Τα ΝΕΑ - Τεχνολογία

Ενοίκια που «καίνε» και εμπορικές τιμές που παραμένουν σε ανοδική τροχιά συνθέτουν το σκηνικό της αγοράς στέγης στην Ελλάδα.

Το στεγαστικό πρόβλημα παραμένει οξύ, με τουλάχιστον το 30% του εισοδήματος του μέσου νοικοκυριού να πηγαίνει σε ανάγκες στέγασης.

Πρόκειται για τα υψηλότερα ποσοστά τόσο στην ΕΕ όσο και στις χώρες του ΟΟΣΑ.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });

Την ίδια ώρα, η ιδιοκατοίκηση έχει αγγίξει το ιστορικό χαμηλό του 69,6% πανελλαδικά και 64% στην Αθήνα, με τη νέα γενιά να παραμένει εγκλωβισμένη στο παιδικό της δωμάτιο, καθώς επτά στους δέκα Ελληνες ηλικίας 18-34 ετών κατοικούν στο σπίτι των γονιών τους.

Με στόχο την αύξηση της διαθεσιμότητας κατοικιών, η οποία εκτιμάται ότι θα φρενάρει το ράλι στις τιμές των ενοικίων, η κυβέρνηση επεξεργάζεται νέες προτάσεις με παρεμβάσεις στη φορολογία των ακινήτων οι οποίες αγγίζουν τόσο τους ενοικιαστές όσο και τους ιδιοκτήτες ακινήτων.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });

Τα σενάρια που βρίσκονται στο τραπέζι είναι πολλά και τίποτα δεν πρόκειται να «κλειδώσει» πριν από τα τέλη Αυγούστου, όταν δηλαδή η κυβέρνηση θα έχει καθαρή εικόνα για τον δημοσιονομικό χώρο ο οποίος θα χρηματοδοτήσει τα μέτρα που θα περιλαμβάνονται στο καλάθι της ΔΕΘ και θα ενεργοποιηθούν το 2026.

Παρεμβάσεις

Μετά το μέτρο της επιστροφής ενός ενοικίου κάθε χρόνο σε 948.000 ενοικιαστές με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, το οποίο έχει ήδη εξαγγείλει η κυβέρνηση και θα νομοθετήσει τις επόμενες ημέρες, το «πάγωμα» των αντικειμενικών αξιών έως το 2027 που έχει αποφασιστεί και τα προγράμματα που «τρέχουν», όπως «Σπίτι μου 2», «Ανακαινίζω – Νοικιάζω», «Αναβαθμίζω το Σπίτι μου», τα σχέδια που βρίσκονται στο τραπέζι για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης, σύμφωνα με πληροφορίες, προβλέπουν:

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

1 «Κούρεμα» φόρων στα εισοδήματα από ενοίκια.

Η φορολογία των ακινήτων αναδεικνύεται η βασικότερη αιτία πίσω από τη στεγαστική κρίση, σύμφωνα με τα ευρήματα έρευνας της Kapa Research για την αγορά ακινήτων, η οποία διενεργήθηκε πρόσφατα για λογαριασμό της ΠΟΜΙΔΑ.

Στην έρευνα, σχεδόν το 50% των ιδιοκτητών θεωρεί τη μείωση της φορολογίας ενοικίων το πιο αποτελεσματικό μέτρο για την ενίσχυση της προσφοράς κατοικιών. Στο πλαίσιο αυτό, η κυβέρνηση, με στόχο και την αποκάλυψη «μαύρων» ενοικίων, εξετάζει παρεμβάσεις στην κλίμακα των εισοδημάτων από ακίνητα όπως:

• Μείωση του συντελεστή 15% που ισχύει σήμερα για τα εισοδήματα έως 12.000 ευρώ στην περιοχή του 5% για το τμήμα του εισοδήματος έως 5.000 ευρώ και διατήρησή του από τα 5.001 έως 12.000 ευρώ. Σε μια τέτοια περίπτωση φορολογούμενος που εισπράττει από μισθώματα 5.000 ευρώ θα καταβάλλει φόρο ύψους 250 ευρώ ενώ σήμερα πληρώνει 750 ευρώ, δηλαδή θα έχει ελάφρυνση 500 ευρώ. Το ίδιο κέρδος θα έχουν και όσοι δηλώνουν ετήσια εισοδήματα υψηλότερα από 5.000 ευρώ. Για παράδειγμα ο φόρος σήμερα για ετήσιο εισόδημα 12.000 ευρώ ανέρχεται σε 1.800 ευρώ ενώ με συντελεστές 5% για έως 5.000 ευρώ και 15% από 5.0001 έως 12.000 ευρώ διαμορφώνεται σε 1.300 ευρώ, δηλαδή 500 ευρώ χαμηλότερα. Για εισόδημα ύψους 15.000 ευρώ ο φόρος πέφτει στα 2.350 ευρώ από 2.850 ευρώ και για εισόδημα 20.000 ευρώ η επιβάρυνση μειώνεται στα 4.100 ευρώ από 4.600 ευρώ.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });

• Σπάσιμο του κλιμακίου από 12.001 έως 35.000 ευρώ με προσθήκη ενός ενδιάμεσου συντελεστή ανάμεσα στο 15% με 35% που εφαρμόζεται σήμερα για αυτό το τμήμα εισοδήματος. Στόχος είναι η αναλογικότερη κατανομή των βαρών και η παροχή κινήτρου στους εκμισθωτές με μεσαία εισοδήματα για δήλωση των πραγματικών εσόδων.

Σήμερα, το ετήσιο καθαρό φορολογητέο εισόδημα από ενοίκια φορολογείται αυτοτελώς από το πρώτο ευρώ βάσει κλίμακας στην οποία ισχύουν συντελεστές:

• 15% για τα πρώτα 12.000 ευρώ του εισοδήματος

• 35% για το τμήμα του εισοδήματος από τα 12.001 έως τα 35.000 ευρώ

• 45% για το τμήμα του εισοδήματος πάνω από τα 35.000 ευρώ.

2 Νέα μέτρα στεγαστικής πολιτικής.

Στο πλαίσιο της ανακατανομής πόρων του ΕΣΠΑ 2021-2027 τον ερχόμενο Ιούνιο, επιδιώκεται η χρήση κοινοτικών κονδυλίων και για την αντιμετώπιση των προκλήσεων στο στεγαστικό.

Η Κομισιόν θα δώσει τη δυνατότητα στα κράτη-μέλη να αυξήσουν τις επενδύσεις τους στη στεγαστική αγορά με 100% κοινοτική χρηματοδότηση, αλλά και παροχή του 30% του προϋπολογισμού ως προκαταβολή, διπλασιάζοντας τις ήδη προγραμματισμένες επενδύσεις για τη στέγη, ενώ θα προχωρήσει σε αύξηση των κονδυλίων που αξιοποιούνται πανευρωπαϊκά για την προσιτή στέγαση.

Πληροφορίες αναφέρουν πως εξετάζονται όλα τα διαθέσιμα εργαλεία, ώστε και με τη συνδρομή του τραπεζικού συστήματος να διοχετευθούν στην αγορά όσο το δυνατόν περισσότερα επισκευαστικά δάνεια για να αυξηθεί το διαθέσιμο στοκ ακινήτων.

Η Κομισιόν θα δώσει τη δυνατότητα στα κράτη-μέλη να αυξήσουν τις επενδύσεις τους στη στεγαστική αγορά με 100% κοινοτική χρηματοδότηση, αλλά και παροχή του 30% του προϋπολογισμού ως προκαταβολή, διπλασιάζοντας τις ήδη προγραμματισμένες επενδύσεις για τη στέγη, ενώ θα προχωρήσει σε αύξηση των κονδυλίων που αξιοποιούνται πανευρωπαϊκά για την προσιτή στέγαση.

3Παρεμβάσεις στις βραχυχρόνιες μισθώσεις με διατήρηση της απαγόρευσης νέων Airbnb στο κέντρο της Αθήνας και μετά το τέλος του 2025.

4Νέα παράταση του μηδενικού συντελεστή ΦΠΑ στα νεόδμητα ακίνητα, οποίος λήγει κανονικά στο τέλος του 2025.

5 Διατήρηση της φοροέκπτωσης έως 16.000 ευρώ για τις ανακαινίσεις κατοικιών για τα εισοδήματα του 2025 και 2026.

Εάν πετύχει η Ρωσία τους στόχους της έναντι της Ουκρανίας, μία εκ των συνεπειών θα είναι ένας νέος γύρος διασποράς πυρηνικών παγκοσμίως σε 5 ή 10 χρόνια, με 12-13 χώρες να αποκτούν πυρηνικά όπλα, προειδοποιεί στη συνέντευξή του στα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο» ο Κάρλο Μασάλα, διευθυντής του γερμανικού Κέντρου Μελετών Πληροφοριών και Ασφάλειας (CISS) και καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Ενόπλων Δυνάμεων του Μονάχου, ο οποίος κάνει αναλύσεις και σενάρια για το γερμανικό υπουργείο Αμυνας.

Μιλήσαμε μαζί του με αφορμή το βιβλίο του «Αν κερδίσει η Ρωσία», το οποίο είναι best seller στη Γερμανία εδώ και πολλές εβδομάδες.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); }); «Τι θα μπορούσε να νοείται ως μια νίκη της Ρωσίας;» τον ρωτάμε.

«Αν αποκτήσει τα εδάφη που θεωρεί ότι έχει καταλάβει, αν διασφαλίσει ότι η Ουκρανία θα είναι αποστρατιωτικοποιημένη ή ότι θα αλλάξει η κυβέρνηση, τότε για τη Ρωσία θα είναι νίκη» απαντά. Το βιβλίο του βασίζεται σε άρθρο που έγραψε με συνάδελφό το φθινόπωρο του 2023, για τις συνέπειες μιας ρωσικής νίκης στην Ουκρανία και την Ευρώπη.

«Αρχισα να γράφω με φόντο τη συζήτηση που έχουμε στην Ευρώπη, όπου οι περισσότερες υπηρεσίες πληροφοριών και οι υπουργοί Αμυνας εκτιμούν ότι μέχρι το 2029 η Ρωσία θα είναι αρκετά ισχυρή για να επιτεθεί σε χώρα του ΝΑΤΟ.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); }); Η Ρωσία θέλει ενδεχομένως να δοκιμάσει το ΝΑΤΟ πολιτικά.

Αν το ΝΑΤΟ διαλυθεί, θα πετύχει έναν από τους στόχους της.

Η άποψή μου είναι ότι δεν χρειάζεται απαραίτητα ένας μεγάλος πόλεμος.

Η Ρωσία θα ψάξει τα ευάλωτα σημεία της Ευρώπης (soft spots). googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

Επέλεξα το σενάριο μιας επίθεσης στην εσθονική πόλη Νάρβα» λέει.

Στο βιβλίο του ο αμερικανός πρόεδρος δεν διακινδυνεύει μια αντιπαράθεση με τη Ρωσία για να απελευθερωθεί μια μικρή πόλη της Εσθονίας, ενώ τη θέση του υιοθετούν και ορισμένοι ευρωπαίοι ηγέτες.

Το ΝΑΤΟ δεν ενεργοποιεί το άρθρο 5 και ως αποτέλεσμα είναι πολιτικά νεκρό. Μας θυμίζει ότι μπορεί να έχουμε τουλάχιστον τέσσερις κυβερνήσεις χωρών – μελών της ΕΕ και του ΝΑΤΟ που δεν υιοθετούν την εκτίμηση απειλής των υπολοίπων, την Ουγγαρία, τη Σλοβακία, εν μέρει την Ολλανδία και πιθανώς τη Ρουμανία (αν ο εκλεγεί ο εθνικιστής υποψήφιος).

«Αν ξεσπάσει ένας πόλεμος και οι ΗΠΑ δηλώσουν ότι αυτός δεν είναι δικός μας, η Ευρώπη δεν θα μπορέσει να αμυνθεί για πολύ καιρό.

Μας λείπουν αμυντικές ικανότητες, οι οποίες δεν μπορεί να αποκτηθούν εν μια νυκτί. Χωρίς την ενεργό συμβολή των ΗΠΑ, οι Ευρωπαίοι θα ήταν τυφλοί σε ένα στρατιωτικό θέατρο». Η μόνη πιθανή πολιτική τώρα είναι να μειώσουμε το χάσμα της έλλειψης αμυντικών ικανοτήτων, όχι να το κλείσουμε, και πρέπει να το κάνουμε γρήγορα» λέει.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });

«Η επιθετικότητα της Ρωσίας έναντι της Ουκρανίας είναι μέρος μιας παγκόσμιας σύγκρουσης μεταξύ χωρών που θέλουν να διατηρήσουν την υφιστάμενη διεθνή τάξη και χωρών που θέλουν να την ανατρέψουν, οι οποίες καθοδηγούνται από την Κίνα.

Εάν η Ρωσία πετύχει, θα υπάρχουν συνέπειες σε παγκόσμια κλίμακα.

Πρώτον, θα δείξει ότι οι επιθετικοί πόλεμοι αποδίδουν. Δεν έχουμε ιδέα τι σημαίνει αυτό για τις φιλοδοξίες της Κίνας απέναντι στην Ταϊβάν. Δεύτερον, χώρες που έχουν εδαφικές διαφορές με γείτονές τους, οι οποίοι είναι στρατιωτικά ανώτεροι, θα προσπαθήσουν να προστατευτούν αποκτώντας πυρηνικά όπλα.

Μπορεί να έχουμε έναν νέο γύρο διασποράς πυρηνικών, καταλήγοντας σε 5 ή 10 χρόνια με 12-13 χώρες που αποκτούν πυρηνικά όπλα. Αυτό θα καταστήσει τη διαχείριση των πυρηνικών σε παγκόσμια κλίμακα πολύ πιο περίπλοκη» προειδοποιεί.

«Αν η Ουκρανία δεν λάβει ουσιώδεις εγγυήσεις ασφαλείας, και η μόνη χώρα που μπορεί να τις δώσει είναι οι ΗΠΑ, η κατάσταση δεν θα είναι εύκολη. Ουκρανία και Ευρώπη θα πρέπει να περιμένουν μια τρίτη επίθεση τα επόμενα χρόνια.

Οι ΗΠΑ, όμως, δεν είναι έτοιμες να δώσουν εγγυήσεις.

Οι μόνοι που μπορούν να τους πείσουν είναι οι Ευρωπαίοι. Θα είναι αποτέλεσμα διαπραγματεύσεων μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ, αλλά δεν νομίζω ότι οι ΗΠΑ θέλουν να εμπλακούν στρατιωτικά στην Ουκρανία. Δεν είμαι αισιόδοξος.

Επιπλέον, μέρος των απαιτήσεων Πούτιν είναι να αποσύρουν οι ΗΠΑ τις δυνάμεις τους από τις βαλτικές χώρες, την Πολωνία και τη Ρουμανία. Δεν είμαι σίγουρος αν οι ΗΠΑ δεν είναι πρόθυμες να υποχωρήσουν».

Δεν θεωρεί άλλωστε ότι η συμφωνία ΗΠΑ – Ουκρανίας για τα ορυκτά μπορεί να προστατεύσει την Ουκρανία.

«Παραδόξως η ιδέα του Τραμπ είναι ότι αν υπάρχουν αμερικανοί επιχειρηματίες στην Ουκρανία θα απέτρεπε τη Ρωσία. Αλλά και στις 24 Φεβρουαρίου του 2022 υπήρχαν. Αυτό δεν απέτρεψε τη ρωσική εισβολή».

Τι ρόλο μπορεί να παίξει η Γερμανία;

«Ο γερμανός καγκελάριος μαζί με τη Γαλλία, τη Βρετανία και την Πολωνία πρέπει να δημιουργήσει έναν όσο πιο ευρύ ευρωπαϊκό συνασπισμό, να αναπτύξουν σχέδιο για το πώς θα στηρίξουν την Ουκρανία και πώς θα αντιμετωπίσουν τις ΗΠΑ.

Βλέπουμε τους Ευρωπαίους να θέλουν ενόψει της Συνόδου του ΝΑΤΟ να διαπραγματευτούν, αλλά δεν γνωρίζουμε αν οι ΗΠΑ έχουν τη βούληση. Μπορούν να πουν (στον Τραμπ) «αυξάνουμε τις δαπάνες, αναλαμβάνουμε νέες δεσμεύσεις μέσω των απαιτήσεων ικανοτήτων του ΝΑΤΟ, οπότε θα θέλαμε να κάνετε κάτι».

