Τα ΝΕΑ - Τεχνολογία

Για πέμπτη ημέρα νοσηλεύεται στο νοσοκομείο ο Δημήτρης Σταρόβας, ύστερα από ένα ελαφρύ εγκεφαλικό επεισόδιο που υπέστη την περασμένη Τετάρτη.

Η Ματίνα Παγώνη αποκάλυψε ποια είναι σήμερα η κατάσταση υγείας του καλλιτέχνη.

«Ευτυχώς ο Δημήτρης Σταρόβας πήγε απευθείας στο νοσοκομείο και η ιατρική ομάδα έδρασε πάρα πολύ γρήγορα. Αυτή τη στιγμή είναι σταθεροποιημένος, πηγαίνει καλά και θέλει τον χρόνο του. Το μήνυμα είναι να πάει στο σπίτι και στην οικογένειά του όσο πιο σύντομα γίνεται» είπε αρχικά η πρόεδρος της ΕΙΝΑΠ, μιλώντας στον Alpha, και συνέστησε να προσέχουμε το βάρος μας προκειμένου να αποφύγουμε να βρεθούμε σε αντίστοιχη κατάσταση.

«Πρέπει να προσέχουμε με την αύξηση του βάρους μας, για να μην φτάνουμε στο σημείο να κάνουμε εγκεφαλικά επεισόδια. Του ευχόμαστε όλοι γρήγορα να πάει στο σπίτι του. Σιγά σιγά θα αποκατασταθεί και η ομιλία του και όλα θα πάνε καλά» τόνισε η Ματίνα Παγώνη.

Θυμίζεται ότι ο τραγουδιστής νοσηλεύεται στο Τζάνειο Νοσοκομείο από την περασμένη Τετάρτη (15/05).

 Ο Δημήτρης Κόκοτας «δεν υποστηρίζεται πλέον μηχανικά»

Επιπλέον, η Ματίνα Παγώνη αναφέρθηκε και στα νεότερα της υγείας του Δημήτρη Κόκοτα, λέγοντας ότι δεν υποστηρίζεται πλέον μηχανικά.

«Έχει δική του αναπνοή, αντιδρά στα επώδυνα ερεθίσματα, αλλά θέλει αρκετό χρόνο σιγά σιγά για να μιλήσει και να αποκατασταθεί η υγεία του».

Τονίζει επιπλέον πως δεν έχει καμία σημασία για την έκβαση της υγείας του το ότι έχει περάσει αρκετός χρόνος από την ημέρα που μπήκε στο νοσοκομείο, «καθώς σε αυτά τα περιστατικά ο κάθε οργανισμός είναι ιδιαίτερος και θέλει τον χρόνο του». Οι ασθενείς χρειάζονται χρόνο, υπογράμισε η πρόεδρος της ΕΙΝΑΠ.



Συνεχίζεται το θρίλερ με το το ελικόπτερο που μετέφερε τον Ιρανό πρόεδρο Εμπραχίμ Ραΐσι, το οποίο αγνοείται αφότου έδωσε σήμα για αναγκαστική προσγείωση.

Οι πληροφορίες είναι συγκεχυμένες προς το παρόν καθώς αναφέρεται ότι το ελικόπτερο που μετέφερε τον Ραΐσι και τον Ιρανό υπουργό Εξωτερικών Χοσεΐν Αμίρ-Αμπντολαχιάν είχε «ανώμαλη προσγείωση» κοντά στο Βαρζεγκάν στην περιοχή του Ανατολικού Αζερμπαϊτζάν.

Σύμφωνα με τα ιρανικά μέσα «δεν υπάρχουν θύματα». Το IRNA έδωσε στη δημοσιότητα πλάνα από τα σωστικά συνεργεία που προσπαθούν να εντοπίσουν το ελικόπτερο.

IRNA has released footage of rescue workers trying to locate the helicopter carrying Iran’s president after it suffered an accidenthttps://t.co/rNoiPcHO5P pic.twitter.com/tpxJrIhxEb

— Faytuks News (@Faytuks) May 19, 2024

Οι δυνάμεις διάσωσης της Ερυθράς Ημισελήνου και οι βοηθητικές δυνάμεις του στρατού και της επιβολής του νόμου ξεκίνησαν μια μαζική επιχείρηση για την εύρεση αυτού του ελικοπτέρου από την αρχή της αναφοράς ατυχήματος για το ελικόπτερο του προέδρου.

Λόγω της ομιχλώδους ατμόσφαιρας της περιοχής, η κατάσταση του ελικοπτέρου είναι ακόμη άγνωστη.

Τι γνωρίζουμε μέχρι ώρας

Σύμφωνα με το tasnimnews.com το ελικόπτερο που μετέφερε τον πρόεδρο Αγιατολάχ Ραΐσι, είχε «ατύχημα» στο Ανατολικό Αζερμπαϊτζάν.

Ωστόσο, κάποιοι από τους συνοδούς του προέδρου σε αυτό το ελικόπτερο κατάφεραν να επικοινωνήσουν με το κέντρο ελέγχου μέσα από την καμπίνα και έτσι οι ελπίδες για το τέλος αυτού του περιστατικού χωρίς απώλειες ζωών έχουν αυξηθεί.

Υπήρχαν 3 ελικόπτερα σε αυτή τη συνοδεία, δύο ελικόπτερα που μετέφεραν υπουργούς και αξιωματούχους έφτασαν με ασφάλεια στον προορισμό τους.

Ακούστηκε ότι στο ελικόπτερο που μετέφερε τον Πρόεδρο βρίσκονταν επίσης ο ιμάμης της Ταμπρίζ, ο Αγιατολάχ Αλ-Χασέμ και ο κ. Amir Abdullahian, υπουργός Εξωτερικών.

Δείτε την εξέλιξη της αναμέτρησης Λίβερπουλ – Γουλβς

Το ντέρμπι «αιωνίων» Παναθηναϊκός – Ολυμπιακός, αλλά και τα σπουδαία ματς Άρης – ΠΑΟΚ, ΑΕΚ – Λαμία που θα κρίνουν τον τίτλο του πρωταθλητή στη Superleague, ξεχωρίζουν από το πρόγραμμα των μεταδόσεων της Κυριακής.

Δείτε αναλυτικά το σημερινό (19/5) πρόγραμμα των αθλητικών μεταδόσεων:

08:45 COSMOTE SPORT 6 HD World Athletics Continental Tour Gold 2024 Seiko Golden Grand Prix

13:00 COSMOTE SPORT 6 HD ATP Masters 1000 2024 Ρώμη

13:30 COSMOTE SPORT 8 HD Μπαρτσελόνα – Τενερίφη ACB Liga Endesa

13:30 COSMOTE SPORT 2 HD Σασουόλο – Κάλιαρι Serie A

14:30 Novasports 2HD Σερκλ Μπριζ – Ουνιόν Σεν Ζιλουάζ Βελγικό πρωτάθλημα

15:00 COSMOTE SPORT 3 HD Κρόουλι – Κρου Sky Bet EFL League Two

15:30 Novasports Start Άλκμααρ – Ουτρέχτη Eredivisie

15:30 Novasports 1HD Φέγενορντ – Εξέλσιορ Eredivisie

15:30 Novasports Prime Άιντχοφεν – Βάαλβαϊκ Eredivisie

16:00 Action 24 Πανιώνιος – Ηρακλής Elite League

16:00 COSMOTE SPORT 5 HD Μόντσα – Φροζινόνε Serie A

16:00 COSMOTE SPORT 2 HD Ουντινέζε – Έμπολι Serie A

16:00 ΑΝΤ1+ F1 Autodromo Enzo e Dino Ferrari, αγώνας Μηχανοκίνητα

16:30 ΕΡΤ Sports 6 Αννόβερο – Χόλσταϊν Κίελ Bundesliga 2

17:15 ΕΡΤ3 Κολοσσός – Περιστέρι Basket League

18:00 COSMOTE SPORT 6 HD ATP Masters 1000 2024 Ρώμη

18:00 Novasports Extra 2 Κρίσταλ Πάλας – Άστον Βίλα Premier League

18:00 Novasports Extra 1 Σέφιλντ Γιουνάιτεντ – Τότεναμ Premier League

18:00 Novasports Start Μπρέντφορντ – Νιούκαστλ Premier League

18:00 Novasports 6HD Μπέρνλι – Νότιγχαμ Φόρεστ Premier League

18:00 Novasports 5HD Μπράιτον – Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ Premier League

18:00 Novasports 4HD Λίβερπουλ – Γουλβς Premier League

18:00 Novasports 3HD Αρσεναλ – Έβερτον Premier League

18:00 Novasports 2HD Τσέλσι – Μπόρνμουθ Premier League

18:00 Novasports Premier League Μάντσεστερ Σίτι – Γουέστ Χαμ Premier League

19:00 COSMOTE SPORT 5 HD Ίντερ – Λάτσιο Serie A

19:00 COSMOTE SPORT 8 HD Τρέντο – Αρμάνι Μιλάνο Lega Basket Serie A

19:30 COSMOTE SPORT 4 HD Ρεάλ Μαδρίτης – Γκραν Κανάρια ACB Liga Endesa

19:30 Novasports Extra 3 Άντερλεχτ – Κλαμπ Μπριζ Βελγικό πρωτάθλημα

20:00 Novasports Start Αλαβές – Χετάφε LaLiga EA Sports

20:00 Novasports 6HD Μπιλμπάο – Σεβίλλη LaLiga EA Sports

20:00 Novasports 5HD Βαλένθια – Zιρόνα LaLiga EA Sports

20:00 Novasports 4HD Ατλέτικο Μαδρίτης – Οσασούνα LaLiga EA Sports

20:00 Novasports 3HD Ρεάλ Μπέτις – Ρεάλ Σοσιεδάδ LaLiga EA Sports

20:00 Novasports 2HD Βιγιαρεάλ – Ρεάλ Μαδρίτης LaLiga EA Sports

20:00 Novasports 1HD Μπαρτσελόνα – Βαγεκάνο LaLiga EA Sports

20:00 COSMOTE SPORT 2 HD Παναθηναϊκός – Ολυμπιακός Super League

20:00 COSMOTE SPORT 1 HD ΑΕΚ – ΠΑΣ Λαμία Super League

20:00 Novasports Prime Άρης – ΠΑΟΚ Super League

21:45 COSMOTE SPORT 7 HD Ρόμα – Τζένοα Serie A

22:00 Novasports Start Τουλούζ – Μπρεστ Ligue 1

22:00 Novasports 6HD Χάβρη – Μαρσέιγ Ligue 1

22:00 Novasports 5HD Λιόν – Στρασμπούρ Ligue 1

22:00 Novasports 4HD Μονακό – Ναντ Ligue 1

22:00 Novasports 3HD Λιλ – Νις Ligue 1

22:00 Novasports 2HD Μετς – Παρί Σεν Ζερμέν Ligue 1

Η 19η Μαΐου αποτελεί μια ημέρα τιμής και μνήμης της Γενοκτονίας των Ποντίων, ένα ορόσημο για τους απανταχού Έλληνες ποντιακής καταγωγής.

Παράλληλα, αποτελεί την κορύφωση των δράσεων υπέρ των επιδιώξεών μας για τη διεθνή αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Ανατολής, αναφέρει σε ανακοίνωσή της η Παμποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδος με αφορμή τις εκδηλώσεις Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου.

«Απώτερος σκοπός του αγώνα μας για Διεθνή αναγνώριση της Γενοκτονίας, τίθεται η πρόληψη και η αποτροπή παρόμοιων εγκλημάτων, τα οποία, δυστυχώς, εξακολουθούν να ταλανίζουν την ανθρωπότητα», υπογραμμίζει η Παμποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδος.

Στην Πλατεία Συντάγματος υπάρχουν ενημερωτικά περίπτερα της Ένωσης Ποντιακής Νεολαίας Αττικής, σε συνεργασία με την Συντονιστική Επιτροπή Νεολαίας της Π.Ο.Ε., όπου με οπτικοακουστικά και έντυπα μέσα προβάλλεται η ιστορία και ο πολιτισμός των Ελλήνων του Πόντου και η τραγική τους κατάληξη.

Το Σάββατο 18 Μαΐου ο Σύνδεσμος Ποντιακών Σωματείων Ν. Ελλάδος & Νήσων της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος, σε συνεργασία με τον Δήμο Πειραιά, διοργάνωσαν ένα μουσικό – αφηγηματικό Δρώμενο Τιμής και Μνήμης στους αδικοχαμένους Έλληνες του Πόντου, στους Γενοκτονηθέντες προγόνους μας, σε κείμενα, καλλιτεχνική επιμέλεια και σκηνοθεσία του Ηλία Υφαντίδη.

Η Κεντρική εκδήλωση Μνήμης πραγματοποιείται σήμερα στην πλατεία Συντάγματος και περιλαμβάνει επιμνημόσυνη δέηση για τα θύματα της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού στην Μητρόπολη Αθηνών και επίσημη αλλαγή της Προεδρικής Φρουράς στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη, με ευζώνους ενδεδυμένους με τη φορεσιά του Πόντιου Αντάρτη.

Θα ακολουθήσουν χαιρετισμοί από τον πρόεδρο της ΠΟΕ, Γεώργιο Βαρυθυμιάδη, τον περιφερειάρχη Αττικής Νικόλαο Χαρδαλιά και εκπροσώπους φορέων και ομιλία από τον Δρ. Κλέαρχο Κυριακίδη, επισκέπτη καθηγητή, στο Πανεπιστήμιο UCLan Cyprus.

Στη συνέχεια θα γίνει κατάθεση στεφάνων στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη και πορεία προς την Τούρκικη Πρεσβεία και επίδοση Ψηφίσματος.

Οι δράσεις μνήμης στη Θεσσαλονίκη

Στην Θεσσαλονίκη ενημερωτικά περίπτερα της Συντονιστικής Επιτροπής Νεολαίας της ΠΟΕ όπου με οπτικοακουστικά και έντυπα μέσα προβάλλεται η ιστορία και ο πολιτισμός των Ελλήνων του Πόντου υπάρχουν στην Πλατεία Αριστοτέλους.

Η κεντρική εκδήλωση Μνήμης θα πραγματοποιηθεί στην πλατεία Αγίας Σοφίας με Επιμνημόσυνη Δέηση για τα θύματα της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, στο μνημείο Γενοκτονίας του Δήμου Θεσσαλονίκης, κατάθεση στεφάνων, χαιρετισμούς και ομιλία από τον Δρ. Χρίστο Κληρίδη, καθηγητή – πρόεδρος τμήματος Νομικής Πανεπιστημίου Frederick.

Θα ακολουθήσει πορεία διαμαρτυρίας προς το Τούρκικο Προξενείο και επίδοση Ψηφίσματος.

Συνεχίζεται το κύμα αφρικανικής σκόνης σε αρκετές περιοχές της χώρας, με την ατμόσφαιρα να είναι αποπνικτική. Την ίδια στιγμή, καταγράφονται υψηλές θερμοκρασίες, που σήμερα θα φτάσουν κατά τόπους τους 33 βαθμούς.

Σύμφωνα με την ΕΜΥ, στα βόρεια αναμένονται νεφώσεις παροδικά αυξημένες με τοπικές βροχές, πρόσκαιρους όβρους και κυρίως στα ορεινά μεμονωμένες καταιγίδες με σταδιακή βελτίωση από το απόγευμα.

Στην υπόλοιπη χώρα αραιές νεφώσεις παροδικά πιο πυκνές κυρίως τις μεσημβρινές και απογευματινές ώρες στα ηπειρωτικά όπου θα εκδηλωθούν τοπικές βροχές ή όμβροι και πιθανώς στα ορεινά μεμονωμένες καταιγίδες.

Οι συγκεντρώσεις της αφρικανικής σκόνης θα διατηρηθούν αυξημένες κυρίως στη δυτική και τη νότια χώρα.

Οι άνεμοι θα πνέουν αρχικά από ανατολικές διευθύνσεις 3 με 5 μποφόρ. Βαθμιαία από τα βόρεια θα στραφούν σε βορείων διευθύνσεων 4 με 5 και στο Αιγαίο τοπικά 6 μποφόρ.

Η θερμοκρασία θα σημειώσει μικρή άνοδο και θα φτάσει τους 28 με 31 βαθμούς, στην Κρήτη τοπικά τους 32 και κατά τόπους στα δυτικά τους 33 βαθμούς.

Αναλυτική πρόγνωση

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, ΘΡΑΚΗ

Καιρός: Νεφώσεις παροδικά αυξημένες με τοπικές βροχές, πρόσκαιρους όβρους και κυρίως στα ορεινά μεμονωμένες καταιγίδες. Σταδιακή βελτίωση από το απόγευμα.

Ανεμοι: Ανατολικοί βορειοανατολικοί 3 με 4 και στα ανατολικά τοπικά 5 μποφόρ.

Θερμοκρασία: Από 14 έως 28 με 29 βαθμούς Κελσίου. Στη δυτική Μακεδονία 3 με 4 βαθμούς χαμηλότερη.

ΝΗΣΙΑ ΙΟΝΙΟΥ, ΗΠΕΙΡΟΣ, ΔΥΤΙΚΗ ΣΤΕΡΕΑ, ΔΥΤΙΚΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ

Καιρός: Αραιές νεφώσεις παροδικά πιο πυκνές κυρίως τις μεσημβρινές και απογευματινές ώρες στην Ήπειρο, τη δυτική Στερεά και πρόσκαιρα στο βόρειο Ιόνιο, οπότε θα εκδηλωθούν τοπικοί όμβροι ή μεμονωμένες καταιγίδες κυρίως στα ορεινά. Σταδιακή βελτίωση από το απόγευμα.

Ανεμοι: Βόρειοι βορειοδυτικοί 3 με 5 και μέχρι το μεσημέρι στη νοτιοδυτική Πελοπόννησο νοτιοανατολικοί 4 με 6 μποφόρ.

Θερμοκρασία: Από 18 έως 32 με 33 βαθμούς Κελσίου. Στα εσωτερικό της Ηπείρου 3 με 4 βαθμούς χαμηλότερη.

ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΣΤΕΡΕΑ, ΕΥΒΟΙΑ, ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ

Καιρός: Αραιές νεφώσεις παροδικά πιο πυκνές κυρίως τις μεσημβρινές και απογευματινές ώρες με τοπικές βροχές ή πρόσκαιρους όμβρους στα ορεινά. Σταδιακή βελτίωση από το απόγευμα.

Ανεμοι: Βόρειοι βορειοανατολικοί 3 με 5 μποφόρ.

Θερμοκρασία: Από 18 έως 30 με 31 βαθμούς Κελσίου.

ΚΥΚΛΑΔΕΣ, ΚΡΗΤΗ

Καιρός: Αραιές νεφώσεις παροδικά πιο πυκνές στις Κυκλάδες τις πρωινές ώρες.

Ανεμοι: Αρχικά ανατολικοί βορειοανατολικοί 3 με 5 και από το απόγευμα βόρειοι βορειοδυτικοί 4 με 5 και στα ανατολικά τοπικά έως 6 μποφόρ.

Θερμοκρασία: Από 19 έως 27 και στο εσωτερικό της Κρήτης τοπικά έως 32 βαθμούς Κελσίου.

ΝΗΣΙΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ – ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ

Καιρός: Αραιές νεφώσεις παροδικά πιο πυκνές με τοπικές βροχές στα βόρεια μέχρι αργά το απόγευμα.

Ανεμοι: Στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου από βόρειες διευθύνσεις 3 με 5 και από το απόγευμα τοπικά 6 μποφόρ. Στα Δωδεκάνησα αρχικά βόρειοι βορειοανατολικοί 3 με 4 που γρήγορα θα στραφούν σε νοτίων διευθύνσεων 4 με 6 και το βράδυ σε βορειοδυτικούς με την ίδια ένταση.

Θερμοκρασία: Από 19 έως 30 βαθμούς Κελσίου. Στα βόρεια 3 με 4 βαθμούς χαμηλότερη.

ΘΕΣΣΑΛΙΑ

Καιρός: Αραιές νεφώσεις παροδικά πιο πυκνές κυρίως τις μεσημβρινές και απογευματινές ώρες με τοπικές βροχές ή πρόσκαιρους όμβρους στα ορεινά. Σταδιακή βελτίωση από το απόγευμα.

Ανεμοι: Μεταβλητοί 2 με 3 και βαθμιαία στα ανατολικά ανατολικοί βορειοανατολικοί τοπικά 4 μποφόρ.

Θερμοκρασία: Από 17 έως 30 με 31 βαθμούς Κελσίου.

ΑΤΤΙΚΗ

Καιρός: Αραιές νεφώσεις παροδικά πιο πυκνές με πιθανότητα ασθενών τοπικών βροχών στα βορειοδυτικά του νομού τις απογευματινές ώρες.

Ανεμοι: Μεταβλητοί 2 με 3 και στα ανατολικά βορειοανατολικοί τοπικά 4 μποφόρ.

Θερμοκρασία: Από 18 έως 30 βαθμούς Κελσίου.

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Καιρός: Αραιές νεφώσεις παροδικά πιο πυκνές με τοπικές βροχές ή πρόσκαιρους όμβρους. Σταδιακή βελτίωση από το απόγευμα.

Ανεμοι: Νότιοι νοτιοανατολικοί 2 με 4 μποφόρ.

Θερμοκρασία: Από 17 έως 26 βαθμούς Κελσίου.

Ο καιρός τη Δευτέρα

Στην Ήπειρο, τη Μακεδονία, τη Θεσσαλία και τη Θράκη λίγες νεφώσεις τοπικά αυξημένες τις μεσημβρινές – απογευματινές ώρες, οπότε θα σημειωθούν τοπικές βροχές και στα ορεινά κυρίως της Μακεδονίας, μεμονωμένες καταιγίδες. Στην υπόλοιπη χώρα σχεδόν αίθριος καιρός με τοπικές νεφώσεις τις μεσημβρινές – απογευματινές ώρες στα ηπειρωτικά, οπότε είναι πιθανό να σημειωθούν πρόσκαιροι όμβροι στα ορεινά.

Η ορατότητα θα είναι τοπικά περιορισμένη τις πρωινές ώρες στα βόρεια ηπειρωτικά.

Ευνοείται η μεταφορά αυξημένων συγκεντρώσεων αφρικανικής σκόνης κυρίως στα δυτικά και νότια.

Οι άνεμοι θα πνέουν στα δυτικά ανατολικοί νοτιοανατολικοί 3 με 5 και στο Ιόνιο βαθμιαία από το μεσημέρι τοπικά 6 μποφόρ. Στα ανατολικά θα πνέουν από βόρειες διευθύνσεις 3 με 5 και στο Αιγαίο τοπικά 6 μποφόρ.

Η θερμοκρασία θα σημειώσει μικρή άνοδο κυρίως στα νότια και θα κυμανθεί σε υψηλά για την εποχή επίπεδα. Θα φτάσει στα ηπειρωτικά τους 30 με 31 και κατά τόπους στα δυτικά και τα νότια τους 32 με 33 βαθμούς. Στη νησιωτική χώρα θα φτάσει τους 28 με 29 και στην Κρήτη και τα Δωδεκάνησα τους 31 με 33 βαθμούς Κελσίου.

Αφρικανική σκόνη έως και την Τετάρτη

Την Τρίτη στα βόρεια θα σημειωθούν λίγες νεφώσεις παροδικά αυξημένες κυρίως τις μεσημβρινές και απογευματινές ώρες με πιθανότητα τοπικών όμβρων στα ορεινά.

Στην υπόλοιπη χώρα αραιές νεφώσεις κατά τόπους πιο πυκνές.

Η ορατότητα θα είναι τοπικά περιορισμένη τις πρωινές ώρες στα βόρεια ηπειρωτικά.

Ευνοείται η μεταφορά αυξημένων συγκεντρώσεων αφρικανικής σκόνης κυρίως στα δυτικά και νότια.

Οι άνεμοι θα πνέουν στα δυτικά από νότιες διευθύνσεις 4 με 5 και στο Ιόνιο τοπικά 6, στρεφόμενοι βαθμιαία από το βράδυ σε δυτικούς βορειοδυτικούς έως 5 μποφόρ. Στα ανατολικά θα πνέουν από βόρειες διευθύνσεις 3 με 5 στρεφόμενοι βαθμιαία σε νοτίων διευθύνσεων τοπικά στο Αιγαίο έως 6 μποφόρ.

Η θερμοκρασία δε θα σημειώσει αξιόλογη μεταβολή και θα κυμανθεί σε υψηλά για την εποχή επίπεδα.

Την Τετάρτη , αναμένεται γενικά αίθριος καιρός με αραιές νεφώσεις στα κεντρικά και νότια. Από το μεσημέρι στα βόρεια θα αναπτυχθούν τοπικές νεφώσεις, οπότε θα σημειωθούν τοπικές βροχές και πιθανώς μεμονωμένες καταιγίδες κυρίως στα ορεινά της ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης.

Η ορατότητα θα είναι τοπικά περιορισμένη τις πρωινές ώρες στα δυτικά, κυρίως τα ηπειρωτικά.

Οι αυξημένες συγκεντρώσεις αφρικανικής σκόνης θα διατηρηθούν.

Οι άνεμοι θα πνέουν στα βορειοανατολικά μεταβλητοί 3 με 4 και από το βράδυ δυτικοί έως 5 μποφόρ. Στα υπόλοιπα θα πνέουν δυτικοί βορειοδυτικοί 4 με 5 και στα νότια πελάγη 6 και βαθμιαία έως 7 μποφόρ. Η θερμοκρασία θα σημειώσει μικρή πτώση, κυρίως στα δυτικά και βόρεια.

Οι εγκέφαλοι των σύγχρονων ανθρώπων είναι περίπου 13% μικρότεροι από εκείνους των Homo sapiens που ζούσαν πριν από 100.000 χρόνια. Μήπως αυτό οφείλεται στην αλλαγή του κλίματος ή σε κάποιες από τις δεξιότητες που αποκτήσαμε;

Παραδοσιακά πιστεύεται ότι ο “μεγάλος εγκέφαλός” μας είναι αυτό που διαφοροποιεί το είδος μας από τα άλλα ζώα. Η ικανότητά μας για σκέψη και καινοτομία μας επέτρεψε να δημιουργήσουμε την πρώτη τέχνη, να εφεύρουμε τον τροχό και ακόμη και να προσγειωθούμε στη Σελήνη.

Σίγουρα, σε σύγκριση με άλλα ζώα παρόμοιου μεγέθους, ο εγκέφαλός μας είναι γιγαντιαίος. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει σχεδόν τετραπλασιαστεί σε μέγεθος μέσα σε έξι εκατομμύρια χρόνια από τότε που το είδος μας μοιράστηκε για τελευταία φορά έναν κοινό πρόγονο με τους χιμπατζήδες. Ωστόσο, μελέτες δείχνουν ότι αυτή η τάση προς μεγαλύτερους εγκεφάλους έχει αντιστραφεί στον Homo sapiens.

Μικρότερα κρανία

Στο είδος μας, το μέσο μέγεθος του εγκεφάλου έχει συρρικνωθεί κατά τη διάρκεια των τελευταίων 100.000 ετών, σύμφωνα με το BBC.

Για παράδειγμα, σε μια πρόσφατη μελέτη του 2023, ο Ian Tattersall, παλαιοανθρωπολόγος και ομότιμος έφορος του Αμερικανικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας στη Νέα Υόρκη, παρακολούθησε τον όγκο του εγκεφάλου των αρχαίων ανθρωποειδών μέσα στο χρόνο. Ξεκίνησε με τα αρχαιότερα γνωστά είδη και κατέληξε στους σύγχρονους ανθρώπους.

Διαπίστωσε ότι η ταχεία επέκταση του εγκεφάλου συνέβη ανεξάρτητα σε διαφορετικά είδη ανθρωποειδών και σε διαφορετικούς χρόνους στην Ασία, την Ευρώπη και την Αφρική. Τα είδη των οποίων οι εγκέφαλοι μεγάλωσαν με την πάροδο του χρόνου περιλαμβάνουν τους Australopithecus afarensis, Homo erectus, Homo heidelbergensis και Homo neanderthalensis.

Ωστόσο, η τάση για διεύρυνση του εγκεφάλου με την πάροδο του χρόνου ανατράπηκε με την άφιξη των σύγχρονων ανθρώπων. Τα κρανία των ανδρών και των γυναικών σήμερα είναι κατά μέσο όρο 12,7% μικρότερα από εκείνα του Homo sapiens που έζησε κατά την τελευταία εποχή των παγετώνων.

“Έχουμε πολύ ιδιόμορφα διαμορφωμένα κρανία, οπότε οι πρώτοι άνθρωποι είναι πολύ εύκολο να αναγνωριστούν – και οι πρώτοι έχουν εξαιρετικά μεγάλους εγκεφάλους”, λέει ο Tattersall.

Το εύρημα του Tattersall επαναλαμβάνει εκείνα άλλων. Για παράδειγμα, το 1934, ο Gerhardt Von Bonin, ένας γερμανικής καταγωγής επιστήμονας που συνδέεται με το Πανεπιστήμιο του Σικάγο στο Ιλινόις, έγραψε ότι “υπάρχει μια σαφής ένδειξη μείωσης [του ανθρώπινου εγκεφάλου] τουλάχιστον στην Ευρώπη μέσα στα τελευταία 10.000 ή 20.000 χρόνια”.

Γιατί συνέβη αυτό;

Πώς μπορούμε λοιπόν να εξηγήσουμε αυτή την εντυπωσιακή μείωση; Ο Tattersall προτείνει ότι η συρρίκνωση του μεγέθους του εγκεφάλου άρχισε πριν από περίπου 100.000 χρόνια, γεγονός που αντιστοιχεί σε μια χρονική περίοδο κατά την οποία οι άνθρωποι μεταπήδησαν από ένα πιο διαισθητικό στυλ σκέψης σε αυτό που ο ίδιος ονομάζει “συμβολική επεξεργασία πληροφοριών” – ή σκέφτονται με έναν πιο αφηρημένο τρόπο για να κατανοήσουν καλύτερα το περιβάλλον τους.

“Αυτή ήταν η εποχή που οι άνθρωποι άρχισαν να παράγουν συμβολικά αντικείμενα και χαρακτικά με σημαντικές γεωμετρικές εικόνες”, λέει ο Tattersall.

Ο Tattersall πιστεύει ότι ο καταλύτης που προκάλεσε αυτή την αλλαγή στον τρόπο σκέψης ήταν η αυθόρμητη εφεύρεση της γλώσσας. Αυτό οδήγησε στην αναδιοργάνωση των νευρωνικών οδών του εγκεφάλου με έναν πιο αποτελεσματικό μεταβολικά τρόπο, επιτρέποντας στους ανθρώπους να παίρνουν περισσότερα “χτυπήματα για το χρήμα τους”.

Οι επιστήμονες αναφέρουν πολλούς λόγους για τους οποίους ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει συρρικνωθεί τα τελευταία χρόνια

Με άλλα λόγια, καθώς οι μικρότεροι και καλύτερα οργανωμένοι εγκέφαλοι ήταν σε θέση να εκτελούν πιο πολύπλοκους υπολογισμούς, οι μεταβολικά ακριβοί μεγαλύτεροι εγκέφαλοι έγιναν απλώς περιττοί.

“Μου φαίνεται ότι πιθανότατα οι προκάτοχοί μας επεξεργάζονταν τις πληροφορίες με ένα είδος ωμής βίας, και η νοημοσύνη σε αυτό το πλαίσιο κλιμακωνόταν με το μέγεθος του εγκεφάλου. Έτσι, όσο μεγαλύτερος ήταν ο εγκέφαλός σου, τόσο περισσότερα έβγαζες από αυτόν”, λέει ο Tattersall.

“Αλλά ο δικός μας τρόπος σκέψης είναι διαφορετικός. Αποδομούμε τον κόσμο γύρω μας σε ένα λεξιλόγιο αφηρημένων συμβόλων και επανασυνθέτουμε αυτά τα σύμβολα για να θέσουμε ερωτήσεις όπως “Τι θα γινόταν αν;”.

“Αυτό το είδος συμβολικής σκέψης πρέπει να απαιτούσε ένα πολύ πιο πολύπλοκο σύνολο συνδέσεων μέσα στον εγκέφαλο από ό,τι υπήρχε παλαιότερα. Η πρότασή μου είναι ότι η ύπαρξη αυτών των επιπλέον συνδέσεων επέτρεπε στον εγκέφαλο να λειτουργεί με πολύ πιο αποδοτικό τρόπο”.

Μία άλλη άποψη

Ωστόσο, άλλοι παλαιοντολόγοι υποστηρίζουν ότι το αρχείο των απολιθωμάτων δείχνει ότι οι εγκέφαλοι άρχισαν να συρρικνώνονται πιο πρόσφατα από ό,τι προτείνει ο Tattersall, πράγμα που σημαίνει ότι η αλλαγή δεν θα μπορούσε να συνδεθεί με τη γλώσσα. Η ημερομηνία στην οποία ο Tattersall τοποθετεί την απόκτηση της γλώσσας (100.000 χρόνια πριν) αμφισβητείται επίσης.

“Λατρεύω αυτή τη θεωρία, νομίζω ότι είναι πραγματικά λαμπρή”, λέει ο γνωστικός επιστήμονας Jeff Morgan Stibel από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στην Καλιφόρνια.

“Αλλά δεν έχουμε δει τα δεδομένα που να αποδεικνύουν ότι υπήρξε μια μείωση ήδη πριν από 100.000 χρόνια που δεν οδήγησε κάποια στιγμή σε μια αντιστροφή όπου το μέγεθος του εγκεφάλου άρχισε να αυξάνεται ξανά. Υπήρχαν μειώσεις και τότε. Αλλά στη συνέχεια το μέγεθος του εγκεφάλου άρχισε να αυξάνεται ξανά, οπότε τα δεδομένα δεν ταιριάζουν ακόμη με αυτή την υπόθεση”.

Η αλλαγή του κλίματος

Ο Stibel πιστεύει ότι η αλλαγή του κλίματος και όχι η γλώσσα θα μπορούσε να εξηγήσει τους μικρότερους εγκεφάλους μας. Σε μια μελέτη του 2023, ανέλυσε τα κρανία 298 Homo sapiens των τελευταίων 50.000 ετών. Διαπίστωσε ότι οι ανθρώπινοι εγκέφαλοι συρρικνώνονται τα τελευταία 17.000 χρόνια περίπου – από το τέλος της τελευταίας εποχής των παγετώνων. Όταν εξέτασε προσεκτικά το κλιματικό αρχείο, διαπίστωσε ότι η μείωση των μεγεθών του εγκεφάλου συσχετίζεται με περιόδους αύξησης της θερμοκρασίας του κλίματος.

“Αυτό που είδαμε ήταν ότι όσο θερμότερο ήταν το κλίμα, τόσο μικρότερο ήταν το μέγεθος του εγκεφάλου των ανθρώπων, και όσο ψυχρότερο ήταν το κλίμα, τόσο μεγαλύτερος ήταν ο εγκέφαλος”, λέει ο Stibel.

Ανάμεσα στις αιτίες και η αλλαγή του κλίματος;

Οι μικρότεροι εγκέφαλοι θα μπορούσαν να επιτρέψουν στους ανθρώπους να κρυώσουν γρήγορα. Είναι γνωστό ότι οι άνθρωποι σε θερμά κλίματα έχουν εξελίξει πιο αδύνατα και ψηλά σώματα για να μεγιστοποιήσουν την απώλεια θερμότητας. Είναι πιθανό ότι οι εγκέφαλοί μας θα μπορούσαν να έχουν εξελιχθεί με παρόμοιο τρόπο.

