοθέτης της ταινίας, αναγνώρισαν στο πρόσωπο του διάσημου ηθοποιού «ένα φυσικό ταλέντο» μέσα στην πίστα με τον Μπραντ Πιτ να υποδύεται τον Σόνι Χέιζ, έναν πρώην οδηγό της Formula 1 ο οποίος παρότι ταλαντούχος, δεν κατάφερε να στεφτεί ποτέ πρωταθλητής και αναγκάστηκε να αποσυρθεί όταν υπέστη ένα σοβαρό ατύχημα.

Ωστόσο, όταν τον καλούν να εκπαιδεύσει ένα νεοσύλλεκτο παιδί-θαύμα για τον αγώνα Apex Grand Prix, επιστρέφει στις πίστες οδηγώντας τον νεαρό οδηγό που υποδύεται ο Ντάμσον Ίντρις στις κορυφές.

Στην ταινία παίζουν επίσης οι Χαβιέ Μπαρδέμ, Κέρι Κόντον, Τομπάιας Μένζις και Κιμ Μπόντνια ενώ κάνουν cameo εμφανίσεις οι Λιούις Χάμιλτον, Τζόρτζ Ράσελ, Μαξ Φερστάπεν και Σαρλ Λεκλέρ.

«Ασταμάτητη αδρεναλίνη»

Η παραγωγή έχει ξεπεράσει τα 300 εκατομμύρια δολάρια και σε συνέντευξη που έδωσε πρόσφατα ο Κοσίνσκι, θέλει να φέρει στη μεγάλη οθόνη την ταχύτητα του αθλήματος.

Όπως επιβεβαιώθηκε από την παραγωγή -το ίδιο team που έφερε στις οθόνες το επιτυχημένο εμπορικά Top Gun: Maverick- οι δύο συμπρωταγωνιστές  Πιτ όσο και Ίντρις, οδηγούν με ταχύτητες άνω των 180 μιλίων την ώρα στις σκηνές της ταινίας.

«Κάθε Σαββατοκύριακο ήταν μία ασταμάτητη αδρεναλίνη», είπε ο σκηνοθέτης καθώς η ταινία είναι γυρισμένη κατά την διάρκεια πραγματικών αγώνων.

«Αγοράσαμε έξι αληθινά αυτοκίνητα αγώνων F2 και συνεργαστήκαμε με τη Mercedes AMG και τους μηχανικούς της ομάδας με σκοπό να κατασκευάσουμε αληθινά μονοθέσια τα οποία θα έχουν την δυνατότητα να μεταφέρουν τις κάμερες και τους πομπούς που χρειαζόμασταν για να γυρίσουμε την ταινία», δήλωσε ο Κοσίνσκι.

Η εκπαίδευση των ηθοποιών διήρκεσε μήνες, αλλά ο Μπραντ Πιτ «φαινόταν από την αρχή πως διαθέτει ένα φυσικό ταλέντο», ξεκαθάρισε ο Κοσίνσκι.

Στις 25 Απριλίου 2025, η ΑΑΔΕ θα πατήσει το κουμπί της αυτόματης υποβολής 1,3 εκατ. φορολογικών δηλώσεων οι οποίες αφορούν 1,5 εκατ. φορολογούμενους, κυρίως μισθωτούς και συνταξιούχους. Είναι οι φορολογούμενοι για τους οποίους η ΑΑΔΕ γνωρίζει ήδη τα εισοδήματα που απέκτησαν στη διάρκεια του 2024 και τα οποία θα είναι προσυμπληρωμένα.

Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά φέτος, η ΑΑΔΕ θα υποβάλλει αυτόματα τις δηλώσεις τους, όπως έχουν συμπληρωθεί στη βάση των στοιχείων που της έχουν δοθεί από εργοδότες και ασφαλιστικά ταμεία.

Φοροδηλώσεις: Τσεκάρισμα

Οι φορολογούμενοι θα πρέπει να τσεκάρουν και να διορθώσουν αν απαιτείται τυχόν λανθασμένες καταχωρίσεις πριν από την αυτόματη υποβολή της δήλωσής τους στις 25 Απριλίου, δικαίωμα το οποίο διατηρούν χωρίς κυρώσεις, με τη μορφή τροποποιητικής δήλωσης έως την καταληκτική ημερομηνία υποβολής των δηλώσεων στις 15 Ιουλίου.

Η ΑΑΔΕ θα υποβάλλει από νωρίς αυτόματα τις δηλώσεις τους, ώστε, στον βαθμό που επιθυμούν να πληρώσουν εφάπαξ τον φόρο εισοδήματος έως το τέλος Ιουλίου, να λάβουν τη μέγιστη έκπτωση 4%.

Η πληρωμή του φόρου. googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });

Ο φόρος που θα προκύψει από την αυτόματη οριστικοποίηση της δήλωσης από την ΑΑΔΕ στις 25 Απριλίου, δεν συμψηφίζεται αυτεπάγγελτα με χρηματικές απαιτήσεις του φορολογούμενου έναντι του Δημοσίου, πριν από την πάροδο της γενικής προθεσμίας για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων.

Δεν πρόκειται δηλαδή να γίνει κανένας συμψηφισμός έως τις 15 Ιουλίου.

Σε συνέχεια της αυτόματης οριστικοποίησης της δήλωσης για την καταβολή του φόρου ισχύει ό,τι προβλέπεται για τους φορολογούμενους που υποβάλλουν οι ίδιοι τη δήλωσή τους.

Συγκεκριμένα, η καταβολή πραγματοποιείται σε 8 ισόποσες μηνιαίες δόσεις, από τις οποίες η πρώτη θα πρέπει να καταβληθεί μέχρι την Πέμπτη 31 Ιουλίου και η καθεμία από τις επόμενες μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των 7 επόμενων μηνών.

Για τις προεκκαθαρισμένες δηλώσεις, σε περίπτωση εφάπαξ καταβολής μέχρι τις 31 Ιουλίου 2025, παρέχεται έκπτωση 4%, ανεξαρτήτως εάν υποβληθούν από τον φορολογούμενο μέχρι και τις 24 Απριλίου ή οριστικοποιηθούν από την ΑΑΔΕ στις 25 Απριλίου 2025, καθώς και για τροποποιήσεις έως τις 30 Απριλίου 2025.

Για τροποποιήσεις των δηλώσεων αυτών από 1 Μαΐου και μετά, εφόσον προκύπτει επιπλέον χρεωστικό ποσό προς καταβολή παρέχεται έκπτωση:

• 3%, εάν υποβληθούν μέχρι 15 Ιουνίου και
• 2% εάν υποβληθούν μέχρι 15 Ιουλίου.

Το αρχικό ποσό προς καταβολή διατηρεί την έκπτωση 4%.

Είναι παράξενο. Οι περισσότεροι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων έχουν πει ότι η εγκατάλειψη της Ουκρανίας και μια τελική νίκη της Ρωσίας θα αποτελούσε υπαρξιακή απειλή για την Ευρώπη.

Μήπως όμως φταίει το αθεράπευτο πνεύμα «Μαζινό» που μας διακατέχει; Η τραγικά σύγχρονη κουλτούρα της Συμφωνίας του Μονάχου;  Μήπως φταίνε οι συνεχείς επιθέσεις στον Μακρόν που μας έχει κάνει τυφλούς και κουφούς; Το μεγαλύτερο βάρος απ’ ό,τι έχουν αλλού οι δύο παρατάξεις – της Ακροδεξιάς και της Ακροαριστεράς – του κόμματος της Μόσχας στο Παρίσι;

Είμαστε η μόνη χώρα όπου αυτό που είναι αυτονόητο στην Πολωνία, τη Γερμανία, τις χώρες της Βαλτικής, το Ηνωμένο Βασίλειο και αλλού συζητείται με μανία – είμαστε η μόνη χώρα όπου ακούμε νύχτα και πρωί: «Μας ταΐζουν μια σειρά από ανοησίες, μας καλλιεργούν φόβους, μας χειραγωγούν». Γι’ αυτό πρέπει επειγόντως να βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους.

Οσοι – με επικεφαλής τον πρόεδρο Μακρόν – μιλούν για την υπαρξιακή απειλή που μας θέτει η Ρωσία, απλώς επαναλαμβάνουν αυτά που λέει ο ίδιος ο Πούτιν.

Την απέχθειά του για την Ευρώπη.

Η συχνά δηλωμένη επιθυμία του είναι να μετατρέψει το κεντρικό και ανατολικό τμήμα της Ευρώπης, στην καλύτερη περίπτωση σε ζώνη επιρροής, στη χειρότερη σε περιοχή υπό τον έλεγχο και την προστασία του.    Ο τρόπος του, όταν απαιτεί την εξουδετέρωση της Ουκρανίας, μας λέει: «Δεν εξαρτάται από εσάς, αλλά από εμένα, τον Πούτιν, η απόφαση για το ποιοι μπορούν να είναι οι σύμμαχοί σας, ποιοι δεν πρέπει να είναι, και ποια είναι τα όρια. Με άλλα λόγια, η κατεξοχήν άσκηση κυριαρχίας που είναι η σύναψη μιας ειρηνευτικής συμφωνίας».