Θα πρέπει να συζητηθεί ένας οδικός χάρτης βάσει του οποίου θα παραμείνουν οι ΗΠΑ τα επόμενα 4-5 χρόνια ο κύριος εγγυητής ασφαλείας όσο εμείς επανεξοπλιζόμαστε. Ομως οι ΗΠΑ δεν ενδιαφέρονται.

Το είδαμε στις δηλώσεις του Χέγκσεθ τον Φεβρουάριο, το βλέπουμε στο μνημόνιο με την Κίνα που διέρρευσε και στο νέο μνημόνιο για τον αμερικανικό στρατό, όπου όλα δηλώνουν ότι υπάρχουν δύο προτεραιότητες για τις ΗΠΑ, η άμυνα της πατρίδας και η αποτροπή της Κίνας. Η Ευρώπη δεν έχει πλέον κανένα ρόλο».

Το σύντομο βιογραφικό της Σοφίας Κοκοσαλάκη στον κατάλογο της έκθεσης «Πτυχώσεις» που εγκαινιάστηκε στο Μουσείο Μπενάκη της Πειραιώς τον Ιούνιο 2004, μεταξύ άλλων, ανέφερε τα εξής: από το 1999 και για περισσότερες σεζόν οι δημιουργίες της από δέρμα ζέρσεϊ και βελούδο σιφόν είχαν ως έμπνευση τις αρχαίες ελληνικές πτυχώσεις.

Η πρώτη της επίδειξη έγινε τον Φεβρουάριο του 1999.

Το 2001 εργάστηκε ως σχεδιάστρια στην ιταλική εταιρεία δερμάτινων ειδών Ruffo και ως σύμβουλος στον οίκο Fendi.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });

Το 2002 δημιούργησε μια σειρά για την TopShop’s Unique, στο Λονδίνο, η οποία στη συνέχεια έγινε χορηγός των επιδείξεών της. Το 2001 βραβεύτηκε από το Βρετανικό Συμβούλιο Μόδας.

Και το διάστημα από το 2003 σχεδιάζει ρούχα για την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας το 2004.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); }); Η παρουσία της στις «Πτυχώσεις» ήταν κάτι περισσότερο από ενδεικτική για τη μελλοντική της πορεία στη μόδα.

Η νέα εκείνο τον καιρό σχεδιάστρια θα δημιουργούσε το δικό της στίγμα χάρη στον τρόπο που πάνω στην κούκλα ραπτικής δούλεψε τα υλικά της με αφετηρία την αντίθεση του απαλού σιφόν με τα πιο σκληρά υλικά, δέρμα και μέταλλο.

Τα κοστούμια που δημιούργησε για την τελετή έναρξης και λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 (περίπου 6.000 κοστούμια καθώς και το μπλε φόρεμα της Bjork με τους επικών διαστάσεων κυματισμούς) ήταν η πιο μεγάλη προβολή της σε μια κομβική στιγμή για τη μόδα της πρώτης δεκαετίας του 21ου αιώνα.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

A model presents a creation by Greek designer Sophia Kokosalaki during the Spring/Summer 2006 Ready-to-Wear collections in Paris, 06 October 2005.

AFP PHOTO/PIERRE ANDRIEU

Το γυναικείο σώμα που επιδιώκει τη χάρη και την αίγλη μιας κλασικής αξίας βρήκε στις μοντέρνες πτυχώσεις της ελληνίδας σχεδιάστριας, που είχε εγκατασταθεί στο Λονδίνο, την αντιπρόταση από τη μόδα του 2000 που υποκινούσε την αισθητική πόρνο.

«Οι σχεδιαστές θυμήθηκαν ότι οι πτυχές είναι ένα διαχρονικό στυλ που χαρίζει κομψότητα σε οποιαδήποτε γυναίκα, ανεξάρτητα από την ηλικία της.

Ενα πτυχωτό ρούχο κολακεύει, δεν κολλάει ποτέ στο σώμα και αν δεν το φορτώσεις με διακοσμητικά στοιχεία, δεν γίνεται ποτέ χυδαίο. Ενώ οποιοσδήποτε άλλος τρόπος για να πειραματιστείς με το ύφασμα κοντά στο σώμα κρύβει παγίδες και προδίδει το ταλέντο του σχεδιαστή», εξηγούσε το 2005 στα «ΝΕΑ» η Σοφία Κοκοσαλάκη μιλώντας για τις αναβιώσεις του Greek chic και τη συμβολή της στη δημιουργία αυτής της τάσης.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });

Η ίδια μέσα από τις διαφορετικές ερμηνείες των πτυχώσεων που παρουσίαζε κάθε νέα σεζόν στις συλλογές της ήταν από τους πρώτους δημιουργούς που επανέφεραν αυτή την εικόνα της γυναικείας χάρης στη μόδα, πείθοντας και άλλους σύγχρονους σχεδιαστές να δοκιμάσουν τις ικανότητές τους με ένα κομμάτι ύφασμα.

ΑΠΟ ΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟ, ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ.

Η Σοφία Κοκοσαλάκη υπήρξε ένα από τα ονόματα των νέων ντιζάινερ στα οποία αναφερόταν ο περίγυρος της μόδας των αρχών της νέας χιλιετίας του 2000.

Μετά τις σπουδές της στο Central Saint Martin’s εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο για να ζήσει τη μετάβαση της μόδας από περίκλειστο σύστημα λίγων εκλεκτών και φανατικών της ένδυσης σε κατεξοχήν αντιπροσωπευτικό φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης.

Και σε αυτόν τον παγκόσμιο χάρτη όπου τα κέντρα της μόδας, δηλαδή οι ευρωπαϊκές μητροπόλεις Μιλάνο, Παρίσι, Λονδίνο και η Νέα Υόρκη, απορροφούσαν ή και αφομοίωναν το ταλέντο ενθουσιασμένων δημιουργικών ανθρώπων, εκείνη έδειξε με την αυθεντικότητα της δουλειάς της ότι μπορούσε να ξεχωρίσει από τον συρμό. Και τα κατάφερε, παρά τη σύντομη ζωή της.

Οι επιμελητές της έκθεσης «Είσαι ό,τι φοράς» Μαρία Μαραγκού, Μαρία Παναγίδου, Σταύρος Καβαλλάρης θέτουν το πλαίσιο για τον τίτλο της έκθεσης αναζητώντας την αμφίδρομη σχέση ανάμεσα στη σύγχρονη τέχνη και τη μόδα μέσα από τις πολιτικοκοινωνικές συνθήκες, μέσα από τα έργα τριάντα καλλιτεχνών και σχεδιαστών, Ελλήνων και ξένων. Και στο επιμελητικό τους κείμενο επισημαίνουν ότι «χρόνια τώρα, η μόδα έχει απολέσει τις βασικές της αξίες και απλά μεταμορφώνεται σε βιομηχανία ενδύματος fast fashion.

Ο παλιός συγκερασμός αισθητικής, έρευνας, δημιουργικότητας και ιδεολογίας έχει αντικατασταθεί από όρους marketing και επιπέδου βιομηχανίας, που απλά ωθούν το κοινό στην υπερκατανάλωση προκειμένου να υπερασπίσει τη δική της υπερπαραγωγή χωρίς καμιά ένδεια βιωσιμότητας».

Με εργαλεία τους την υπερβολική χρήση λογοτύπων και φορτωμένο στάιλινγκ, όπως παρατηρούν, «οι περισσότεροι οίκοι στοχεύουν στον εντυπωσιασμό και στην κοινωνική διαστρωμάτωση, ξεχνώντας ότι, στις μέρες μας, η μόδα δημιουργείται στον δρόμο ως έκφραση της κοινωνίας τη δεδομένη χρονική στιγμή, ως αντιπερισπασμός στη φασιστική εκμετάλλευση των οίκων και των influencers».

Για την ιστορικό τέχνης Μέτυ Τσουκάτου, «η Σοφία Κοκοσαλάκη υπήρξε μια διεθνής χαρισματική Ελληνίδα που αξιοποίησε την πολιτισμική της ταυτότητα ως πεδίο δημιουργικής διερεύνησης και σύνθεσης.

Αντιμετώπισε το ένδυμα ως φορέα νοήματος, επένδυσε στην τεχνική αρτιότητα, ερεύνησε σε βάθος την υλικότητα και ανέπτυξε την εξαιρετική ικανότητα να συνθέτει ετερόκλητες αναφορές για να δημιουργεί μόδα με σαφή προσανατολισμό και εσωτερική συνοχή. Κάθε συλλογή της αποτελούσε μια ολοκληρωμένη πρόταση, κινούνταν μέσα στον κόσμο και συμμετείχε ενεργά στον διάλογο της εποχής της».

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ POST-PUNK.

Απτές μαρτυρίες αυτής της δημιουργικής διαπραγμάτευσης, τη μεταφέρουν στην έκθεση οι είκοσι τέσσερις δημιουργίες της, κοσμήματα και σχέδια τα οποία παραχωρήθηκαν από τη συλλογή της οικογένειάς της και παρουσιάζονται από σήμερα έως τις 31 Οκτωβρίου.

Το έργο της, σε σύνδεση με την παράδοση και σε μια συνεχή αναζήτηση καταγραφής του παρόντος, απέκτησε χαρακτηριστικά αναγνωρισιμότητας. Για αυτά γράφει η Μέτυ Τσουκάτου στο κείμενό της στον κατάλογο της έκθεσης και αναφέρει: «Η ελληνική πολιτισμική κληρονομιά υπήρξε για τη Σοφία Κοκοσαλάκη σταθερή αναφορά, υπερβαίνοντας πάντα το αναμενόμενο και αποφεύγοντας το φολκλόρ.

Ο μινωικός πολιτισμός, η αρχαία Ελλάδα, η λαϊκή παράδοση και χειροτεχνία, η Κρήτη – τόπος καταγωγής, παιδικών βιωμάτων και καλοκαιρινών επιστροφών – αποτέλεσαν υλικό φορτισμένο με μνήμη και συναίσθημα, που τροφοδότησε τον σχεδιαστικό της κόσμο.

Οι αρχαιοελληνικές πτυχώσεις, η κομποδετική, η Θέα των Οφεων, η βυζαντινή εικονογραφία, τα ελληνικά κεντήματα συνδυάζονταν με επιρροές από την αστική ζωή, τη street κουλτούρα, την αισθητική της new wave και της post-punk μουσικής σκηνής.

Το αποτέλεσμα ήταν ρούχα με ένταση, χαρακτήρα και νεωτερισμό – μια προσωπική, μινιμαλιστική εκδοχή του “ελληνικού”, απολύτως συντονισμένη με τον ρυθμό του παρόντος.

Σταδιακά τελειοποιεί τα χαρακτηριστικά της μοτίβα και εδραιώνει μια υπογραφή όπου η αυξανόμενη πολυπλοκότητα της κατασκευής συνδυάζεται με μια αίσθηση αβίαστης απλότητας. Αυτή η αρχή, σε συνδυασμό με την ενισχυμένη αυτοπεποίθησή της στην εκτέλεση και την ικανότητα να δημιουργεί αντικείμενα με αίσθηση αρχαιότητας αλλά και απόλυτα σύγχρονη ζωντάνια, θα χαρακτηρίσουν και τις πιο πρόσφατες δουλειές που έφεραν την υπογραφή της, τη σειρά μοντέρνων νυφικών και τις συλλογές κοσμημάτων της».

Οταν εμφανίστηκε πριν από περίπου μία δεκαετία η νέα γενιά υπερπαπουτσιών στους αγώνες μεγάλων αποστάσεων, άλλαξε τα δεδομένα του αθλήματος. Κανένας δεν ήταν προετοιμασμένος για την ανατροπή που έφεραν τα παπούτσια της Nike με τις χοντρές σόλες και το ενσωματωμένο έλασμα από ανθρακόνημα, που αύξαναν θεαματικά την αποδοτικότητα και την ταχύτητα των δρομέων. Καθώς οι υπόλοιπες εταιρείες προσπαθούσαν να ανταποκριθούν, τα παγκόσμια ρεκόρ κατέρρεαν το ένα μετά το άλλο.

Η Παγκόσμια Ομοσπονδία Στίβου αντέδρασε θεσπίζοντας νέους κανόνες. Ενας εξ αυτών έθετε ως ανώτατο όριο πάχους της σόλας τα 40 χιλιοστά. Κι όμως, τελευταία κάτι ασυνήθιστο συμβαίνει. Οι κατασκευαστές παπουτσιών έχουν αρχίσει ξανά – και πλέον συνειδητά – να παραβιάζουν αυτό το όριο. Οι σόλες ψηλώνουν σαν… σουφλέ και οι δρομείς σπεύδουν να αποκτήσουν τα υπερμεγέθη μοντέλα, ακόμα κι αν αυτά ενέχουν τον κίνδυνο ακύρωσης σε επίσημους αγώνες.

«Είναι απλή βιομηχανική» λέει στη «Wall Street Journal» ο Πάτρικ Νάβα, επικεφαλής προϊόντων τρεξίματος της Adidas. «Οσο περισσότερο αφρό έχεις κάτω από το πόδι, τόσο πιο άνετο γίνεται το παπούτσι – κι αυτό συνήθως μεταφράζεται σε μεγαλύτερη αντοχή στο τρέξιμο». Η Adidas κυκλοφορεί το Adizero Prime X2 Strung, ένα παπούτσι με υπερυψωμένη σόλα, για το οποίο υπερηφανεύεται ότι «δεν επιτρέπεται σε επίσημους αγώνες». Κοστίζει 300 δολάρια και, όπως λέει ο Νάβα, συχνά εξαντλείται. Το φετινό καλοκαίρι αναμένεται η νέα εκδοχή του μοντέλου, και πάλι με σόλα περίπου 10 χιλιοστά πάνω από το επιτρεπόμενο όριο.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });

Ακαταμάχητα

Ο Γενς Γιάκομπ Αντερσεν, ιδρυτής της ιστοσελίδας RunRepeat, που ειδικεύεται σε αναλύσεις αθλητικών παπουτσιών, παρακολουθεί στενά την εξάπλωση των «παράνομων» μοντέλων. Οπως σημειώνει, από τα 100 πιο πρόσφατα παπούτσια που έχουν αξιολογηθεί στην πλατφόρμα του, τα 18 υπερβαίνουν τα 40 χιλιοστά πάχους. Για κάποιους αθλητές, αυτά τα μοντέλα είναι ακαταμάχητα – όπως για τον Ραζπόλ Πανού, δρομέα υπεραποστάσεων, ο οποίος είναι αρκετά γρήγορος ώστε να έχει χορηγό τη Hoka, αλλά στην καθημερινή του ζωή διδάσκει μαθηματικά σε ένα λύκειο στο Ντένβερ. Τον περασμένο Φεβρουάριο ο Πανού τερμάτισε πρώτος στο Πρωτάθλημα 100 μιλίων (~160 χλμ.) της Ομοσπονδίας Στίβου των ΗΠΑ. Σύντομα όμως ακυρώθηκε επειδή φορούσε ένα απαγορευμένο μοντέλο παπουτσιών: το Hoka Skyward X, με σόλα 8 χιλιοστά πάνω από το όριο.

Ο ίδιος λέει πως αποφάσισε να τα φορέσει τελευταία στιγμή, έπειτα από πρόταση υπαλλήλου της Hoka, επειδή του ταίριαζαν καλύτερα από το προηγούμενο μοντέλο του. Δεν γνώριζε ότι παραβίαζαν τους κανονισμούς. Τον κατήγγειλε – όπως πληροφορήθηκε – κάποιος με ηλεκτρονική αναφορά. Ο Πανού δεν ρίχνει ευθύνες στη Hoka, η οποία μάλιστα του κατέβαλε το πριμ της πρώτης θέσης, παρά την ακύρωση. Πιστεύει όμως ότι οι διοργανωτές του αγώνα όφειλαν να τον έχουν ενημερώσει.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });

Πεδίο μάχης

Οι υπεραποστάσεις στην άσφαλτο έχουν εξελιχθεί σε «πεδίο μάχης» για το ζήτημα των παπουτσιών. Πολλοί δρομείς επιλέγουν παπούτσια προπόνησης αντί για αγωνιστικά – καθώς τα πρώτα είναι πιο άνετα, αν και βαρύτερα. Και ένας αυξανόμενος αριθμός αυτών των μοντέλων παραβιάζει τους κανονισμούς της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Στίβου.