Το 2021, ο Jeremy DeSilva, ανθρωπολόγος στο Dartmouth College στις ΗΠΑ, ανέλυσε απολιθώματα κρανίων από τον Μειοκαινικό ανθρωποειδή Rudapithecus (πριν από 9,85 εκατομμύρια χρόνια) έως τον σύγχρονο άνθρωπο (πριν από 300.000 έως 100 χρόνια). Υπολόγισε ότι οι εγκέφαλοί μας άρχισαν να συρρικνώνονται μόλις πριν από 3.000 χρόνια, περίπου την ίδια εποχή που άρχισαν να εμφανίζονται οι πολύπλοκοι πολιτισμοί (αν και έκτοτε έχει αναθεωρήσει την εκτίμησή του, υποστηρίζοντας ότι η μείωση του μεγέθους του εγκεφάλου συνέβη μεταξύ 20.000 και 5.000 ετών).

Η έλλειψη θρεπτικών συστατικών

Ο DeSilva υποστηρίζει ότι η γέννηση πολύπλοκων κοινωνιών και αυτοκρατοριών σήμαινε ότι οι γνώσεις και τα καθήκοντα μπορούσαν να εξαπλωθούν. Οι άνθρωποι δεν ήταν πλέον υποχρεωμένοι να γνωρίζουν τα πάντα, και καθώς τα άτομα δεν χρειαζόταν πλέον να σκέφτονται τόσο πολύ για να επιβιώσουν, ο εγκέφαλός τους μειώθηκε σε μέγεθος.

Ωστόσο, και αυτή η θεωρία αμφισβητείται.

“Δεν έγιναν όλες οι κοινωνίες των κυνηγών-συλλεκτών πολύπλοκες με τον ίδιο τρόπο όπως, ας πούμε, οι Αιγύπτιοι πριν από 3.000 χρόνια, αλλά το μέγεθος του εγκεφάλου μειώθηκε και σε αυτές τις κοινωνίες”, λέει η Eva Jablonka, ομότιμη καθηγήτρια στο Ινστιτούτο Cohn για την Ιστορία της Φιλοσοφίας της Επιστήμης και των Ιδεών στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ στο Ισραήλ.

Η Jablonka υποστηρίζει ότι ακόμη και αν οι εγκέφαλοι συρρικνώθηκαν όταν εμφανίστηκαν πολύπλοκες κοινωνίες, δεν προκύπτει απαραίτητα ότι οι μικρότεροι εγκέφαλοι ήταν απαραίτητα μια προσαρμοστική αντίδραση.

“Αν πριν από 3.000 χρόνια εμφανίστηκαν πολύ μεγαλύτερες και πιο πολύπλοκες κοινωνίες, αυτό θα μπορούσε να συσχετιστεί με πολύ μεγαλύτερες διαφορές στις κοινωνικές τάξεις. Αν, κατά συνέπεια, η πλειονότητα των ανθρώπων ήταν φτωχοί, τότε γνωρίζουμε ότι η φτώχεια και ο υποσιτισμός και παρόμοια πράγματα θα έθεταν σε κίνδυνο τον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο”.

Η Marta Lahr, από το Leverhulme Centre for Human Evolutionary Studies του Πανεπιστημίου του Cambridge, έχει επίσης προτείνει ότι η ανεπάρκεια θρεπτικών συστατικών θα μπορούσε να εξηγήσει τα συρρικνωμένα κρανία μας. Το 2013 ανέλυσε οστά και κρανία από όλη την Ευρώπη, την Αφρική και την Ασία. Διαπίστωσε ότι οι Homo sapiens με τα μεγαλύτερα μυαλά ζούσαν πριν από 20.000 έως 30.000 χρόνια και ότι οι ανθρώπινοι εγκέφαλοι άρχισαν να συρρικνώνονται πριν από 10.000 χρόνια.

Αυτό είναι μέσα στο χρονικό διάστημα που οι πρόγονοί μας πιστεύεται ότι σταμάτησαν να είναι κυνηγοί-συλλέκτες και στράφηκαν στη γεωργία. Υποστηρίζει ότι η εξάρτηση από τη γεωργία μπορεί να δημιούργησε ελλείψεις βιταμινών και ανόργανων συστατικών, με αποτέλεσμα την καχεκτική ανάπτυξη.

Η εξημέρωση…

Εν τω μεταξύ, ορισμένοι επιστήμονες έχουν προτείνει ότι τα ανθρώπινα κρανία έγιναν μικρότερα ως συνέπεια της αυτοεξημέρωσης, βασιζόμενοι στο γεγονός ότι τα εξημερωμένα είδη όπως οι σκύλοι και οι γάτες (που εκτρέφονται για τη φιλικότητά τους) έχουν εγκεφάλους που είναι 10-15% μικρότεροι από τους άγριους προγόνους τους. Αν οι φιλικότεροι, πιο κοινωνικοί άνθρωποι ήταν πιο επιτυχημένοι από εξελικτική άποψη, τότε οι εγκέφαλοι μπορεί να συρρικνώθηκαν με την πάροδο του χρόνου. Αλλά δεν έχουν πειστεί όλοι.

“Δεν αγοράζω τη θεωρία του αυτοεξευτελισμού”, λέει ο Jablonka.

“Η αυτοεξημέρωση, αν συνέβη, πρέπει να συνέβη πριν από περίπου 800.000 χρόνια, και δεν υπάρχει καμία απολύτως ένδειξη ότι οι ανθρώπινοι εγκέφαλοι συρρικνώθηκαν εκείνη την εποχή”.

Οπότε πού μας αφήνει αυτό; Δυστυχώς, για να καταλάβουμε γιατί συρρικνώθηκαν οι εγκέφαλοι, θα πρέπει να προσδιορίσουμε ακριβώς πότε άρχισε η συρρίκνωση. Αλλά το αρχείο των απολιθωμάτων καθιστά αυτό το εγχείρημα σχεδόν αδύνατο. Τα παλαιότερα απολιθώματα είναι πιο δύσκολο να βρεθούν, οπότε η καταγραφή στρέφεται σε μεγάλο βαθμό προς τα νεότερα δείγματα. Για ορισμένα κακώς διατηρημένα είδη, επί του παρόντος εξαρτόμαστε από λίγα ή ακόμη και από ένα μόνο κρανίο.

“Αυτό που ξέρουμε είναι ότι πίσω στο Πλειστόκαινο, οι ανθρώπινοι εγκέφαλοι είχαν περίπου το ίδιο μέγεθος με τους εγκεφάλους των Νεάντερταλ, το οποίο είναι αρκετά μεγαλύτερο από το μέσο μέγεθος των ανθρώπινων εγκεφάλων σήμερα”, λέει ο Tattersall.

“Ο μέσος όρος όλων των εγκεφάλων Homo sapiens που είναι ηλικίας άνω των περίπου 20.000 ετών, είναι επίσης υψηλός. Αλλά το πότε άρχισε η μείωση του μεγέθους είναι ένα ερώτημα που δεν είναι απολύτως σαφές, επειδή τα αρχεία δεν είναι τόσο καλά. Το μόνο που ξέρουμε είναι ότι τότε οι εγκέφαλοι ήταν μεγάλοι και σήμερα είναι περίπου 13% μικρότεροι”.

Γινόμαστε λιγότερο έξυπνοι;

Αν οι εγκέφαλοι συρρικνώνονται, τι σημαίνει αυτό για την ανθρώπινη νοημοσύνη; Ανάλογα με τη θεωρία που πιστεύετε, οι μικρότεροι εγκέφαλοι θα μπορούσαν είτε να μας κάνουν πιο έξυπνους, είτε πιο χαζούς, είτε να μην έχουν καμία επίδραση στη νοημοσύνη.

Είναι αλήθεια ότι το μέγεθος του εγκεφάλου δεν είναι το παν. Οι εγκέφαλοι των ανδρών είναι περίπου 11% μεγαλύτεροι από τους εγκεφάλους των γυναικών λόγω του μεγαλύτερου μεγέθους του σώματός τους. Ωστόσο, έρευνες έχουν δείξει ότι οι γυναίκες και οι άνδρες έχουν παρόμοιες γνωστικές ικανότητες. Υπάρχουν κάποιες αμφισβητούμενες ενδείξεις ότι είδη ανθρωποειδών με μικρότερο εγκέφαλο, όπως ο Homo floresiensis και ο Homo naledi, ήταν ικανά για πολύπλοκες συμπεριφορές, γεγονός που υποδηλώνει ότι ο τρόπος με τον οποίο είναι καλωδιωμένος ένας εγκέφαλος είναι ο τελικός καθοριστικός παράγοντας της νοημοσύνης. Ωστόσο, σε γενικές γραμμές, το να έχεις μεγαλύτερο εγκέφαλο σε σχέση με το μέγεθος του σώματός σου συσχετίζεται με τη νοημοσύνη.

“Το γεγονός ότι το μέγεθος του εγκεφάλου μας μειώνεται σημαντικά αυτή τη στιγμή οδηγεί στο λογικό συμπέρασμα ότι η ικανότητά μας για μεγαλύτερη νοημοσύνη είτε συρρικνώνεται, είτε τουλάχιστον δεν αυξάνεται”, λέει ο Stibel.

“Ωστόσο, αυτό που κάναμε τα τελευταία 10.000 χρόνια είναι να δημιουργήσουμε εργαλεία και τεχνολογίες που μας επιτρέπουν να φορτώνουμε τη νόηση σε αντικείμενα. Είμαστε σε θέση να αποθηκεύουμε πληροφορίες σε υπολογιστές και να χρησιμοποιούμε μηχανές για να υπολογίζουν πράγματα για εμάς. Έτσι, οι εγκέφαλοί μας μπορεί να παρέχουν λιγότερη ικανότητα για νοημοσύνη και εγκεφαλική ισχύ, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι εμείς ως είδος γινόμαστε συλλογικά λιγότερο έξυπνοι”.

Κυκλοφοριακές ρυθμίσεις τίθενται σήμερα Κυριακή 19 Μαΐου στην Αθήνα στο πλαίσιο διεξαγωγής του «Διεθνή Ποδηλατικού Γύρου Ελλάδας 2024».

Επιπλέον η Τροχαία συστήνει την προσοχή -λόγω των ταχυτήτων των συμμετεχόντων στον αγώνα ποδηλάτων- σε πεζούς ποδηλάτες, οδηγοί Ε.Π.Η.Ο. (scooter) να μην εισέρχονται εντός της διαδρομής του αγώνα και να μην επιχειρούν την κάθετη διέλευση του οδοστρώματος της διαδρομής αυτού, ακολουθώντας τα σήματα και τις οδηγίες του Αστυνομικού προσωπικού, καθώς και των εθελοντών

Ο «Διεθνής Ποδηλατικός Γύρος Ελλάδας 2024» θα λάβει χώρα κατά τις ώρες 10:30 έως 13:45 στην ακόλουθη διαδρομή:

«Αφετηρία Ακρόπολη – Δ. Αρεοπαγίτου, Λ. Βασ. Αμαλίας – Λ. Συγγρού – Λ. Ποσειδώνος – Ε.Ο. Αθηνών–Σουνίου έως συμβολή της με Λ. Αγ. Μαρίνας (αναστροφή) – Ε.Ο. Αθηνών–Σουνίου – Λ. Ποσειδώνος –  Λ. Συγγρού – Αθανασίου Διάκου – Αρδηττού – Παναθηναϊκό Στάδιο – (αρχή σιρκουί της Αθήνας), Λ. Βασ. Κων/νου (έως Χίλτον) – Λ. Βασ. Σοφίας – Πανεπιστημίου – Αιόλου (Χαυτεία) – Σταδίου – Βασ. Γεωργίου Α΄ – Λ. Βασ. Αμαλίας – Λ. Συγγρού – Αθανασίου Διάκου – Αρδηττού – Παναθηναϊκό Στάδιο (Τέλος σιρκουί της Αθήνας Χ 10 στροφές) – Τερματισμός»,

Παράλληλα, θα πραγματοποιηθούν κυκλοφοριακές ρυθμίσεις σε  λεωφόρους, οδούς και πλατείες των Δήμων Αθηναίων, Καλλιθέας, Ν. Σμύρνης, Π. Φαλήρου, Αλίμου, Ελληνικού-Αργυρούπολης, Γλυφάδας, Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένη και Κρωπίας, ως ακολούθως:

Περιοχή Δήμου Αθηναίων:

Προσωρινή, σταδιακή και πλήρης διακοπή της κυκλοφορίας των οχημάτων (συμπεριλαμβανομένων των ποδηλάτων και των Ε.Π.Η.Ο., εξαιρουμένων οχημάτων έκτακτης ανάγκης και διοργανωτών) την Κυριακή 19-5-2024 και κατά τις ώρες 09.00΄ έως 15.00΄, και απαγόρευση της στάσης και στάθμευσης αυτών από το Σάββατο 18-5-2024 και ώρα 22.00 έως την Κυριακή 19-5-2024 και ώρα 15.00 στις κατωτέρω λεωφόρους, οδούς και πλατείες, ως εξής:

Λ. Βασ. Αμαλίας,σε όλο το μήκος της, και στα (2) δύο ρεύματα κυκλοφορίας, καθώς και στις καθέτους αυτής έως την πρώτη παράλληλη οδό (διακοπή κυκλοφορίας κατά τις ώρες 06.00΄- 15.00΄).

Αρδηττού,σε όλο το μήκος της και στα δύο (2) ρεύματα κυκλοφορίας, καθώς και στις καθέτους αυτήςέως την πρώτη παράλληλη οδό (διακοπή κυκλοφορίας κατά τις ώρες 06.00΄- 15.00΄).

Λ. Βασ. Κων/νου, σε όλο το μήκος της και στα δύο (2) ρεύματα κυκλοφορίας, καθώς και στις καθέτους αυτήςέως την πρώτη παράλληλη οδό (διακοπή κυκλοφορίας κατά τις ώρες 06.00΄- 15.00΄).

Φιλελλήνων, σε όλο το μήκος της και στις καθέτους αυτήςέως την πρώτη παράλληλη οδό.

Σταδίου,σε όλο το μήκος της και στις καθέτους αυτήςέως την πρώτη παράλληλη οδό.

Αιόλου,στο τμήμα της μεταξύ της Πανεπιστημίου και της Σταδίου και στα (2) δύο ρεύματα κυκλοφορίας.

Πανεπιστημίου (Ελ. Βενιζέλου),σε όλο το μήκος της, καθώς και στις καθέτους αυτήςέως την πρώτη παράλληλη οδό.

Ακαδημίας,τμήμα της μεταξύ της Χ. Τρικούπη και της Λ. Βασ. Σοφίας, και στις καθέτους αυτήςέως την πρώτη παράλληλη οδό.

Πλατεία Συντάγματος.

Πατησίων – 28ης Οκτωβρίου,στο τμήμα της μεταξύ της Ιουλιανού και της πλ. Ομονοίας, ρεύμα κίνησης προς πλ. Ομονοίας, καθώς και στις καθέτους αυτήςέως την πρώτη παράλληλη οδό.

Λ. Βασ. Όλγας,σε όλο το μήκος της και στα δύο (2) ρεύματα κυκλοφορίας.

Λ. Συγγρού, στο τμήμα της μεταξύ της οδού Αμ. Φραντζή και της Λ. Βασ. Αμαλίας, και στα δύο (2) ρεύματα κυκλοφορίας, καθώς και στις καθέτους αυτής έως την πρώτη παράλληλη οδό.

Αθ. Διάκου, σε όλο το μήκος της, στο ρεύμα κυκλοφορίας προς τη Λ. Συγγρού.

Ηρ. Αττικού, σε όλο το μήκος της και στις καθέτους αυτήςέως την πρώτη παράλληλη οδό.

Πλατεία Καραϊσκάκη (Δισκοβόλος).

Πειραιώς,στο τμήμα της μεταξύ της οδού Ιερά Οδός και της πλ. Ομονοίας, ρεύμα κυκλοφορίας προς πλ. Ομονοίας, καθώς και στις καθέτους αυτήςέως την πρώτη παράλληλη οδό.

Αθηνάς,στο τμήμα της μεταξύ της οδού Σοφοκλέους και της πλ. Ομονοίας και στα δύο (2) ρεύματα κυκλοφορίας, καθώς και στις καθέτους αυτήςέως την πρώτη παράλληλη οδό.

Λ. Βουλιαγμένης,στο τμήμα της μεταξύ των οδών Τιμολέοντος και Αρδηττού, στο ρεύμα κυκλοφορίας προς Αθ. Διάκου.

Ηλιουπόλεως, στο τμήμα της μεταξύ των οδών Υμηττού και Τιμολέοντος, στο ρεύμα κυκλοφορίας προς Αθ. Διάκου.

Λ. Βασ. Σοφίας,στο τμήμα της μεταξύ της οδού Ζαχάρωφ και της Λ. Βασ. Κων/νου στο ρεύμα κυκλοφορίας προς Λ. Βασ. Κων/νου.

Λ. Βασ. Σοφίας,στο τμήμα της μεταξύ της Λ. Βασ. Κων/νου και της Λ. Βασ. Αμαλίας και στα δύο (2) ρεύματα κυκλοφορίας, καθώς και στις καθέτους αυτήςέως την πρώτη παράλληλη οδό.

Κόμβος Ακρόπολης

Ρ. Γκάλη στο τμήμα της μεταξύ της Προπυλαίων και κόμβο Ακρόπολης, καθώς και στις καθέτους αυτήςέως την πρώτη παράλληλη οδό.

Περιοχή Δήμων Καλλιθέας, Νέας Σμύρνης, Π. Φαλήρου, Αλίμου και Ελληνικού Αργυρούπολης:

Προσωρινή, σταδιακή και πλήρης διακοπή της κυκλοφορίας των οχημάτων (συμπεριλαμβανομένων των ποδηλάτων και των Ε.Π.Η.Ο., εξαιρουμένων οχημάτων έκτακτης ανάγκης και διοργανωτών) την Κυριακή 19-5-2024 στις κατωτέρω Λεωφόρους:

Λ. Συγγρού, καθ’ όλο το μήκος της και στις καθέτους αυτής έως την πρώτη παράλληλη οδό, στο ρεύμα κυκλοφορίας προς Γλυφάδα κατά τις ώρες 10.00΄-12.00΄.