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });

Στις 30 Σεπτεμβρίου 2022, το βράδυ της «προσάρτησης» των περιοχών Ζαπορίζια, Χερσώνα, Λουχάνσκ και Ντονέτσκ, ο Αλεξάντρ Ντούγκιν δήλωσε ότι πρόκειται για «κήρυξη πολέμου στη Δύση». Ηταν τα λόγια του ίδιου του Πούτιν, στις 27 Οκτωβρίου 2022, στη Λέσχη Βαλντάι, όταν ανακοίνωσε ότι «βρισκόμαστε σε μια ιστορική στιγμή», ότι ο πλανήτης βρίσκεται σε μια «επαναστατική κατάσταση» και ότι η επίθεση στην Ουκρανία αποτελεί μέρος αυτής της «τεκτονικής αλλαγής ολόκληρης της παγκόσμιας τάξης».

Η υπαρξιακή απειλή είναι ο πρωτοφανής εκβιασμός που αντιπροσωπεύει η επαναλαμβανόμενη, εμμονική αναφορά σε αναθεώρηση του πυρηνικού δόγματος του Κρεμλίνου.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

Στις 11 Ιανουαρίου 2022, περισσότερο από έναν μήνα πριν από την εισβολή στην Ουκρανία, δημοσίευσα ένα άρθρο στο οποίο ανέφερα τον ρώσο αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών, Αλεξάντερ Γκρούσκο, ο οποίος έβλεπε «την ήπειρο να γίνεται θέατρο μιας στρατιωτικής αντιπαράθεσης» με την πυρηνική Ρωσία.

Ανέφερα επίσης τον Αντρέι Καρταπόλοφ, πρόεδρο της Επιτροπής Αμυνας της Δούμας, που μας απειλούσε με ένα «προληπτικό χτύπημα» του είδους που έχουμε δει από το Ισραήλ στο Ιράν και τη Svobodnaya Pressa, ένα μέσο ενημέρωσης που πρόσκειται στο καθεστώς, το οποίο υποστήριζε ότι αν το ΝΑΤΟ διευρυνθεί και συμπεριλάβει την Ουκρανία, η Ρωσία θα «θάψει την Ευρώπη μέσα σε τριάντα λεπτά».

Τότε, δεν γνώριζα μάλιστα τα λόγια του Σεργκέι Καραγκάμοφ, επικεφαλής του Συμβουλίου Εξωτερικής και Αμυντικής Πολιτικής, ο οποίος, όπως έγραψε πριν από λίγες ημέρες στην εφημερίδα «Le Monde» ο ιστορικός Καρλ Σλόγκελ, ζητούσε να «σπάσει» η ραχοκοκαλιά της Ευρώπης.

Να σπάσει η ραχοκοκαλιά… Ποιοι είναι οι πατριώτες;

Αυτοί που παίρνουν στα σοβαρά τέτοιου είδους συζητήσεις; Ή εκείνοι που, όταν δεν συντάσσονται ευθέως με τον εχθρό, επιλέγουν να τους αγνοούν; Εκείνοι που τους αρέσει να στρουθοκαμηλίζουν αντιτείνουν ότι η Γαλλία έχει μόνο έναν εχθρό και αυτός ο εχθρός είναι ο ριζοσπαστικός ισλαμισμός.

Ξεχνούν όμως ότι όλα συνδέονται μεταξύ τους. Ξεχνούν ότι η Ρωσία ήταν μία από τις λίγες μεγάλες χώρες που είχε ενημερωθεί εκ των προτέρων για τις προετοιμασίες της 7ης Οκτωβρίου και που υποδέχτηκε, καλωσόρισε και πανηγύρισε με τους δράστες της στη συνέχεια. Ξεχνούν ότι την Τρίτη 11 Μαρτίου η Ρωσία πραγματοποίησε κοινές στρατιωτικές ασκήσεις στα ανοικτά των ιρανικών ακτών με τους Φρουρούς της Επανάστασης, με άλλα λόγια με τον κρατικό χορηγό της Χαμάς και της Χεζμπολάχ.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });

Και ξεχνούν μια ομιλία του ίδιου του Πούτιν, πάλι στη Λέσχη Βαλντάι στις 18 Οκτωβρίου 2018, στην οποία έκανε μια πραγματικά εκπληκτική παραδοχή: σε περίπτωση πυρηνικού πολέμου, οι Ρώσοι θα ανέβαιναν ως «μάρτυρες» στον «παράδεισο», ενώ οι αντίπαλοί τους θα πήγαιναν στην «κόλαση» χωρίς «καμία δυνατότητα μετάνοιας».

Ο σύμμαχος της Χαμάς και του Ιράν μίλησε σαν τζιχαντιστής. Για όσους επιλέγουν να μη βλέπουν την αλήθεια και αντιλέγουν ότι ο ρωσικός στρατός, που παρουσιάζεται ως τρομερός, δεν είναι ικανός να νικήσει στην Ουκρανία εδώ και τρία χρόνια, το επιχείρημα μπορεί να ανατραπεί.

Αν ο Πούτιν κωλυσιεργεί, είναι επειδή αντιμετωπίζει έναν στρατό που έχει γίνει, μέσα από τις κακουχίες και τις θυσίες, ο πιο σκληρός στη μάχη στην ήπειρο.

Είναι αυτός ο ουκρανικός στρατός που μας προστατεύει. Είναι αυτός ο στρατός που, τα τελευταία τρία χρόνια, έχει χρησιμοποιήσει τα σώματα των στρατιωτών του ως προπύργιο ενάντια στον κοινό εχθρό.

Ο Τραμπ και οι όμοιοί του απαιτούν από τον Ζελένσκι να τους «ευχαριστήσει», με έναν όλο και πιο αμφίβολο τόνο φωνής, για τη βοήθεια που του έδωσαν. Εμείς θα έπρεπε να είμαστε αυτοί που τον ευχαριστούμε για την ύπαρξή του.

Εμείς θα έπρεπε να τον ευχαριστούμε που περιόρισε τον εχθρό μας.

Και θα έπρεπε, τόσο για το συμφέρον μας όσο και για λόγους τιμής, να διπλασιάσουμε τις προσπάθειές μας, με επικεφαλής τη Γαλλία, προκειμένου να αποτρέψουμε την ηρωική Ουκρανία από το να ηττηθεί τελικά από το διαβολικό ζευγάρι που φαίνεται τώρα να σχηματίζουν ο Τραμπ και ο Πούτιν. Ναι, η συνθηκολόγηση θα αποτελούσε υπαρξιακό κίνδυνο για την Ευρώπη και τη Γαλλία.

Ο Μπερνάρ-Ανρί Λεβί είναι γάλλος φιλόσοφος. Βιβλία του κυκλοφορούν στα ελληνικά με πιο πρόσφατο τις «Φιλοσοφικές διαμάχες» (εκδ. Κέδρος)

Ετσι μεγάλωσαν γενιές και γενιές. Ακούγοντας από το πίσω κάθισμα τον πατέρα/αδελφό/θείο/σύζυγο να ανοίγει το τζάμι του αυτοκινήτου και να ουρλιάζει στη γυναίκα οδηγό: «Αντε μωρή να πλύνεις κάνα πιάτο που μου θες και τιμόνι!».

Ακολουθούσε μούντζα περιωπής, συνοδευόμενη μετά μερικών γαλλικών sorbonne! Κι όλα αυτά ακόμα κι αν η οδηγός δεν είχε κάνει κάποιο λάθος αλλά απλώς πήγαινε πιο αργά απ’ ό,τι θα επιθυμούσε ο κύριος οδηγός. Αυτό το φαινόμενο της βαρβαρότητας δεν εξαλείφθηκε ποτέ. Απλώς διανθίστηκε με πολλές και διάφορες φράσεις για να υποτιμήσει την άτυχη που… τόλμησε να βγει στον δρόμο με το αυτοκίνητό της. Αν δε η γυναίκα τολμήσει να αντιδράσει, ξέρει τι θα εισπράξει. Από το «τι λες μωρή αγα@η@τη» μέχρι «πουτ@ν@ σατανίστρια» ή «κ@λ@λεσβ@α».

Οποιος πέφτει από τα σύννεφα πιθανόν να μετακόμισε στην Ελλάδα από το Μανουκάου της Νέας Ζηλανδίας το τελευταίο τριήμερο. Οπότε δεν πρόλαβε να σκεφτεί σε ένα πιθανό μποτιλιάρισμα ότι «σίγουρα κάποια γυναίκα φταίει για αυτόν τον χαμό». Το θεωρεί δεδομένο, δεν χρειάζεται να το διαπιστώσει!