Μετά την ακύρωση του Πανού, τα μέλη του Συμβουλίου Ορεινών Υπεραποστάσεων της Ομοσπονδίας Στίβου των ΗΠΑ ξεκίνησαν καμπάνια ενημέρωσης των αθλητών, μέσω email, για τους κανονισμούς παπουτσιών στους αγώνες δρόμου (στις εκτός δρόμου και ορεινές διαδρομές, δεν υπάρχουν περιορισμοί: «Τρέξε αν θες και με βατραχοπέδιλα, είναι απολύτως νόμιμο», σχολιάζει με χιούμορ ο αντιπρόεδρος του συμβουλίου, Τζέισον Μπράιαντ.)

Για τις εταιρείες πάντως, δεν υπάρχει σοβαρό αντικίνητρο να σταματήσουν να κατασκευάζουν «παράνομα» μοντέλα – που είναι συνήθως και από τα πιο ακριβά της αγοράς. Παρότι η ποσότητα των αθλητικών παπουτσιών που πουλήθηκαν παγκοσμίως μειώθηκε κατά 2% τα τελευταία δύο χρόνια, η συνολική τους αξία αυξήθηκε κατά 14%, σύμφωνα με στοιχεία της ερευνητικής εταιρείας Circana.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });

Μέσα σε λίγες ώρες

Η Puma έσπασε τα κοντέρ τον περασμένο Αύγουστο με ένα πρωτότυπο πειραματικό μοντέλο. Το RB Nitro Elite είχε μπροστινό μέρος που θύμιζε σανίδα εκκίνησης γυμναστικής και σόλα ύψους… 58 χιλιοστών – σχεδόν 2 εκατοστά πάνω από το όριο! Βγήκαν 1.000 ζευγάρια και εξαντλήθηκαν μέσα σε λίγες ώρες, όπως ανέφερε εκπρόσωπος της Puma. Η εταιρεία σχεδιάζει ήδη την κυκλοφορία περισσότερων τέτοιων μοντέλων, με πιο «φορετές» επιλογές, όπως το MagMax Nitro.

Η Adidas επίσης δηλώνει πως θα συνεχίσει να βγάζει παπούτσια που παρακάμπτουν το όριο. Υπάρχει όμως ένα όριο ασφαλείας στο ύψος της σόλας. «Διαπιστώνουμε ότι τα 50 χιλιοστά είναι μάλλον το ανώτερο ύψος στο οποίο μπορούμε να φτάσουμε με ασφάλεια» λέει ο Νάβα. «Πάνω από αυτό, αρχίζει και μεγαλώνει ο κίνδυνος να… σωριαστείς στο έδαφος».

Η επίσκεψη του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στο Βερολίνο την περασμένη Τρίτη είχε την ιδιαιτερότητα να είναι ο πρώτος ηγέτης ξένης χώρας που υποδέχτηκε ο Φρίντριχ Μερτς στην Καγκελαρία μία εβδομάδα μετά την εκλογή του ως καγκελάριος της Γερμανίας.

Αφορμή ήταν η βράβευσή του από το «Οικονομικό Συμβούλιο Γερμανίας», που πρόσκειται στο κόμμα του Μερτς CDU, με το βραβείο «Λούντβιγκ Ερχαρντ, εμπνευστή του μοντέλου της «κοινωνικής οικονομίας της αγοράς» της μεταπολεμικής Γερμανίας.

Για τους γερμανούς Χριστιανοδημοκράτες, που επανήλθαν ύστερα από 3,5 χρόνια στη διακυβέρνηση της Γερμανίας, είναι σημαντικό να υποδέχονται κομματικούς φίλους με ηγετικό ρόλο για την Κεντροδεξιά στην Ευρώπη.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });

Σημαντικός θα είναι ο έλληνας Πρωθυπουργός και για τον Μερτς.

Η σχέση του με τον Μητσοτάκη σφυρηλατήθηκε από το περασμένο καλοκαίρι, όταν ο έλληνας Πρωθυπουργός μαζί με τον πολωνό ομόλογό του, Ντόναλντ Τουσκ διαπραγματεύονταν για λογαριασμό του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) την εκλογή της νέας ηγεσίας σε Κομισιόν και Συμβούλιο μετά τις ευρωεκλογές.

Ως καγκελάριος ο Μερτς εξήγγειλε την «επιστροφή της Γερμανίας» στην ευρωπαϊκή και διεθνή σκηνή.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });

Θα απαιτηθούν για αυτό συμμαχίες με ευρωπαίους ηγέτες του ίδιου πολιτικού χώρου όπως ο Μητσοτάκης.

Αλλά και για τον έλληνα Πρωθυπουργό ανοίγει νέα σελίδα, πολιτικής, οικονομικής, εξοπλιστικής, συνεργασίας με τον καγκελάριο της μεγαλύτερης χώρας της ΕΕ, μετά την εξάντληση των περιθωρίων συνεργασίας με τη Γαλλία. Αλλωστε, στον Μακρόν μένουν μόλις δύο χρόνια, ο Μερτς ξεκινάει τώρα την τετραετία.

Ολα αυτά θα ήταν η καλύτερη δυνατή αφετηρία για ένα ελληνογερμανικό ειδύλλιο Μερτς – Μητσοτάκη – αν δεν ήταν το Μεταναστευτικό.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

Η πρώτη ενέργεια της κυβέρνησης Μερτς την επομένη της εκλογής του ήταν να εντατικοποιήσει στον μέγιστο δυνατό βαθμό τους μεθοριακούς ελέγχους στα σύνορα της Γερμανίας με όλες τις γειτονικές χώρες, επιστρέφοντας από τα σύνορα παράτυπους μετανάστες.

Οι μεθοριακοί έλεγχοι με την Αυστρία εντός των γερμανικών συνόρων ισχύουν από το 2015, με τη Γαλλία επιβλήθηκαν με τους Ολυμπιακούς Αγώνες το καλοκαίρι, με τις υπόλοιπες χώρες το περασμένο φθινόπωρο.

Τώρα εντατικοποιούνται με ενίσχυση της συνοριοφυλακής αυστηρότερες ρυθμίσεις για άσυλο.

Αλλά, ως καγκελάριος, χρειάζεται απτά αποτελέσματα, που αφορούν και την Ελλάδα.

«Συζητήσαμε το, όχι τόσο απλό, θέμα της δευτερογενούς μετανάστευσης μεταξύ Γερμανίας και Ελλάδας», είπε ο Μερτς στις κοινές δηλώσεις με τον Μητσοτάκη στην Καγκελαρία: «Στη συζήτησή μας διατύπωσα σαφώς την προσδοκία μου από την ελληνική κυβέρνηση: η δευτερογενής μετανάστευση από Ελλάδα προς Γερμανία πρέπει να μειωθεί. Οι επιστροφές πρέπει να αυξηθούν», είπε ο Μερτς.

Στο διάστημα Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2024 η Γερμανία είχε ζητήσει την επιστροφή 13.525 που είχαν άσυλο στην Ελλάδα και νέα αίτηση στη Γερμανία. Η Ελλάδα εξέτασε περίπου 1.000 περιπτώσεις, δέχτηκε 166 επιστροφές, επέστρεψαν 14.

Η πίεση προς την Αθήνα θα ενταθεί, οι επιστροφές δεν θα μείνουν σε διψήφιους αριθμούς. Αλλά δεν θα είναι και πενταψήφιοι που ζητά η νέα κυβέρνηση Μερτς.

Δεδομένο πρώτο:

Αν δεχτούμε πως υφίσταται ο όρος του αντισυστημισμού, δηλαδή μία καθολική εναντίωση στη σημερινή κυρίαρχη πολιτική – και έχει διαφορά από τον ριζοσπαστισμό που συνήθως πάει αριστερά ή δεξιά – θα λέγαμε πως αυτός δεν είναι αμελητέος όσο πλησιάζουμε προς τις εθνικές κάλπες ενώ δείχνει να σταθεροποιείται.

Δεδομένο δεύτερο:

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });

Ο ίδιος ο αντισυστημισμός είναι ένα ρεύμα και μία πολιτική συμπεριφορά άτυπη πολλές φορές, η οποία δεν συγκροτεί αυτοτελώς απλώς και μόνον μία δική της περιοχή αλλά συχνά διαχέεται – μπορεί και με όρους προσωρινότητας ή μη αν δεν βρει δίοδο – και σε πολλούς πολλαπλούς πολιτικούς χώρους ακόμα και στα κυβερνώντα κόμματα.

Προφανώς πάει και σε αυτούς-ες που δεν ψηφίζουν ή στις γκρίζες ζώνες των αναποφάσιστων (εξού και είναι ελκτικός για τα κόμματα). Το σημερινό ιδιότυπο χαρακτηριστικό είναι πως ακριβώς η στασιμότητα στη μεριά της δημοκρατικής αντιπολίτευσης και τουλάχιστον στα κεντροαριστερά του τόξου έρχεται να εμφανίσει πολλαπλούς μνηστήρες για αυτό το κύμα του αντισυστημισμού.

Δεδομένο τρίτο: Τα χαρακτηριστικά ακριβώς αυτού του ρεύματος μετατρέπονται και αλλάζουν ανά εποχή. Αν την περίοδο του 2010-2015 είχαμε το αντιμνημόνιο, σήμερα φαίνεται πως ένα μέρος του αντισυστημισμού φλερτάρει ακόμα και με πιο αυταρχικά χαρακτηριστικά, όπως λένε οι πολιτικοί επιστήμονες. Εχει ένα σκληρό ευρωσκεπτικισμό απέναντι σε πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ορισμένοι εξ αυτών βλέπουν με απόλυτα αποδομητικούς όρους την αρχιτεκτονική της σημερινής Ευρώπης, ενώ φαίνεται πως ακόμα και η ακροδεξιά πολυκατοικία δεν μπορεί να εκταμιεύσει το σύνολο του ρεύματος αυτού.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });

Δεδομένο τέταρτο: Τα Τέμπη δεν είναι ένα γεγονός το οποίο κανείς μπορεί να υποτιμήσει.

Οι ασάφειες ως προς τη διερεύνηση του δυστυχήματος που επέτεινε το πόρισμα Καρώνη λειτουργούν πολλαπλασιαστικά ως προς το ρεύμα του αντισυστημισμού, το οποίο επίσης θέτει ζητήματα που έχουν να κάνουν με την αμφισβήτηση των θεσμών (κυρίως της Δικαιοσύνης) ακόμα και της λειτουργίας της Δημοκρατίας.

Επομένως οι μνηστήρες είναι ένας, δύο, τρεις, πολλοί. Κάποιος θα εντόπιζε καταρχάς την Πλεύση Ελευθερίας και τη Ζωή Κωνσταντοπούλου. Καθόλου τυχαία η δική της δημοσκοπική εκτίναξη έρχεται να συνδυαστεί με μία σειρά παραγόντων όπως είναι η δυσφορία απέναντι στην κυβερνητική πολιτική, που όμως συνδυάζεται και με δυσφορία απέναντι στην κεντροαριστερή αντιπολίτευση ταυτόχρονα.

Πόλος έλξης

Ο πυροκροτητής των Τεμπών, ο τρόπος που θα τον χειριστεί η Ζωή Κωνσταντοπούλου αλλά και η αμφίπλευρη απεύθυνση η οποία κάνει υπερβαίνοντας τον κλασικό άξονα Αριστεράς – Δεξιάς έρχονται να την εντοπίσουν ως ένα πολύ βασικό και φιλόδοξο μνηστήρα του ρεύματος του αντισυστημισμού.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });

Το ερώτημα εδώ είναι αν το πολιτικό ζήτημα των Τεμπών θα έχει ανθεκτικότητα στον δρόμο για τις εθνικές κάλπες και δεύτερον πώς θα χειριστεί η Πλεύση Ελευθερίας το όλο θέμα ώστε να μην εξατμιστεί ακριβώς η διαμαρτυρία αυτή ή διαχυθεί σε άλλους πολιτικούς χώρους.

Προφανώς τον αντισυστημισμό θέλει να τον πάρει και το κομμάτι που αφορά ένα μέρος της Κεντροαριστεράς, οι ΣΥΡΙΖΑ και Νέα Αριστερά με την εγγενή βέβαια δυσκολία να θεωρούνται και οι δύο χώροι συστημικοί επειδή έχουν κυβερνήσει. Υπό αυτή την έννοια δεν εγγράφονται στην αντισυστημική γεωγραφία.

Ετερος πάντως μνηστήρας είναι ο Στέφανος Κασσελάκης και το Κίνημα Δημοκρατίας που προσφάτως είχε συνέδριο και αποκρυστάλλωσε μία πρώτη οργανωτική και πολιτική – ιδεολογική δομή. Επίσης ένας χώρος ο οποίος αποτελεί πόλο έλξης για ένα μέρος του ρεύματος του αντισυστημισμού – το ΚΚΕ – παραδοσιακά παρότι αποτελεί ένα κόμμα το οποίο έχει μία συνολική εναντίωση στο σημερινό κοινωνικό – οικονομικό μοντέλο πάει πολύ προσεκτικά ως προς το πώς ακριβώς φλερτάρει με ρεύματα δυσαρέσκειας. Δεν δέχεται καν καταστατικά τον όρο «αντισυστημισμός».

Ο Δημήτρης Κουτσούμπας σε συνέντευξή του στον Γιώργο Παπαδάκη (Αντ1) ξεχώρισε και περιέγραψε τους άλλους πολιτικούς χώρους και τον τρόπο που επιχειρούν να εκταμιεύσουν το ρεύμα αυτό ασκώντας μία πολύ σκληρή κριτική στη Ζωή: «Τα έχουμε δει και στο παρελθόν τέτοια προσωποπαγή κόμματα που εντάξει, μπορεί να μιλάνε με υψηλούς τόνους, να μιλάνε συνέχεια μέσα στη Βουλή, όπως η αρχηγός του συγκεκριμένου κόμματος, και από εκεί και πέρα να λένε λόγια του αέρα, φούσκες δηλαδή», είπε ο γενικός γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ. Η όλη λογική του Περισσού παρότι έχει κάθετη άρνηση με την ΕΕ, το ΝΑΤΟ, με το σύνολο της κυβερνητικής πολιτικής, η δεξαμενή του είναι εν συνόλω σχεδόν από τα αριστερά. Και ακόμα και ο ευρωσκεπτικισμός του εντοπίζεται εκεί. Στα δεξιά της Δεξιάς τέλος, τα πράγματα είναι πιο σύνθετα.

Εσωτερικές ανακατατάξεις και αντιθέσεις δείχνουν ότι επίσης εδώ δεν υπάρχει ένα κυρίαρχο πρόσωπο ή κυρίαρχος χώρος που να μπορεί να προσεταιριστεί τον αντισυστημισμό και οι μνηστήρες είναι αρκετοί.

Εξαρτώνται από τα Τέμπη, από το πώς θα χειριστούν ζητήματα της κυβερνητικής πολιτικής και βέβαια εδώ εντοπίζονται κόμματα όπως η Ελληνική Λύση ή η Φωνή Λογικής ενώ φαίνεται πως είναι σε πτωτική τροχιά χώροι όπως η Νίκη και οι «Σπαρτιάτες».

Μια αναδίπλωση στο έθνος-κράτος, η θετική αντιμετώπιση απέναντι στις πολιτικές Τραμπ, ένας δεξιός ευρωσκεπτικισμός είναι στοιχεία που κομίζουν οι χώροι αυτοί ώστε να προσεταιριστούν μία δυσαρέσκεια από τα δεξιά.

Πολιτικοί αναλυτές το λένε εμπειρικά: στο μέσον της θητείας της, ιδίως της δεύτερης, μια κυβέρνηση, κουρασμένη και έχοντας σωρεύσει μικρά ή σοβαρά λάθη, απειλείται με κοιλιά.

Κινδυνεύει δηλαδή να βρεθεί «στα χαμηλότερά της». Το λένε και κατ’ ιδίαν αρκετοί νεοδημοκράτες, αν και – ακόμα και δίκιο να έχουν – ακούγεται από τα δικά τους χείλη περισσότερο ως δικαιολογία για να καλυφθούν κυβερνητικές ανεπάρκειες: «ο κόσμος μπουχτίζει με τα ίδια πρόσωπα, βαριέται να ακούει τα ίδια, κινείται με το θυμικό».