Λ. Ποσειδώνος, καθ’ όλο το μήκος της και στις καθέτους αυτής έως την πρώτη παράλληλη οδό, στο ρεύμα κυκλοφορίας προς Γλυφάδα κατά τις ώρες 10.00΄-12.00΄.

Λ. Ποσειδώνος, καθ’ όλο το μήκος της, και στις καθέτους αυτής έως την πρώτη παράλληλη οδό, στο ρεύμα κυκλοφορίας προς Αθήνα κατά τις ώρες 11.00΄-13.00΄.

Λ. Συγγρού, καθ’ όλο το μήκος της και στις καθέτους αυτής έως την πρώτη παράλληλη οδό, στο ρεύμα κυκλοφορίας προς Αθήνα κατά τις ώρες 11.00΄-13.00΄.

Περιοχή Δήμων Ελληνικού Αργυρούπολης, Γλυφάδας, Βάρης – Βούλας –   Βουλιαγμένης & Κρωπίας:

Προσωρινή, σταδιακή και πλήρης διακοπή της κυκλοφορίας των οχημάτων (συμπεριλαμβανομένων των ποδηλάτων και των Ε.Π.Η.Ο., εξαιρουμένων οχημάτων έκτακτης ανάγκης και διοργανωτών) την Κυριακή 19-5-2024 και κατά τις ώρες 10.00΄-12.00΄ ως εξής:

Στην Παραλιακή Λεωφόρο (Λ. Ποσειδώνος – Λ. Κων/νου Καραμανλή, Λ. Αθηνάς και Λ. Αθηνών – Σουνίου), στο τμήμα της μεταξύ της οδού Βήτα έως τη Λ. Αγίας Μαρίνας και στα δύο ρεύματα κυκλοφορίας.

Λόγω των περιορισμών στην κυκλοφορία οι οδηγοί μπορούν να ακολουθήσουν τα παρακάτω ενδεικτικά εναλλακτικά δρομολόγια : Κινούμενα οχήματα προς Κέντρο πόλεως Αθηνών: Από Πειραιά προς κέντρο πόλεως Αθηνών:

Λ. Πειραιώς – Ιερά Οδό – Κωνσταντινουπόλεως κ.λπ.

Από Δυτική Αττική προς κέντρο πόλεως Αθηνών:

Πατησίων – Λ. Αλεξάνδρας κ.λπ.

Από Βόρεια Αττική προς κέντρο πόλεως Αθηνών:

Λ. Κηφισίας – Λ. Βασ. Σοφίας – Ζαχάρωφ – Φειδιππίδου – Μιχαλακοπούλου κ.λπ. ή

Λ. Κηφισίας – Λ. Αλεξάνδρας – Ιπποκράτους κλπ.

Από Νότια Αττική προς κέντρο πόλεως Αθηνών:

Λ. Βουλιαγμένης – Ηλιουπόλεως και ακολούθως

Μέσω της οδού Ηλία Ηλιού – Λαγουμιτζή – Π. Τσαλδάρη – Κωσταντινουπόλεως κ.λπ. ή

Μέσω της οδού  Φιλολάου – Μισούντος – Υμηττού – Ούλωφ Πάλμε – Γεωργίου Παπανδρέου – Ε. Κοκκινοπούλου – Λ. Αλίμου – Κατεχάκη κλπ.

Κινούμενα οχήματα από Πειραιά με προορισμό το Νοτιοανατολικό τμήμα της Αττικής:

Μέσω της Λ. Κηφισού και ακολούθως μέσω οδών και λεωφόρων με κατεύθυνση προς και μέσω της Λ. Βουλιαγμένης ή της Λ. Κατεχάκη-Αλίμου.

Κινούμενα οχήματα από Πειραιά με προορισμό το Βορ/κό τμήμα της Αττικής:

Μέσω της Λ. Κηφισού προς και μέσω της Αττικής Οδού.

Κινούμενα οχήματα με προορισμό το Νοτιοανατολικό τμήμα της Αττικής (Γλυφάδα – Βάρη – Βούλα – Βουλιαγμένη κλπ.):

Μέσω της Λ. Βουλιαγμένης ή/και της Λ. Κατεχάκη–Αλίμου.

«Παρακαλούνται οι οδηγοί, για την καλύτερη εξυπηρέτησή τους και αποφυγή πρόσθετων κυκλοφοριακών προβλημάτων να αποφύγουν τη διέλευση των οχημάτων τους στην ανωτέρω οδούς κατά το αναφερόμενο χρονικό διάστημα και να ακολουθούν τα σήματα και τις υποδείξεις των ρυθμιστών τροχονόμων», σημειώνεται στη σχετική ανακοίνωση της Τροχαίας.

Ο Μαξ Φερστάπεν έγινε ο πρώτος οδηγός της Formula 1 που ισοφάρισε το ρεκόρ των 8 διαδοχικών πολ ποζίσιονς του Άιρτον Σένα από το 1988-’89.Ο Ολλανδός πιλότος της Red Bull Racing έφτασε στις οκτώ συνεχόμενες, ισοφαρίζοντας το ρεκόρ του Άιρτον Σένα από το 1989 (30 χρόνια μετά το θάνατο του θρύλου του αθλήματος, στη συγκεκριμένη πίστα και στη στροφή Ταμπουρέλο), και στις 39 στην καριέρα του.

Ο Όλλανδός συνέχισε το σερί των pole positions του, κατακτώντας την πρώτη θέση στην εκκίνηση του Grand Prix της Emilia-Romagna, με τον πιλότο της Red Bull να θριαμβεύει οριακά έναντι των αντιπάλων του με έναν ασυναγώνιστο γύρο στην Imola.

Ο Ολλανδός βρέθηκε μπροστά τόσο από τον Σαρλ Λεκλέρ όσο κυρίως από τους Όσκαρ Πιάστρι (κινδυνεύει με ποινή) και Λάντο Νόρις (οι μόνοι που τον απείλησαν πραγματικά) και πανηγύρισε μια pole positiot.

Το Παρίσι γεμάτο από ανοιξιάτικες ευωδιές. Λουλούδια, τριαντάφυλλα σε μία απόχρωση μεταξύ λευκού, κίτρινου και εκρού, αλλά και γαρίφαλα που λατρεύουν οι Γαλλίδες. Ισως επειδή τα αγαπούσε ιδιαίτερα η Μαρία Κάλλας η οποία ζούσε το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου στην Πόλη του Φωτός. Η ντίβα άφησε την τελευταία της πνοή στο Παρίσι, και συγκεκριμένα στην Avenue Foch. Εκεί όπου τώρα ενοικιάζονται κάποια από τα πλέον ακριβά και exclusive Airbnb. Λατρεύω τη μυρωδιά του τσαγιού στη δημοφιλέστατη Angelina στη Rue de Rivoli αλλά και τα café πάντα πολύ ατμοσφαιρικά μέσα στα μεγάλα και μικρά μουσεία. Τα μουσεία όπου θα παρατηρείται τεράστιος συνωστισμός τις ημέρες διεξαγωγής των Ολυμπιακών Αγώνων. Ξενοδοχεία, εστιατόρια, bar, όλα ετοιμάζονται, πάρα πολλά έχουν ήδη ανακαινιστεί για τη σημαντικότερη γιορτή του παγκόσμιου αθλητισμού. Πού θα μείνουν όμως οι VIP εκείνες τις ημέρες εκτός από τα πολυτελή Airbnb; Προσωπικότητες από τον χώρο της τέχνης, των επιχειρήσεων, της showbusiness έχουν επιλέξει τις ακριβότερες και πλέον exclusive μονάδες φιλοξενίας στο Παρίσι. Κλασικά ξενοδοχεία αλλά και μικρότερα, πολύ «ιδιαίτερα» υπερπολυτελή, όπως το Cheval Blanc του πολυεκατομμυριούχου Μπερνάρ Αρνό. Η super star της εποχής μας, η εκθαμβωτική Τέιλορ Σουίφτ, επέλεξε για τη διαμονή της στο Παρίσι το always classic υπέροχο Hotel de Crillon στην Place de la Concorde. Το ωραιότερο για εμένα, κλασικό hotel στη γαλλική πρωτεύουσα. Δεσπόζει στην Πλατεία, ενώ το εσωτερικό του μοιάζει παραμυθένιο. Μία από τις τεράστιες σουίτες του έχει σχεδιάσει ο Καρλ Λάγκερφελντ, ενώ η διαμονή για μία βραδιά στοιχίζει 21.000 ευρώ!

Απιαστο όνειρο…

Το Plaza Athenee στη Λεωφόρο της Haute Couture, την αγαπημένη Avenue Montaigne, επιλέγουν πολλοί ισχυροί του χρήματος και πολλοί Ελληνες με… βαριά πορτοφόλια. Το Peninsula (με σχεδόν 2.000 ευρώ τη βραδιά για ένα απλό δωμάτιο) και το Shangri-La επιλέγουν οι περισσότερο… νεόπλουτοι, το Four Seasons (George V) είναι μοναδικής πολυτέλειας με τα πιο εκλεκτά και σπάνια κρασιά στο κελάρι όπως και τρομερό spa… Θαυμάσιο το The Ritz στην Place Vendome όπου διέμενε μόνιμα η Coco Chanel, το La Reserve (με 1.980 ευρώ ένα απλό δωμάτιο για ένα βράδυ) και τόσα και τόσα άλλα. Το Παρίσι φημίζεται για τα ξενοδοχεία του, ακριβώς όπως και το Λονδίνο και η Νέα Υόρκη. Στα super luxury hotels οι κοινοί θνητοί δεν μπορούν να διανυκτερεύσουν λόγω υψηλού κόστους. Μπορούν όμως να πιουν ένα τσάι, έναν καφέ μαζί με τα μοναδικά ροζ, κίτρινα ή πορτοκαλί μακαρόν κατά τη διάρκεια των Olympic Games.

Όπως έχει γίνει ήδη γνωστό το νέο ισπανικό μοντέλο, της σπορ φίρμας είναι σχεδιασμένο στην Βαρκελώνη ενώ η παραγωγή του θα γίνεται στην Κίνα και στο εργοστάσιο της εταιρείας που υπολογίζει ότι κάθε χρόνο να παράγονται 50.000 αυτοκίνητα. Το νέο Tavascan θα ξεκινήσει την εμπορική του καριέρα φέτος.

Θα πέσει στη μάχη των SUV με τη σχεδίαση του να έχει αρκετές δόσεις από κουπέ. Το μήκος του αγγίζει τα 4,66 μέτρα και σύμφωνα με τη φίρμα πατάει στη νέα πλατφόρμα του γκρουπ VW, την πλατφόρμα ηλεκτρικών οχημάτων MEB .

Σε πολλά σημεία του μοντέλου γίνεται χρήση ανακυκλώσιμων υλικών , όπως στο μπάκετ καθίσματα, που χρησιμοποιούνται βιώσιμα υλικά,  από  90% ανακυκλωμένο πολυεστέρα και 50% ανακυκλωμένες μικροΐνες. Στο εσωτερικό τυο Tavascan  ο οδηγός ενημερώνεται από ένα σύστημα πολυμέσων που είναι τοποθετημένο στην «αιωρούμενη» κεντρική οθόνη των 15 ιντσών αλλά και μια δεύτερη 5,3 ιντσών.Το νέο μοντέλο θα προσφέρεται σε δύο εκδόσεις με το σύνολο να αποτελείται από δύο ηλεκροκινητήρες σε δύο εκδόσεις απόδοσης, 286 και 340 ίππων.

Η ενέργεια αποθηκεύεται στην  μπαταρία ιόντων λιθίου των 77 kWh που του χαρίζει την …απλόχερη αυτονομία των 550 χιλιομέτρων, ενώ μπορεί να φορτίζει με 100 χιλιόμετρα αυτονομίας μέσα σε επτά λεπτά!

Εκείνο το σχεδόν κυνικό αξίωμα θα επιμένει πάντα πως οι προπονητές ζουν και αναπνέουν τον αέρα από δύο λίστες: αυτοί που ήδη απολύθηκαν και οι άλλοι που κάποια στιγμή θα απολυθούν. Τι γίνεται όμως όταν έρχεται η σειρά τους για να καθίσουν στο κέντρο της συζήτησης; Γενικώς πολλά και διάφορα. Ειδικώς; Μάλλον ο πιο ενδιαφέρων επίλογος ποδοσφαιρικής σεζόν που μας συνέβη – αν μας συνέβη δηλαδή ξανά – εδώ και χρόνια. Με την υπογραφή τους στο σενάριο, φαρδιά-πλατιά…  Αμφιβάλλει κανείς ότι όλοι μιλούν για τους προπονητές στην πόρτα του επιλόγου της σεζόν; Για τον Ραζβάν Λουτσέσκου που αν οδηγήσει αύριο (19/5) τον ΠΑΟΚ σε νίκη επί του Αρη στο ντέρμπι της Θεσσαλονίκης κατακτά ένα πρωτάθλημα που θα έπρεπε στην κούπα να έχει τη φωτογραφία του; Τον Ματίας Αλμέιδα που έχει την ΑΕΚ να παραμονεύει για το πιο μεγάλο λάθος του ΠΑΟΚ, μπας και λυτρωθεί από τα λάθη που ένα προς ένα ο αργεντινός τεχνικός ανέλαβε την ευθύνη έπειτα από την ήττα της Τετάρτης από τον Ολυμπιακό; Τον πολύ Χοσέ Λουίς Μεντιλίμπαρ που όχι απλώς «αναγέννησε» τους Ερυθρόλευκους αλλά τους έφτασε ως τον πρώτο ευρωπαϊκό τελικό της ιστορία τους; Τον Ακη Μάντζιο που επανέφερε τον Αρη σε έναν τελικό Κυπέλλου με την ελπίδα για τον πρώτο τίτλο έπειτα από μισό αιώνα και βάλε; Ακόμη και για τον Ιβάν Γιοβάνοβιτς που βρίσκεται μακριά από τον Παναθηναϊκό από τα Χριστούγεννα, αλλά που οι φίλοι των Πρασίνων όχι μόνο δεν τον ξεχνούν αλλά (και) για χάρη του, αύριο το μεσημέρι ετοιμάζουν συλλαλητήριο ζητώντας την αποχώρηση του Γιάννη Αλαφούζου που απέλυσε τον Σέρβο.

Μεντιλίμπαρ και Λουτσέσκου. Κανονικό επαναλανσάρισμα μιας δουλειάς που σπάνια εδώ στα μέρη μας ευδοκιμεί, αλλά που όταν συμβεί του δίνει και… καταλαβαίνει. Βρέθηκε ο Χοσέ Λουίς Μεντιλίμπαρ τρίτος διαφορετικός προπονητής φέτος στον Ολυμπιακό σε μια συνθήκη που ενενήντα εννέα φορές στις εκατό οδηγεί απλά στην ανάγκη του φινάλε της σεζόν για την έναρξη της επόμενης. Και τι έκανε ο αθεόφοβος ο Βάσκος μέσα σε τρεις μήνες; Εφτιαξε μια ομάδα που έφτασε ως τον τελικό του Conference League και με την οποία ετοιμάζεται (29/5 κόντρα στη Φιορεντίνα) να διεκδικήσει έναν δεύτερο σερί ευρωπαϊκό τίτλο έπειτα από την περσινή κατάκτηση του Europa League με τη Σεβίλλη (του) στην οποία ήταν και εκεί τρίτος προπονητής της σεζόν! Και αν ο 63χρονος έχει πλάι του τον Βαγγέλη Μαρινάκη που μάλιστα του ανανέωσε το συμβόλαιο τη νύχτα του σοκαριστικού Ολυμπιακός – Μακάμπι 1-4; Ο Ραζβάν Λουτσέσκου στον ΠΑΟΚ έχει παρέα τη μοναξιά του. Χωρίς τεχνικό διευθυντή. Χωρίς μπάτζετ ανάλογο του ανταγωνισμού. Χωρίς τις ανέσεις που έφτασαν τον Δικέφαλο του Βορρά στο νταμπλ του 2018. Και όμως έφτιαξε μια ομάδα που έχει βάλει 85 γκολ στο πρωτάθλημα (και πάνω από 130 σε όλες τις διοργανώσεις), που έχει την καλύτερη άμυνα (33), που νίκησε στη σειρά ΑΕΚ, Ολυμπιακό και Παναθηναϊκό πριν φτάσει στην πρόκληση της Κυριακής όπου με «διπλό» στο Κλ. Βικελίδης κατακτά τον τίτλο του πρωταθλητή. Τα πάντα όλα ο Ρουμάνος.

Ο Αλμέιδα και η συνήθεια. Ο,τι ακριβώς έχουν κατά νου οι φίλοι της ΑΕΚ εδώ και μια διετία πως είναι για εκείνους και την ομάδα τους ο Ματίας Αλμέιδα. Ο «Πελάδο» όμως παρά την εξαιρετική δουλειά της πρώτης σεζόν, στον δεύτερο κύκλο δεν έχει την ίδια επιτυχία και ας μπορεί ακόμη αύριο να πάρει το πρωτάθλημα – με νίκη ή ισοπαλία του Αρη. Η ομάδα του ολόκληρη τη χρονιά έδειξε να αναπτύσσει μια περίεργη συνήθεια. Να νομίζει ότι τα ματς κερδίζονται μόνα τους. Κάπως έτσι έχασε ένα σωρό βαθμούς σε παιχνίδια όπου προηγήθηκε ακόμη και με 2-0 (2-2 στο Αγρίνιο με τον Παναιτωλικό ή με τον ΠΑΟΚ στη Νέα Φιλαδέλφεια). Κακή νοοτροπία που την έβαλε σε μεγάλους μπελάδες στο φινάλε. Επρεπε την Τετάρτη να πάει και να νικήσει τον Ολυμπιακό μέσα στο Γ. Καραϊσκάκης για να κρατήσει το πάνω χέρι στο πρωτάθλημα. Την έκανε όμως ο Αντρέ Ορτα μια… χαψιά και απειλεί να την αφήσει με άδεια χέρια. Αποκλείστηκε από τα προκριματικά του Champions League. Εμεινε τελευταία στον Europa League όμιλό της. Εχασε από τον Αρη –πέναλτι – τον δρόμο για το νταμπλ. Τώρα είναι πολύ πιθανό να χάσει αναπάντεχα και το πρωτάθλημα.