Αλλο ο δρόμος όμως (που δεν θα έπρεπε, εννοείται) κι άλλο η Βουλή των Ελλήνων, όπου, υποτίθεται, στέλνουμε τους… αρίστους!

Αυτό που έκανε ο Δημήτρης Κυριαζίδης προς τη Ζωή Κωνσταντοπούλου, να της φωνάξει δηλαδή «κάνε κανένα παιδί ή υιοθέτησε», δεν είναι τίποτα περισσότερο από την επικρατούσα επί δεκαετίες νοοτροπία! Αλλά πόσο φτηνό, πόσο ξεπερασμένο, πόσο γραφικό και πόσο ηλίθιο! Αλήθεια τώρα; Αυτό το είπε εκλεγμένος βουλευτής; Που όχι μόνο αρνήθηκε να ζητήσει αρχικά συγγνώμη, αλλά κατόπιν έντονων πιέσεων και ύστερα από τη διαγραφή του ψέλλισε ότι η συμπεριφορά του ήταν προϊόν συσσωρευμένου θυμού! Αρα όποιος βουλευτής έχει θυμό μπορεί να επιχειρήσει να μετατρέψει τον χώρο που βρίσκεται σε τόπο της… επί χρήμασι εκδιδομένης γυναικός το σιδηρούν κιγκλίδωμα!

Είναι πολύ πιθανό ότι τον συσσωρευμένο θυμό του κυρίου βουλευτή για τη Ζωή Κωνσταντοπούλου θα τον είχαν αρκετοί από τους 7.338 ψηφοφόρους του που τον έστειλαν στη Βουλή. Ισως μάλιστα κάποιοι να θεωρούν ότι «και λίγα της είπε»! Τη βραδιά της εκλογής του είχε κάνει την εξής δήλωση: «Προχωράμε όλοι μαζί μπροστά, χωρίς εξαιρέσεις και διακρίσεις, χωρίς διαχωρισμούς και μετερίζια, για το καλό του τόπου μας». Στο χωρίς διακρίσεις και διαχωρισμούς δεν περιλαμβανόταν προφανώς η Ζωή Κωνσταντοπούλου. Κι αφού δεν μπορούσε να της πει κάτι άλλο, της πέταξε να πάει να κάνει κάνα παιδί ή να υιοθετήσει! Ετσι θα ένιωσε μάγκας προς τους ψηφοφόρους του!

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });

Οταν ένας βουλευτής δεν μπορεί να ελέγξει τον «συσσωρευμένο θυμό», πολύ απλά δεν κάνει για αυτή τη θέση. Και για να είμαστε ξεκάθαροι. Απαγορεύεται η επιλεκτική ευαισθησία προς πάσα κατεύθυνση. Οταν ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Παππάς έκανε ανάρτηση για τη Νέα Δημοκρατία λέγοντας ότι είναι «φυτώριο δολοφόνων, παιδόφιλων, βιαστών, εγκληματιών, … εθνικών βλαξ» δεν είδαμε την ίδια ευαισθησία από το κόμμα του, το οποίο στην περίπτωση Κυριαζίδη διά του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του κάλεσε τη ΝΔ να αποβάλει από τις τάξεις της τέτοιες λογικές και τέτοιες νοοτροπίες.

Και για να τελειώνουμε. Η πατριαρχία, τα νταηλίκια, η επίδειξη του… ισχυρού φύλου, το δικαίωμα της γυναίκας να επιλέγει απόλυτα τι θα κάνει το σώμα της, είναι ζητήματα που ακόμα (!) συζητιούνται και πρέπει να μείνουν στην άκρη μια για πάντα. Γιατί κινδυνεύουμε να δούμε και επόμενες γενιές να φωνάζουν «άντε πλύνε κάνα πιάτο» ή «τράβα να κάνεις κάνα παιδί»…

Κανείς δεν πήρε στα σοβαρά τις υποσχέσεις του τζιχαντιστή που κάνει κουμάντο στη Συρία, επειδή φόρεσε κοστούμι – εκτός, ενδεχομένως, από την κ. Κάγια Κάλας, αλλά αυτή δεν μετράει, γιατί είναι έτοιμη πιστέψει τα πάντα. Η αναζωπύρωση του εμφυλίου και οι σφαγές των αμάχων, μεταξύ των οποίων και χριστιανοί, προκαλούν εκκλήσεις προς την κυβέρνηση να παρέμβει η χώρα κάπως (πώς δεν διευκρινίζεται) για να επανέλθει η τάξη. Ορισμένες από αυτές τις εκκλήσεις έχουν κυρίως ανθρωπιστικό χαρακτήρα (να σταματήσει η αιματοχυσία), άλλες γίνονται μηχανικά, επειδή είναι μέσα στη ρουτίνα της πολιτικής (να έχουμε πει κι εμείς κάτι γι’ αυτό, να μη λένε μετά ότι δεν ενδιαφερθήκαμε). Δεν λείπουν και οι ακραία αφελείς και επικίνδυνες, όπως εκείνη που αποδίδει τις σφαγές σε σχέδιο των Τούρκων και ζητάει να ανοίξουμε έναν καβγά στην Ευρώπη για να εμποδίσουμε την Τουρκία, τον οποίο δεν πρόκειται να κερδίσουμε.

Αναρωτιέμαι αν, στον αναποδογυρισμένο κόσμο όπου βρεθήκαμε ξαφνικά, διαθέτουμε την πολυτέλεια να δαπανήσουμε διπλωματικό κεφάλαιο για τη Συρία, όταν τρέμουμε μη τυχόν και συμβεί η περιώνυμη στραβή στο Κυπριακό. Και πέραν αυτού όμως, αν εξαιρέσουμε τον κίνδυνο αύξησης των μεταναστευτικών ροών, εξαιτίας του εμφυλίου, τα υπόλοιπα είναι δική τους εσωτερική υπόθεση: η φατρία που διαφεντεύει τη χώρα σφάζει τους αλαουίτες, οι οποίοι επί πενήντα χρόνια έσφαζαν τους άλλους. Οι περιπέτειες της Δύσης στο Ιράκ και το Αφγανιστάν έδειξαν πόσο κούφια είναι η φαντασίωση ότι, πάνω σε παραδόσεις αιώνων, μπορείς να απλώσεις ένα λεπτό επίχρισμα κανόνων και κράτους δικαίου και να ζήσουν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα…

Το ζητούμενο για εμάς είναι μην εξάγονται από τη Συρία οι επιπτώσεις της κρίσης. Διαφορετικά, αν ήμουν κυνικός, θα έλεγα κιόλας ότι μας συμφέρει η ρευστότητα στη Συρία, ώστε η Τουρκία να μένει απασχολημένη και να μας αφήνει στην ησυχία μας. Ούτως ή άλλως, η ανατροπή του κόσμου μας ενισχύει τον διεθνή ρόλο της Τουρκίας, έναντι όλων. Μας αρέσει, δεν μας αρέσει, αυτό είναι κάτι που δεν μπορούμε να εμποδίσουμε…

ΨΥΧΡΟΤΗΤΑ

Σχετικά με την ένταση στις σχέσεις του έλληνα υπουργού Αμυνας με τον γάλλο ομόλογό του, ο ισχυρισμός της γαλλικής εφημερίδας «La Tribune» ότι ο Νίκος Δένδιας δεν έχει απαντήσει στο αίτημα του Σεμπαστιάν Λεκορνού για συνάντηση, δεν είναι ακριβής. Από την αλληλουχία των γεγονότων, όπως τη δημοσιοποίησαν πηγές του δικού μας υπουργείου Αμυνας, είναι σαφές ότι υπάρχει ένα πρόβλημα στις σχέσεις, εξαιτίας του Meteor, δεν είναι όμως αυτό που διαπιστώνει η γαλλική εφημερίδα. Το πρόβλημα είναι ότι ο κ. Δένδιας δεν επιθυμεί να συναντήσει τον κ. Λεκορνού, όχι ότι παρέλειψε να του απαντήσει. Αν το ήθελε, θα μπορούσε και στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ, όπως είχε ζητήσει ο Γάλλος. Ο κ. Δένδιας, όμως, τον παραπέμπει στις διπλωματικές καλένδες. Κοινώς, τον έχει βάλει στον πάγο. Αιτία της ψυχρότητας είναι προφανώς η δυσαρέσκεια του έλληνα υπουργού, επειδή οι Γάλλοι δεν μπορούν να εμποδίσουν την πώληση των συγκεκριμένων πυραύλων (που είναι προϊόν συμπαραγωγής πολλών ευρωπαϊκών κρατών) στους Τούρκους. Εχει θυμώσει λοιπόν. Και ξέρετε τι συμβαίνει με τους Καραμανλικούς όταν θυμώνουν! Κρατάνε την ανάσα τους, φουσκώνουν και κοκκινίζουν, μέχρι να συνειδητοποιήσουν ότι κανείς δεν συγκινείται και να αναπνεύσουν ξανά…