Στο μέσον της δεύτερης τετραετίας, η ΝΔ όχι απλώς βάρυνε από τη μεγαλύτερη κοιλιά της, αλλά δυσκολεύεται να βελτιώσει τα προβληματικά σημεία της.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });

Το κυβερνών κόμμα επιμένει τις τελευταίες εβδομάδες στη θετική εκστρατεία, ανακτώντας την πρωτοβουλία κινήσεων και πετυχαίνοντας ανάκαμψη – έστω και μερική.

Aυτό που αποτυπώνεται στις κυλιόμενες μετρήσεις είναι η επιστροφή της κυβέρνησης στο δημοσκοπικό τοπίο του περασμένου Ιανουαρίου, σε απόκλιση όμως από το στόχο της αυτοδυναμίας. Στο Μαξίμου πιστεύουν ότι με συνταγή «λογικής», «παραδοτέων» και «θετικών ειδήσεων» μπορούν να ξεπεράσουν οριστικά την κοιλιά της εξαετίας.

Ωστόσο, και μόνο ο προβληματισμός για το γεγονός ότι η ανάκαμψη δεν μεταφράζεται με δημοσκοπικό άλμα, ούτε φέρνει αυτόματες διορθώσεις σε κάθε αρνητικό δείκτη, επιβεβαιώνει πως η τροχιά δεν έχει εγγυήσεις επιτυχίας. Εξού και η προσοχή πέφτει σε «νάρκες», που εφόσον ενεργοποιηθούν θα τινάξουν στον αέρα τον σχεδιασμό μηνών.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); }); Η επιστροφή των Τεμπών

Υστερα από ένα δίμηνο απενεργοποίησης κάθε κυβερνητικής κίνησης (τον Φεβρουάριο και Μάρτιο), υπό το βάρος της κοινωνικής πίεσης για την εθνική τραγωδία, με πλήρη αδυναμία καθορισμού της δημόσιας ατζέντας από το Μαξίμου, στο κυβερνητικό στρατόπεδο ξορκίζουν μια αντίστοιχης αναταραχής επιστροφή των Τεμπών.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

Ανησυχία εκφράζεται στο γαλάζιο στρατόπεδο τόσο για τυχόν νέα κακή κεντρική πολιτική διαχείριση, δεδομένων όσων αναμένονται στη βουλή με επίκεντρο τον Κώστα Αχ. Καραμανλή, όσο και για ενδεχόμενα ρητορικά ολισθήματα.

Η κυβερνητική πλειοψηφία σκοπεύει να απαντήσει άμεσα με δικό της κείμενο στην πρόταση του ΠΑΣΟΚ για σύσταση Προανακριτικής Επιτροπής.

Στόχος, να μην επιτρέψει να μονοπωλήσει την κοινωνική και πολιτική καθημερινότητα ένας νέος γύρος αντιπαράθεσης για την τραγωδία, αλλά να κινηθούν διαδικασίες δικαστικού συμβουλίου, όπως με τον Χρήστο Τριαντόπουλο. Δεύτερος στόχος, να απευθυνθεί στον κόσμο που αποστρέφεται τις ακρότητες, εξού και η συντονισμένη πλαγιοκόπηση του ΠΑΣΟΚ.

Το ρίσκο της ατζέντας

Από το Βερολίνο ο Μητσοτάκης έδωσε μια «συμβουλή»: πρότεινε στη νέα γερμανική κυβέρνηση να εφαρμόσει «από νωρίς» τις δύσκολες μεταρρυθμίσεις, επειδή «θα γίνουν ακόμη πιο δύσκολες στην πορεία».

Στο εσωτερικό πάντως παίρνει το ρίσκο της ατζέντας, από τη στιγμή που ανοίγει δύσκολα μέτωπα – κάποια αναγκαστικά (το θέμα της ασφάλειας των πανεπιστημίων που επανήλθε εμφατικά, εκθέτοντας την κυβέρνηση για το φιάσκο της Πανεπιστημιακής Αστυνομίας), κάποια επειδή προβλέπονταν στον κυβερνητικό σχεδιασμό νωρίτερα, όμως χάθηκε χρόνος λόγω άλλων προτεραιοτήτων ή πιέσεων.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });

Το Μαξίμου προσπαθεί να βελτιώσει την εικόνα «αποφασιστικότητάς» του και το μεταρρυθμιστικό αφήγημα, μιλώντας για ασφάλεια, αξιολόγηση, πρότζεκτ στην υγεία, κ.ο.κ. Πολιτικός παρατηρητής σχολιάζει ότι αυτό φαντάζει μονόδρομος αν ο Μητσοτάκης θέλει να περισώσει το προφίλ «αξιοπιστίας».

Μόνο που με ανοιχτά τα «δύσκολα» δύο χρόνια πριν τις εκλογές, μαζί με τις πιθανές πολιτικές συγκρούσεις και κοινωνικές αντιδράσεις, μεγεθύνονται οι επιπτώσεις από τυχόν απουσία ουσιαστικού αποτελέσματος. Η αποτυχία, κοινώς, γράφει πλέον με ανεξίτηλο μαρκαδόρο.

Το «τυχαίο» και η υποτίμηση

«Τα γεγονότα, αγαπητέ, τα γεγονότα» είναι η φράση που αποδίδεται στον βρετανό πολιτικό Μακ Μίλαν, ως απάντηση στο τι κρατά ξάγρυπνο τις νύχτες έναν πρωθυπουργό. Ενα «τυχαίο» γεγονός, απρόβλεπτο, δυσάρεστο στον δρόμο για τις κάλπες, είναι αυτό που στοιχειώνει το Μαξίμου.

Οι κυβερνητικοί παραδέχονται ότι σφάλματα και διαχειριστική αναποτελεσματικότητα δεν ξεπερνιούνται πια – «δεν συγχωρείται τίποτα εύκολα στη δεύτερη τετραετία», ομολογεί κυβερνητικός παράγοντας.

Στο πλαίσιο αυτό, ξορκίζονται απρόοπτες εξελίξεις (άμεσο στοίχημα είναι, για παράδειγμα, η αντιπυρική περίοδος), που θα βάραιναν εκ νέου ξαφνικά το κυβερνητικό – και το πρωθυπουργικό – προφίλ. Ταυτόχρονα η ΝΔ μετρά κακές στιγμές ως προς την παράσυρσή της στην… υποτίμηση – είτε κάποιου αντιπάλου είτε κάποιου γεγονότος.

Τέτοιες περιπτώσεις είναι με διαφορά τα Τέμπη, ακόμα και η Ζωή Κωνσταντοπούλου, αφού όσοι μίλησαν για «φούσκα του ενός μήνα, που θα σκάσει αμέσως» διαψεύστηκαν.

Τα εσωτερικά φάλτσα

Την ώρα που βασικό ζητούμενο του Μαξίμου είναι η επανακαλλιέργεια σε ακροατήρια του 2023 μιας εικόνας κυβερνητικής «αξιοπιστίας» και «αποτελεσματικότητας», παραμονεύει η απειλή των εσωτερικών στραβοπατημάτων.

Φάλτσα, δείγματα προχειρότητας και βιασύνης ή και έλλειψη συντονισμού καταγράφηκαν ακόμα και τις τελευταίες εβδομάδες που επιχειρείται οργανωμένη πολιτική ρελάνς, μέγιστη γαλάζια κινητοποίηση και συντονισμός των υπουργείων.

Στην κυβέρνηση ανησυχούν για ολισθήματα που ακόμα κι αν είναι μικρά μπορούν να προκαλούν αχρείαστους αιφνιδιασμούς.

Οι δρομολογούμενες αλλαγές στα όρια των οικισμών οδήγησαν στα κάγκελα χιλιάδες ιδιοκτήτες και παρότι συζητιόταν παρασκηνιακά στη ΝΔ πριν από το Πάσχα δεν υπήρξε προετοιμασία κλίματος με στρώσιμο έστω του εσωκομματικού εδάφους, αντίστοιχα προκλήθηκαν δημόσιες συζητήσεις για «τη σκέψη» του υπουργείου Υποδομών – Μεταφορών για μειωμένο κόμιστρο των ταξί τα Σαββατοκύριακα που αποσύρθηκε άρον άρον κ.λπ.

Η ανάληψη του Final Four της Euroleague 2024-25 από το Αμπου Ντάμπι αποτελεί άλλη μια ένδειξη της παγκόσμιας στροφής μεγάλων πόλεων – και κρατών – στη στρατηγική επένδυση μέσω του αθλητισμού. Η κίνηση των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (ΗΑΕ) να φιλοξενήσουν το F4 της κορυφαίας διασυλλογικής διοργάνωσης στο ευρωπαϊκό μπάσκετ δεν έγινε τυχαία. Προηγήθηκαν επενδύσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων για την κατασκευή και ανακαίνιση εγκαταστάσεων, κινήσεις marketing, συμβόλαια φιλοξενίας και, φυσικά, η καταβολή υψηλού ποσού στη Euroleague Basketball για την εξασφάλιση της διοργάνωσης.

Η υπόθεση του Αμπου Ντάμπι δεν είναι μεμονωμένη. Τα ΗΑΕ, το Κατάρ και η Σαουδική Αραβία υιοθετούν ένα μοντέλο αθλητικής διπλωματίας και επενδυτικής πολιτικής, εστιάζοντας στην απόκτηση μεγάλων αθλητικών διοργανώσεων – με το ανάλογο κόστος. Αυτή η στρατηγική, γνωστή και ως «sportswashing», προσφέρει στις χώρες αυτές διεθνές κύρος και τουριστική προβολή, αλλά κυρίως ενισχύει την εικόνα σταθερότητας και εκσυγχρονισμού τους.

Το παράδειγμα της Μέσης Ανατολήςgoogletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });

Το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου 2022 στο Κατάρ άνοιξε νέους ορίζοντες. Με συνολικό κόστος πάνω από 220 δισεκατομμύρια δολάρια, αποτέλεσε τη δαπανηρότερη αθλητική διοργάνωση όλων των εποχών. Οι υποδομές που δημιουργήθηκαν (γήπεδα, ξενοδοχεία, δρόμοι, μετρό) άλλαξαν το τοπίο, ενώ οι εμπορικές συμφωνίες με FIFA και χορηγούς ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο.

Η Σαουδική Αραβία ακολουθεί κατά γράμμα τη στρατηγική αυτή. Με το επενδυτικό ταμείο PIF (Public Investment Fund) χρηματοδοτεί τη Formula 1 (GP Τζέντα), το νέο πρωτάθλημα LIV Golf, τουρνουά eSports, διεθνή events πυγμαχίας και πολεμικών τεχνών, ενώ ετοιμάζεται για τη διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου το 2034. Ο στόχος είναι σαφής: διαφοροποίηση της οικονομίας και παγίωση της εικόνας του νέου, σύγχρονου βασιλείου.

Στο ίδιο μήκος κύματος, το Αμπου Ντάμπι φιλοξενεί το GP της Formula 1, μεγάλα τουρνουά τζούντο, τένις, UFC events και πλέον το Final Four της Euroleague. Το αθλητικό ημερολόγιο των ΗΑΕ είναι γεμάτο, ενώ τα ποσά που επενδύονται ξεπερνούν το 1,5 δισ. δολάρια ετησίως.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); }); Το θησαυροφυλάκιο της UEFA

Η UEFA αποτελεί μια από τις ισχυρότερες «μηχανές παραγωγής χρήματος» στον παγκόσμιο αθλητισμό. Το Champions League, η κορυφαία διασυλλογική διοργάνωση στο ποδόσφαιρο, απέφερε έσοδα άνω των 3,6 δισ. ευρώ για την περίοδο 2022-23. Από αυτά, πάνω από 2,5 δισ. διανεμήθηκαν σε συλλόγους, ενώ οι υπόλοιποι πόροι κατευθύνθηκαν σε διοικητικά έξοδα, ενίσχυση μικρότερων εθνικών ομοσπονδιών και επενδύσεις στην ανάπτυξη του ποδοσφαίρου.

Αν προσθέσουμε τα έσοδα από Europa League και Conference League, τα συνολικά ποσά που διαχειρίζεται η UEFA αγγίζουν τα 5 δισ. ευρώ. Η τηλεοπτική κάλυψη, οι εμπορικές συμφωνίες, οι χορηγίες και το licensing δημιουργούν έναν κλειστό οικονομικό κύκλο, στον οποίο οι ομάδες που φτάνουν μακριά στις διοργανώσεις εξασφαλίζουν τεράστια οικονομική υπεραξία.

Τα τουρνουά τένις και οι εμπορικοί κύκλοι

Το επαγγελματικό τένις είναι ακόμα ένας τομέας με θεαματικούς οικονομικούς δείκτες. Τα τέσσερα Grand Slam (Australian Open, Roland Garros, Wimbledon, US Open) αποφέρουν έσοδα άνω των 2 δισ. δολαρίων ετησίως. Η ATP και η WTA διαχειρίζονται πολυεθνικά τουρνουά με χορηγούς τεχνολογίας, τραπεζικούς ομίλους, αεροπορικές εταιρείες και πολυεθνικές τροφίμων και αθλητικής ένδυσης.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });

Μόνο το Indian Wells Masters, γνωστό ως «το πέμπτο Slam», έχει ετήσιο προϋπολογισμό 120 εκατομμυρίων δολαρίων. Παρομοίως, το Laver Cup που δημιουργήθηκε πρόσφατα, βασισμένο στο μοντέλο Ryder Cup του γκολφ, προσελκύει χορηγούς υψηλής ποιότητας και τηλεοπτικά συμβόλαια εκατομμυρίων.

Οι μεγάλες διοργανώσεις δεν αποτελούν μόνο αθλητικά γεγονότα, αλλά επιχειρηματικά εγχειρήματα πολλαπλών επιπέδων. Χρηματοδοτούνται από δημόσιες και ιδιωτικές πηγές, στηρίζουν τουρισμό, δημιουργούν υποδομές, επηρεάζουν τον σχεδιασμό πόλεων και λειτουργούν ως πλατφόρμες προβολής brand και πολιτικών μηνυμάτων.

Η αγορά των mega-events (Ολυμπιακοί Αγώνες, Παγκόσμια Κύπελλα, μεγάλα πρωταθλήματα) εκτιμάται σε πάνω από 45 δισ. δολάρια ετησίως παγκοσμίως. Στο ποσό αυτό συμπεριλαμβάνονται δικαιώματα μετάδοσης, πωλήσεις εισιτηρίων, τουρισμός, εμπορικά δικαιώματα, χορηγίες και έσοδα από φιλοξενούμενους δήμους και κράτη.

Οι προκλήσεις σε όλα τα επίπεδα

Ωστόσο, οι διοργανώσεις υψηλού κόστους και εμπορικού αντίκτυπου δεν έρχονται χωρίς αντιδράσεις. Οι επικρίσεις για εκμετάλλευση εργαζομένων (όπως στο Κατάρ), οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις, η αποπολιτικοποίηση του αθλητισμού και η άνιση κατανομή των οικονομικών οφελών δημιουργούν τριβές.

Παράλληλα, παραμένει ενεργή η συζήτηση για το αν τέτοια γεγονότα ενισχύουν ή υπονομεύουν τη διαφάνεια, την κοινωνική ισότητα και τη δημοκρατία. Η σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ ομοσπονδιών, εταιρειών, χορηγών και πολιτικών παραγόντων είναι διαρκής.

Η αλήθεια είναι ότι πρόκειται για έναν κόσμο σε μετασχηματισμό. Το Αμπου Ντάμπι, η Σαουδική Αραβία, η UEFA, τα Grand Slam, η Formula 1 – όλες αυτές οι περιπτώσεις δεν είναι μεμονωμένα παραδείγματα, αλλά κομμάτια ενός ευρύτερου παγκόσμιου φαινομένου. Οι αθλητικές διοργανώσεις του 21ου αιώνα δεν είναι απλώς αγώνες. Είναι επενδύσεις, πεδία ισχύος, μέσα προβολής και χειραγώγησης.

Σε αυτό το πλαίσιο, κάθε νέα ανάθεση – όπως το Final Four της Euroleague στο Αμπου Ντάμπι – είναι και μια υπενθύμιση ότι το μέλλον του αθλητισμού είναι αδιάρρηκτα δεμένο με τα συμφέροντα του χρήματος. Η αμφισημία του φαινομένου θέτει το διακύβευμα: πώς μπορεί να διασφαλιστεί η ισορροπία ανάμεσα στην εμπορευματοποίηση και στις αξίες του αθλητισμού;

Η απάντηση ίσως δοθεί στις επόμενες δεκαετίες. Προς το παρόν, η αθλητική βιομηχανία κινείται με ταχύτητα – και ο χάρτης της αλλάζει μορφή, ένα τουρνουά τη φορά.