Ο Μάντζιος και ο Παναθηναϊκός. Σε ποιον ποντάρει η Ενωση; Προφανώς στον Ακη Μάντζιο. Τον έλληνα τεχνικό του Αρη που με τη σειρά του ετοιμάζεται για την απόλυτη εβδομάδα της καριέρας του. Κυριακή στον πάγκο του sold out Αρης – ΠΑΟΚ που κρίνει τον τίτλο του πρωταθλητή. Σάββατο (25/5) στον πάγκο του «κεκλεισμένων των θυρών» τελικού Κυπέλλου Αρης – Παναθηναϊκός. Στον τελικό όπου οι Πράσινοι θα προσπαθήσουν να γιατρέψουν τις πληγές που τους άνοιξε μια ακόμη σεζόν. Ηταν εξ αρχής από τα φαβορί για την κατάκτηση του πρωταθλήματος. Βρέθηκαν μέσα στη σεζόν δύο-τρεις φορές στην κορυφή του πίνακα. Ουσιαστικά όμως ήταν πάντα η ομάδα του Ιβάν Γιοβάνοβιτς. Και ως τα Χριστούγεννα με τον Σέρβο στο τιμόνι. Και έπειτα όταν ανέλαβε την ευθύνη ο βετεράνος Φατίχ Τερίμ. Και μια ομάδα σε… ξένα χέρια σπανίως τα καταφέρνει. Αν ο Παναθηναϊκός δεν νικήσει αύριο στη Λεωφόρο τον Ολυμπιακό, θα τερματίσει 4ος στο πρωτάθλημα. Αν χάσει και το Κύπελλο από τον Αρη θα μείνει εκτός Ευρώπης. Η σεζόν που ξεκίνησε με την προσδοκία να γίνει… «σινεμά ο παράδεισος» μπορεί να εξελιχθεί σε «εφιάλτη στον δρόμο με τις λεύκες». Και με έναν ιδιοκτήτη που βρίσκεται στην πιο δύσκολη θέση: εκείνη που κατανοεί πως το κοινό της ομάδας του στέκεται ξανά απέναντί του. Ισως για αυτό ξημερώματα Παρασκευής οριστικοποίησε την απόλυση του Φατίχ Τερίμ και την αντικατάστασή του από τον Χρήστο Κόντη: τον βοηθό του Ιβάν Γιοβάνοβιτς…

Η  χτίζοντας ένα πλέγμα νέων προτάσεων σε κάθε κατηγορία (HEV/ PHEV & αμιγώς ηλεκτρικά), με στόχο να καλύψει ένα μεγάλο εύρος πελατών Με μοντέλα με χαμηλό κόστος ιδιοκτησίας  και να συμβάλλει στη μείωση του περιβαλλοντικού του αποτυπώματος.

Σήμερα, από τα πιο πρόσφατα μοντέλα της είναι η νέα Toyota Corolla Cross που φέρει καινοτόμες και πλουσιότερες σε σχέση με τον προκάταχο τεχνολογικές αναβαθμίσεις.

Ειδικότερα, H ενώ στο εσωτερικό του ξεχωρίζουν οι δύο οθόνες, μία για τα ψηφιακά όργανα 12,3 ιντσών και μία για το σύστημα infotainment στις 10,1 ίντσες, με τεχνολογία συμβατή με Apple CarPlay και Android Auto. Το νέο μοντέλο είναι διαθέσιμο με ατμοσφαιρικό βενζινοκινητήρα 1.800 κυβικών ή με υβριδικό κινητήριο σύνολο που θα βασίζεται στο ίδιο μοτέρ. Ο ατμοσφαιρικός παράγει ισχύ 140 ίππων.

στην Ευρώπη θα δούμε τις υβριδικές εκδόσεις στα 1.800 κ.εκ. και στα 2.000 κ.εκ. με απόδοση στα 140 και 197 άλογα, αντίστοιχα. H ισχύς περνά στους μπροστινούς τροχούς μέσω του κιβωτίου e-CVT.

Σε…Γεφύρι της Αρτας εξελίσσεται η δημιουργία του κυβερνητικού πάρκου στο παλιό εργοστάσιο της ΠΥΡΚΑΛ και η μετεγκατάσταση εκεί εννέα υπουργείων, ακριβώς τρία χρόνια μετά την εξαγγελία του έργου.

Ηταν Απρίλιος του 2021 όταν ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε την κατασκευή και λειτουργία του κυβερνητικού πάρκου «Ανδρέας Λεντάκης» στο ακίνητο της ΠΥΡΚΑΛ στον Δήμο Δάφνης – Υμηττού, μια επένδυση που εκτιμάται πως θα φτάσει τα 250 εκατ. ευρώ, με σύμπραξη Δημοσίου και ιδιωτικού τομέα. Από τότε, όμως, τα βήματα για την ολοκλήρωση του έργου είναι αρκετά… νωχελικά, καθώς ένα χρόνο μετά την εξαγγελία ολοκληρώθηκε η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) από το υπουργείο Οικονομικών ενώ μόλις τον περασμένο Σεπτέμβριο η αρμόδια Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας έδωσε το «πράσινο φως» για το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο και τη δημιουργία του πάρκου.

Εννέα υπουργεία. Υπενθυμίζεται πως στον χώρο της ΠΥΡΚΑΛ στη Δάφνη, σε μια έκταση 154,8 στρεμμάτων, αναμένεται να εγκατασταθούν εννέα υπουργεία καθώς και άλλες υπηρεσίες του Δημόσιου, που σήμερα βρίσκονται διασκορπισμένα σε διάφορες περιοχές – κυρίως, βέβαια στο κέντρο της Αθήνας αλλά και σε περιοχές, όπως το Μαρούσι, ο Χολαργός και ο Πειραιάς.Βασικός στόχος είναι η αποσυμφόρηση του κέντρου της πόλης αλλά και η δημιουργία του πρώτου «πράσινου» διοικητικού πόλου, που θα διαθέτει, βάσει των σχεδιασμών, 40 στρέμματα κοινόχρηστων χώρων ενώ θα περιβάλλεται από 80 στρέμματα πρασίνου.

Το τελευταίο διάστημα φαίνεται πως έχουν πάρει μπροστά οι… προπαρασκευαστικές μηχανές, μετά και την τροπολογία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών που κατατέθηκε στη Βουλή και «άνοιξε» την απελευθέρωση του ακινήτου των Ελληνικών Αμυντικών Συστημάτων, δίνοντας το «οκ» στο ΤΑΙΠΕΔ, προκειμένου να προχωρήσει τις απαιτούμενες διαδικασίες.

Στην παρούσα φάση βρίσκεται σε εξέλιξη ανοιχτή διαγωνιστική διαδικασία για την επιλογή αναδόχου εκτέλεσης του έργου «Μετεγκατάσταση δραστηριοτήτων ΕΑΣ Υμηττού: Διαμόρφωση των χώρων στο ακίνητο της ΕΑΣ, στη Μάνδρα Αττικής», συνολικού προϋπολογισμού 5.736.262,21 ευρώ πλέον ΦΠΑ. Αντικείμενο του έργου είναι αφενός η διαμόρφωση των κτιριακών χώρων και των χώρων παραγωγής στο ιδιόκτητο ακίνητο του εργοστασίου της ΕΑΣ στη Μάνδρα Αττικής, προκειμένου να γίνει η μετεγκατάσταση των διοικητικών υπηρεσιών του Υμηττού αλλά και μέρους του μηχανολογικού εξοπλισμού και των τμημάτων παραγωγής του εργοστασίου του Υμηττού. Σύμφωνα με στελέχη του ΤΑΙΠΕΔ, αυτό γίνεται για να απελευθερωθεί το ακίνητο της EBO-ΠΥΡΚΑΛ στον Υμηττό και να καταστεί εφικτή η δημιουργία του κυβερνητικού πάρκου «Ανδρέας Λεντάκης». Αξίζει να σημειωθεί πως η προθεσμία για την υποβολή προσφορών λήγει την τελευταία ημέρα του Μαΐου ενώ ο ανάδοχος που θα πάρει το έργο θα έχει προθεσμία 18 μήνες για την ολοκλήρωση του έργου.

Το επόμενο στάδιο είναι η ανοιχτή διαγωνιστική διαδικασία για επιλογή αναδόχου για το έργο της αποξήλωσης/απεγκατάστασης, μεταφοράς, επαναλειτουργίας και απόθεσης του συνόλου του μηχανολογικού εξοπλισμού της ΕΑΣ από το εργοστάσιο του Υμηττού στις εγκαταστάσεις της εταιρείας στη Μάνδρα και στο Λαύριο ή όπου αλλού υποδειχθεί από την ΕΑΣ. Οταν αυτά τα δύο βασικά βήματα ολοκληρωθούν και άρα «απελευθερωθεί» το ακίνητο της ΠΥΡΚΑΛ, την επόμενη πια χρονιά αναμένεται να ξεκινήσει ο διαγωνισμός για την κατασκευή και λειτουργία του κυβερνητικού πάρκου.

Το ραντεβού μας με τη Μαρίνα Καρύδα, συγγραφέα του βιβλίου «ΜΑΤΙ 23 ΙΟΥΛΙΟΥ 2018» και κάτοικο της περιοχής από το 2002, είχε δοθεί σε ένα παραλιακό εστιατόριο στη Νέα Μάκρη. Φτάνοντας εκεί διαπίστωσα ότι από το τραπέζι μας είχαμε θέα στο οικόπεδο όπου βρήκαν τραγικό θάνατο οι 26 άνθρωποι. Στον ορίζοντα ήταν το λιμάνι της Ραφήνας από όπου αναμενόταν εκείνο το βράδυ η πλωτή βοήθεια από όσους είχαν προσεγγίσει την ακτή, η οποία απλωνόταν ακριβώς πίσω από τις καρέκλες μας. Το συγκεκριμένο εστιατόριο είχε πάρει κι αυτό φωτιά, με τις φιάλες γκαζιού να εκρήγνυνται, εκσφενδονίζοντας προς τους ανθρώπους αντικείμενα φλεγόμενα. Ρεαλιστικά εφέ ταινίας τρόμου βασισμένης σε αληθινή ιστορία. Οπως μου εξηγεί η ίδια, η ιδέα για το βιβλίο προέκυψε στα μισά της δίκης, επειδή έβλεπε πως η κοινωνία δεν είχε καταλάβει τι έγινε στο Μάτι. «Εξακολουθούμε να ακούμε, “ναι, αλλά έτσι όπως είχατε χτίσει…”. Ηθελα να καταλάβει ο κόσμος πόσο μόνοι ήμασταν εδώ, πόσο αβοήθητοι».

Παραγγέλνουμε και επιλέγω να πιάσω το νήμα της αιματοβαμμένης ιστορίας από το τελευταίο του εκατοστό, τη δίκη, που άφησε την αίσθηση μιας αναντιστοιχίας μεταξύ ύψους ποινών και μεγέθους τραγωδίας. «Ολοι το περιμέναμε γιατί ξέραμε ότι δικάζεται ένα πλημμέλημα. Ξέραμε ότι η δίκη δεν μας αντιπροσώπευε γιατί δεν υπήρχαν όλα τα στοιχεία. Δεν υπήρχε το Λιμενικό που δεν έσωσε τους ανθρώπους που πνίγονταν, δεν υπήρχε η Αστυνομία που έκανε εκτροπή της κίνησης προς τη φωτιά, δεν υπήρχαν οι υπουργοί που ήταν στο Κέντρο Επιχειρήσεων και έκαναν εκτροπή τα εναέρια, και αυτό φάνηκε στη δίκη. Η δίκη αυτή μιλά για 32 εγκαυματίες ενώ είναι 58. Οι υπόλοιποι είναι σε άλλη δίκη. Επίσης δεν ελήφθησαν υπόψη οι απειλές προς τον πραγματογνώμονα, τον Λιότσιο, αυτή η δίκη ξεκινά στις 31 Μαΐου. Και εμείς ως αυτόπτες μάρτυρες, ενώ ζητήσαμε να καταθέσουμε, δεν γίναμε δεκτοί».

Σύμφωνα με την ίδια, ελπίδα δεν υπάρχει να αλλάξει κάτι ούτε από την έφεση. «Εγιναν πολλά που δείχνουν μαγειρέματα πριν από τη δίκη. Στα αδιανόητα ηχητικά που απειλείται ο πραγματογνώμονας από την ηγεσία της Πυροσβεστικής, είναι ηχογραφημένο ότι πήρε εντολή να απειλήσει από υπουργό. Κι έπειτα, έχουμε τη μήνυση κατά του πραγματογνώμονα για την ηχογράφηση. Αυτό είναι ο ορισμός της συγκάλυψης». Οπως μου εξηγεί, ο παραλληλισμός με τα Τέμπη, όπου επίσης γίνεται λόγος για «συγκάλυψη», δεν τη βρίσκει σύμφωνη. «Μια τεράστια διαφορά είναι ότι εδώ πολλοί άνθρωποι ήταν παρόντες στον χαμό των δικών τους». Αλλες διαφορές που εντοπίζει είναι ότι οι τραυματίες μεταφέρθηκαν μόνοι τους ή από πολίτες σε νοσοκομεία. Οτι υπάρχουν οικογένειες με πάρα πολλά θύματα. Οτι τα νοσοκομεία ήταν απροετοίμαστα.

«Ημασταν τελείως μόνοι»

«Και πάμε στην άλλη μέρα που ήρθαν μπουλντόζες και μέσα σε λίγες ώρες μάζεψαν τα αυτοκίνητα ενώ ξέρουμε πολύ καλά πλέον πως είναι συγκεκριμένες οι συνθήκες με τις οποίες παρεμβαίνεις. Είχαν γίνει καταγγελίες τότε ότι δεν ελέγχθηκαν τα αυτοκίνητα να δουν αν υπήρχαν μέσα πτώματα. Δεν υπήρξε καμία πρόνοια από το κράτος για τους εγκαυματίες ή για ψυχική βοήθεια στους συγγενείς των θυμάτων. Ημασταν τελείως μόνοι μας και κατά τη διάρκεια της φωτιάς και μετά. Και υπάρχει και η συγκάλυψη στη συνέχεια, που ξεκίνησε με τη σύσκεψη σε ζωντανή σύνδεση και κορυφώθηκε με κάθε επόμενη κυνική δήλωση».

Από όλα όσα ακούστηκαν εκείνες τις μέρες, τα οποία ανακαλεί – από το «μου έτυχε η στραβή στη βάρδια μου» της Δούρου μέχρι τη δήλωση του Τόσκα που «προσπαθούσε να βρει λάθη μεγάλα επιχειρησιακά αλλά δεν μπορούσε» – εκείνο που ομολογεί ότι την ενόχλησε περισσότερο ήταν η ερώτηση του Τσίπρα για το τι ώρα θα ξεκινούσαν το επόμενο πρωί τα πτητικά μέσα. «Mέχρι εκείνη την ώρα, μας έλεγαν στο τηλέφωνο φίλοι ότι έχουν δει πτώματα. Ακουγα τη σύσκεψη και ούρλιαζα. Δεν μπορούσα φυσικά να διανοηθώ ότι ξεκινά μια συγκάλυψη, νόμιζα απλώς ότι είναι άσχετοι. Εχω παίξει αυτό το βιντεάκι πάνω από 500 φορές, μελετώντας κάθε φορά το πρόσωπο καθενός ξεχωριστά. Οταν το βλέπεις και το ξαναβλέπεις, καταλαβαίνεις από την αμηχανία τους τι θέατρο έπαιζαν». Κάτι ακόμη που την ενόχλησε ήταν η συνέντευξη του Καμμένου στο BBC όπου έκανε λόγο για «έγκλημα από το παρελθόν» και για «ιδιοκτησίες που καταπάτησαν την ακτή». «Ακόμα δεν είχαμε μαζέψει πτώματα, ο γιος της Αθηνάς Μουτάφη ξεβράστηκε μία βδομάδα μετά κι ο Καμμένος έδινε συνέντευξη και έλεγε αυτό το ψέμα που έστησαν από την αρχή. Δεν έχει υπάρξει μεγαλύτερη ύβρις προς θύματα και νεκρούς από την πολιτεία από ό,τι στο Μάτι. Δεν το λέω με κανένα πολιτικό πρόσημο. Είναι η ωμή αλήθεια και όποιος το βλέπει κομματικά είναι ανεκδιήγητος».

Στο βιβλίο της υπάρχει διάλογος εγκλωβισμένης γυναίκας στη φωτιά που ζητά βοήθεια από την Πυροσβεστική και της απαντούν «δεν είναι ταξί κυρία μου να το παραγγείλουμε». «Εμείς φωνάζαμε πάντα “δείτε τι έγινε στο Μάτι για να προλάβουμε το επόμενο”. Γιατί αν το είχαμε δει, πιθανόν να είχαμε πιάσει τα Τέμπη, ίσως και την Κυριακή Γρίβα. Το Μάτι όμως πολεμήθηκε πολύ – και από τους πολιτικούς και από τον κόσμο». Ανάμεσα στη διαχείριση επί του πεδίου και τη διαχείριση μετά, η ίδια βρίσκει χειρότερη τη δεύτερη. «Η προσπάθεια συγκάλυψης “μετά” στοιχειώνει τους συγγενείς ακόμα και σήμερα. Από το κράτος περιμένεις δύο πράγματα. Το πρώτο είναι να σε σώσει. Να είναι εκεί όταν το χρειάζεσαι. Το δεύτερο είναι, αν τα κάνει θάλασσα, να το παραδεχτεί. Εδώ είχαμε το τραγικό να σε αφήσουν αβοήθητο και να προσπαθούν να πείσουν ότι δεν έγινε τίποτα, όχι μόνο εσένα, όλο τον ελληνικό λαό». «Ξεχωρίζετε έστω έναν που να έκανε τότε σωστά τη δουλειά του;» ρωτάω. «Τον Λιότσιο» λέει. «Σκέφτεστε τι θα είχε γίνει αν ο Λιότσιος είχε ενδώσει στις απειλές; Και θα μπορούσε να το είχε κάνει. Πόσοι δεν θα έλεγαν από μέσα τους “Εγώ θα βγάλω το φίδι από την τρύπα; Εδώ είναι ολόκληρη μαφία. Εδώ τρώνε ένας τον άλλον”. Στα ηχητικά που ακούσαμε του είπαν ότι θα τον στείλουν κάπου και στην πρώτη φωτιά θα θέλει εναέρια και θα πουν “μην του σηκώνεις τίποτα”. Δηλαδή τι ειπώθηκε; Οτι μπορεί αύριο να υπάρχει μια φωτιά και να μη σηκώσουν τα εναέρια για να εκδικηθούν; Ποιον, τον Λιότσιο ή τους κατοίκους που θα μείνουν αβοήθητοι; Και αυτό το ακούν οι έλληνες πολίτες και δεν έχουν βγει στους δρόμους; Στα δικαστήρια του Λιότσιου θα έπρεπε να είναι όλη η Ελλάδα απ’ έξω».