ONE NIGHT STAND

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });

«Μετά τη μομφή, διαφορετικοί δρόμοι για ΠΑΣΟΚ – ΣΥΡΙΖΑ», διαβάζω. Εύλογο δεν είναι; Ακόμη και αν δεν υπήρχε η πρόσφατη δημοσκόπηση, που δείχνει την Πλεύση στη δεύτερη θέση, όλοι καταλάβαμε ότι από τον χειρισμό της υπόθεσης κερδισμένοι ήταν μόνο η Ζωή Κωνσταντοπούλου («το κοριτσάκι του Εξορκιστή που μεγάλωσε», όπως τη λέει μια φίλη μου…) και ο Κυριάκος Βελόπουλος. Γι’ αυτούς δούλεψαν τόσο το ΠΑΣΟΚ όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ. Συμβαίνουν αυτά, μέσα στη ζωή είναι. Λίγο το ποτό, η μουσική, ο χορός, καταλαβαίνετε τώρα, παρασύρθηκαν… Και, όπως ξέρουμε οι περισσότεροι από τα νιάτα μας, τα μεθυσμένα «one night stands» συνήθως δεν έχουν αίσιο τέλος. Ελπίζω τουλάχιστον να πήραν τις απαραίτητες προφυλάξεις…

Διάχυτη είναι η ανησυχία στις ΗΠΑ, στους κόλπους της ελληνικής ομογένειας, για την πιθανότητα να επαναφέρει ο Τραμπ την Τουρκία στο πρόγραμμα των F-35, όπως μαρτυρούν δύο πρόσφατες παρεμβάσεις.

Η πρώτη από την ελληνοαμερικανίδα βουλευτή Ντίνα Τάιτους των Δημοκρατικών που στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων επεσήμανε πως η ισορροπία μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας ενδέχεται να διαταραχθεί εάν η Τουρκία αποκτήσει τα F-35, τονίζοντας πως αυτό δεν πρέπει να συμβεί. Δεύτερη ηχηρή παρέμβαση από τον Ρεπουμπλικανό Γκας Μπιλιράκη που ζήτησε, με νέο νομοσχέδιο που κατέθεσε στη Βουλή των Αντιπροσώπων, να προχωρήσει το Στέιτ Ντιπάρτμεντ σε αλλαγή της κατηγοριοποίησης της Τουρκίας και μετακίνησή της από το Γραφείο Ευρωπαϊκών και Ευρασιατικών Υποθέσεων στο Γραφείο Μέσης Ανατολής. Θυμίζω ότι ο Γκας Μπιλιράκης συνδέεται στενά με τον νέο αμερικανό ΥΠΕΞ, Μάρκο Ρούμπιο, και βρισκόταν στη short list για μια μετακόμιση στην Αθήνα, ως πρεσβευτής των ΗΠΑ. Συνεπώς, η παρέμβασή του μπορεί να έχει το δικό της παρασκήνιο.

Πρώτη αποστολή το Κυπριακό

Το πρώτο θέμα στο οποίο θα κληθεί να δώσει «εξετάσεις» η κυβέρνηση μετά τον ανασχηματισμό δεν είναι άλλο από το Κυπριακό. Η ηγεσία του ΥΠΕΞ που σε γενικές γραμμές έμεινε αλώβητη από τον ανασχηματισμό θα δώσει τη διπλωματική μάχη στη Γενεύη τη Δευτέρα και την Τρίτη στο πλαίσιο της πενταμερούς, με τον Γιώργο Γεραπετρίτη και την υφυπουργό Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου να σηκώνουν το βάρος των διαβουλεύσεων από πλευράς της «εγγυήτριας δυνάμεως» Ελλάδας. Οπως τόνισε ο κύπριος ΥΠΕΞ Κωνσταντίνος Κόμπος από την Αθήνα, στο πλαίσιο της τριμερούς συνάντησης με Γεραπετρίτη και Γκίντεον, ένας είναι ο στόχος με τον οποίο προσέρχεται η Κυπριακή Δημοκρατία στο τραπέζι του διαλόγου: ένα θετικό αποτέλεσμα που θα «στρώσει τον δρόμο» για την επανέναρξη του διαλόγου για το Κυπριακό. Στην ελληνική αντιπροσωπεία πάντως γνωρίζουν καλά πως η έκβαση των συνομιλιών στη Γενεύη θα αφήσει βαθύ αποτύπωμα και στα ελληνοτουρκικά, επηρεάζοντας σαφώς το κλίμα της συνάντησης κορυφής Μητσοτάκη – Ερντογάν στην Αγκυρα τον Απρίλιο.

Ο σχεδιασμός των θαλάσσιων περιοχών

Ακόμη ένα θέμα που φαίνεται πως ξεκλειδώνει ο ανασχηματισμός είναι η υποβολή Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού στην Κομισιόν, με πρώτο βήμα την έκδοση μιας Κοινής Υπουργικής Απόφασης από τα συναρμόδια υπουργεία, μερικά εκ των οποίων έχουν πλέον νέα ηγεσία, όπως το Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Είχε προηγηθεί η καταδικαστική για την Ελλάδα απόφαση σχετικά με τη μη έγκαιρη υποβολή Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού έως τις 31 Μαρτίου 2021, η οποία βρήκε το ελληνικό ΥΠΕΞ στην Ουάσιγκτον, καθώς εκδόθηκε στις 27 Φεβρουαρίου, την παραμονή του τετ α τετ Γεραπετρίτη – Ρούμπιο στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Επισημαίνω ότι το βασικό επιχείρημα της ελληνικής πλευράς για την καθυστέρηση, πως μεταξύ της 6ης Αυγούστου 2020 (που υπεγράφη η ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία για καθορισμό ΑΟΖ) και της 31ης Μαρτίου 2021 δεν μεσολάβησε «επαρκής χρόνος για την κατάρτιση των εν λόγω σχεδίων», δεν έγινε δεκτό. Το δικαστήριο καταδίκασε την Ελληνική Δημοκρατία στα δικαστικά έξοδα και αναμένονται πλέον οι κινήσεις της Αθήνας.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });

Ευρω-συστάσεις για την προσβασιμότητα

Με νέα παραπομπή στο Δικαστήριο της ΕΕ όμως απειλείται η Ελλάδα από την Κομισιόν εάν δεν φροντίσει, όπως οφείλει, εντός δύο μηνών να στείλει απαντητική επιστολή με όλα τα μέτρα που έλαβε για την υποχρέωση που έχει να μεταφέρει πλήρως στο εθνικό της δίκαιο την ευρωπαϊκή πράξη για την προσβασιμότητα (οδηγία ΕΕ 2019/882). Η οποία ουσιαστικά απαιτεί να είναι προσβάσιμα για άτομα με αναπηρίες μια σειρά από βασικές υπηρεσίες – όπως τηλέφωνα, υπολογιστές, τραπεζικές υπηρεσίες, ηλεκτρονικές επικοινωνίες. Τα κράτη – μέλη είχαν προθεσμία έως τις 28 Ιουνίου 2022 να ευθυγραμμιστούν με την οδηγία και η Ελλάδα φαίνεται να πίστευε ότι τα έχει καταφέρει. Ομως η Κομισιόν, σύμφωνα με την αιτιολογημένη γνώμη που έστειλε στην Ελλάδα, φαίνεται να είχε άλλη άποψη.

Προανακριτική

επί το έργον

Εντός της εβδομάδας αναμένεται να ξεκινήσει εργασίες η προανακριτική επιτροπή για το «μπάζωμα» στα Τέμπη, με πρώτη «πράξη» την εκλογή προεδρείου. Στη θέση του προέδρου, εκτός απροόπτου, θα βρεθεί ο γαλάζιος βουλευτής Παναγής Καππάτος. Εν τω μεταξύ, λύθηκε και η εκκρεμότητα που υπήρχε, που δεν ήταν άλλη από το πρόσωπο που θα εκπροσωπούσε τους «ανεξάρτητους» βουλευτές, το οποίο και θα προέκυπτε από κλήρωση. Η κλήρωση μαθαίνω έγινε και ανέδειξε την Αθηνά Λινού με αναπληρωματικό τον Μιχάλη Γαυγιωτάκη, γνωστό και ως «Μίστερ Κρήτη».