Μοχλός επιρροής

Το φαινόμενο των αθλητικών διοργανώσεων ως μοχλός πολιτικής επιρροής και οικονομικής υπεραξίας έχει αποκτήσει τα τελευταία χρόνια τεράστιες διαστάσεις. Πολλές χώρες, όπως η Κίνα, η Ρωσία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αξιοποιούν τα μεγάλα αθλητικά γεγονότα ως εργαλεία «soft power», ενισχύοντας την εθνική τους εικόνα και εξισορροπώντας τις επικρίσεις που δέχονται στο διεθνές πεδίο. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Πεκίνου το 2008 και το Μουντιάλ της Ρωσίας το 2018 αποτέλεσαν χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτής της στρατηγικής, προσφέροντας στους διοργανωτές μια προβολή που ξεπερνά το αθλητικό πλαίσιο.

Παράλληλα, το άθλημα έχει μετατραπεί σε πολύτιμο εμπορικό περιουσιακό στοιχείο. Ομάδες και τουρνουά πωλούνται, εισάγονται σε χρηματιστήρια, ενώ τα τηλεοπτικά και ψηφιακά δικαιώματα αποφέρουν δισεκατομμύρια. Το Super Bowl, για παράδειγμα, έχει ετήσια οικονομική επίδραση 15 δισ. δολαρίων, ενώ πλατφόρμες όπως το Netflix και το Apple TV επενδύουν σε αποκλειστικά αθλητικά συμβόλαια, όπως αυτό του Μέσι στο MLS.

Ο κριτικός Μάλκολμ Μπράντμπερι έγραψε ότι από όλους τους αγγλόφωνους συγγραφείς, ο Τζέιμς Τζόις αποτελεί το πρότυπο της μοντέρνας, της ανυπότακτης, της τεμαχισμένης πορείας  προς τις «άγνωστες τέχνες». Πρόκειται για μια πορεία, εξάλλου, που είχε ξεκινήσει ήδη στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν κυριαρχούσαν ο νατουραλισμός, ο ιμπρεσιονισμός και το Κίνημα της Παρακμής. Για το τι είναι η γραφή του Τζέιμς Τζόις όμως μιλάει με ακρίβεια και ο Σάμιουελ Μπέκετ: «Η γραφή του δεν αναφέρεται σε κάτι· είναι αυτό το κάτι».

Για τον Τζέιμς Τζόις (Δουβλίνο 1882 – Ζυρίχη 1941) όλα άρχισαν το 1904, τη χρονιά της αυτοεξορίας του, τη χρονιά κατά την οποία η δημιουργικότητά του έφτασε στο αποκορύφωμά της, όταν εγκατέλειψε την Ιρλανδία, για να «σφυρηλατήσει την αδιαμόρφωτη συνείδηση της φυλής του». Την ίδια χρονιά, μάλιστα, σχεδίασε μερικές από τις ιστορίες της συλλογής  Δουβλινέζοι, στην οποία ανήκει και το έργο του Οι νεκροί, έγραψε ποιήματα της συλλογής Μουσική Δωματίου, ολοκλήρωσε το έργο του Το πορτρέτο του καλλιτέχνη και άρχισε να γράφει το ημιτελές μυθιστόρημά του Στίβεν ο ήρωας. Μια εκδοχή των Δουβλινέζων ήταν ήδη έτοιμη προς έκδοση το 1905, αλλά το έργο αυτό απορρίφθηκε από πολλούς εκδοτικούς οίκους και στο Δουβλίνο και στο Λονδίνο, για να δει το φως της δημοσιότητας εντέλει το 1914. Ο ίδιος, για να εξηγήσει τη στάση του απέναντι στη συλλογή των διηγημάτων Δουβλινέζοι, έγραψε: «Είχα πρόθεση να γράψω ένα κεφάλαιο από τη σκοπιά της ηθικής  ιστορίας της χώρας μου και επέλεξα το Δουβλίνο γιατί μου φαινόταν ότι η πόλη βρισκόταν σε παρακμή, σε παράλυση». Το ύφος, ωστόσο, σε πολλά σημεία των διηγημάτων είναι ποιητικό, με πολλά συμβολιστικά στοιχεία, κυρίως όμως με πολλά ρεαλιστικά, που επιτείνουν την παθητικότητα των ηρώων, ενώ ορισμένες ιστορίες θα μπορούσαν να διαδραματιστούν σε άλλες πόλεις ή χώρες, όπως αυτή με τον τίτλο Πανσιόν δι’ οικογενείας (Δουβλινέζοι, μτφ. Μαντώ Αραβαντινού, εκδ. Γαλαξίας, 1971).

Οι 15 ιστορίες της συλλογής δημιουργούν μια αλυσίδα ή έναν κύκλο, με τους δεσμούς μεταξύ τους να προέρχονται όχι από κοινά στοιχεία των γεγονότων της κάθε ιστορίας αλλά, κυρίως, από το χαρακτηριστικό της πόλης που δεν είναι άλλο από την παρακμή, την παράλυση και τη στασιμότητα. Αλλωστε σε όλες τις ιστορίες οι ήρωες είναι παγιδευμένοι στις δικές τους επιλογές που είναι περιορισμένες, χωρίς έμπνευση και σθένος για ριζικές αλλαγές. Μάλιστα η λέξη «παράλυση» χρησιμοποιείται στην πρώτη ιστορία, με τον τίτλο Οι αδερφές: «Κάθε νύχτα, καθώς σήκωνα τα μάτια μου προς το παράθυρο, μουρμούριζα ψιθυριστά, στον εαυτό μου, τη λέξη “παράλυση”. (…) Ομως τώρα αυτή η λέξη “παράλυση” ακουγόταν στ’ αφτιά μου σαν το όνομα ενός κακοποιού και αμαρτωλού πλάσματος· και η λέξη με γέμιζε φόβο… Εντούτοις καιγόμουν απ’ την επιθυμία να πλησιάσω, να δω, να εξετάσω το θανατηφόρο έργο της “παραλύσεως”» (Δουβλινέζοι, μτφ. Μαντώ Αραβαντινού, εκδ. Γαλαξίας, 1971).

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });

Στο εξαίρετο διήγημα Οι νεκροί – το τελευταίο της συλλογής Δουβλινέζοι –, ο Γκέιμπριελ σκέφτεται ακούγοντας μουσική κάτι σπουδαίο καθώς παρατηρεί τη γυναίκα του στις σκάλες: «η στάση της απέπνεε χάρη και μυστήριο, σαν να ‘ταν σύμβολο για κάτι…». Η γυναίκα του γίνεται, στιγμιαία, το σύμβολο του άλλου, του διαφορετικού, εκείνου που ξεφεύγει από το πληκτικό δεδομένο το άμεσου περιβάλλοντος, ενώ σε ολόκληρο το διήγημα τα όρια των ζωντανών αγγίζουν αυτά των νεκρών, οι ζωντανοί ταυτίζονται με τους νεκρούς, αφού καθετί υλικό φθίνει και εξαφανίζεται, εκμηδενίζεται: «Η ψυχή του είχε πλησιάσει εκείνη την περιοχή όπου κατοικούν τα απειράριθμα πλήθη των νεκρών. Είχε επίγνωση, αλλά δεν μπορούσε να συλλάβει την αλλοπρόσαλλη και τρέμουσα ύπαρξή τους. Η ίδια του η ταυτότητα έσβηνε μέσα σ’ έναν γκρίζο φαντασματικό κόσμο. Ο ίδιος στέρεος κόσμος τον οποίο αυτοί οι νεκροί είχαν πλάσει κάποτε και στον οποίο είχαν ζήσει, τώρα έφθινε και διαλυόταν…».

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

Η παράλυση, που εμφανίζεται ήδη στο πρώτο διήγημα Οι αδερφές, με την ιστορία να επικεντρώνεται στον ετοιμοθάνατο και εντέλει νεκρό ηλικιωμένο ιερέα, κάνει τον κύκλο της και κλείνει τη συλλογή με τη χαρακτηριστική εικόνα στην τελευταία σκηνή του διηγήματος Οι νεκροί: «Είχε αρχίσει να χιονίζει ξανά (…) χιόνιζε παντού, σ’ όλη την Ιρλανδία (…) Επεφτε και σε κάθε γωνιά του μοναχικού νεκροταφείου στο λόφο όπου ήταν θαμμένος ο Μάικλ Φιούρι. Απλωνόταν, πυκνό, πάνω στους γερμένους σταυρούς και στις ταφόπλακες, στα μυτερά κάγκελα της μικρής πόλης, στα στείρα αγκάθια. Η ψυχή του τρέκλισε αργά καθώς άκουγε το χιόνι να πέφτει ελαφρά στο σύμπαν κι ελαφρά να πέφτει, σαν τον ερχομό του έσχατου τέλους τους, πάνω σε όλους τους ζωντανούς και τους νεκρούς». Από τις πιο ισχυρές εικόνες ολόκληρου του έργου, με το χιόνι να συμβολίζει την ακινησία, την αδράνεια των ηρώων, αλλά και το «έσχατο τέλος».

Αυτή η εμφανής όπως και υποδόρια σύνδεση των 15 διηγημάτων κάνει απαραίτητη τη συγκεντρωτική έκδοση όλων των ιστοριών, και θα άξιζε μελλοντικά να πραγματοποιηθεί από τον έμπειρο μεταφραστή, τον Αχιλλέα Κυριακίδη, που απέδωσε με ακρίβεια και λεπτότητα το εκτενές διήγημα Οι νεκροί. Χρήσιμες και οι λεπτομερείς Σημειώσεις του. Κυκλοφορούν αρκετές μεταφράσεις των Δουβλινέζων – και του διηγήματος Οι νεκροί ξεχωριστά. Επιλέγω να αναφέρω την εξαίρετη δουλειά που έκανε η ποιήτρια Μαντώ Αραβαντινού για τις εκδόσεις Γαλαξίας το μακρινό 1971.

«Eχω φετίχ με τη φωνή. Ο ήχος της μου προκαλεί ηδονή και απόλαυση. Ακόμη και ύστερα από τόσα χρόνια σ’ αυτή τη δουλειά δεν έχω καταλάβει πώς η ανθρώπινη φωνή είναι ικανή να εκφράσει, με τέτοια δεξιοτεχνία, όλα τα συναισθήματα, πάθη και συγκινήσεις που ακούμε στις όπερες των κορυφαίων συνθετών. Ακόμη αισθάνομαι δέος απέναντι σε αυτό το θαύμα, σαν ένα παιδάκι που ρωτάει πώς είναι δυνατόν να πετάει ένα αεροπλάνο», μου εμπιστεύεται ο Ηλίας Τζεμπετονίδης, καλλιτεχνικός διευθυντής και υπεύθυνος διανομών του Τεάτρο Σαν Κάρλο της Νάπολι, στο αγαπημένο του εστιατόριο Stella, στην παραθαλάσσια Via Partenope, όπου απολαμβάνουμε απολαυστικές ποικιλίες ζυμαρικών με ασυνήθιστα, εξωτικά ονόματα (Paccheri alla Scarpariello για μένα και Spaghetti alla Nerano για εκείνον).

Το ευλογημένο αυτό φετίχ αποδείχθηκε όχι μόνο τυχερό αλλά και καθοριστικό για τη ζωή αυτού του χαρισματικού Θεσσαλονικιού, αφού, ύστερα από πάθος εμπνευσμένο από την πρώτη ακρόαση της φωνής της Μαρίας Κάλλας στο ραδιόφωνο και σπουδές στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου του Μονάχου, τον προσγείωσε το 1996 στο Γραφείο Τύπου της Κρατικής Οπερας της Βαυαρίας. Ακολούθησαν το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης (2000-2006), η Εθνική Λυρική Σκηνή (2006-2010, επί διεύθυνσης Στέφανου Λαζαρίδη), η Σκάλα του Μιλάνου (2010-14), όπου συνεργάστηκε με τον Ντάνιελ Μπάρενμποϊμ, μουσικό διευθυντή, με τον οποίο δέθηκε με ασυνήθιστα ζεστή φιλία, και με τον Στεφάν Λισνέρ, καλλιτεχνικό διευθυντή, με τον οποίο ανέπτυξε στενότατη συνεργασία για τα επόμενα δεκαπέντε χρόνια. Τον ακολούθησε στην Οπερα του Παρισιού το 2014 και στη συνέχεια, το 2021, στο ιστορικό θέατρο της Νάπολι, το ομορφότερο και αρχαιότερο του κόσμου, 41 χρόνια αρχαιότερο από τη Σκάλα και 55 από το Τεάτρο Λα Φενίτσε της Βενετίας.

Παράλληλα με τη θέση του στη Νάπολι, ο Τζεμπετονίδης είναι εμπνευστής και καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ του Καπ Ροκάτ στην Πάλμα της Μαγιόρκας και καλλιτεχνικός διευθυντής του Μουσικού Φεστιβάλ του Τιρόλου στο Ερλ της Αυστρίας, που ενεργοποιείται τρεις φορές τον χρόνο (Χριστούγεννα, Πάσχα και Ιούλιος), με γενικό διευθυντή τον διάσημο τενόρο Γιόνας Κάουφμαν.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });

Πρόσφατα η Φιλαρμονική Ορχήστρα της Νέας Υόρκης προχώρησε, για πρώτη φορά στα χρονικά αμερικανικής ορχήστρας, στη δημιουργία, εκ του μηδενός, θέσης συμβούλου φωνητικών διανομών – για ρέκβιεμ, λειτουργίες, ρεσιτάλ κ.λπ. – αλλά και μιας όπερας σε συναυλιακή μορφή κάθε σεζόν μέχρι το 2030, με μαέστρο τον συναρπαστικό Γκουστάβο Ντουνταμέλ, που την ερχόμενη σεζόν αναλαμβάνει το πόστο του μουσικού διευθυντή αυτής της λαμπρής ορχήστρας (με προκατόχους τον Μητρόπουλο, τον Μπερνστάιν, τον Μπουλέζ και τον Ζούμπιν Μέτα).

«Αυτή η καινούργια πρόκληση – η πρώτη για μένα στην απέναντι όχθη του Ατλαντικού – προέκυψε λόγω της φιλίας και της αμοιβαίας εκτίμησης που με συνδέουν με τον Γκουστάβο από τα πρώτα χρόνια στη Σκάλα του Μιλάνου, από το 2010, όταν νεότατος εργαζόταν εκεί παράλληλα με τον Μπάρενμποϊμ – δυο μαέστροι, δυο διαφορετικές γενιές. Συνεχίσαμε την επαφή μας μέσα στα χρόνια και το 2017, όταν ήμουν διευθυντής διανομών στο Παρίσι (με γενικό διευθυντή τον Λισνέρ), τον καλέσαμε να διευθύνει τη μεγαλοφυή, αλλά τότε άγρια αμφιλεγόμενη παραγωγή της Μποέμ του γερμανού σκηνοθέτη Κλάους Γκουτ, με την πλοκή να λαμβάνει χώρα σε διαστημόπλοιο και να τελειώνει στο φεγγάρι!».

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

«Τώρα ο Γκουστάβο είναι 42 ετών και μετά την επιτυχέστατη θητεία του στη Φιλαρμονική του Λος Αντζελες και τον διορισμό του στη Νέα Υόρκη βρίσκεται στην κορυφή του επαγγέλματος όσον αφορά τη συμφωνική μουσική. Αλλά δεν έχει ακόμη αποδείξει την αξία του στον κόσμο της όπερας. Ο διορισμός του στο Παρίσι από τον διάδοχό μας δεν ευδοκίμησε λόγω έλλειψης χρόνου εκ μέρους του. Συζητώντας λοιπόν μαζί του στη Ρώμη γι’ αυτό το θέμα, που τον απασχολούσε κάπως, καταλήξαμε ότι μπορεί να αρχίσει τώρα, με συναυλιακές παραστάσεις όπερας. “Μόνο αν το αναλάβεις εσύ, με τις μοναδικές σου γνώσεις και επαφές”, απάντησε κι έτσι καταλήξαμε σε αυτή τη νέα συνεργασία».