«Τρύπαγε τον εγκέφαλο»

Κάνουμε μια αναγκαία παύση αποφόρτισης και παίρνω δύναμη να ανοίξω το πιο δύσκολο κομμάτι της υπόθεσης. «Από όσα βίωσες εκείνες τις μέρες, υπάρχει κάτι που δεν έχει βγει ποτέ από το μυαλό σου;» τη ρωτάω. «Η μυρωδιά της καμένης σάρκας την άλλη μέρα το πρωί. Σκέφτηκα ότι κάπως έτσι πρέπει να μύριζε η περιοχή γύρω από τα κρεματόρια. Σου τρύπαγε τον εγκέφαλο». Αναρωτιέμαι αν κάποια από τις μαρτυρίες των επιζώντων, που περιγράφονται στο βιβλίο της, έχει επιδράσει στην ίδια πιο οδυνηρά. «Είναι όλες το ίδιο. Δεν μπορώ να πω ότι μπορεί να πονέσει λιγότερο ένας άνθρωπος που αφήνει την ηλικιωμένη μητέρα του να καίγεται μπροστά στα μάτια του, σε σχέση με κάποιον που βλέπει να χάνει το παιδί του. Η Κωνσταντάκη ξέρεις τι είπε στο δικαστήριο; “Με καταδίκασαν να ζω με τις ενοχές ότι άφησα τη μάνα μου να καεί”. Αλλά εκείνη την ώρα καίγεσαι κι εσύ. Η ίδια ήταν εγκαυματίας» εξηγεί.

Η σερβιτόρα μάς ρωτά αν μπορεί να μαζέψει τα πιάτα. Την ευχαριστούμε και παραγγέλνουμε δύο καφέδες ζεστούς, σκέτους. Κοιτάζουμε για λίγο γύρω τη γνώριμη τοποθεσία. «Φοβάστε ότι μπορεί να ξαναζήσετε κάτι ανάλογο εδώ;» της λέω σπάζοντας πρώτη τη σιωπή. «Αν με ρωτάς» μου λέει, «άμα πιστεύω ότι μπορεί να υπάρξει ξανά τόση ανικανότητα μαζεμένη μέσα σε ένα απόγευμα σε όλους τους τομείς, πιστεύω πως όχι». «Αισθάνεσαι πιο δυνατή μετά το Μάτι;» συνεχίζω. «Υπάρχουν στιγμές που θα ήθελα να πάθω αμνησία και να ξαναγυρίσω στις 23 Ιουλίου το πρωί. Δεν ξέρω αν ισχύει πως “ό,τι δεν σε σκοτώνει σε κάνει πιο δυνατό”. Νομίζω ότι πιο δυνατοί θα έπρεπε να γινόμαστε μέσα από την εμπιστοσύνη μας στους θεσμούς και όχι μέσα από το αντίθετο».

Της ζητώ να μου περιγράψει πώς νιώθει για τα όσα ακούγονται για τη Δικαιοσύνη, με βάση το δικό της βίωμα. «Κάτσε τώρα να δω πώς θα στο πω αυτό» λέει. Σκέφτεται λίγο αναζητώντας τις σωστές λέξεις προκειμένου να μην αδικήσει κανέναν. Με συγκινεί η προσπάθειά της αλλά δεν της το λέω. Το βλέμμα της χάνεται στο βάθος, μερικές δεκάδες μοίρες πιο αριστερά από τα αραγμένα πλοία στη Ραφήνα, από όπου δεν απέπλευσε, όπως μου έλεγε νωρίτερα, ποτέ η βοήθεια που περίμεναν εκείνο το βράδυ οι κάτοικοι. «Θα ήθελα να σου πω τι με ενοχλεί» μου λέει. «Με ενοχλεί ότι έχει δημιουργηθεί η εικόνα ότι η Δικαιοσύνη δεν είναι ανεξάρτητη. Γιατί αυτή η εικόνα παίρνει στον λαιμό της και περιπτώσεις που λειτουργεί σωστά και κάνει τον κόσμο να σκέφτεται “Μήπως υπάρχει κάτι άλλο από πίσω;”. Θα ήθελα χωρίς κανέναν ενδοιασμό, όταν ακούω μια απόφαση, να είμαι 1.000% σίγουρη ότι είναι ακριβώς έτσι όπως πρέπει να είναι».

Ανεπούλωτα τραύματα

Φέρνω στην κουβέντα μας τα λόγια της Κατερίνας Σακελλαροπούλου που πρόσφατα έκανε λόγο για τρία ανεπούλωτα τραύματα, τη Marfin, τα Τέμπη και το Μάτι. «Αισθάνομαι ότι πρέπει και τα τρία αυτά να κλείσουν» αναφέρει. «Να βρεθεί για κάθε υπόθεση ο ένοχος. Είναι τραγωδία το ότι διαχωρίζουμε τα γεγονότα. Θα έπρεπε να ζητάμε όλοι μαζί δικαιοσύνη για αυτά τα θύματα». Και καθώς γίνεται πολύς λόγος τελευταία για τις λέξεις που περιγράφουν αυτές τις υποθέσεις, της ζητώ να μου πει αν εκείνη το Μάτι το έχει καταχωρίσει στο μυαλό της ως έγκλημα. «Οχι, όχι, όχι» απαντά όπως θα έκανε αν κάποιος την είχε ξαφνικά προσβάλει. «Το Μάτι δεν είναι στο δικό μου μυαλό καταχωρισμένο ως έγκλημα. Το Μάτι, τόσο ο ανακριτής Μαρνέρης που ζητούσε αναβάθμιση του κατηγορητηρίου και έβλεπε ενδεχόμενο δόλο όσο και ο ίδιος ο εισαγγελέας στην αγόρευσή του, άσχετα από τις ποινές που επεβλήθησαν, περιέγραφε ότι “όταν γνωρίζεις ότι υπάρχει μια φωτιά που έχει μια συγκεκριμένη πορεία και στην πορεία της υπάρχουν άνθρωποι που δεν έχουν ενημερωθεί, αυτό ενέχει ενδεχόμενο δόλο”. Ε, όταν υπάρχει κάτι που ενέχει ενδεχόμενο δόλο, δεν είναι έγκλημα;» αναρωτιέται. Η νύχτα είναι πια προ των πυλών, βάφοντας τον ορίζοντα με ένα μοβ βαθύ πένθιμο κι έτσι αποφασίζουμε να φύγουμε αφού, ούτως ή άλλως, όσο δεν μπαίνει η τελεία της Δικαιοσύνης, η κουβέντα αυτή δεν έχει τέλος. Ρίχνω μια τελευταία ματιά στον τόπο όπου τόσοι άνθρωποι χάθηκαν και την ακούω να μου λέει: «Πάντως θα ήθελα να υπήρχαν μνημεία εδώ κι εκεί που να θυμίζουν με σεβασμό ό,τι έγινε στο Μάτι».

Υπάρχει μία πόλη της Γερμανίας, στην οποία συναντιέται η ελληνική ιστορία στους δύο Παγκόσμιους Πολέμους του προηγούμενου αιώνα: Το Γκέρλιτς, μια ιστορική πόλη της Γερμανίας 180 χλμ. νότια του Βερολίνου. Τη διασχίζει ο ποταμός Νάισε, από το 1945 σύνορο της Γερμανίας με την Πολωνία. Εκτοτε το ανατολικό τμήμα είναι το πολωνικό Ζγκορζέλετς.

Στον Α΄Παγκόσμιο Πόλεμο όμως η πόλη ήταν ενιαία. Στο ανατολικό τμήμα του Γκέρλιτς μεταφέρθηκε τον Σεπτέμβριο του 1916 από την Καβάλα το 4ο Σώμα Στρατού για να μην αιχμαλωτιστεί από τους Βούλγαρους. «Είναι μέρος της κοινής ιστορίας της πόλης μας», λέει στα «ΝΕΑ» ο σημερινός δήμαρχος του Γκέρλιτς, Οκτάβιαν Ούρζου, που παραπέμπει στο μνημείο που στήθηκε στο νεκροταφείο της πόλης όπου βρέθηκαν τυχαία επιτύμβιες πλάκες ελλήνων αξιωματικών.

«Υπήρξε μία περίοδος που το Ζγκορζέλετς είχε περισσότερους Ελληνες από Πολωνούς» λέει από την πλευρά του στα «ΝΕΑ» ο δήμαρχος του Ζγκορζέλετς, Ράφαου Γκρόνιτς. Το 1949 λίγο πριν από το τέλος του Εμφυλίου μεταφέρθηκαν 14.500 τραυματίες πολέμου και πολιτικοί πρόσφυγες στο πολωνικό στο μεταξύ Ζγκορζέλετς που είχαν εγκαταλείψει οι γερμανοί κάτοικοί του. Εμαθαν ότι δεν ήταν οι πρώτοι Ελληνες στην πόλη μόλις τη δεκαετία του 1970, όταν μπορούσαν πλέον να επισκεφθούν το Γκέρλιτς και έπεσαν πάνω σε ελληνικά ονόματα που άφησαν στο πέρασμά τους έλληνες στρατιώτες του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Σήμερα ο δήμαρχος Γκρόνιτς συνεργάζεται στενά με τον Νίκο Ρουσκέτο, εκλεγμένος για 7η φορά δημοτικός σύμβουλος. Αυτός ήταν η κινητήρια δύναμη για να ονομαστεί ο δρόμος κατά μήκος του ποταμού Νάισε σε «Μπουλβάρ Γκρέτσκι» με αναμνηστική πλάκα για το «Ελληνικό Βουλεβάρτο» που στήθηκε το 2008 και θυμίζει το Γηροκομείο, τον Συνεταιρισμό Αναπήρων «Δέλτα» και τους παιδικούς σταθμούς που λειτουργούσαν στο Ζγκορζέλετς.

Τις ημέρες αυτές ο Νίκος Ρουσκέτος είναι απασχολημένος με το 26ο «διεθνές φεστιβάλ ελληνικού τραγουδιού» που διοργανώνει στο Ζγκορζέλετς κάθε Ιούλιο. Το φεστιβάλ είναι θεσμός στην Πολωνία, συμμετέχουν πολωνικά συγκροτήματα και καλλιτέχνες που τραγουδούν ελληνικά στο αμφιθέατρο της πόλης, από όπου πέρασαν μεγάλα ονόματα στο παρελθόν, όπως ο Ντέμης Ρούσσος παλαιότερα και ο Δημήτρης Μπάσης πριν από δυο χρόνια. Το συγκρότημά του ORFEUSZ συνεχίζει να παίζει από το 1982.

Ο Νίκος Ρουσκέτος είναι ιδιοκτήτης της ταβέρνας – ρεστοράν – καφέ «Νάουσα». Γνωστή στους Πολωνούς και σημείο αναφοράς για τους Ελληνες, όπως ο Λάμπρος Τακουρίδης που επισκέπτεται αυτές τις ημέρες τον ανιψιό του. Οι γονείς του με καταγωγή από Πόντο και Γεωργία ήταν πρόσφυγες, ο πατέρας του στη Νέα Ζίχνη Σερρών, η μητέρα του σε χωριό της Κομοτηνής. Ηταν στους ηττημένους του Εμφυλίου που ήρθαν στο Ζγκορζέλετς. Ο 68χρονος σήμερα Λάμπρος, επισκέπτεται συχνά το Ζγκορζέλετς, είναι επιστροφή στα παιδικά του χρόνια με το σχολείο γεμάτο ελληνάκια και στη ζωή στο Ζγκορζέλετς μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1990 που επέστρεψε οριστικά στην Ελλάδα, σήμερα ζει συνταξιούχος στη Θεσσαλονίκη.

Συνταξιούχος είναι και η Σοφία Χριστοφορίδου, γεννημένη στο Ζγκορζέλετς, κόρη προσφύγων του Εμφυλίου, ο πατέρας της από τη Μεταμόρφωση Κιλκίς, η μητέρα της από τον Δομοκό. Για πρώτη φορά κατέβηκε το 1985 στην Ελλάδα, αλλά έμεινε στο Ζγκορζέλετς και τώρα κατεβαίνει για διακοπές, επισκέπτεται τα αδέλφια της. «Αν επέστρεφα κι εγώ στην Ελλάδα, ίσως οι δύο κόρες μου είχαν περισσότερες ευκαιρίες», λέει, «τώρα όμως έχουν παιδιά και φροντίζω τα εγγόνια μου».

Σήμερα έχουν μείνει περίπου 50 οικογένειες στο Ζγκορζέλετς και στα γύρω χωριά. «Με τους λίγους Ελληνες που έμειναν σπάνια βλεπόμαστε. Ανταμώνουμε κυρίως στις εθνικές γιορτές 25η Μαρτίου, 28η Οκτωβρίου εδώ στον Νίκο» λέει η Σοφία Χριστοφορίδου. «Εγώ πάντως βγαίνω κάθε μέρα έξω», προσθέτει γελώντας – όπως αυτό το ηλιόλουστο απόγευμα της Δευτέρας για να πάρει τον καφέ της με δύο πολωνές φίλες της.

Οι συσπειρώσεις των κομμάτων και το πότε προσκρούουν σε «ταβάνι επιδόσεων» έχουν τη σημασία τους πάντα ενόψει εκλογικών αναμετρήσεων. Εξαρτώνται βέβαια από πολλά. Αν και όλοι οι πολιτικοί χώροι αποζητούν όχι απλώς υψηλή συσπείρωση στην κομματική τους βάση αλλά και έγκαιρη, το στοίχημα είναι μεγάλο.

Το τελευταίο έχει σημασία αφού μια έγκαιρη συσπείρωση αρκετό καιρό πριν από την κάλπη δίνει τον χώρο σε μια στρατηγική προσέλκυσης ροών από άλλες δεξαμενές αλλά και μια πιο ευέλικτη αναπροσαρμογή σε τακτικές ανοίγματος αν απαιτηθεί από τα επιτελεία.

Βέβαια οι συσπειρώσεις από μόνες τους δεν φέρνουν νίκες ή καλές εκλογικές επιδόσεις. Συχνά τα «γρήγορα ταβάνια» που δείχνουν οι μετρήσεις έχουν και αδιέξοδα.

Ο γενικός κανόνας είναι πως οι ευρωεκλογές έχουν πάντα χαμηλή συσπείρωση. Ο δείκτης αυτός όμως μας βοηθάει να δούμε τον έλεγχο της βάσης από το εκάστοτε κόμμα. Σχεδόν πάντα αφορά το πόσοι θα πάνε να ψηφίσουν σε σχέση με τις προηγούμενες κάλπες.

Το πρόβλημα εδώ είναι διττό: και οι προηγούμενες κάλπες ήταν διαφορετικού τύπου, εθνικές δηλαδή. Αλλά και μια σύγκριση με τις ευρωκάλπες του 2019 ίσως αφαιρεί από το κάδρο μια σειρά τεκτονικών αλλαγών που έχουν συντελεστεί στο πολιτικό τοπίο από τότε.

Σε αντίθετη τροχιά. Ας ξεκινήσουμε με δύο παραδείγματα καλής συσπείρωσης, χαρτογραφώντας την προεκλογική συγκυρία. Σήμερα τα δύο κόμματα με έγκαιρη και υψηλή συσπείρωση είναι το ΠΑΣΟΚ και το ΚΚΕ. Το πρώτο βάσει μετρήσεων έχει κατά προσέγγιση γύρω στο 74% συσπείρωση. Το δεύτερο είναι στο 75% – 76%. Αυτό όμως που είναι θετικό για το ΚΚΕ (πάντα είναι το κόμμα με την υψηλότερη ταύτιση με τους ψηφοφόρους του), φαίνεται δυσεπίλυτος γρίφος για το ΠΑΣΟΚ. Κι αυτό αφού μια σειρά ανθρώπων που ειδικεύονται στις μετρήσεις λένε πως η Χαριλάου Τρικούπη έχει «πιάσει ταβάνι» αλλά δεν δείχνει την ίδια ώρα να εκταμιεύει ροές από άλλους χώρους. Κυρίως αυτό εντοπίζεται στα μεγάλα αστικά κέντρα ενώ το ΠΑΣΟΚ φαίνεται να τα πηγαίνει καλά στην περιφέρεια, π.χ. στην Κρήτη (πάντα μιλάμε για τις συσπειρώσεις). Το ΚΚΕ από την άλλη μπορεί να πιάνει ήδη υψηλές συσπειρώσεις αλλά αυτό είναι στοιχείο επιβιωτικό για τη δική του τροχιά και παρά την ανακοπή εισροών από άλλους χώρους που εκ παραλλήλου επίσης έχει εδώ και δύο μήνες. Είναι στα θετικά του ΚΚΕ πως συσπειρώνει εγκαίρως τη βάση του και μάλιστα σε μια κάλπη χαλαρής παραδοσιακά ψήφου. Δεν ισχύει το ίδιο για τη Χαριλάου Τρικούπη.