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });

Οι γεωπολιτικές αλλαγές στον «Κύκλο Ιδεών»

Για όγδοη χρονιά ο Κύκλος Ιδεών με τη σφραγίδα του Ευάγγελου Βενιζέλου, διοργανώνει – σε συνεργασία με το Delphi Economic Forum – το ετήσιο συνέδριό του που εντάσσεται στη σειρά συνεδρίων με τον τίτλο «Η Ελλάδα μετά». Το φετινό συνέδριο «Η Ελλάδα μετά VIΙI» ξεκινά αύριο το απόγευμα (4 μ.μ.) και θα διαρκέσει έως τις 18 Μαρτίου (στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία») με γενικό θέμα: «Η Ευρώπη, η Ελλάδα και ο καταιγισμός των νέων προκλήσεων. Αναζητώντας πλαίσιο αναφοράς». Στην αυριανή έναρξη του συνεδρίου θα παρουσιαστεί πανελλαδική έρευνα της Metron Analysis για την εικόνα που διαμορφώνει η ελληνική κοινωνία για τις γεωπολιτικές εξελίξεις, καθώς και για τη θέση της Ελλάδας στην Ευρώπη και τον κόσμο. Επισημαίνεται ότι το συνέδριο του Κύκλου Ιδεών καινοτομεί φέτος καθιστώντας τον δημόσιο διάλογο προσβάσιμο σε κωφούς, βαρήκοους, αλλά και σε ξενόγλωσσους συμμετέχοντες, προσφέροντας δυνατότητες αυτόματου υποτιτλισμού και μετάφρασης σε πολλές γλώσσες και σε πραγματικό χρόνο. Για την παρακολούθηση του live streaming (μέσω YouTube) με υπότιτλους ή και σε μετάφραση σε πραγματικό χρόνο, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να ακολουθήσουν την ηλεκτρονική διεύθυνση: https://app.evenly.care/ekyklos/live

Από τις λεοπαρδάλεις του χιονιού μέχρι τις θαλάσσιες χελώνες, τα ζώα σε όλο τον κόσμο απειλούνται, με ορισμένους επιστήμονες να χαρακτηρίζουν τη μαζική απώλεια των άγριων ζώων τις τελευταίες δεκαετίες ως «βιολογική εξόντωση».

Τώρα οι ερευνητές διερευνούν αν μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα περιττώματα για να αξιοποιήσουν τη γενετική ποικιλομορφία των ζώων, σε ένα νέο σχέδιο που θα βοηθήσει στη διάσωση των ζωντανών οργανισμών που απειλούνται με εξαφάνιση.

Τι πληροφορίες παρέχουν τα περιττώματα των ζώων

Το σχέδιο που ονομάστηκε «ο ζωολογικός κήπος των κοπράνων» βασίζεται σε μια απλή υπόθεση: εκτός από πλούσια σε άπεπτη τροφή, βακτήρια και χολή, τα περιττώματα περιέχουν επίσης κύτταρα από το πλάσμα που τα εναπόθεσε, τα οποία αποβάλλονται από την επένδυση του εντέρου τους.

Το κρίσιμο είναι ότι η έρευνα έχει δείξει ότι ορισμένα από αυτά τα κύτταρα μέσα στα κόπρανα είναι ακόμα ζωντανά – τουλάχιστον όταν η εναπόθεση είναι φρέσκια.

«Είναι σε πολύ, πολύ πρώιμο στάδιο», δήλωσε η καθηγήτρια Suzannah Williams του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, η οποία ηγείται της ομάδας. «Αλλά μέχρι στιγμής αισθάνομαι πολύ θετικά», πρόσθεσε, σημειώνοντας ότι δεν έχουν απομονώσει ζωντανά κύτταρα μόνο από περιττώματα ποντικιών, αλλά και από ελέφαντα, αναφέρει δημοσίευμα του Guardian.

Η ελπίδα είναι ότι αυτά τα κύτταρα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να βοηθήσουν στην ενίσχυση της γενετικής ποικιλομορφίας εντός των πληθυσμών, αυξάνοντας έτσι τις πιθανότητες επιβίωσης των ειδών.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });

Η προσέγγιση, γνωστή ως «γενετική διάσωση», μπορεί να λάβει διάφορες μορφές. Κατ’ αρχάς, το DNA από τα κύτταρα θα μπορούσε να αναλυθεί για να βοηθήσει τους επιστήμονες να κατανοήσουν τη γενετική ποικιλομορφία των διαφόρων πληθυσμών, ενημερώνοντας τις διάφορες προσπάθειες διατήρησης. Το εν λόγω DNA είναι υψηλότερης ποιότητας εάν εξάγεται από κύτταρα που είναι ζωντανά.

Μεγάλα τα επιστημονικά οφέλη

Αν όμως τα κύτταρα από περιττώματα μπορούν να καλλιεργηθούν και να αναπτυχθούν, αυτό εγείρει μια άλλη πιθανότητα: τη δημιουργία ολόκληρων ζώων με τη χρήση σύγχρονων τεχνολογιών υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Αυτές περιλαμβάνουν την κλωνοποίηση, ενώ ίσως ακόμη πιο συναρπαστική είναι η δυνατότητα επαναπρογραμματισμού των κυττάρων έτσι ώστε να έχουν την ικανότητα να γίνουν οποιοσδήποτε τύπος κυττάρου. Το σημαντικότερο είναι ότι η έρευνα σε ποντίκια έδειξε ότι τα κύτταρα αυτά μπορούν να μετατραπούν σε σπέρμα και ωάρια, πράγμα που σημαίνει ότι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε τεχνικές τύπου εξωσωματικής γονιμοποίησης για την παραγωγή απογόνων.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

«Αν χρησιμοποιήσετε αυγά και σπέρμα, μπορείτε να αξιοποιήσετε τη σεξουαλική αναπαραγωγή και όλο τον ανασυνδυασμό που συμβαίνει κατά τη διάρκεια αυτών των γεγονότων, και μπορείτε πραγματικά να αρχίσετε να δημιουργείτε τη δυνατότητα προσαρμογής στο περιβαλλοντικό στρες», δήλωσε η δρ Ashlee Hutchinson, η οποία είχε την ιδέα του ζωολογικού κήπου και είναι υπεύθυνη προγράμματος της Revive & Restore, με έδρα τις ΗΠΑ που χρηματοδοτεί το έργο.

Με απλά λόγια, με τη δημιουργία σεξουαλικών κυττάρων σε ένα εργαστήριο, είναι δυνατόν να αξιοποιηθεί η γενετική ποικιλομορφία ενός είδους χωρίς να χρειάζεται να συγκεντρωθούν μεμονωμένα ζώα – τα οποία μπορεί να βρίσκονται σε διαφορετικά μέρη του κόσμου ή να είναι με άλλο τρόπο απρόσιτα – ή να χρειαστεί να συλλεχθούν το σπέρμα και τα ωάριά τους.

Τα αναπρογραμματισμένα κύτταρα θα μπορούσαν επίσης να επιτρέψουν στους επιστήμονες να χρησιμοποιήσουν τεχνικές γονιδιακής επεξεργασίας για να κατανοήσουν, για παράδειγμα, τα γονίδια που εμπλέκονται σε ασθένειες της άγριας ζωής ή σε περιβαλλοντικές προσαρμογές – πληροφορίες που θα μπορούσαν στη συνέχεια να χρησιμοποιηθούν για να δημιουργήσουν μεγαλύτερη ανθεκτικότητα σε ένα είδος, για παράδειγμα με τον έλεγχο των σεξουαλικών κυττάρων ή των εμβρύων για ορισμένα γονίδια, ή ακόμη και μέσω γονιδιακής επεξεργασίας.

Η γονιδιακή επεξεργασία διερευνάται ήδη από την εταιρεία Revive and Restore για να επαναφέρει ένα εξαφανισμένο είδος περιστεριού και από την εταιρεία βιοεπιστημών Colossal σε μια προσπάθεια να αναβιώσει το μαμούθ.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });

Μία βιοτράπεζα κυττάρων

Η κατάψυξη καλλιεργημένων κυττάρων σε υγρό άζωτο στους -196C σημαίνει ότι μπορούν να διατηρηθούν επ’ αόριστον, επιτρέποντας στο DNA που περιέχουν να χρησιμοποιηθεί σε εφαρμογές που δεν έχουν ακόμη ονειρευτεί.

Η βιοτράπεζα κυττάρων και ιστών απειλούμενων ειδών, από σπέρμα και ωοθηκικό ιστό μέχρι κύτταρα δέρματος, για γενετική διάσωση έχει ήδη υιοθετηθεί από φιλανθρωπικά ιδρύματα και οργανισμούς, από την Nature’s Safe με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο μέχρι τον Frozen Zoo του Σαν Ντιέγκο, όπως αναφέρει ο Guardian.