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });

Σε αυτό το σημείο τελειώσαμε το απολαυστικό γεύμα στη Stella (με σορμπέ λεμόνι) και αποφασίσαμε να συνεχίσουμε την κουβέντα μας το βράδυ στο ρετιρέ του, επίσης στην παραλιακή Via Partenope, με πανσέληνο, θέα ολόκληρο τον κόλπο της Νάπολι και το Κάπρι, σαμπάνια και πίτσες – αλλά τι πίτσες, ναπολιτάνικες, στον τόπο εφεύρεσής τους –, με έξτρα απόλαυση τον γάτο του Λεωνίδα (χάριν του οποίου ο κύριός του υπομένει αλλεργία που αγγίζει τα όρια άσθματος), ο οποίος μου έκανε την, κατά τα λεγόμενα, σπάνια τιμή ν’ ανταποκριθεί στις φιλοφρονήσεις μου!

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });

Επιστρέφοντας στα θέματα που συζητούσαμε το μεσημέρι, ανέφερε ότι «ήδη, πριν από την Μποέμ που προκάλεσε σοκ, αληθινό σοκ, σε μεγάλο μέρος του κοινού, ο Στεφάν κι εγώ είχαμε εγκαινιάσει τη θητεία μας στο Παρίσι με ένα μεγάλο ρίσκο! Δεν φοβηθήκαμε να ρισκάρουμε και η πρώτη παραγωγή μας ήταν Ο Μωυσής και ο Ααρών του Σένμπεργκ! Ολοι μάς νόμιζαν τρελούς, όμως ήταν τεράστια επιτυχία με 180 διεθνείς δημοσιογράφους στην πρεμιέρα! Ο ίδιος αριθμός ήρθε και στην Μποέμ και έτσι αποκτήσαμε τη φήμη ενός θεάτρου που, σύμφωνα με τους “Τάιμς της Νέας Υόρκης”, “τολμάει”».

Η τόλμη ή μάλλον ο ελληνικότατος τσαμπουκάς συν μια δόση θείας τρέλας είναι σήμα κατατεθέν του χαρακτήρα και της διαδρομής του Ηλία Τζεμπετονίδη και μία από τις αιτίες που τον οδήγησαν στην κορυφή του επαγγέλματός του. Αλλη αιτία είναι το αναμφισβήτητο και εμμονικό πάθος του για το αντικείμενο.

Αυστηρός και τρυφερός

Αν και σπούδασε φωνητική τέχνη, ομολογεί ότι «δεν είμαι καλλιτέχνης, δεν έχω δίψα ή βίτσιο για το σανίδι. Εμένα το αντικείμενό μου, αυτό που με τρελαίνει, είναι το backstage, οι κουίντες, πώς παρασκευάζεται αυτό του βλέπουμε στη σκηνή. Γι’ αυτό ποτέ δεν προσεγγίζω τους καλλιτέχνες ανταγωνιστικά. Μερικοί συνάδελφοι είναι καταπιεσμένοι ή αποτυχημένοι τραγουδιστές με απωθημένα, κάτι που, κατά τη γνώμη μου, δεν πρέπει να συμβαίνει.

Ο κάθε καλλιτεχνικός διευθυντής πρέπει ν’ αγαπήσει, να είναι μάνα και πατέρας για τους τραγουδιστές του. Να είναι και αυστηρός, δηλαδή να απαιτεί άψογη επαγγελματική συμπεριφορά σε όλους τους τομείς, αλλά συγχρόνως και πάρα πολύ τρυφερός. Γιατί αυτό που καλούνται να κάνουν αυτοί οι άνθρωποι κάθε βράδυ είναι πάρα πολύ δύσκολο. Και για 10-15 παραστάσεις σε μια τεράστια αίθουσα, όπως η Βastille. Κάτσε και αναλογίσου μια στιγμή τι απαιτεί όλο αυτό, σωματικά και ψυχικά… Γι’ αυτό πρέπει να βρεις μια ισορροπία ανάμεσα στους δύο ρόλους, του πατέρα και της μητέρας».

«Και για να το κάνεις αυτό, πρέπει να τους αγαπάς, δηλαδή να θέλεις να τους βοηθήσεις, να είσαι εκεί γι’ αυτούς. Εχω ένα μότο, ότι μόνο ένας ευτυχισμένος τραγουδιστής κάνει επιτυχημένο θέατρο. Για μένα η όπερα αρχίζει τη στιγμή που ο καλλιτέχνης θα προσγειωθεί στην πόλη σου. Και αυτό που προσπαθώ να κάνω παντού είναι να δημιουργώ ένα κλίμα που θα τον κάνει να αισθανθεί ότι το θέατρο νοιάζεται γι’ αυτόν. Ενα κλίμα που θα τον κάνει να νιώσει τόσο καλά ώστε να μπορεί να κάνει το ταλέντο που του έδωσε ο Θεός, η Παναγία, ο Αλλάχ (άλλος για τον καθένα) να ανθήσει. Αυτό είναι το κύριο μέλημά μου».

Το μότο του Τζεμπετονίδη όντως αγγίζει την ιδιαίτερα εύθραυστη φύση και νευρική ισορροπία των λυρικών καλλιτεχνών και έχει συμβάλει στο ν’ αναπτύξει στενές προσωπικές φιλίες με όλα τα μεγάλα ονόματα της όπερας, αλλά και με τους νεότερους καλλιτέχνες που ανακάλυψε και/ή φρόντισε στο ν’ αναδειχθούν παγκοσμίως. Με αποτέλεσμα να τον ακολουθούν από θέατρο σε θέατρο και να δέχονται αυτόματα και κατά προτεραιότητα τις μετακλήσεις του.

Αλλο σημαντικό στοιχείο που συνέβαλε καθοριστικά στην επιτυχία και σημερινή παγκόσμιας εμβέλειας επιρροή του είναι η τελειομανία του, δηλαδή η ανελέητη αναζήτηση και επιμονή για Αλφα ποιότητα στα πάντα, ως την τελευταία λεπτομέρεια κάθε παραγωγής. Οταν ετοίμαζε τις διανομές για επερχόμενη παραγωγή της Αΐντα (που λόγω Covid παρουσιάστηκε στην τεράστια υπαίθρια Πλατεία del Plebiscito), είχε ήδη κλείσει την Αννα Νετρέμπκο (Αΐντα), τον Γιόνας Κάουφμαν (Ρανταμές), την Ελίνα Γκαράντσα (Αμνερις) και τον Λουντοβίκ Τεζιέ (Αμονάσρο), δηλαδή ονειρικό καστ! «Αλλά για έναν χρόνο έκανα ακροάσεις για τον μικρό αλλά σημαντικό ρόλο της Ιέρειας στη δεύτερη σκηνή της πρώτης πράξης, διότι στην ουσία πρόκειται για μια “μικρή, εξελισσόμενη Αΐντα” και ήθελα να βρω μια εξαιρετική καλλιτέχνιδα. Ακουσα πάνω από μια ντουζίνα και εν τέλει τη βρήκα σε μία από τις ετήσιες ακροάσεις μου στην Αμερική. Κατέληξα στην ιταλίδα σοπράνο Selene Zanetti, αλλά ακόμη ψάχνω για τον τέλειο αγγελιαφόρο!».

Το πιο πετυχημένο δίδυμο

Αρχικά το 2014 ο Τζεμπετονίδης ακολούθησε τον Λισνέρ από τη Σκάλα στο Παρίσι – «με μισή καρδιά γιατί αισθανόμουν σαν στο σπίτι μου εκεί» – και στη συνέχεια στη Νάπολι το 2021. Οι δυο τους αποτελούσαν το πιο δημιουργικό και επιτυχημένο δίδυμο στην ιστορία των λυρικών θεάτρων, με την τεράστια πείρα του Λισνέρ ως κατεξοχήν θεατρανθρώπου και του Τζεμπετονίδη ως κορυφαίου διευθυντή διανομών. Τώρα ο Λισνέρ συνταξιοδοτήθηκε και ο Τζεμπετονίδης, αν και παραμένει στη Νάπολι, επεκτείνεται και στους χώρους που αναφέρθηκαν.

Θεωρεί ότι «δεν είναι καλό να μένεις σε κάποιο θέατρο πάνω από 5, μάξιμουμ 7-8 χρόνια. Πόσες Κάρμεν και Τραβιάτες μπορείς να κάνεις χωρίς ν’ αρχίσεις να επαναλαμβάνεσαι; Από ένα σημείο και πέρα θέλεις καινούργιο κοινό, καινούργιο θέατρο, καινούργιο αίμα, καινούργια ενέργεια, καινούργια δυναμική».

Από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο κυκλοφορεί το magnum opus της Βιρτζίνια Γουλφ, Η Κυρία Νταλογουέι,  σε μια συλλεκτική έκδοση για τα 100 χρόνια από την πρώτη του κυκλοφορία. Το συγκεκριμένο έργο συνιστά ορόσημο του μοντερνισμού και μαζί με το Μέχρι τον Φάρο που ακολούθησε το 1927 καθιέρωσε τη Γουλφ ως μία από τις κορυφαίες φωνές της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Η μετάφραση φέρει την υπογραφή της Κωνσταντίνας Τριανταφυλλοπούλου, ενώ η επετειακή έκδοση περιλαμβάνει πρόλογο της συγγραφέως και ένθετο με το εξώφυλλο της πρώτης έκδοσης του 1925, φιλοτεχνημένο από την αδελφή της Γουλφ, Vanessa Bell.

Στην Κυρία Νταλογουέι, η Βιρτζίνια Γουλφ δεν αφηγείται απλώς μια ιστορία, υφαίνει έναν βαθύ στοχασμό γύρω από τον χρόνο, το γήρας, τη μνήμη και την ανθρώπινη συνείδηση. Πίσω από την επιφανειακά συνηθισμένη προετοιμασία μιας βραδινής δεξίωσης, αναδύεται ένας ολόκληρος εσωτερικός κόσμος, γεμάτος υπαρξιακή αγωνία, μοναξιά και αδιάκοπη αναζήτηση νοήματος.

Το μυθιστόρημα ξεκινά στο Λονδίνο, μια πόλη που πασχίζει να επουλώσει τις βαθιές της πληγές, λίγο μετά τη λήξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Εκεί συναντάμε τη μεσήλικη Κλαρίσα Νταλογουέι, καθώς περπατά στην αγαπημένη της οδό Μποντ, για να αγοράσει λουλούδια – μια φαινομενικά απλή της συνήθεια – που όμως ανοίγει την πόρτα σε έναν εσωτερικό κόσμο αναμνήσεων και υπαρξιακών ερωτημάτων. Παντρεμένη με έναν πολιτικό του Συντηρητικού Κόμματος, τον Ρίτσαρντ Νταλογουέι, έναν ευπρεπή άνδρα, στο πρόσωπο του οποίου ενσαρκώνονται οι αξίες της τότε εποχής, η Κλαρίσα, όπως αποκαλύπτεται στον αναγνώστη από τις σκέψεις της, έχει συμβιβαστεί σε μια ζωή που δεν καθορίστηκε από ερωτική παρόρμηση, αλλά από την ανάγκη να ικανοποιήσει τις προσδοκίες της κοινωνίας. «[…]Αυτή ήταν η κυρία Νταλογουέι· ούτε καν η Κλαρίσα πια· αυτή ήταν η κυρία Ρίτσαρντ Νταλογουέι […]».

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });

Η αφηγηματική διαδικασία αποκαλύπτει το ταξίδι των σκέψεων της Κλαρίσα τριάντα χρόνια πριν, στην παιδική της κατοικία στο Μπόρτον, όπου ζούσε τις πιο ανέμελες στιγμές της ζωής της. Εκεί, περνούσε χρόνο με τους φίλους της, τον ερωτευμένο μαζί της Πίτερ Γουόλς και τη Σάλι Σίτον, που με τον αυθορμητισμό της προκαλούσε την Κλαρίσα να σπάσει τα κοινωνικά όρια και να αναζητήσει μια ζωή ελεύθερη από τις περιοριστικές συμβάσεις της εποχής. Αν και ο Πίτερ προσπαθούσε απεγνωσμένα να πείσει την Κλαρίσα να τον παντρευτεί, για τις δύο φίλες, ο γάμος – σύμφωνα με τις συζητήσεις τους – θα ήταν μια «καταστροφή» για τη ζωή τους, ένα δεσμός που θα τις περιόριζε. Η ανάμνηση αυτής της περιόδου, γεμάτη υποσχέσεις νεότητας και ελευθερίας, στοιχειώνει τη σκέψη της Κλαρίσα καθώς η Γουλφ αποτυπώνει με λυρικότητα την ένταση της σχέσης της με τη Σάλι: «[…]Μετά ήρθε η πιο εξαίσια στιγμή της ζωής της ολόκληρης καθώς περνούσαν δίπλα από μια πέτρινη γούρνα με λουλούδια. Η Σάλι σταμάτησε· πήρε ένα λουλούδι· τη φίλησε στο στόμα[…]». Και οι δύο γυναίκες, ωστόσο, θα καταλήξουν παντρεμένες με ευκατάστατους συζύγους, σε πλήρη απόσταση από τα όνειρα και τις επαναστατικές επιθυμίες της νεότητάς τους, με τη Γουλφ να αναδεικνύει με οξύτητα την αποτυχία της χειραφέτησης που τόσο επιθυμούσαν. Αφού εν τέλει τα κοινωνικά στερεότυπα επικρατούν και οι υποσχέσεις της νεότητας υποχωρούν μπροστά στις επιταγές της συμβατικότητας.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

Οι αναμνήσεις των χαρακτήρων της Γουλφ πυροδοτούν εσωτερικούς διαλόγους, αναδεικνύοντας την ένταση ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν. Το «ανεκπλήρωτο» επανέρχεται συνεχώς στη σκέψη τους, στοιχειώνοντας τις ζωές τους και εντείνοντας την εσωτερική τους αναζήτηση. Οταν την ημέρα της δεξίωσης ο Πίτερ επισκεφθεί την Κλαρίσα ξαφνικά στο σπίτι της, θα τη ρωτήσει «[…]Πες μου… είσαι χαρούμενη Κλαρίσα;[…]». Ερωτευμένος ακόμα μαζί της θα σκεφτεί «πόσο παράξενο είναι, πως εκείνη είχε ακόμη τη δύναμη, όπως τον πλησίαζε τα κοσμήματά της κουδούνιζαν, τα ρούχα της θρόιζαν, πως είχε ακόμη τη δύναμη, ενώ διέσχιζε το δωμάτιο, να κάνει τη σελήνη – που αυτός σιχαινόταν – ν’ ανεβαίνει στον καλοκαιρινό ουρανό του Μπόρτον πάνω απ’ τη βεράντα».  

Ωστόσο, στην αφήγηση της Γουλφ υπάρχει και ο Σέπτιμους Σμιθ, ένας βετεράνος καταρρακωμένος από τις εμπειρίες του στο πεδίο της μάχης. Ο Σέπτιμους, ο οποίος βρίσκεται σε μια κατάσταση μετατραυματικού στρες και παρεξηγείται πλήρως από την κοινωνία και τους γιατρούς, αντιλαμβάνεται την κενότητα της τότε εποχής. «[…]Είναι πιθανό, σκέφτηκε ο  Σέπτιμους, κοιτάζοντας την Αγγλία απ’ το παράθυρο του τρένου, καθώς άφηναν πίσω τους το Νιουχέιβεν· είναι πιθανό να μην έχει κανένα απολύτως νόημα ο κόσμος[…]». Παρά το γεγονός ότι, σε όλο το μυθιστόρημα, η Γουλφ δεν φέρνει ποτέ σε άμεση επαφή την Κλαρίσα με τον Σέπτιμους, η σχέση τους είναι βαθιά υπαινικτική. Ο καθένας τους ενσαρκώνει διαφορετικές όψεις της ίδιας αγωνίας: εκείνη, την εσωτερική αποξένωση πίσω από την κοινωνική μάσκα· εκείνος, την πλήρη διάρρηξη με τον κόσμο, ως απόρροια ενός ψυχισμού καταρρακωμένου από τον πόλεμο.  Αντικατοπτρίζουν παρόμοιες ευαισθησίες, αλλά ανταποκρίνονται διαφορετικά στον κόσμο γύρω τους – η μία ενσωματώνεται, ο άλλος καταρρέει. Μέσα από την αντίστιξή τους, η Γουλφ στοχάζεται πάνω στην εύθραυστη γραμμή που χωρίζει τη λογική με το άλογο και αποκαλύπτει το κοινό τους τραύμα – τη βαθιά μοναξιά της ανθρώπινης ύπαρξης.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });

Εξάλλου, από την αρχή του μυθιστορήματος η Γουλφ δείχνει στον αναγνώστη ότι δεν αστειεύεται. «[…]Ο κόσμος έχει σηκώσει το μαστίγιό του· πού θα πέσει άραγε;[…]». Με ελάχιστες λέξεις ξεκαθαρίζει ότι αυτό το ταξίδι στη συνείδηση των χαρακτήρων της θα είναι ουσιαστικό. Στην περίπτωση του Σέπτιμους, ο οποίος έχει επιστρέψει από τον πόλεμο ψυχικά διαλυμένος,  το «μαστίγιο» συμβολίζει τη βία, υποδηλώνει ότι κάτι τρομακτικό, οδυνηρό επίκειται. Στην περίπτωση της Κλαρίσα, το «μαστίγιο» παίρνει μια συμβολική έννοια, της ασφυκτικής ευπρέπειας, της συζυγικής και μητρικής υποχρέωσης, της καταπίεσης της προσωπικής επιθυμίας. Για την Κλαρίσα, ο κόσμος σηκώνει το μαστίγιο του κάθε φορά που πρέπει να φανεί ευχάριστη – κάθε φορά που πρέπει να πνίξει μια ανάμνηση, ένα πάθος που δεν χωρά στην εικόνα της «Κυρίας Νταλογουέι».