Αν κάτι όμως μετράει θετικά σήμερα για το ΠΑΣΟΚ είναι ένας άλλος δείκτης αρκετά συγγενής με εκείνον της συσπείρωσης. Εχει υψηλή βεβαιότητα ψήφου. Επίσης καταγράφεται στην ευρεία δεξαμενή των αναποφάσιστων μια ταλάντωση μεταξύ ΝΔ και ΠΑΣΟΚ που μπορεί προφανώς να γέρνει προς τη ΝΔ αλλά δίνει χώρο για εισροή και στο κόμμα του Νίκου Ανδρουλάκη.

στρατηγική ανοικτών θυρών. Πάμε τώρα στα της ΝΔ. Αν τον Απρίλιο οι δημοσκόποι κατέγραφαν τη συσπείρωση του κυβερνώντος κόμματος στο 65%, σήμερα αυτή πιάνει το 70%. Ενα διόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό που και χώρο έχει για περαιτέρω ροές αλλά και για να μη μετακινηθούν οι αναποφάσιστοι (της ΝΔ) σε άλλο χώρο.

Εν πολλοίς έτσι εξηγείται η στρατηγική ανοιχτών θυρών από τον Μητσοτάκη. Μια χαμηλή διαρκής συσπείρωση θα έφτιαχνε το περιβάλλον για μεγάλες ίσως μεταβολές. Δεν προκύπτει τώρα.

Ο γρίφος των νέων κοινών. Στο 60 plus όμως είναι και η συσπείρωση του ΣΥΡΙΖΑ, καθόλου χαμηλά και δεδομένης της περιδίνησης του κόμματος, της διάσπασης της κομματικής βάσης αλλά και της στρατηγικής νέων κοινών που ακολουθεί ο Στέφανος Κασσελάκης. Το ερώτημα για την Κουμουνδούρου είναι αν το νέο κοινό που έχει προσεγγίσει θα πάει τελικά στην κάλπη της 9ης Ιουνίου δεδομένης της χαμηλής ταύτισης με το κόμμα. Το κοινό πάντως του ΣΥΡΙΖΑ σήμερα δείχνει προσήλωση στη νέα ηγεσία.

Χαρτογράφοι των συσπειρώσεων λένε επίσης πως η Κουμουνδούρου καταγράφει μια εισροή από την αδιευκρίνιστη ζώνη. Το δε μέρος της συσπείρωσης που λείπει από το κόμμα Κασσελάκη φαίνεται να αναπληρώνεται από νέες εισροές αλλά και από το ΠΑΣΟΚ (σήμερα επίσης δεν χάνει ακόμη πολύ από τα αριστερά). Βέβαια, το μεγάλο θέμα για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι πόσοι θα φτάσουν τελικά στην κάλπη λόγω της νέας του κατάστασης.

Ο Κυριάκος Βελόπουλος επίσης δείχνει μια καλή συσπείρωση (65%), παρά την εικόνα κάμψης που επίσης έχει (στην πρόθεση ψήφου). Πάντως διατηρεί ένα μέρος της δυνητικής ροής από τους Σπαρτιάτες – παρεμπιπτόντως το ακροατήριό τους είναι τριχοτομημένο και κινείται και προς άλλους χώρους – ενώ σταθερά προσελκύει μια ροή της τάξης του 4% από τη Νέα Δημοκρατία.

Η σύγκριση με τις εθνικές κάλπες. Οι συσπειρώσεις των κομμάτων «διαβάζονται» πάντα και σε συνάρτηση με τον φόβο της αποχής. Τα κόμματα που εγκαίρως συσπειρώνουν τη βάση τους φοβούνται λιγότερο την αποχή, που επίσης υπάρχει εκτίμηση πως θα είναι υψηλή τον Ιούνιο λόγω αδύναμου διακυβεύματος για την κοινή γνώμη. Πάντα επίσης έχει ενδιαφέρον να διαβάζουμε τις σημερινές συσπειρώσεις σε σύγκριση με τα exit polls των τελευταίων εκλογών, δηλαδή των εθνικών του Ιουνίου του 2023. Βάσει μετρήσεων έξι εταιρειών τότε, η ΝΔ κατήγαγε συσπείρωση στο 91,7%, ο ΣΥΡΙΖΑ στο 83,8%, το ΠΑΣΟΚ στο 85,7%, το ΚΚΕ στο 82,8%, η Ελληνική Λύση στο 67,9%. Ο Μάιος και ο Ιούνιος του 2023 έδειξαν επίσης πως όλοι πήραν από τον τότε μεγάλο ασθενή του πολιτικού συστήματος, τον ΣΥΡΙΖΑ.

Ετερος ειδικός σημειώνει πως σήμερα πάντως ακόμη κυριαρχούν οι εκατέρωθεν κινήσεις ροών στα κόμματα. Η σταθεροποίηση όμως των δύο βασικών πόλων (ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ) για εκείνον επαναφέρει έστω το πρελούδιο ενός δικομματικού παιγνίου.

Τριετές πρόγραμμα λιτότητας για να αντιμετωπιστεί η συνεχής αύξηση των τιμών που «τρέχει» με 70% σε ετήσια βάση θέλει να εφαρμόσει τώρα η Τουρκία. Πρόκειται κυρίως για περικοπές στον δημόσιο τομέα, οι οποίες έχουν μπει ήδη στο μικροσκόπιο των αγορών για να κριθεί κατά πόσο θα μπορούσαν να είναι αποτελεσματικές. Τα μέτρα αναμένεται να πλήξουν τους ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας, αλλά φαίνεται ότι η υιοθέτησή τους κρίνεται απαραίτητη λόγω των συνεχών ανατιμήσεων σε προϊόντα και σε υπηρεσίες.

Τα μέτρα

Ανάμεσα στα υπόλοιπα ο υπουργός Οικονομικών Μεχμέτ Σιμσέκ και το επιτελείο του προχωρούν στις εξής κινήσεις στον τομέα του Δημοσίου για να «ξορκίσουν» τον πληθωρισμό τους επόμενους 36 μήνες:

– Οι δημόσιες υπηρεσίες δεν θα μπορούν να αγοράζουν και να νοικιάζουν λιμουζίνες και άλλα αυτοκίνητα για κρατική χρήση, με εξαίρεση οχήματα που απαιτούνται για την εύρυθμη λειτουργία των σωμάτων ασφαλείας και των υπηρεσιών υγείας και άμυνας.

– Θα περιοριστεί η χρήση εισαγόμενων οχημάτων από κρατικές υπηρεσίες.

– Θα παύσει η αγορά και κατασκευή νέων κρατικών κτιρίων για το διάστημα των τριών ετών.

– Θα παύσουν οι διοργανώσεις κρατικών δραστηριοτήτων όπως ταξίδια, κοκτέιλ και δείπνα, εκτός αν πρόκειται για διεθνείς συναντήσεις ή εθνικές εορτές.

– Ο αριθμός των νέων προσλήψεων στο Δημόσιο δεν θα πρέπει να ξεπερνά για τρία χρόνια τον αριθμό όσων αποχωρούν με σύνταξη ή από άλλες αιτίες.

– Τα κεφάλαια που κατανέμονται για την αγορά αγαθών και υπηρεσιών από κρατικές υπηρεσίες και θεσμούς θα μειωθούν κατά 10% και αυτά για επενδύσεις κατά 15%. Εξαιρούνται οι περιοχές που επλήγησαν από τον σεισμό του Φεβρουαρίου του 2023.

– Θα παγώσουν οι μισθοί δημοσίων υπαλλήλων που κατέχουν διευθυντικές θέσεις. Δεν δόθηκαν λεπτομέρειες για τους μισθούς δημοσίων υπαλλήλων σε κατώτερα κλιμάκια. Τον Απρίλιο ο υπουργός Εργασίας της Τουρκίας Βεντάτ Ισικάν είχε ανακοινώσει πάγωμα του κατώτατου μισθού, που συνήθως αυξάνεται λόγω πληθωρισμού κάθε Ιούλιο. Τον Ιανουάριο ο κατώτατος μισθός είχε αυξηθεί κατά σχεδόν 50%, στις 17.000 λίρες Τουρκίας ή στα 528 δολάρια ΗΠΑ.

Η παρέμβαση Σιμσέκ

Η πρώτη προτεραιότητα είναι να μειωθεί ο πληθωρισμός στη χώρα από 70% σήμερα σε 38% έως το τέλος του 2024, σε 14% το 2025 και σε μονοψήφιο ποσοστό στο τέλος του 2026, ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών της Τουρκίας και δεξί χέρι του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, Μεχμέτ Σιμσέκ, μιλώντας από τις Βρυξέλλες σε εκδήλωση του Ινστιτούτου Bruegel. Ο ίδιος υποσχέθηκε ακόμη ενίσχυση της θέσης της χώρας με δημοσιονομική εξυγίανση και μετασχηματισμό της οικονομίας με τη βοήθεια νέας βιομηχανικής πολιτικής.

«Θα προχωρήσουμε σε ολοκληρωμένη αναθεώρηση δαπανών. Ανακοινώσαμε μειώσεις δαπανών, ανακατεύθυνση επενδυτικών δαπανών σε πιο παραγωγικούς τομείς για να γίνει πιο ανταγωνιστική η Τουρκία. Θα προτείνουμε νέα μέτρα για επέκταση της φορολογικής βάσης, αντιμετώπιση της σκιώδους οικονομίας», υποσχέθηκε ο Σιμσέκ.

Ο υπουργός Οικονομικών έχει επιβλέψει σημαντική στροφή σε πιο συμβατικές οικονομικές, δημοσιονομικές και νομισματικές πολιτικές από τότε που επανεξελέγη ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πριν από έναν χρόνο. Η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας το διάστημα αυτό έχει αυξήσει τα επιτόκια δανεισμού σε στερλίνες στο 50%, από 8,5% που ήταν μόλις τον περασμένο Ιούνιο. Η Τουρκία προβλέπει δημοσιονομικό έλλειμμα στο 6,4% του ΑΕΠ φέτος ή περίπου 2,7 τρισεκατομμύρια λίρες (84 δισεκατομμύρια δολάρια).

Αναλυτές ανέφεραν ότι ένας από τους σκοπούς των περικοπών θα μπορούσε να είναι η μείωση των δαπανών για πρακτικές που θα μπορούσαν να θεωρηθούν υπερβολικές ή ακόμη και διεφθαρμένες, όπως η χρήση πολυτελών οχημάτων από κυβερνητικούς αξιωματούχους. Αυτό θα μπορούσε εκτός από την οικονομία να τονώσει και την εικόνα του κυβερνώντος κόμματος AKP του Ερντογάν, το οποίο υπέστη ήττες στις τοπικές εκλογές στα τέλη Μαρτίου.

«Μάχες» που κράτησαν κατά μέσο όρο τρία λεπτά. Εργα τέχνης που άλλαξαν χέρια για αρκετά εκατομμύρια δολάρια. Είναι όμως τελικά και επιτυχημένη η εικόνα των πρόσφατων μεγάλων δημοπρασιών;

Η απάντηση είναι μάλλον αρνητική. Οσοι γνωρίζουν την αγορά διαβάζουν την ουσία των αποτελεσμάτων, όπως διαμορφώθηκαν από τις δημοπρασίες των τριών μεγάλων οίκων που πραγματοποιήθηκαν την εβδομάδα που ολοκληρώνεται αύριο. Και διακρίνουν τα ίχνη μιας αγοράς ανήσυχης, που έχει επηρεαστεί από την αύξηση των επιτοκίων και από μια κρίση διαρκείας, η οποία επιτείνεται από τις δύο μεγάλες πολεμικές συγκρούσεις.

Η «χλιαρή» όπως χαρακτηρίστηκε από τον διεθνή εξειδικευμένο σε ζητήματα αγοράς της τέχνης Τύπο εβδομάδα ξεκίνησε με δύο δημοπρασίες από τους Sotheby’s με έργα σύγχρονης τέχνης και τζίρο 267,3 εκατ. δολάρια, ποσό που αντιστοιχεί στο μέσο της αρχικής εκτίμησης που κυμαινόταν από 241,8 εκατ. έως 350,4 εκατ. δολάρια. O oίκος Christie’s με επίσης δύο δημοπρασίες έκανε τζίρο 114,7 εκατ. δολάρια, ενώ ο οίκος Phillips συγκέντρωσε στα ταμεία του 86,3 εκατ. δολάρια.

Η αβεβαιότητα που επικρατεί στην αγορά αποτυπώθηκε όχι μόνο στα αποτελέσματα, αλλά εκδηλώθηκε κατά τη διάρκεια των δημοπρασιών. Δεν είναι τυχαίο ότι δύο από τα αναμενόμενα να πωληθούν σε πολύ υψηλές τιμές έργα αποσύρθηκαν την τελευταία στιγμή. Πρόκειται για το «Μπούστο γυναίκας με καπέλο» του Πάμπλο Πικάσο – ένα πορτρέτο της μούσας του, Ντόρας Μάαρ, που διέθεταν οι Phillips – και για το «Συμβάν» (2004-7) του Μπράις Μάρντεν που αναμενόταν να πωληθεί από τους Christie’s έως και 50 εκατ. δολάρια σπάζοντας το ρεκόρ του 2020 για τον καλλιτέχνη που είχε διαμορφωθεί στα 30,9 εκατ. δολάρια.

Ανασταλτικά λειτούργησε στην παρούσα φάση και η κυβερνοεπίθεση που δέχτηκε ο ιστότοπος των Christie’s την περασμένη εβδομάδα. Το πρόβλημα δεν είχε αποκατασταθεί ως την πραγματοποίηση των δημοπρασιών και οι ενδιαφερόμενοι κλήθηκαν να επιστρέψουν στις παλιές κλασικές μεθόδους της διά ζώσης παρουσίας ή του τηλεφώνου, ενώ για όσους ήθελαν να παρακολουθούν τα τεκταινόμενα στην αίθουσα προκρίθηκε η μετάδοση μέσω YouTube.

Απότοκο της κατάστασης είναι τα αποτελέσματα της μίας εκ των δύο δημοπρασιών των Christie’s που συγκαταλεγόταν στις πολυαναμενόμενες, να χαρακτηρίζονται από αρκετούς απογοητευτικά. Ο λόγος για την πώληση της συλλογής της Ρόζα ντε λα Κρουζ, γνωστής συλλέκτριας και φιλανθρώπου. Ο τζίρος από τη συγκεκριμένη δημοπρασία ανήλθε στα 28,1 εκατ. δολάρια, πολύ κοντά στην κατώτατη εκτίμηση που είχε οριστεί στα 25 εκατ. δολάρια, παρά το γεγονός ότι οι δημοπρασίες στις οποίες διατίθενται μεγάλα σύνολα έργων που ανήκουν σε έναν ιδιοκτήτη συνήθως προσελκύουν το ενδιαφέρον των αγοραστών.

Η δικαιολογία ότι οι εκτιμήσεις κινήθηκαν χαμηλά στη συγκεκριμένη δημοπρασία, καθώς φαίνεται πως οι κληρονόμοι της συλλέκτριας ενδιαφέρονταν να ρευστοποιήσουν άμεσα τη συλλογή, μπορεί να ισχύει αλλά δεν σημαίνει ότι δεν αποτυπώνει και την ευρύτερη τάση της αγοράς. Αρκεί να δει κάποιος τη συνολική εικόνα και να παρατηρήσει ότι στη δεύτερη δημοπρασία του οίκου, με έργα του 21ου αιώνα, όπου η χαμηλή εκτίμηση των 104 εκατ. δολαρίων ήταν κατά 5% υψηλότερη από την αντίστοιχη του 2023 διαθέτοντας ωστόσο 30% περισσότερα έργα συγκριτικά με την περυσινή χρονιά.

Τα ρεκόρ, τα αζήτητα και τα ευτράπελα

Ας δούμε μερικές από τις στιγμές που ξεχώρισαν στις δημοπρασίες της εβδομάδας.

Εξι διεκδικητές «πάλεψαν» για 10 λεπτά μέχρι να βρεθεί ο νέος ιδιοκτήτης του έργου της σουρεαλίστριας ζωγράφου Λεονόρας Κάρινγκτον «Οι περισπασμοί του Δαγοβέρτου» (1945). Το έργο πουλήθηκε προς 28,5 εκατ. δολάρια από τους Sotheby’s, τιμή που αποτελεί ρεκόρ για την καλλιτέχνιδα. Το προηγούμενο ανώτατο ποσό που είχε πωληθεί έργο της ήταν 3,25 εκατ. δολάρια πριν από δύο χρόνια, ενώ με το σημερινό της ρεκόρ αφήνει πίσω της και πολύ δημοφιλείς σουρεαλιστές συναδέλφους της, όπως ο Μαξ Ερνστ με ρεκόρ 24,4 εκατ. δολάρια (2022) και τον Σαλβαντόρ Νταλί με 21,7 εκατ. δολάρια (2011).

Ρεκόρ σημειώθηκε για το έργο της κουβανοαμερικανίδας καλλιτέχνιδας Ανα Μεντιέτα, καθώς το γλυπτό της Untitled (1983) που ουσιαστικά απεικονίζει στυλιζαρισμένο το περίγραμμα του σώματός της, πωλήθηκε προς 567.000 δολάρια, δύο φορές και πλέον πάνω από το προηγούμενο ρεκόρ που είχε σημειωθεί για έργο της το 2008 στα 200.000 δολάρια.

Λίγα λεπτά πριν από την έναρξη της δημοπρασίας των Sotheby’s, «The Now», με σύγχρονα έργα, ένας εικονολήπτης σκόνταψε πάνω σε μια κολώνα και την τελευταία στιγμή απέφυγε να στηριχτεί με την παλάμη του σε ένα μεγάλο, άτιτλο έργο των Ζαν Μισέλ Μπασκιά και Αντι Γουόρχολ του 1984. Η χαμηλότερη εκτίμηση για το συγκεκριμένο έργο ήταν 15 εκατ. δολάρια, αλλά τελικά πωλήθηκε προς 19,4 εκατ. δολάρια, ποσό ρεκόρ για από κοινού έργο των δύο καλλιτεχνών.