Αλλά αυτό συνήθως συνεπάγεται τη λήψη κυττάρων ή ιστών από το ίδιο το ζώο, είτε ζωντανό είτε αφού έχει πεθάνει. Αντίθετα, η λήψη κυττάρων από κόπρανα είναι μη επεμβατική και δεν απαιτεί σύλληψη, αυξάνοντας τη δυνατότητα συλλογής τους ακόμη και από τα πιο άπιαστα πλάσματα – μια προσέγγιση που θα μπορούσε να επιτρέψει στους επιστήμονες να έχουν πρόσβαση σε μεγαλύτερη γενετική ποικιλομορφία μέσω της δειγματοληψίας άγριων πληθυσμών.

«Πρόκειται για το πώς μπορούμε, μαζικά, να συλλέξουμε ζωντανά κύτταρα σε όσο το δυνατόν περισσότερα είδη για να διατηρήσουμε την ποικιλομορφία που χάνουμε με τρομακτικό ρυθμό», δήλωσε η δρ Rhiannon Bolton, ερευνήτρια του προγράμματος από τον ζωολογικό κήπο του Τσέστερ, ένα φιλανθρωπικό ίδρυμα που συνεργάζεται στο πρόγραμμα.

Οι προκλήσεις

Όμως η προσέγγιση δεν είναι χωρίς προκλήσεις. Ο τεράστιος όγκος των περιττωμάτων που πρέπει να επεξεργαστεί είναι σημαντικός, ενώ όπως είναι φυσικό, τα κόπρανα δεν περιέχουν μόνο ζωικά κύτταρα και οργανικά απόβλητα.

«Πρόκειται για το πιο βακτηριοφόρο περιβάλλον από το οποίο θα μπορούσατε να συλλέξετε κύτταρα», δήλωσε η Williams. Η ομάδα εργάζεται ήδη σε μια λύση – χρησιμοποιώντας αραίωση για την απομάκρυνση των βακτηρίων.

«Στη συνέχεια καλλιεργούμε [τα ζωικά κύτταρα] σε αντιβιοτικά και αντιμυκητιασικά», τόνισε η Williams.

Αλλά ακόμη και αν τα ζωντανά κύτταρα μπορούν να απομονωθούν από τα περιττώματα και να καλλιεργηθούν, υπάρχουν εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν προτού παραχθούν απόγονοι. Μεταξύ αυτών είναι η έλλειψη κατανόησης της αναπαραγωγικής φυσιολογίας πολλών ζώων, πράγμα που σημαίνει ότι η εστίαση, τουλάχιστον αρχικά, είναι πιθανό να γίνει σε καλά μελετημένα είδη.

Νέο ρεκόρ για το 2024 σημείωσαν οι εξαγωγές φέτας, με την αξία των πωλήσεων εκτός Ελλάδας να φτάνει τα 785,08 εκατομμύρια ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση 6,8% σε σύγκριση με το 2023. Ομως και ο όγκος των εξαγωγών αυξήθηκε κατά 11,5%, από 87.000 τόνους το 2023 σε 97.000 τόνους το 2024. Με δεδομένο ότι η φέτα αποτελεί το κορυφαίο ελληνικό προϊόν με γεωγραφική ένδειξη και αντιστοιχεί περίπου στο 10% των συνολικών εξαγωγών τροφίμων της χώρας, η εξέλιξη αυτή θεωρείται από τους ανθρώπους του κλάδου ενθαρρυντική και για το 2025.

Πρόστιμα

για προϊόντα – αντιγραφές

Πρόστιμα συνολικού ύψους 331.000 ευρώ και δύο συλλήψεις πραγματοποιήθηκαν έπειτα από ελέγχους της ΔΙΜΕΑ σε αποθήκες απομιμητικών προϊόντων σε Ανατολική Μακεδονία – Θράκη και Αττική, κατόπιν παρακολούθησης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Εντοπίστηκαν σε αποθήκες 33.133 τεμάχια απομιμητικών προϊόντων (μπλουζάκια, φόρμες, σορτς, κοσμήματα και αξεσουάρ), τα οποία κατασχέθηκαν και καταστράφηκαν.

Τα παράπονα

των καταναλωτών

Αυξημένες κατά 14,1% ήταν το 2024 οι υποθέσεις που χειρίζονται ο Συνήγορος του Καταναλωτή και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Καταναλωτή – 19.061 από 16.709 το 2023. Μάλιστα, οι κλάδοι που εμφάνισαν τις μεγαλύτερες αυξήσεις είναι τα καταναλωτικά αγαθά (αύξηση 27,9%) και οι χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες (αύξηση 21,1%).

Αλλαγές από ΑΑΔΕ

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });

Σε αλλαγές που βελτιώνουν και απλοποιούν τη διαδικασία διαβίβασης των ψηφιακών παραστατικών διακίνησης προχώρησαν το υπουργείο Οικονομικών και η ΑΑΔΕ λίγο πριν από την υποχρεωτική εφαρμογή του «Μεγάλου Αδελφού» στην αγορά. Σύμφωνα με αποφάσεις, για την πρώτη περίοδο εφαρμογής (1/4/2025 και έπειτα) επαναπροσδιορίζονται οι Κωδικοί Αριθμοί Δραστηριότητας (ΚΑΔ) των επιχειρήσεων που υποχρεούνται στην έκδοση ψηφιακών παραστατικών διακίνησης αγαθών, και εντάσσονται οι συναλλαγές των επιχειρήσεων με ακαθάριστα έσοδα άνω των 200.000 ευρώ καθώς και αυτών, ανεξαρτήτως ύψους ακαθάριστων εσόδων, που δραστηριοποιούνται στους τομείς των ενεργειακών προϊόντων (καύσιμα), φαρμακευτικών προϊόντων – ιατρικών αναλωσίμων και οικοδομικών υλικών.

Εκατομμύρια γυναίκες στην απέναντι όχθη του Ατλαντικού φοβούνται ότι θα έρθουν ξανά αντιμέτωπες με τον εφιάλτη της απαγόρευσης των αμβλώσεων λόγω της προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ.

Χιλιάδες είναι εκείνες που δεν μένουν σιωπηλές και αναρτήσεις με hashtags όπως #MyBodyMyChoice και #AbortionRightsNow κατακλύζουν τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης.

Εκεί μοιράζονται προσωπικές εμπειρίες, εκφράζουν την ανησυχία τους, αλλά κυρίως διατρανώνουν τη διάθεσή τους να παλέψουν και να μετατρέψουν τον φόβο σε μια εκρηκτική δύναμη για αλλαγή.

Η Ελλάδα, ευτυχώς, ανήκει (ακόμη) σε εκείνη την πλευρά της Δύσης όπου επικρατούν οι δημοκρατικές προοδευτικές πρακτικές κόντρα στον alt-right νεοσυντηρητισμό των ΗΠΑ. Ή μήπως δεν είναι ακριβώς έτσι;

Σημειώνεται πως στη χώρα μας το δικαίωμα στην άμβλωση έχει κατοχυρωθεί συνταγματικά από το 1986. Επιτρέπεται έως τη 12η εβδομάδα κύησης χωρίς περιορισμούς, έως την 24η σε περιπτώσεις ανωμαλιών που έχουν σχέση με το έμβρυο και οποτεδήποτε κινδυνεύει η ζωή της εγκύου.

Κι όμως. Παρά το θεσμικό πλαίσιο, πολλές γυναίκες καταγγέλλουν ότι ακόμη και το 2025 βρίσκουν εμπόδια στη διακοπή μιας ανεπιθύμητης κύησης. Δεν είναι λίγες οι μαρτυρίες που αποκαλύπτουν πως όταν επισκέπτονται ένα δημόσιο νοσοκομείο προκειμένου να προχωρήσουν σε άμβλωση, μέρος του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού επιχειρεί να τις αποτρέψει, επικαλούμενο λόγους ηθικής, ενώ δεν λείπουν εκφράσεις όπως «είναι αμαρτία, θα σε τιμωρήσει ο Θεός».

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });

Ακόμη και σήμερα, η νομική κατοχύρωση του δικαιώματος στην αυτοδιάθεση των γυναικών στο σώμα τους όσον αφορά τη διακοπή της κύησης δεν έχει καταφέρει να λειτουργήσει ως ανάχωμα στα ταμπού και στην εκφορά ενός μεσαιωνικού ύφους λόγου. Πριν από λίγο καιρό, φτάσαμε να ακούσουμε πως είναι καλύτερο να γεννήσει μια γυναίκα ένα παιδί και αν δεν το θέλει ύστερα να το… πετάξει, παρά να προχωρήσει σε άμβλωση.