Η Βιρτζίνια Γουλφ, παλεύοντας με τη μανιοκατάθλιψη σε όλη της τη ζωή, έβαλε τέλος στην ύπαρξή της στα 59 της, όταν ένιωσε να παρασύρεται ξανά στο σκοτάδι της ασθένειας και δεν άντεξε την προοπτική μιας ακόμα κατάρρευσης. Η γραφή της αποκαλύπτει το άρρητο, εκείνον τον υπόκωφο παλμό της ύπαρξης που διαπερνά σιωπηλά τη ζωή όλων, αλλά που ελάχιστοι κατορθώνουν να εκφράσουν.  Η Κυρία Νταλογουέι είναι ένα μεγάλο έργο. Μια εκθαμβωτική στιγμή για την αγγλόφωνη λογοτεχνία.

H Ντίνα Σαρακηνού είναι συγγραφέας, διευθύντρια του λογοτεχνικού online περιοδικού Literature.gr.

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο συνoμίλησε το Σάββατο, για δεύτερη φορά μέσα σε τρεις ημέρες, με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου για την κατάσταση στη Γάζα, σύμφωνα με ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, την ώρα που το Ισραήλ εντείνει την επίθεσή του στον παλαιστινιακό θύλακα, όπως μετέφερε το ΑΠΕ.

«Συζήτησαν για την κατάσταση στη Γάζα και τις κοινές τους προσπάθειες για την απελευθέρωση όλων των εναπομεινάντων ομήρων» που κρατούνται από τη Χαμάς, δήλωσε η εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών Τάμι Μπρους.

Ο Ρούμπιο πραγματοποίησε αυτή την τηλεφωνική συνομιλία από τη Ρώμη, όπου βρίσκεται να παραστεί σήμερα στην εναρκτήρια λειτουργία του πάπα Λέοντα ΙΔ’,του πρώτου Αμερικανού ποντίφικα.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); }); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });

Σε συνέντευξή του στο δίκτυο CBS, η οποία θα μεταδοθεί σήμερα, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών επαναλαμβάνει την έκκλησή του για κατάπαυση του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας.

Ο Ρούμπιο στηρίζει το Ισραήλ αλλά ζητά εκεχειρία

«Είμαστε υπέρ του τέλους της σύγκρουσης, υπέρ μιας εκεχειρίας. Δεν θέλουμε οι άνθρωποι να υποφέρουν όπως υπέφεραν και κατηγορούμε τη Χαμάς γι’ αυτό, αλλά παρόλα αυτά υποφέρουν», τόνισε.

Ο Ρούμπιο διευκρίνισε ότι «ελλείψει μιας τέτοιας συμφωνίας, αναμένουμε ότι το Ισραήλ θα συνεχίσει τις επιχειρήσεις του», χωρίς να μιλήσει ευθέως για τη νέα ισραηλινή στρατιωτική επιχείρηση.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); }); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });

Στο Άμπου Ντάμπι την Παρασκευή, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα «φροντίσουν ώστε να τακτοποιηθεί αυτό. Πολλοί άνθρωποι λιμοκτονούν».

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

«Για τον λόγο αυτό συμμετέχουμε ενεργά, ακόμη και αυτή τη στιγμή που σας μιλώ, στην αναζήτηση τρόπου για την απελευθέρωση περισσότερων ομήρων μέσω ενός μηχανισμού τύπου εκεχειρίας», δήλωσε ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); }); Διαπραγματεύσεις Χαμάς – Ισραήλ από μηδενική βάση

Η παλαιστινιακή Χαμάς δήλωσε ότι ένας νέος γύρος έμμεσων διαπραγματεύσεων με το Ισραήλ με στόχο το τέλος του πολέμου άρχισε στη Ντόχα «χωρίς καμιά προϋπόθεση».

Ο πόλεμος ξέσπασε μετά την άνευ προηγουμένου επίθεση στο Ισραήλ την 7η Οκτωβρίου 2023 από μαχητές του ισλαμιστικού κινήματος Χαμάς, οι οποίοι παρείσφρησαν από τη γειτονική Λωρίδα της Γάζας και άρπαξαν επίσης ομήρους.

«Δεν θα κάνουμε τίποτα που θα μπορούσε να βλάψει το Ισραήλ και την ασφάλειά του, αλλά με τον ίδιο τρόπο, αν είναι δυνατόν να βρεθεί μια λύση που να επιτρέπει την απελευθέρωση περισσότερων ομήρων και να βάζει τέλος σε αυτόν τον πόλεμο με τρόπο που να βάζει τον λαό της Γάζας στον δρόμο προς την ειρήνη και την ευημερία και να τον απελευθερώσει από τη Χαμάς, θα διερευνήσουμε αυτή την πιθανότητα», δήλωσε ο Μάρκο Ρούμπιο.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });

Ο Ρούμπιο προτείνει παράδοση της Χαμάς και απελευθέρωση των ομήρων

«Θεωρούμε ότι έχουμε σημειώσει κάποια πρόοδο, αλλά μένει ακόμη δουλειά που πρέπει να γίνει», είπε. «Ελπίζω να έχουμε σύντομα καλά νέα όσον αφορά αυτό, αλλά νομίζω ότι ορισμένα εμπόδια παραμένουν».

Ο Ρούμπιο είπε ότι «εάν η Χαμάς παραδιδόταν, παρέδιδε τα όπλα της, αποστρατιωτικοποιείτο και απελευθέρωνε όλους τους ομήρους, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που πέθαναν, η σύγκρουση θα τελείωνε».

«Δεν μπορεί να υπάρξει ειρήνη και ευημερία στη Γάζα όσο η Χαμάς την κυβερνά με τα όπλα», δήλωσε τέλος ο Ρούμπιο.

Η Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος πραγματοποίησε ταυτόχρονες έρευνες σε δύο εταιρείες στο κέντρο της Αθήνας και στον Άγιο Δημήτριο και αποκάλυψε ένα μεγάλο κύκλωμα με τηλεφωνικές απάτες.

Συνελήφθησαν συνολικά 104 άτομα, 87 από τη μία εταιρεία και 17 από την άλλη, που παρείχαν υπηρεσίες ως υπάλληλοι υποτιθέμενων επενδυτικών εταιρειών, με στόχο την εξαπάτηση αλλοδαπών υπηκόων, κυρίως χωρών του Κόλπου.

Κατά τον έλεγχο εντόπισαν στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές επικοινωνίες μέσω εφαρμογών, εφαρμογές διαχείρισης πληρωμών και το πελατολόγιο από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); }); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); }); Πώς ένας Τυνήσιος που έψαχνε για δουλειά ανακάλυψε το κύκλωμα με τις τηλεφωνικές απάτες

Όλα ξεκίνησαν τον Απρίλιομ όταν ένας 41χρονος από την Τυνησία έψαχνε εργασία και βρήκε μία αγγελία, για την οποία προϋπόθεση ήταν η αραβική γλώσσα. Ωστόσο, κατάλαβε πως ήταν απάτη και έφυγε. Στη συνέχεια, όμως, βρήκε ακόμα μία εταιρεία, η οποία – όπως διαπίστωσε – και πάλι επρόκειτο για απάτη και έτσι απευθύνθηκε στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος.

Ο αρχηγός του κυκλώματος είναι αραβόφωνος με ποινικό παρελθόν (ναρκωτικά και μαστροπεία) και παραμένει ασύλληπτος.

Υπολογίζεται ότι τα μέλη του κυκλώματος είχαν αποσπάσει συνολικά από τα θύματά τους πάνω από 800 χιλιάδες ευρώ.

Σύμφωνα με δικαστικές πηγές, οι ελληνικές αρχές είχαν κάνει αίτημα στις αρχές των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων για να δουν τι συμβαίνει με τη συγκεκριμένη εταιρεία. Η απάντηση ήταν πως η εν λόγω εταιρεία κατηγορείται για υπεξαίρεση.

Σοκάρουν οι λεπτομέρειες για τη δολοφονία του 24χρονου Αιγύπτιου στην Ηλεία, το μεσημέρι του Σαββάτου 17 Μαΐου.

Όπως έγινε γνωστό, η δολοφονία έλαβε χώρα σε ένα χωράφι με φράουλες, με το θύμα και τον 23χρονο δράστη να έχουν λογομαχία κατά τη διάρκεια της εργασίας τους.

Λίγο μετά την έναρξη του μεταξύ τους επεισοδίου, ο 23χρονος κάρφωσε το μικρό μαχαίρι που είχε για να κόβει τις φράουλες στο στέρνο του 24χρονου ομοεθνή του.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); }); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });

Το πλήγμα ήταν σοβαρό καθώς το μαχαίρι βρήκε το θύμα στην καρδιά, με αποτέλεσμα να χάσει ακαριαία τη ζωή του.

Ωστόσο, όπως αναφέρουν μαρτυρίες, ο δράστης άφησε τον αιμόφυρτο Αιγύπτιο στο έδαφος και αυτός συνέχισε να μαζεύει φράουλες από το χωράφι σαν να μην συνέβη τίποτα.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); }); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });

Λίγα λεπτά αργότερα, στο σημείο έφτασε ασθενοφόρο -καθώς οι υπόλοιποι εργάτες είχαν ειδοποιήσει τις Αρχές- το οποίο παρέλαβε το θύμα και το μετέφερε στο Κέντρο Υγείας Κάτω Αχαΐας. Εκεί οι γιατροί δεν μπόρεσαν να κάνουν κάτι, καθώς ο 24χρονος ήταν ήδη νεκρός.

Στο χωράφι έφτασαν και αστυνομικές δυνάμεις, που συνέλαβαν τον δράστη και τον οδήγησαν στο Αυτόφωρο. Την υπόθεση έχει αναλάβει το τμήμα Δίωξης και Εξιχνίασης Εγκλημάτων Ήλιδας, που θα αναζητήσει στοιχεία για την υπόθεση, τόσο από τους αυτόπτες μάρτυρες της δολοφονίας, όσο και από υλικό από κάμερες στα θερμοκήπια που εργάζονταν θύμα και δράστης.

Με τον καλύτερο τρόπο έκλεισε τη σεζόν για τα 100 χρόνια του Ολυμπιακού με τους Ερυθρόλευκους να επικρατούν 2-0 του ΟΦΗ στον τελικό του Κυπέλλου Ελλάδος Betsson κατακτώντας έτσι το 29ο της ιστορίας τους.

Παράλληλα αυτό ήταν και το 19ο νταμπλ για τον σύλλογο του Πειραιά εμπλουτίζοντας έτσι ακόμα περισσότερο τη συλλογή τροπαίων της ομάδας. Μετά τη λήξη της αναμέτρησης οι παίκτες του Χοσέ Λουίς Μεντιλίμπαρ ξέσπασαν σε πανηγυρισμούς, όσο ετοιμάζονταν τα τυπικά για την απονομή.

Όταν ήρθε η ώρα όλοι συγκεντρώθηκαν στον χώρο της απονομής και οι Παναγιώτης Ρέτσος και Αγιούμπ Ελ Κααμπί, μαζί με τον Βαγγέλη Μαρινάκη, σήκωσαν τον τίτλο στον ουρανό του ΟΑΚΑ με τους ποδοσφαιριστές του Ολυμπιακού να το γιορτάζουν με την ψυχή τους.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Olympiacos FC (@olympiacosfc)

Δείτε φωτογραφίες:

Για κανονικότητα έκανε λόγο ο πρόεδρος της ΕΠΟ, Μάκης Γκαγκάτσης, μετά τον τελικό Κυπέλλου κατά τον οποίο ο Ολυμπιακός κατέκτησε το τρόπαιο με το 2-0 επί του ΟΦΗ.

Η αναφορά του βέβαια είχε να κάνει με την παρουσία κόσμου και των δύο ομάδων στις κερκίδες ενώ έδωσε και τα συγχαρητήριά του στους Πειραιώτες για το νταμπλ.

Αναλυτικά, όσα δήλωσε ο πρόεδρος της ΕΠΟ, Μάκης Γκαγκάτσης: googletag.cmd.push(function() { googletag.display('inside_intext_3'); });

«Έχουμε την κανονικότητα, να γίνεται τελικός με κόσμο. Ήταν ντροπή ο τελικός να είναι κεκλεισμένων των θυρών. Είναι μια γιορτή για όλους τους φιλάθλους. Ο Ολυμπιακός αξίζει συγχαρητήρια για το νταμπλ. Από την άλλη ο ΟΦΗ, μια ομάδα εκτός από τις μεγάλες που πήγε σε τελικό Κυπέλλου μετά από δέκα χρόνια.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); }); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });

Είδαμε ανθρώπους με καράβια, με αεροπλάνα, να δίνουν τον δικό τους τόνο με τα κρητικά τραγούδια και με τη ρακή. Ήταν μια γιορτή μαζί με το αξιοσημείωτο τελετουργικό. Ο κ. Τζώρτζογλου το επιμελήθηκε και αξίζουν συγχαρητήρια σε όλη τη διοίκηση της ΕΠΟ. Πρέπει να είναι αυτονόητο ότι ο τελικός κάθε χρόνο θα γίνεται με κόσμο ανεξαρτήτως ομάδων.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς τα επεισόδια ήταν μηδαμινά. Όποιες και να ήταν οι ομάδες είχαμε πει ότι θα γίνει με κόσμο. Ήταν μια άρτια διοργάνωση, χωρίς επεισόδια. Οι φίλοι του ΟΦΗ χειροκρότησαν την ομάδα τους και οι δύο ομάδες πήραν το χειροκρότημα. Είναι ένα βήμα προς την κανονικότητα.

Ήταν πάνω από 50.000 κόσμος στο γήπεδο, μια γιορτή. Τα πάντα πήγαν πολύ καλά και είμαστε ευχαριστημένοι που ο πρώτος τελικός αυτής της διοίκησης είχε αυτή την επιτυχία. Χωρίς τη βοήθεια των δύο ομάδων τίποτα δεν θα είχε επιτευχθεί. Από την πρώτη στιγμή οι δύο ομάδες είχαν πνεύμα συνεργασίας, με τους φορείς, με το ΟΑΚΑ, με την αστυνομία, με την πυροσβεστική, με την Cosmote, με τον χορηγό».

Την ευκαιρία να… σηκώσει και αυτός το Κύπελλο Ελλάδας Betsson, είχε λίγο μετά το τέλος του μεγάλου τελικού ο γνωστός φίλος του ποδοσφαίρου, ο μικρός Γιάννης Παπαστεφανάκης.

Συγκεκριμένα, λίγο μετά την απονομή στους Πειραιώτες, ο ηγέτης του Ολυμπιακού, Βαγγέλης Μαρινάκης, μαζί με τον αρχηγό της ομάδας, Παναγιώτη Ρέτσο, πήγαν το Κύπελλο στον μικρό Γιαννάκη και φωτογραφήθηκαν μαζί του.