Στα αζήτητα έμεινε το έργο «Επιστολή για τους κωφάλαλους ΙΙ» (1974) του προσφάτως εκλιπόντος Φρανκ Στέλα, που βρισκόταν στον κατάλογο της δημοπρασίας των Phillips με τιμή εκτίμησης μεταξύ 5 και 7 εκατ. δολαρίων. Το ίδιο συνέβη και με το «Ορος της Αγίας Βικτωρίας #1» (1981) του ζωγράφου Μαρκ Τάνσεϊ, παρά το γεγονός ότι οι Christie’s χαρακτήρισαν το έργο ως «τον πιο σημαντικό και φιλόδοξο πίνακά» του, η εκτίμησή του κυμαινόταν μεταξύ 8 και 12 εκατ. δολαρίων.

Στις 25 του μήνα ο τούρκος συγγραφέας Αχμέτ Ουμίτ θα βρίσκεται στην Αθήνα καλεσμένος του 5ου Φεστιβάλ Αστυνομικής Λογοτεχνίας Agatha και των εκδόσεων Πατάκη, όπου θα παρουσιάσει το τελευταίο του βιβλίο «Η χώρα των χαμένων θεών» (μετάφραση Στέλλας Βρετού) στο Σεράφειο του Δήμου Αθηναίων (στις 19.30). Με την αφορμή αυτή μιλήσαμε μαζί του για την αστυνομική λογοτεχνία, τις κουλτούρες της πατρίδας του και τη σχέση με την Ελλάδα.

Ποια είναι η σχέση μεταξύ αστυνομικής λογοτεχνίας και σύγχρονων κοινωνικών προβλημάτων; Πιστεύετε ότι το αστυνομικό μυθιστόρημα αντιπροσωπεύει το κοινωνικό μυθιστόρημα της εποχής μας;

Ενα έγκλημα που διαπράττεται σε μια κοινωνία περιέχει την οικονομική, κοινωνιολογική, ψυχολογική και ακόμα και πολιτική δομή αυτής της κοινωνίας. Με άλλα λόγια, αν θέλετε να κατανοήσετε μια κοινότητα, αρκεί να εξετάσετε τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν σε αυτή τη χώρα. Με αυτή την έννοια, μπορούμε να δούμε το έγκλημα ως το DNA μιας κοινωνίας. Αυτή η κατανόηση καθιστά σαφές ότι το αστυνομικό μυθιστόρημα έχει κοινωνική λειτουργία σε κάθε περίοδο. Στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα δεν υπήρχε τέτοιο περιεχόμενο στις ιστορίες του Σέρλοκ Χολμς που γράφτηκαν από τον Αρθουρ Κόναν Ντόιλ ή στα μυθιστορήματα της Αγκαθα Κρίστι που γράφτηκαν στις αρχές του 20ού αιώνα. Οι χαρακτήρες τους ήταν σχεδόν υπεράνθρωποι. Δεν βλέπουμε σχεδόν καθόλου ανθρώπινα χαρακτηριστικά στον Σέρλοκ Χολμς, εκτός από εκείνον να παίζει βιολί και να παίρνει όπιο. Ο Ηρακλής Πουαρό δεν είναι επίσης διαφορετικός από αυτόν. Είναι και οι δύο σαν μηχανές επίλυσης προβλημάτων, αναλυτικές ιδιοφυΐες. Τα εγκλήματα που διερευνούν δεν προκαλούν τραγικά συναισθήματα στον αναγνώστη. Οι νεκροί είναι σαν μανεκέν, τα όπλα είναι ντεκόρ και το αίμα είναι απλώς μια μπογιά. Οι συγγραφείς μάς παρουσιάζουν μαθηματικά προβλήματα. Ο φόνος είναι σαν μια άγνωστη εξίσωση, οι άνθρωποι είναι σαν τους αριθμούς και οι σχέσεις είναι σαν τις μαθηματικές πράξεις. Φυσικά, είναι διασκεδαστικό να διαβάζουμε αυτές τις αστυνομικές ιστορίες, γιατί βελτιώνουμε τη νοημοσύνη μας λύνοντας γρίφους. Ωστόσο, όπως όλοι οι άλλοι τομείς της τέχνης, η λειτουργία της αστυνομικής λογοτεχνίας άλλαξε και διαφοροποιήθηκε με την πάροδο του χρόνου.

Ειδικά μετά το παγκόσμιο αίτημα για ελευθερία και δικαιοσύνη το 1968, το αστυνομικό μυθιστόρημα άρχισε να αποκτά κοινωνικό περιεχόμενο και κριτική λειτουργία, κάτι που είναι φυσικό. Θα ήταν μεγάλη έλλειψη αν οι συγγραφείς που περιγράφουν το έγκλημα δεν περιέγραφαν τα αίτια και τις συνέπειες αυτού του εγκλήματος. Ετσι, το αστυνομικό μυθιστόρημα άρχισε να περιγράφει τα ελαττώματα της κοινωνίας, τις μεγάλες ανισότητες που δημιουργούνται από τις ταξικές συγκρούσεις, τις άδικες πρακτικές καταπιεστικών κυβερνήσεων και τις καταστροφικές συνέπειες όλων αυτών στην ανθρώπινη ψυχή. Και συνεχίζει αυτή τη λειτουργία και σήμερα.

Υπάρχουν ορισμένες τάσεις στην ευρωπαϊκή αστυνομική λογοτεχνία; Σε τι διαφέρει το αστυνομικό μυθιστόρημα των βορειοευρωπαίων συγγραφέων από το αστυνομικό μυθιστόρημα των μεσογειακών συγγραφέων;

Εδώ μπορούν να αναφερθούν δύο διαφορές: πρώτον, η φύση του εγκλήματος και, δεύτερον, το ύφος των συγγραφέων. Νομίζω ότι εμείς οι μεσογειακοί συγγραφείς ζούμε σε χώρες όπου διαπράττονται πιο καταστροφικά εγκλήματα. Η επικράτηση του οργανωμένου εγκλήματος, όπως η μαφία στις μεσογειακές χώρες, το γεγονός ότι η ωμή βία εξακολουθεί να είναι πιο αποτελεσματική από τον νόμο, το γεγονός ότι το κράτος πρόνοιας δεν έχει ακόμη πλήρως εγκαθιδρυθεί, το γεγονός ότι δεν έχει ακόμη εδραιωθεί η κοινωνική δικαιοσύνη, κάνουν τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν πιο καταστροφικά, πιο αιματηρά, πιο βάναυσα και, φυσικά, πιο διαφορετικά. Χωρίς αμφιβολία, αυτό το γεγονός έχει βαθιά επίδραση στους συγγραφείς αστυνομικών μυθιστορημάτων. Ετσι, τα εγκλήματα στα μεσογειακά μυθιστορήματά έχουν πιο εντυπωσιακό χαρακτήρα. Οσο για τη δεύτερη διαφορά, το στυλ, αυτό οφείλεται εξ ολοκλήρου στο ότι ο τρόπος ζωής, ο τρόπος σκέψης και οι συναισθηματικές αντιδράσεις των μεσογειακών λαών είναι διαφορετικοί από εκείνους των Βορειοευρωπαίων. Ενώ στα αστυνομικά μυθιστορήματα βορειοευρωπαίων συγγραφέων το έγκλημα φαίνεται από έξω, εμείς, οι μεσογειακοί συγγραφείς, φαίνεται να συμμετέχουμε στα γεγονότα από μέσα. Δεν μπορούμε να πούμε ότι εμείς οι μεσογειακοί συγγραφείς είμαστε σε θέση να δείξουμε την αδιαφορία που χαρακτηρίζει τους Βορειοευρωπαίους. Οταν γράφουμε, σχεδόν αρχίζουμε να ζούμε στη δική μας μυθοπλασία. Ειλικρινά, νομίζω ότι αυτό είναι επίσης ένα καλό χαρακτηριστικό. Οπως είπε κάποτε ο Πούσκιν, κανένας δεν ακούει την ιστορία εκείνων που δεν πιστεύουν το ψέμα που έχουν εφεύρει…

Ποιοι συγγραφείς πιστεύετε ότι επηρέασαν την πορεία της αστυνομικής λογοτεχνίας από τις αρχές του 20ού αιώνα; Ποιοι συγγραφείς πιστεύετε ότι επηρέασαν τη δική σας πορεία;

Ο 20ός αιώνας γνώρισε τη μεγάλη γέννηση του αστυνομικού μυθιστορήματος. Στην Αγγλία, η Αγκαθα Κρίστι αναδείχθηκε ως λαμπρό αστέρι του αστυνομικού μυθιστορήματος, στις ΗΠΑ, ο Ντάσιελ Χάμετ – που ήταν πραγματικός πολιτικός ντετέκτιβ – έγραψε για το εγκληματικό περιβάλλον που δημιουργήθηκε από την οικονομική ύφεση του 1929 με έναν πολύ εντυπωσιακό τρόπο, στη Γαλλία, ο Βέλγος Ζορζ Σιμενόν έγραψε εξαιρετικά ρεαλιστική νουάρ μυθοπλασία. Ενώ αυτοί οι συγγραφείς δημιουργούσαν εξαιρετικά μυθιστορήματα, η λεγόμενη διάσημη λογοτεχνία ήταν απασχολημένη με την υποτίμηση των αστυνομικών μυθιστορημάτων. Γιατί τα μυθιστορήματα για φόνο δεν θεωρούνταν καλή λογοτεχνία. Υπήρχαν ακόμα και εκείνοι που υποστήριξαν ότι ο φόνος, η θηριωδία και το κακό δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο αφήγησης στη λογοτεχνία. Γιατί πίστευαν ότι οι άνθρωποι ήταν τα πιο έξυπνα, τα καλύτερα, τα πιο ηθικά, τα πιο δημιουργικά όντα στη Γη. Αλλά όταν έπεσαν οι ατομικές βόμβες στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι, έγινε αντιληπτό ότι το πλάσμα που λεγόταν άνθρωπος ήταν στην πραγματικότητα το πιο άγριο πλάσμα στη Γη και τότε οι διανοούμενοι παρέδωσαν στη λογοτεχνία το αστυνομικό μυθιστόρημα. Οσο για μένα, πραγματικά πιστεύω ότι η πιο εντυπωσιακή αστυνομική ιστορία είναι η δολοφονία του Κάιν από τον αδελφό του, Αβελ, στην Παλαιά Διαθήκη. Με επηρέασαν ο βασιλιάς Οιδίποδας του Σοφοκλή, ο Αμλετ του Σαίξπηρ, ο Μάκβεθ, το «Εγκλημα και Τιμωρία» του Ντοστογέφσκι και οι «Αδελφοί Καραμαζόφ». Ενας άλλος συγγραφέας που με επηρέασε είναι ο Ουμπέρτο Εκο. Η μυθοπλασία του που συνδυάζει ιστορία, θρησκεία και μυστηριώδεις δολοφονίες ήταν πάντα πολύ εμπνευσμένη για μένα.

Ποιες είναι οι πηγές έμπνευσης για τις ιστορίες σας; Εχετε κάποιο πρόγραμμα όταν γράφετε ή προτιμάτε τον αυτοσχεδιασμό;

Οι ιστορίες μου είναι εμπνευσμένες από την ίδια τη ζωή. Η χώρα που ζω είναι γεμάτη απίστευτες λαϊκές ιστορίες. Είμαι κληρονόμος μιας θαυμάσιας ιστορίας από τους Χετταίους μέχρι την Αρχαία Ελλάδα, από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία έως τη Δημοκρατία της Τουρκίας και ζω σε ένα πολιτιστικό μωσαϊκό όπου υπάρχουν θετικές και αρνητικές εμπειρίες πολλών θρησκειών, από τον παγανισμό έως τον χριστιανισμό, από τον σαμανισμό έως το Ισλάμ. Οταν κοιτάζω αυτή την υπέροχη ιστορία, απογυμνωμένη από τις εθνικές και θρησκευτικές μου προκαταλήψεις, μου προσφέρει θαυμάσιες ιστορίες. Αυτό προσπαθώ να κάνω. Το σημαντικό στα μυθιστορήματά μου δεν είναι ποιος είναι ο δολοφόνος, αλλά ποιος είναι ο άνθρωπος. Για να καταλάβει κανείς ποιος είναι ένας άνθρωπος, πρέπει πρώτα να γνωρίζει την ιστορία. Γράφοντας τα μυθιστορήματά μου χρησιμοποιώ αυτό το πλεονέκτημα που μου προσφέρει η πατρίδα μου.

Δουλεύω σε ένα πρόγραμμα όταν γράφω. Γιατί πρέπει να σχεδιάσεις αστυνομικά μυθιστορήματα εκ των προτέρων. Πρέπει να σκεφτείς το έγκλημα, ποιος είναι ο δολοφόνος, πώς η ιστορία θα μετατραπεί σε μυθοπλασία για πολύ καιρό. Διαφορετικά, είσαι καταδικασμένος να αποτύχεις. Εξάλλου, τα περισσότερα μυθιστορήματά μου περιέχουν θέματα ιστορίας, ψυχολογίας, πίστης και πολιτικής. Αυτά τα θέματα τα μελετάω χρόνια. Ναι, είμαι άνθρωπος των γραμμάτων, αλλά δουλεύω με τη μέθοδο του επιστήμονα. Αντιμετωπίζω το θέμα για το οποίο θα γράψω σαν να πρόκειται να εκπονήσω μια πανεπιστημιακή διατριβή. Νομίζω ότι αυτός είναι ο λόγος που το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο με εξέλεξε αρχαιολόγο, γιατί έγραψα το μυθιστόρημα «Χώρα των χαμένων θεών», το οποίο εκδόθηκε και στην Ελλάδα. Αν και δεν σπούδασα αρχαιολογία. Είναι μεγάλη τιμή για μένα να βραβεύομαι από ένα διεθνώς αναγνωρισμένο ίδρυμα όπως το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο. Αλλά στο τέλος της ημέρας, είμαι μυθιστοριογράφος, μου αρέσει να λέω ιστορίες στους ανθρώπους, οπότε παρόλο που χρησιμοποιώ την επιστήμη, είναι πάντα το φανταστικό που υπερτερεί.

Μιλήστε μας για τον Νεβζάτ, ο οποίος φαίνεται να είναι ο πρωταγωνιστής σε μερικά από τα μυθιστορήματά σας…

Στην πραγματικότητα, ο Εφορος Νεβζάτ είναι ένας χαρακτήρας που δημιουργήθηκε τυχαία. Μια καθημερινή εφημερίδα μού είχε ζητήσει να γράψω αστυνομικές ιστορίες. Δημιούργησα έναν αστυνομικό με το όνομα Εφορος Νεβζάτ για πλάκα και άρχισα να δημοσιεύω τις περιπέτειές του σε αυτή την εφημερίδα. Ωστόσο ο αντίκτυπός του έγινε πολύ δυνατός. Πρώτα ήρθαν οι άνθρωποι της τηλεόρασης, ήθελαν να κάνουν μια σειρά από ιστορίες του Εφόρου Νεβζάτ. Εδωσα την άδειά μου, αλλά κατάλαβα ότι άλλαζαν τον χαρακτήρα του αρχιεπιθεωρητή Νεβζάτ, πάνω στον οποίο έγραψα το μυθιστόρημά μου «Καβίμ», το οποίο εκδόθηκε και στην Ελλάδα. Ο Εφορος Νεβζάτ είναι στην πραγματικότητα το είδος του αστυνομικού που είχα στο μυαλό μου. Κατά τη διάρκεια των πολιτικών μου δραστηριοτήτων στα νιάτα μου, με ξυλοκόπησαν και βασανίστηκα πολύ από την αστυνομία, οπότε είχα πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού μου την ερώτηση τι κάνει έναν καλό αστυνομικό. Ο Νεβζάτ είναι η απάντησή μου σε αυτή την ερώτηση. Ο Νεβζάτ είναι πρώτα άνθρωπος και μετά αστυνομικός, κάνει αυτό που θεωρεί σωστό, αλλά το κάνει με ευγένεια. Είναι αποφασιστικός, διανοούμενος, αλλά πάνω απ’ όλα είναι παλιός Κωνσταντινουπολίτης. Είναι ένας από τους τελευταίους εκπροσώπους της πολυπολιτισμικής παράδοσης της Κωνσταντινούπολης.

Το «ελληνικό» στοιχείο φαίνεται να ξεχωρίζει στα μυθιστορήματά σας. Μπορείτε να το σχολιάσετε αυτό;

Γεννήθηκα στο Γκαζιαντέπ, μια πόλη στη Νοτιοανατολική Ανατολία. Είχαμε έλληνες γείτονες, σχολικούς φίλους. Δυστυχώς, οι περισσότεροι από αυτούς αναγκάστηκαν να φύγουν. Είναι μεγάλη απώλεια για τη χώρα μου. Στην ιστορία της πόλης, πριν από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, υπήρχαν η Αρχαία Ελληνική και η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Είχαμε έλληνες πολίτες, γείτονες και φίλους σε όλη την Ανατολία. Οταν άρχισα να ζω στην Κωνσταντινούπολη, είχα την ευκαιρία να γνωρίσω τον ελληνικό πολιτισμό από κοντά και συνειδητοποίησα ότι αυτοί οι άνθρωποι και αυτός ο πολιτισμός είναι απαραίτητο συστατικό της γης που ζούμε. Γι’ αυτό ξεχώρισα το ελληνικό στοιχείο, όπως ακριβώς κάνω και με άλλους πολιτισμούς. Στην Ανατολία, πάντα προσεγγίζω αυτόν τον πολύχρωμο, σημαντικό πολιτισμό με αγάπη και στοργή. Εχω πολλούς έλληνες φίλους ακόμα και τώρα. Αλλά πάνω απ’ όλα ξέρω ότι όταν γράφω την ιστορία της χώρας μου, αν δεν αναφέρω τους Ελληνες, αυτή η ιστορία θα είναι ελλιπής.