Η οδύσσεια των γυναικών

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

Μιλώντας στα «ΝΕΑ», γυναίκες και επαγγελματίες του κλάδου της υγείας αποκαλύπτουν τον γολγοθά που βιώνουν προκειμένου να πραγματοποιήσουν μια άμβλωση εντός του δημόσιου συστήματος. Ανάμεσά τους, η Λ.Π., η οποία επισκέφθηκε το μαιευτήριο Αλεξάνδρα όταν η φίλη της είπε ότι είναι έγκυος και επιθυμεί να διακόψει την εγκυμοσύνη της. Τα όσα περιγράφει είναι αποκαλυπτικά:

«Προσπαθούσαν να την αποτρέψουν λέγοντάς της επιχειρήματα μεσαιωνικών χρόνων, όπως ότι είναι αμαρτία. Τη φόβιζαν ότι στο μέλλον δεν θα μπορεί να κάνει παιδιά γιατί θα την εκδικηθεί ο Θεός. Προσπαθούσαν να την επηρεάσουν ψυχολογικά.

Την έκαναν να αισθάνεται ενοχικά.

Δεν τη στήριξαν καθόλου, απεναντίας η φίλη μου, ύστερα από αυτό, βίωνε πολύ έντονα συναισθήματα θλίψης γιατί σκεφτόταν όσα άκουσε στο νοσοκομείο. Μάλιστα, την πρώτη φορά που πήγαμε στο Αλεξάνδρα η φίλη μου δεν κατάφερε να προχωρήσει σε άμβλωση, καθώς μας είπαν ότι δεν υπάρχει γιατρός που να δέχεται να την κάνει. Οπότε έπρεπε να περιμένει μέχρι να βρεθεί κάποιος/α που να μην επικαλεστεί λόγους συνείδησης».

Και συνεχίζει: «Οι δυσκολίες που αντιμετώπισε δεν σταμάτησαν εκεί.

Ακόμη και όταν έκανε την άμβλωση συνέχισε να ταλαιπωρείται. Επειτα από πολλές μέρες αιμορραγίας επισκεπτόμαστε πάλι το νοσοκομείο και μας ανακοινώνουν ότι δεν έγινε σωστά η επέμβαση και πως πρέπει να υποστεί μία δεύτερη.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });

Εν τέλει ούτε αυτή ήταν επιτυχημένη, με αποτέλεσμα να της κοπεί η περίοδος για μήνες. Αναγκάστηκε να κάνει και τρίτη επέμβαση. Βίωνε για εβδομάδες όλη αυτή την ταλαιπωρία που απλά δεν είχε τέλος».

Σε ένα άλλο ενδεικτικό περιστατικό, το 2017, ο Συνήγορος του Πολίτη αποφάσισε τη διενέργεια αυτεπάγγελτης έρευνας μετά την άρνηση των αναισθησιολόγων στο μοναδικό νοσοκομείο της Σάμου να συμμετέχουν σε επεμβάσεις τεχνητής διακοπής κύησης, επικαλούμενοι τις αρχές της ηθικής τους συνείδησης και αναγκάζοντας τις γυναίκες είτε να καταφεύγουν στον ιδιωτικό τομέα και να επωμίζονται το κόστος είτε να ταξιδεύουν μέχρι την Αθήνα.

Οπως σημειώνει η δικηγόρος Ιωάννα Στεντούμη, ο νόμος αλλά και η νομολογία των δικαστηρίων (άρθρο 31 παρ. 1 Ν. 3418/2005) προστατεύουν τους γιατρούς που αρνούνται να πραγματοποιήσουν την άμβλωση, καθώς δεν μπορεί να υποχρεωθούν να προβούν σε ιατρική πράξη που αντιβαίνει στις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις ή στην ηθική τους συνείδηση.

«Στην πράξη, μια γυναίκα πολλές φορές δεν έχει το δικαίωμα επιλογής για την αυτοδιάθεση του σώματός της.

Τα αναπαραγωγικά της δικαιώματα έρχονται σε δεύτερη μοίρα. Την ίδια στιγμή, προσβάλλεται η αξιοπρέπειά της, αφού της στερείται το δικαίωμα στην επιλογή. Ξέρω πάρα πολλές περιπτώσεις γυναικών που πήγαν σε ένα δημόσιο νοσοκομείο και μέρος του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού ουσιαστικά δεν τους επέτρεψε να προχωρήσουν σε διακοπή κύησης, καθώς επικαλέστηκε λόγους συνείδησης», σημειώνει η δικηγόρος.

Κλείνοντας το μάτι στους ιδιώτες

Συχνά, λοιπόν, οι γυναίκες αναγκάζονται είτε να περιφέρονται από νοσοκομείο σε νοσοκομείο μέχρι να βρουν κάποιον/α γιατρό που να δεχθεί να πραγματοποιήσει μια άμβλωση είτε να επωμιστούν το διόλου ευκαταφρόνητο ποσό που απαιτούν οι ιδιώτες γιατροί.

Τι γίνεται, άραγε, με τις γυναίκες που ζουν στην περιφέρεια ή εκείνες που δεν έχουν να πληρώσουν; Νοσηλεύτρια στο μαιευτήριο Ελενα εξηγεί ότι «όσες δεν μπορούν να επωμιστούν το κόστος χρησιμοποιούν πολλές φορές ίσως και ανορθόδοξες μεθόδους διακοπής κύησης, με αποτέλεσμα να έρχονται στα επείγοντα με αιμορραγίες και τότε αναγκαστικά μπαίνουν να κάνουν τον καθαρισμό».

Την ταξική διάσταση του ζητήματος μας επισημαίνει και μια γιατρός του ΕΣΥ, η οποία σημειώνει πως αν νόμιμα έχει κανείς δικαίωμα να ασκεί την ιατρική και στον ιδιωτικό και στον δημόσιο τομέα, το βάρος πέφτει συνήθως στον ιδιωτικό, για λόγους οικονομικούς. Οσα μας περιγράφει η ίδια ότι άκουσε ως φοιτήτρια από τους πανεπιστημιακούς γιατρούς είναι διαφωτιστικά για το τι ακριβώς συμβαίνει στο θέμα των εκτρώσεων στην Ελλάδα.

«Οταν ρωτήσαμε τον έναν εξ αυτών αν πραγματοποιούνται διακοπές κύησης στην κλινική, η απάντηση που πήραμε ήταν: Ναι, αλλά είμαι ο μόνος που το κάνει. Ως φοιτήτριες κάπως θορυβηθήκαμε, με αποτέλεσμα να ξεσηκωθούμε.

Την επόμενη ημέρα στο θεωρητικό μάθημα ρωτήσαμε τον διδάσκοντα, ο οποίος μάλιστα ήταν και επίκουρος καθηγητής, αν και γιατί δεν πραγματοποιούνται διακοπές κύησης. Η απάντηση ήταν ότι για ηθικούς λόγους μπορούμε να αρνηθούμε και είναι δικαίωμά μας.

Τότε ρωτήθηκε και πάλι από έναν φοιτητή εάν κάνει την ίδια πράξη στο ιατρείο του – και η απάντηση που έδωσε ήταν πως όλα έχουν μια τιμή…».

Από την πλευρά της, μαία που εργάζεται χρόνια σε δημόσια νοσοκομεία εξηγεί πως εφόσον προκύψει άρνηση των γιατρών, θα πρέπει να υπάρχουν άλλοι γυναικολόγοι που θα καλύψουν αυτό το κενό.

Σημειώνει, μάλιστα, πως η άρνηση θα πρέπει να αιτιολογείται γραπτά, προκειμένου να γνωρίζει από νωρίς το νοσοκομείο ότι θα βρεθεί αντιμέτωπο με αυτή την προβληματική κατάσταση.

Η ίδια τονίζει πως αυτό θα κατοχύρωνε και την ασθενή αλλά και τη μαία ως συνεργάτιδα που προσπαθεί να πραγματοποιήσει μια άμβλωση. Η Γιάννα Βασιλάκη, μαία και πρόεδρος του συλλόγου «Σπίτι Θηλασμού – Μητέρας – Οικογένειας», επισημαίνει ότι με το ισχύον νομικό πλαίσιο και τις συχνές αρνήσεις γιατρών στα δημόσια νοσοκομεία η ιδιωτική λύση συχνά μοιάζει με μονόδρομο.

Παράλληλα, η συζήτηση γύρω από το «δικαίωμα του αγέννητου παιδιού» επανέρχεται διαρκώς, εγείροντας ηθικά και νομικά ερωτήματα.

Το επιχείρημα ότι το έμβρυο έχει ζωή και, επομένως, δικαιώματα που δεν μπορεί να παραβιάσει η γυναίκα η οποία το κυοφορεί, ακόμη κι αν αφορά το ίδιο της το σώμα, προκαλεί έντονες αντιπαραθέσεις και αναζωπυρώνει τον δημόσιο διάλογο.