Ο μικρός φυσικά ήταν πανευτυχής, ενώ στο σημείο βρέθηκαν μετά και άλλοι παίκτες των «ερυθρόλευκων» οι οποίοι επίσης φωτογραφήθηκαν μαζί του, με φόντο και την ελληνική σημαία.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); }); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); }); Δείτε τα υπέροχα στιγμιότυπα:

!function(n){if(!window.cnx){window.cnx={},window.cnx.cmd=[];var t=n.createElement('iframe');t.src='javascript:false'; t.display='none',t.onload=function(){var n=t.contentWindow.document,c=n.createElement('script');c.src='//cd.connatix.com/connatix.player.js?cid=802bc865-afca-472a-8b42-6b7ce9fd58ba&pid=b60337cb-df0f-476e-adc6-6ea665659ca6',c.setAttribute('async','1'),c.setAttribute('type','text/javascript'),n.body.appendChild(c)},n.head.appendChild(t)}}(document);

(new Image()).src = 'https://capi.connatix.com/tr/si?token=b60337cb-df0f-476e-adc6-6ea665659ca6&cid=802bc865-afca-472a-8b42-6b7ce9fd58ba'; cnx.cmd.push(function() { cnx({ playerId: "b60337cb-df0f-476e-adc6-6ea665659ca6", mediaId: "819bf6b9-b2eb-4c76-b492-6c7477f28148" }).render("26da1f700b9d40e8a5db4b232c4a9c70"); });

Ο Ολυμπιακός νίκησε 2-0 τον ΟΦΗ στον τελικό Κυπέλλου Ελλάδας Betsson, πήρε το 29ο τρόπαιο της ιστορίας του και σε συνδυασμό με το πρωτάθλημα που κατέκτησε λίγες εβδομάδες πριν, ολοκλήρωσε την ιστορική φετινή σεζόν των 100 χρόνων του, με ένα θρυλικό νταμπλ.

Το ματς-γιορτή του ποδοσφαίρου στο ΟΑΚΑ ολοκλήρωσε παράλληλα και επισήμως την αγωνιστική περίοδο 2024-25 για το ελληνικό ποδόσφαιρο, με τις ελληνικές ομάδες πλέον να έχουν μπροστά τους τα καλοκαιρινά προκριματικά των ευρωπαϊκών διοργανώσεων. Από αυτή τη διαδικασία… εξαιρείται ο νταμπλούχος Ολυμπιακός, αφού οι «ερυθρόλευκοι» θα βρεθούν απευθείας στη League Phase του επόμενου Champions League, η πρώτη ελληνική ομάδα που θα συμμετάσχει σε αυτή τη νέα μορφή της κορυφαίας διασυλλογικής διοργάνωσης.

Από εκεί και πέρα, η κατάκτηση του Κυπέλλου από τους «ερυθρόλευκους» χαροποίησε και τον ΠΑΟΚ, αφού το γεγονός ότι ο ΟΦΗ δεν κατέκτησε το τρόπαιο, έστειλε τον Δικέφαλο του Βορρά και τυπικά στον 3ο προκριματικό γύρο του Europa League. Το τρόπαιο των «ερυθρόλευκων» όμως… πανηγυρίστηκε και στην άλλη μεριά της Θεσσαλονίκης, αφού και ο Άρης «κλείδωσε» και τυπικά το πέμπτο ευρωπαϊκό εισιτήριο για τη νέα σεζόν, η οποία θα τον βρει στο 2ο προκριματικό γύρο του Conference League μαζί με την ΑΕΚ.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); }); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });

Τέλος, ο Παναθηναϊκός που κατέλαβε τη 2η θέση στα playoffs της Stoiximan Super League και θα ξεκινήσει την πορεία του στην Ευρώπη από τον 2ο προκριματικό γύρο του Champions League.

Πότε μαθαίνουν τους αντιπάλους τους οι ελληνικές ομάδες

Ο Ολυμπιακός θα μάθει τους οκτώ αντίπαλούς στη League Phase στις 28 Αυγούστου και θα δώσει το πρώτο ματς το τριήμερο 16-18 Σεπτεμβρίου.

Ο Παναθηναϊκός στις 18 Ιουνίου και θα παίξει τον πρώτο αγώνα το διήμερο 22-23 Ιουλίου. Ο ΠΑΟΚ μαθαίνει αντίπαλο στις 21 Ιουλίου και θα αγωνιστεί για πρώτη φορά στις 7 Αυγούστου. Τέλος, ΑΕΚ και Άρης θα μάθουν τις ομάδες που θα αντιμετωπίσουν στις 18 Ιουνίου και θα ξεκινήσουν την «μάχη» στις στις 24 Ιουλίου.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); }); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); }); Αναλυτικά τα ευρωπαϊκά εισιτήρια των ελληνικών ομάδων για τη σεζόν 2025-26:

Ολυμπιακός (1ος) : στη League Phase του Champions League

Παναθηναϊκός (2ος): στον 2ο προκριματικό γύρο του Champions League και το μονοπάτι των μη πρωταθλητών

ΠΑΟΚ (3ος): στον 3ο προκριματικό γύρο του Europa League

ΑΕΚ (4η): στον 2ο προκριματικό του Conference League

Άρης (5ος): στον 2ο προκριματικό του Conference League

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); }); Οι ημερομηνίες του Champions League Προκριματικά

18 Ιουνίου 2025: Κλήρωση 2ου Προκριματικού Γύρου Champions League 2025/26

22-23 Ιουλίου 2025: Πρώτο ματς 2ου Προκριματικού Γύρου Champions League 2025/26

29-30 Ιουλίου 2025: Ρεβάνς 2ου Προκριματικού Γύρου Champions League 2025/26

21 Ιουλίου 2025: Κλήρωση 3ου Προκριματικού Γύρου Champions League 2025/26

5-6 Αυγούστου 2025: Πρώτος αγώνας 3ου Προκριματικού Γύρου Champions League 2025/26

12 Αυγούστου 2025: Ρεβάνς 3ου Προκριματικού Γύρου Champions League 2025/26

4 Αυγούστου 2025: Κλήρωση Playoffs Champions League 2025/26

19-20 Αυγούστου 2025: Πρώτος αγώνας Playoffs Champions League 2025/26

26-27 Αυγούστου 2025: Ρεβάνς Playoffs Champions League 2025/26

League Phase

28 Αυγούστου 2025: Κλήρωση League Phase Champions League 2025/26

16-18 Σεπτεμβρίου 2025: 1η αγωνιστική League Phase Champions League 2025/26

30 Σεπτεμβρίου-1 Οκτωβρίου 2025: 2η αγωνιστική League Phase Champions League 2025/26

21-22 Οκτωβρίου 2025: 3η αγωνιστική League Phase Champions League 2025/26

4-5 Νοεμβρίου 2025: 4η αγωνιστική League Phase Champions League 2025/26

25-26 Νοεμβρίου 2025: 5η αγωνιστική League Phase Champions League 2025/26

9-10 Δεκεμβρίου 2025: 6η αγωνιστική League Phase Champions League 2025/26

20-21 Ιανουαρίου 2026: 7η αγωνιστική League Phase Champions League 2025/26

28 Ιανουαρίου 2026: 8η αγωνιστική League Phase Champions League 2025/26

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); }); Οι ημερομηνίες του Europa League Προκριματικά

Κλήρωση τρίτου προκριματικού: 21 Ιουλίου

Κλήρωση playoffs: 4 Αυγούστου

Πρώτος αγώνας 3ου προκριματικού: 7 Αυγούστου

Δεύτερος αγώνας 3ου προκριματικού: 14 Αυγούστου

Πρώτος αγώνας playoffs: 21 Αυγούστου

Δεύτερος αγώνας playoffs: 28 Αυγούστου

Οι ημερομηνίες του Conference League Προκριματικά

Κλήρωση δεύτερου προκριματικού: 18 Ιουνίου

Κλήρωση τρίτου προκριματικού: 21 Ιουλίου

Πρώτος αγώνας 2ου προκριματικού: 24 Ιουλίου

Δεύτερος αγώνας 2ου προκριματικού: 31 Ιουλίου

Κλήρωση playoffs: 4 Αυγούστου

Πρώτος αγώνας 3ου προκριματικού: 7 Αυγούστου

Δεύτερος αγώνας 3ου προκριματικού: 14 Αυγούστου

Πρώτος αγώνας playoffs: 21 Αυγούστου

Δεύτερος αγώνας playoffs: 28 Αυγούστου

Την απόφαση να απαντήσει σε επώνυμα και ανώνυμα τρολ του Διαδικτύου, αλλά και στους μηχανισμούς που τον είχε στοχοποιήσει για τις θέσεις του γύρω από το πολύνεκρο δυστύχημα των Τεμπών πήρε ο Κώστας Λακαφώσης.

Ο ειδικός πραγματογνώμονας και μέλος της της Επιτροπής Διερεύνησης Ανεξάρτητων Πραγματογνωμόνων Οικογενειών αποφάσισε να σταματήσει τη δολοφονία χαρακτήρα που βρίσκεται σε εξέλιξη του τελευταίους μήνες εναντίον του και η οποία μεταξύ άλλων βασίζεται στην επιστημονική του επάρκεια.

Δεκάδες είναι οι λογαριασμοί στα κοινωνικά δίκτυα, που συχνά επικροτούν το κυβερνητικό έργο και την Ομάδα Αλήθειας -η οποία κάνει συχνές αναφορές στο πρόσωπό του- που υποστηρίζουν ότι ο Κώστας Λακαφώσης δεν διαθέτει πτυχίο, άρα δεν μπορεί να έχει το ρόλο του πραγματογνώμονα στην υπόθεση των Τεμπών.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); }); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });

Μάλιστα, οι αναφορές αυτές οδήγησαν ακόμα και την Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Γεωργία Αδειλίνη να στείλει παραγγελία στην Εισαγγελία Πρωτοδικών, προκειμένου να διερευνηθεί μεταξύ των άλλων ποιο ρόλο διαδραμάτισε στη διατύπωση του συμπεράσματος του Εθνικού Οργανισμού Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών (Ε.Ο.Δ.Α.Σ.Α.Α.Μ.) η Επιτροπή Διερεύνησης Ανεξάρτητων Πραγματογνωμόνων Οικογενειών (ΕΔΑΠΟ) και ο τεχνικός σύμβουλος οικογενειών θυμάτων των Τεμπών Κώστας Λακαφώσης, κατονομάζοντάς τον προσωπικά χωρίς καμία επιφύλαξη στο τεκμήριο αθωότητας που υποτίθεται ότι ισχύει.

Η προμήθεια του 20%

Ο Κώστας Λακαφώσης διευκρινίζει μιλώντας στο in, ότι όλο αυτό τον καιρό έχει δεχτεί αδιαμαρτύρητα οποιοδήποτε σχόλιο από δημοσιογραφικά δημοσιεύματα ή ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές, ακόμα και αυτά που μπορεί να είναι άδικα ή έως και εντελώς υβριστικά. Όμως, πλέον δηλώνει ότι τελειώνει η ανοχή του στα ψέματα.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_2'); });

Όπως αυτό που αναμεταδίδεται ότι «ο πραγματογνώμονας Λακαφώσης παίρνει 20% από όλες τις αποζημιώσεις» επειδή «ένα πουλάκι το είπε» σε κάποιον που το ανέφερε σε μια ραδιοφωνική εκπομπή και σε ένα σχόλιο στο facebook.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); }); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m2'); });

Όπως λέει και ο ίδιος στο in, «πέρα από το τεράστιο ψέμα, είναι και η διατύπωση του συγκεκριμένου σχολίου που είναι εξαιρετικά προσβλητική, όχι τόσο για εμένα όσο για τους ίδιους τους συγγενείς των θυμάτων: η φράση «έχει ήδη γίνει η μοιρασιά» τι υπονοοεί, ότι οι συγγενείς των θυμάτων ενδιαφέρονται μόνο για την αποζημίωση και κάνουν τη μοιρασιά με τα υπόλοιπα μέλη της σπείρας;».

Έδειξε το πτυχίο του

Αποφασίζοντας να απαντήσει στα τρολ του Διαδικτύου και στον οργανωμένο μηχανισμό προπαγάνδας που φαίνεται να υποκινείται από την ΝΔ, ο Κώστας Λακαφώσης παρουσίασε το πτυχίο του.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });

Από την εκπομπή «Εξελίξεις Τώρα» με την Αναστασία Γιάμαλη, ο Μηχανολόγος – Αεροναυπηγός Μηχανικός, MEng και μέλος της ΕΔΑΠΟ, απέδειξε την επιστημονική του επάρκεια, παρουσιάζοντας το πτυχίο που αρκετοί υποστήριζαν ότι δεν κατείχε.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_middle_3'); });

«Δεν το παρουσίασα από την αρχή για λόγους αρχής. Αυτό δεν το ζήτησε κάποιος που έχει λόγο να το ζητήσει. Αυτό είναι προσωπικό δεδομένο και σήμερα είναι δική μου επιλογή να το βγάλω» σημείωσε ο κ. Λακαφώσης.

«Έρχεται ένας δικηγόρος, ο οποίος είναι στην ίδια πλευρά με εμάς με εγκαλεί πως δεν έχω πτυχίο. Επίσης επειδή δεν το έχω δείξει πουθενά αποκαλύπτονται και ο παρακρατικός μηχανισμός, ο οποίος έμαθε πολύ γρήγορα για το πτυχίο. Αφού εγώ δεν το έδωσα δημόσια που το έμαθε;» συμπλήρωσε ο πραγματογνώμονας των οικογενειών που έχασαν τους συγγενείς τους στα Τέμπη.

Όσο για το ζήτημα που τέθηκε για την εγγραφή του στο ΤΕΕ, ο Κώστας Λακαφώσης απαντά: «προφανώς και είναι εντελώς τυπικό το ζήτημα και δεν έχει κανένα νόημα στη συζήτηση. Φέρω ακριβώς τον τίτλο του μηχανικού που δηλώνω -γιατί στην Ελλάδα τον τίτλο του Μηχανικού τον παίρνεις με την απονομή του πτυχίου και όχι με κάποια εγγραφή σε επαγγελματικό επιμελητήριο- και επιπλέον φέρω όλες τις τυπικές προϋποθέσεις τόσο για την εγγραφή στο ΤΕΕ όσο και την εγγραφή στους πίνακες πραγματογνωμόνων, οπότε θα μπορούσα αύριο το πρωί να τα κάνω και τα δύο εάν θεωρούσα ότι συνέτρεχε λόγος».

Mπροστά στον κίνδυνο οι ήδη υψηλές τιμών των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων να αυξηθούν κι άλλο, λόγω της υποχρεωτικής μετάβασης στο «πράσινο» καύσιμο, δύο παρεμβάσεις από το Υπουργείο Ναυτιλίας ήρθαν για να συγκρατήσουν αλλά και να μειώσουν, σε κάποιες περιπτώσεις, το κόστος της μετακίνησης στα νησιά.

Μετά τη συνολική μείωση κατά 50% στα λιμενικά τέλη, οι εταιρείες με τα ταχύπλοα προχωρούν από την 1η Ιουνίου και καθ’ όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού σε έκπτωση μέχρι και 32% στην τιμή των εισιτηρίων για οικογένειες, αλλά και για τις παρέες από τρία άτομα και πάνω.

Κικίλιας: Αφορά τη συντριπτική πλειοψηφία των νησιωτικών προορισμών μας

«Αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό για εμάς, γιατί αφορά την συντριπτική πλειοψηφία των προορισμών μας των νησιωτικών και δείχνει ότι ενδιαφερόμαστε και στηρίζουμε την ελληνική οικογένεια, τους ταξιδιώτες μας και όλο τον κόσμο που είχε προσδοκίες φέτος, για να έχουμε μία πολύ ισχυρή τουριστική περίοδο κι άρα παραπάνω έσοδα για τους Έλληνες σε όλα τα επίπεδα», δήλωσε ο Βασίλης Κικίλιας, υπουργός Ναυτιλίας.

googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); }); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('300x250_m1'); });

To όφελος για ένα ζευγάρι με ένα ή περισσότερα παιδιά, ή μια παρέα, ξεκινά από 50 ευρώ και δύναται να φθάσει και τα 130 ευρώ ανάλογα με τον προορισμό.

Λόγω της ευρωπαϊκής οδηγίας να χρησιμοποιούν όλα τα πλοία από την 1η Μαΐου «πράσινο» καύσιμο, που είναι πιο ακριβό, οι ακτοπλοϊκές εταιρείες είχαν προαναγγείλει αυξήσεις στις τιμές των εισιτηρίων κατά 12 – 15%.