Η δικηγόρος κυρία Στεντούμη τονίζει ότι δεν μπορούμε να μιλάμε για δικαίωμα παιδιού, ειδικά μέχρι τη 12η εβδομάδα (όριο που ισχύει όταν δεν έχει μεσολαβήσει εγκυμοσύνη έπειτα από σεξουαλικό αδίκημα ή ζητήματα υγείας), όταν το έμβρυο δεν είναι καν βιώσιμο.

Εξηγεί ότι αν επικρατήσουν οι φωνές που κάνουν λόγο για τα «δικαιώματα μιας αγέννητης ζωής», οι γυναίκες θα μείνουν τελείως απροστάτευτες, αφού δεν θα έχουν το δικαίωμα να αποφασίζουν για το ίδιο τους το σώμα. Επιπλέον, το να είναι η μητρότητα επιλογή αποτελεί δίχτυ προστασίας τόσο για τις μητέρες όσο και για τα παιδιά.

Απουσία επίσημων στοιχείων

Ολα αυτά συμβαίνουν ενώ στη χώρα μας εξακολουθεί να μην υπάρχει επίσημη καταγραφή των αμβλώσεων που πραγματοποιούνται κάθε χρόνο. Στο σύστημα του ΕΟΠΥΥ, βεβαίως, υπάρχει ξεχωριστός κωδικός για τις αμβλώσεις, οι οποίες είναι και συνταγογραφούμενες. Ωστόσο, παραμένει απορίας άξιο γιατί, αντί να δηλώνονται ως τέτοιες, οι γιατροί επιλέγουν κωδικούς που αναφέρονται σε ατελή ή εξωμήτρια κύηση.

Η μαία κυρία Βασιλάκη σχολιάζει πως η υποτίμηση του στατιστικού πλαισίου είναι στην ουσία υποτίμηση προς την ίδια τη γυναίκα.

«Αν δεν έχουμε στατιστικά δεδομένα, αν δεν έχουμε στα χέρια μας αριθμούς, δεν μπορεί να υπάρξει κανένας σχεδιασμός από την πολιτεία. Από τη στιγμή που δεν γίνεται καταγραφή των περιστατικών, η ιατρική κοινότητα δεν μπορεί να βγάλει συμπεράσματα και να προτείνει στοχευμένες καμπάνιες για την ενημέρωση και τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση των γυναικών», τονίζει.

Η πικρή ιστορία της Χέτε στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά

Ας μεταφερθούμε στη Γερμανία του 1929. Εκεί που ο πολιτικοποιημένος γερμανοεβραίος δραματουργός και γιατρός Φρίντριχ Βολφ πραγματοποιούσε παράνομες αμβλώσεις, βοηθώντας γυναίκες οι οποίες δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα, κυρίως από τα λαϊκά στρώματα, να κάνουν τη συγκεκριμένη ιατρική πράξη με ασφάλεια.

Ο ίδιος, μάλιστα, αποφάσισε να γράψει το «Κυανιούχο κάλιο» περιγράφοντας την ιστορία της Χέτε. Μιας από τις χιλιάδες γυναίκες που βίωσαν ανείπωτο πόνο στην προσπάθειά τους να τερματίσουν την κύησή τους.

Σχεδόν έναν αιώνα μετά, η σκηνοθέτρια και κοινωνική ανθρωπολόγος Μάρθα Μπουζιούρη αποφάσισε να ανεβάσει το έργο στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά.

«Μέσα από το έργο παρατηρούμε την κυκλικότητα της ιστορίας.

Το γεγονός ότι εκατό χρόνια μετά εξακολουθούμε να βάζουμε με όρους διαπραγμάτευσης το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης του σώματος.

Μπορεί στην Ελλάδα οι αμβλώσεις να αποτελούν νομικά κατοχυρωμένο δικαίωμα, ωστόσο δεν είναι ουσιωδώς κοινωνικά διασφαλισμένο.

Μέχρι και σήμερα η κοινωνία βάζει στις γυναίκες εμπόδια ηθικοπλαστικής και ψυχολογικής φύσης, που τις κάνει να αισθάνονται ενοχικά όταν επιθυμούν να διακόψουν μια εγκυμοσύνη.

Την ίδια στιγμή, ορθώνονται μπροστά τους και πρακτικά εμπόδια, όπως είναι η άρνηση των γιατρών να προχωρήσουν σε άμβλωση επικαλούμενοι λόγους ηθικής συνείδησης» μας λέει και συνεχίζει: «Παρατηρούμε, επίσης, ότι γίνεται μια συστηματική προσπάθεια να μετατοπιστεί το κέντρο βάρους της συζήτησης από το δικαίωμα στις ασφαλείς αμβλώσεις στο δικαίωμα του αγέννητου παιδιού. Οπως μας δείχνει η πραγματικότητα, όμως, το ενδιαφέρον δεν είναι ειλικρινές.

Αρκεί κανείς να αναλογιστεί πόσο κόπτεται σε θεσμικό επίπεδο η πολιτεία για το πώς ζουν τα γεννημένα παιδιά, τόσο ψυχοσυναισθηματικά όσο και υλικά. Το επιχείρημα του “αγέννητου παιδιού” έρχεται για να θολώσει τα νερά. Αποτέλεσμα; Να μη συζητούμε για το έλλειμμα κοινωνικής πρόνοιας, για την απουσία εργασιακών δικαιωμάτων στις μητέρες, αλλά και για την έλλειψη ουσιαστικής κρατικής αρωγής στις γυναίκες που θέλουν να φέρουν ένα παιδί».

Το Κίεβο και όχι η Μόσχα πρέπει να αποφασίσει αν θα αναπτυχθούν ειρηνευτικά στρατεύματα στην Ουκρανία, δήλωσε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν.

Μακρόν και Στάρμερ θεωρούνται οι ηγέτες της «συμμαχίας των προθύμων» για την Ουκρανία

«Η Ουκρανία είναι κυρίαρχη. Αν ζητήσει να βρίσκονται συμμαχικές δυνάμεις στο έδαφός της, δεν είναι κάτι που η Ρωσία πρέπει να αποδεχθεί ή όχι», είπε στα γαλλικά μέσα ενημέρωσης.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });

Όπως αναφέρει το Sky News, ο Μακρόν και ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ θεωρούνται οι ηγέτες της ιδέας της «συμμαχίας των προθύμων», η οποία μπορεί να εξετάσει την αποστολή ειρηνευτικών δυνάμεων στην Ουκρανία για την υπεράσπιση οποιασδήποτε ειρηνευτικής συμφωνίας.

Ο Μακρόν δήλωσε ότι οποιαδήποτε ειρηνευτική δύναμη θα αποτελείται από «μερικές χιλιάδες στρατιώτες ανά χώρα» που θα αναπτυχθούν σε καίρια σημεία, προσθέτοντας ότι μια σειρά από ευρωπαϊκές και μη ευρωπαϊκές χώρες ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν.

«Σημαντικός κίνδυνος»

Πάντως, ο λόρδος Πίτερ Ρίκετς, Βρετανός συνταξιούχος υψηλόβαθμος διπλωμάτης, μιλώντας στο Sky News, προειδοποίησε ότι τα σχέδια για μια ευρωπαϊκή ειρηνευτική δύναμη στην Ουκρανία θα αποτελούσαν «σημαντικό κίνδυνο».

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); }); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });

Ο πρώην σύμβουλος εθνικής ασφάλειας υποστήριξε ότι ο Βρετανός πρωθυπουργός έχει κάνει «εξαιρετική δουλειά» για να ενώσει την Ευρώπη.

Ωστόσο, «τώρα πρέπει να θέσουμε τα δύσκολα ερωτήματα», είπε. «Τι θα έκανε στην πραγματικότητα μια ευρωπαϊκή δύναμη στην Ουκρανία;», αναρωτήθηκε.

Ο Ρίκετς σημείωσε ότι οποιαδήποτε αποτελεσματική δύναμη αποτροπής θα έπρεπε να είναι πρόθυμη να πολεμήσει τους Ρώσους στην Ουκρανία και ότι μια «ατσάλινη αμερικανική εγγύηση» θα ήταν η καλύτερη οδός για να αποφευχθεί οποιαδήποτε πιθανή μάχη.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

«Δεν νομίζω ότι ο Τραμπ πρόκειται να αναλάβει αυτού του είδους τη δέσμευση, ενώ θαυμάζω τη δουλειά που γίνεται γι’ αυτό… Νομίζω ότι μια διαμορφωμένη δύναμη μάχης αποτελεί σημαντικό ρίσκο χωρίς μια σαφή αμερικανική εγγύηση».

Δείτε σχετικό βίντεο:

Talks to bring about the end of the war in Ukraine have continued this weekend.

Former national security advisor @LordRickettsP warned that the PM’s plans for a European peacekeeping force in Ukraine would be a ‘considerable risk’.@TrevorPTweets #TrevorPhillips pic.twitter.com/MBypM4otOP

— Sky News (@SkyNews) March 16, 2025